3 Mayıs 1935 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 5

— 8-5.035 İCMAL KıztI Ordu Barış faktörü Kızıl bayram münasebetile, $0 Kızıl kanad, Moskovada Bökleri yarıyor, çelik ordunun mir ejderleri, Kızıl meydanı, S2atte elli mil koşarak zelzele- Ve uğratıyor!.. yuroşilof S Sovyet milleti ve Kızıl ordu her zaman sulhün müdafii ol - Muştur ve olacaktır.., 1yor,., ,Sulh zamanı, bir milyon sün- ğüye dayanan muazzam Kızılor U, biliyoruz ki, baştan başa mo torize ed At yerine motör Beçti. Yüz fırka, en yüksek tek- hik vasıtalarla teçhiz olunarak 'aman bir zafer ve sulh âmili Meydana getirildi. Tarihte hiç ir ulusun malik olamadığı bu Sayısız ve yıkılmaz çelik ordu - Tün samimi ve sağlam bir sulh | f__ törü olduğuna, hiç kimsenin Süphesi yol Sovyet idaresi: endi rejimini korumak, Uzak Arkta korkunç ve kara bir gü- heş gibi doğması muhtemel teh ikeye göğüs germek, iç ve dış Siyasada barışa yardım etmek xhiiıudile_ bu saygı değer kuv- Veti vücude getirdi. Moskova hükümeti değil midir ki, kom- Şülarile ademi tecavüz misakla- T yaptı? Moskova hükümeti de Bil midir ki, açık ve kat'i bir a- im atarak, bütün silâhların son tüfeğe kadar kaldırılmasını u- luslar kurumunda teklif etmiş- ti? Barışa yarayacak hiç bir im- ân yoktur ki, Moskova, onu ka- $irsın... Romanya, Polonya, ve Baltik hükümetlerile yaptığı Paktlar meydanda... Fransa ile Son günlerde tanzimine çalışı - an misak ta, barışseverliğin ba r, Bunda, Rusla- ü e karşı, F lar ne kaçamaklı ve aldatıcı bir Yol güttüler! Bilinmeyen gizli bir sebeple müzakereleri kesti - ler, haklı itirazları yıyg_aralır- b MA BRİLE Metinin bu sıyasasını; “müfsid ve hain” bir gidiş diye tavsif e- diyor. Rus - Fransız pakt'ı bu- gün bir hakikat olmuş ise, insan lık, bunu Moskofların iyi niyeti ne ve barışseverliğine medyun- düur, , Sövyet Rusyanı barışsever- liği, fül sahasında olduğu gibi hazariyatta da şüphe götürmez. Çünkü: rejiminin başlıca umde- lerinden biri budur. Sosyalistli- ği: ökonomi,soysallık, hürriyet, belki sanat bakımından tenkid edebilirsiniz. Ferdi tasarrufun Mutaassıb taraftarı olabilirsiniz. İstihsal vasıtalarınım cemiyete TMal edilmesini belki ökonomik | | | ir yanlışlık sayarsınız. Belki, ferdi hürriyeti herşeyin üstün - d? tutarsınz, liberal rejimi, ta- biatin doğurduğu ideal bir ida- Te diye kabul edersiniz. Bunlar Münakaşa götürür meselelerdi. sosyalistliğin söz gö Meyen, beşerin hızma, selâmeti- Te matuf bir umdesi var: Arstu- Tusal barış.. Her ne fikir ve meslekte olur- olsun, her yüksek ruhlu me- â'-"!f insanın amacı bu değil mi- ir? Sulh! Sulh!.. Bizce, dava, 1 sevmek ve buna çalışmak- Tir; bunu temin edici vasıtala - :]'E_Ihepıi meşrudür, makbul- Yusut Osman Bükülmez ( Bulgar kitabı ) haftası Sofya (Hususi muhabirimiz- d_"') — Bulgar Maarif Nezare- ti, Bulgar yazıcıları birliği, kü- tüphaneler birliği ve bütün kül- birliklerinin yardımile, bir ülgar kitabı haftası) tertip €tmiştir. 5 mayısta başlıyacak Olan (Bulgar kitabı haftası) n- da, Sofya ve bütün diğer Bulgar Se_hırle;—inde_ Bulgar eserleri teş İf edilecek; eski, yeni Bulgar tapları, Bulgar matbaacılığı, Simler, rakamlarla halkın ö- e Büne serilerek propagandalar Yanlaçakta, — Alman Askerleri, Ren Gayrı Askeri Mıntakasında iki Şehre Girdiler Lordlâaar kamarasında bir âza, Almanyanın silâh- lanmasına ve Ren'e girmesine hak veriyor Londra, 2 (A.A.) — Daily Herald'ın haber verdiğine gö Alman askerleri, Ren nehi sol kıyısındaki askeri mıntaka- da, en az iki şehre girmiş bulun- maktadırlar. Diğer taraftan Echo de Pa- ris gazetesi de Alman erkânı harbiyesinin, halihazırdaki si- lâhlanmayı güçleştirecek sı Jardan kacınmak ve gizli tutı ması gereken şeyleri açığa vur- mamak kaygusile, İngiltere ile deniz müzakerelerine kati su- rette karşı koymakta olduğunu yazıyor. Londra, 2 (A.A.) — Silâhtan tecrit edilmiş olan Ren mınta- kasmımn en az iki şehrinde polis yerine Alman hükümetinin Lon dra resmi mahfellerinde teyit edilmediğini Röyter ajansı bil « diriyor. Bu haber, resmi olmamakla beraber Lord Stanhope tarafın- dan son-günlerde Ren kıtasın- da, hakkında yapılmış olan be- yanattan dolayı hususi bir alâ- ka uyandırmıştır. Lordlar kamarasında Alman siyasası Londra, 2 (A.A.) — Avam kamarasında başlayacak olan müzakereler arifesinde, Lordlar kamarası da arsıulusal siyasa i- le meşgul olmuştur. Liberallerden Lord Davis, Cenevre andlaşmasının 19 uncu maddesi hükümlerine uygun o- larak, andlaşmaların yeni baş - tan gözden geçirilmesini istih- daf eden bir hareket uyandıra- Çolr ' SaSAKEN A b hükümetten diler yollu bir tak- rirle müzakeratı açmıştır. Lord Davis, Fransa, İtalya ve İngilterenin, Almanyayı ha- va andlaşmasına katılmağa da- vet ettiklerini söylemiştir. Almanyanım silâhlı devletler- le kuşatılmasının devamlı bir sulh tesis edebileceğini kimse tasavvür edemez. Gene liberallerden Lord E- şer, Almanyayı muahedeleri tek başmıma bozmakla ittiham etme- nin akla sığmıyacağını söyle- miştir. Mumaileyh demiştir ki: “Biz, Versay — muahedesinin beşinci maddesine mütcallik ta- ahhütlerini ifa etmemiş olan Fransayı da mahküm etme- dik.,, Almanyanın hakkı var Andlaşmaların - tadilini şid - detle müdafaa eden Lord Loti- yan da demiştir ki : “Almanya, tabiatile büyük bir garp devletidir. Son 15 sene içinde pek yaman şeylