31 Ağustos 1935 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 3

31 Ağıııu" Hergün İngiltere İtalyaya Ne Yapabilir ? * ltalya - Habeş anlaşmazlığı, Italya - İngiltere davası halini aldığı gündenberi herkesin sor- duğu sual budur: İngiltere, Italyaya karşı ne yapabilir? Ingiltere şimdilik ne yapmak istediğini ilân etmiş gibidir. 4 Eylülde uluslar sosyetesi konse- yinde Italyaya karşı “ ekonomik müeyyide,, nin tatbikini isteyecek ve bu müeyyidenin — tatbikinde diğer devletlerin de kendisile be- r yürümesini temine çalışa- caktır. Ekonomik müeyyede nedir? Bu kelimenin ifade ettiği mana şudur: Muahedelere riayet etme- yen, veya harp etmek isteyen blr devleti bu hareketinden dolayı cezalandırmak için onu harp için muhtaç olduğu maddelerden mah- rum etmek veyahut bu maddeleri harp sahasına götürmesine imkân bırakmamak. Bugün Rusyadan maada hiçbir memleket, barp için mubhtaç o duğu bütün malzeme ve bam maddeyi kendi rları — içinde bulamaz. Birçok memleketler var- dir ki, Habeşistan bunlardan biri- dir, silâh ve mühimmat fabrikaları yoktur. Dünyada silâh ve mühimmat fabrikaları olan yalnız birkaç mem- leket vardır. Halbuki harp İçin ilk lâzım olan şey silâh ve ml- himmattır. Binaenaley ekonomik müeyyide için kullanılacak birinci vasıta, harp yapan miülleto silâh ve mübimmat vermemektir. Nete- kim daha şimdiden İngiltere ve Amerika, Italya ve Habeşistana silâh ve mühimmat — satılmasmı yasak etmişlerdir. Fakat bu meselede dikkato alınacak iki nokta vardır: Birincisl İtalyanın — gilâh — fabrikalarıdır. Kendi ihtiyacını bu fabrikalardan temin edebilir. Her iki memleke- te de silâh satılmamak demek, Habeşistana — silâh — vermemek demektir. Ikinci nokta şudur: Bu mü- eyyideyi uluslar sosyetesi tatbik edemez. Çünkü en büyük silâh ve mühimmat fabrikaları bulunan memleketler, Almanya, Amerika ve Japonya, uluslar sosyetesinden değildirler. Hareketlerinde ser- besttirler, konseyin kararını tut- mıya mecbur edilemezler, Ekonomik müeyyidenin ikinel şekli, harp eden veya etmek is- teyen milletlere silâh ve mühlim- mat yapmakta kullanılan ham maddeleri vermemektir. Silâh ve mübimmat imalinde kullanılan — birtakiım — madenler vardır ki, yalnız bazı memleket- lerde bulunur. Meselâ dünyada çıkan nikelin onda dokuzu Ka- nadadan gelir. Antimuvanın üçte ikisi Çindedir. Dünya potas istihe salinin yüzde doksanı Fransa ve Almanyada bulunur. Bu memleketler anlaşabilseler ve bu anlaşmayı tatbik ederek düşman memleketlere bu bam maddeleri vermeseler, — boykot edilen memleket harp yapamaz, Ingiltere ile Amerikanın bu hu- Busta birleşmiş olmaları bu mü- eyyidenin tatbiki için kâfidir. Fakat bu tarz da pratik de- gildir. Cihan harbi, harp eden milletlerin bu İhtiyaçlarını bitaraf miülletler vasıtasile temin ettik- lerini ve — edabildiklerini — ınbat ——— ——-————cm etmiştir. Almanya, bütün dünya- nın ablukasına rağmen, bu ham maddeleri tem'ne — muvaffak şekil, muhasım millet- İhracatı yasak etmektir. d aynl mahzur vardir ve Ppratik değildir. Bu üç gşekil de, harp eden Millotleri doğrudan doğruya harp Vasıtalarından — mahrum — etmek Büyesile tatbik olunur, Bir de bunların haricinde kulla Mlacak ekonomik silâhlar vardır. b ( Devamı 1$ inci yüzde) L SUUW FUSLA ST , Resimli Makale B Soysuzlar B Tavuk yumurtadan çıkmış, Kabuğunu beğenmemiş derler, Bu afı aözü, masşelni va allesini inkâr eden soysuzlar için söylenmiştir. Bunlar tahali görüp di meviyyece biraz yükı iler mi, abalarını küçük görmiye, a ni elerlnden uzak yaşamıya ve yeal m:hitinde oalardan bahsedilmeslai! bile bir ayıp sayamıya başlarlar, Köylerden ç kıp bir de köye dönemiyan ve şahirlerde kaybelup giden çocuk- ai lar da mz çok ba sinifa girerler, Şehir bla bir sehirli cazibe; Gldürür, Yartlarına ve köylerina dönmek onlar içla arı sinesinde bir azep ve bir 1wstırp olur. Bir gün kazara yolu köyüne ve köyündeki evine uğrarsa onu harap olmuş görmek bile içinde bir sızı yaratmaz. Menşelmizi ve elilemizi inkâr #imiyelim, ç DAHİLİ HABERLER Atatürkün Hayatını Kurtaran - Saat Kayboldu Sanders Paşanın Ailesinden Tarih Kuruluna Gelen Cevap Türk tarihini tetkik cemiyeti Türkler için hudut- 1 araştırmaktadır. Türklük borçludur. Saat Atatür- ayatını kurtarmış, onun yas Türkiyenin kurulmasında suz değeri olan bir » bugünkü varlığını bu kündür ve Atatürkün şamasında ve bugünkü âmil olmuştur. Atatürk bir gün Çanakkale cephesinde kıt'alara kurşunu gelmiş, göksüne çarpmış ve o zaman cebinde bulutan bu kumanda ederken bir düşman tarihi sante saplanarak kalmıştır. O zaman müttefikimiz olan Alman kumandam- larından Leyman Fon Sanders Paşa bu hâdise ile eşsiz. bir kıymet kazanmış olan saatin kendisine hediye edilmesini Atatürkten rica etmiş, Atalürk te kumandanı kırmamış ve saatl kendisine hediye etmiştir. Ölünciye kadar büyük bir kıymet ve eşsiz saati ihtimamla saklıyan Leyman Fon Sanders Paşa ölünce saat veresesine bir hatıra olarak bu Intikal etmiştir. Türk tarihi araştırma kurumu Türkler için hu- datsuz bir tarihi kıymetli — saatin kıymeti olan bu saati ele geçirmek lstemiş, ve Leyman Fon Sanders Paşanın varislerine müracaat ederek saati satın almayı teklif Fakat saate sahip olan kadın büyük bir esefle bu tir. bir hırsızlık vak'ası neticesinde kaybolduğunu bildirmiş ve eğer elinde bulunsaydı settine sorduk; İstanbulTelefonuDünden İtibaren Kendi Malımızdır Telefon Şirketinin satın alm- ması mukavelesi dün ikmal edi- miştir. Bayındırlık Bakanlığı mu- habere ve muvasala viri Kadri Hukuk müşaviri Avni, Posta, Tol- graf ve Telefon Genel Müdürü Nazif, Maliye — Müfettişi Celâl Esat. Ankara otomatik — telefon müdürü — Niy.zi ile — Telefon Şirketi müdürü Henderson'dan İSTER İNAN Ankaradan bildiriliyor: “Şimdiye kadar her masılan bina vergisinden munf tutulan Tünel girketinin hesap ve muamelâtı Üzerinde yapılan tetkiklerle, şirketin hükümetle yapmış olduğu imtiyaz mukavelosinin kontrolünde, sösyete tesisatının kina vergisinden muaf tutulacağına dair hiç bir kayda tesadüf olunmamıştır. Bunun üzerine husust bir heyet tarafından sosyetenin Tünel dehlixi, arabaları ve bütün tesisatı tesbit edilmiş ve senevi 67000 Ilra İrat komul- l müteşekkil heyet dün — tatil ve bayram günü olmasına rağmen sabahleyin sanat onda — Istanbul Postanesine gelmişler ve muka- velenin hazırlanması Ie meşgul olmuşlardır. Öğleden sonra saat 16 da da Bayındırlık Bakanı Ali Çetinkaya gelmiş, — mukavelenin hazırlanması İşile bizzat uğraşp- ( Devamı 18 üncü yüzde ) İSTER bu santi asıl sahibine iade teli deceğini bildirmiştir. BAA Duyduğumuza göre Türk Tarihl Araştırma Kuru- bu saati bulup meydana çıkarana büyükçe bir mükâfat vadetmiştir. Bu araştırmanın doğru olup olmadığını Türk tarihi araştırma kurumu Üyelerinden saylav Şem- — Atatürk kendi hayatını kurtaran ve onu bize bağışlıyan eaati Leyman Fon Sanders Paşaya he- diye etmiş, onun ölümü ile suat ailesine geçmiştir. Biz asaati ele geçirmek istedik. Fakat kayi neticesine vardık. Bulup meydana çıkarana büyük bir mükâfat vadedildiğinden haberdar değllim, dedi., Aksu Vapurunun Başçarh- çısı Öldü Mü Zehirlendi Mi? Akı dd kaplan v p ÜB SAĞ de iken işi başında ansızın öl- müştür. Vapur kaptanı arkadaşı: nın cesedini Rizeye çıkartmış ve dürtmüştür. Evvelki gün de q:oııdıld akraba'arına bu ölüm haberi telgrafla bildirilmiştir. Ak- rabasından birisi ölümü şüpheli bulmuş ve kaptanın zehirlendiğini ileri sürerek Müddeiumumiliğe baber vermiştir. Müddeiumumllik tahkikata başlamıştır. Bu ihbar yerinde görülürse kaptanın cesadi çıkarılarak Morga - getirilecektir. > İNANMA! muştur. Tetkiklerin sonunda bu irat üzerinden ve 1931 tabsil edilmösine kıymetine csas yapılan İacelel sonesinden itibaren bu seneye kadar geçen mülddet ile bundan sonra da sosyeteden ayni gekilde vergi karar verilmiştir. Bu suretle 1931 senesinden 1935 senesine kadar olan müddet İçin alınması Jâzımgolen vergi miktarının on binlerce İirayı bulacağı zanaedilmektedir. Bu vesile ile sünevi irat kil edöcek olan tünel tesisatının lerinde Tünel uzunluğunun Bl0 ve kutrunun 6,6 metre olduğu anlaşılmıştır., a İSTER İNAN İSTER İNANMA! Sözün Kısası Yazı Çok Olduğu için Bugün Konamadı Propagandan Ve- kâleti Haberi büs- bütün AsılsızDeğil | Baştarafı 1 inci yüzde) gazetelerin e! birliğiyle tekzip et tikleri bu kaberi, şimdi yine ken- di sütunlarında ve B. Mahmut Esat Bozkurdun kurulacak pıo- paganda bakanlığına getirilecegi şeklinde okumaktayız... Buna dair Ankarada hiç bir baber yoktur, Ve kabinede bir değişiklik yapılacağı haberi, An- karada hiç bir taman mevzuubahs olmamıştır. Bir propaganda ve matbüat bakacılığının kurulması- nın kat'ileştirilmesi ancak şu üç ihtimalden birinin kat'iyetle tahak- kuku halinde — düşünülecektir. 1 — Doğu illerindeki kültür ve hars islâhbâtının icap ettirdiği geniş tedbirlerin bir elden idare- sinin zaruri görüldüğü zaman ki bu da Şark vilâyetlerinde kuruk ması düşünülen alıcı ve verici büyük radyo İstasyonları, Halkev- leri — şubelerinin fazlalaştırılması ve bunların doğu illerinde hususl faaliyet proğram ve nizamna- melerin çalışması, Türk inkılâbı- nın büyük u ânasını ve eşsizliğini kavratmak ve bir iakılâp nesli yaratmak için doğu illerindeki cezri faaliyetin husust bir orga- nizasyona ihtiyaç göstermesi. 2 — Parti genel sekreteri B. Recep Pekerin Avrupadaki etüt seyahati içinde fırka prog- ramının esaslı bir tarafını dok- duran neşriyat ve radyo İşleri için başka yeni rejim memleket- lerinin (faşizm, komünizm ve nas- yonal sosyalizm gibi) takip ettik- leri Eılı propaganda usullerinin tetkiki de vardır. B. Peker ta- rafından bu etüdlerinin sonunda, bu mühim başarılmasını ancak müstakil ve yeni teşkilâtlı bir Bakanlık kurulmasına kat'i ihtiyaç görüldüğü zaman... Basın Genel direktörü B. Vedat Nedim Avrupadan yeni gelmiştir, Vedat Nedim Italyada propaganda ve matbüat bakanlığı teşkilâtını tetkik etmiş ve Roma-» da matbüat ve propaganda baka- ni Kont Cuyeti tarafından kabul edilerek izahat almıştır. B. Vedat Nedim Almanyada Doyçe Nahri- ten Buüro:kıın ve dok::r Göbelsin yepye Te çalıştırdığı propaganda baka: n teşkilâ- tım tetkik etmiştir. Bay Vedat Nedim şimdi Baş ve İç Bakan: lıklarına uzun bir rapor halinde seyahatl neticelerini bildirecektir. Ve bükümet bütün bu tetkiklerin sonunda propaganda Bakanlığının kurulmasına — lüzum görürse © zaman Bakanlığın kurulması bir emrivaki olacaktır. Bay Mahmut Esadın bu Bılıınhğı getirileceği hakkında burada biçbir. haber yoktur. Rizeliler Marmara Kıyıla- rına Geçmek İstiyorlar (Baş tarafı 1 inci yüzde) fazla Ege denizi sahil şehirlerinde balıkçılıkla geçim teminine çalış- maktadırlar, binaenaleyh bu halk- tan bir kısmının, toprağı az olan | Rizeden alınarak, başka taraflara iskân edilmeleri lâzımdır. ,, Işittiğime göre aradan geçen müddet zarfında hükümet bu dileği incelemiş ve Marmara sahil ve adalarından mübadele sureti.e giden — Rumlardan boş kalan araziye — Karadeniz — boyundaki balıkçı ailelerin'n getiri ip yerleş- tirilmesini onaylamıştır. Bu karar üzerina Sürmene ve Rizeli aile sahiplerinden bazı'arı Marmara — sahillerinde — iskân arı için İç bakanlığa müracaata Laş- lamışlerdiır. SA .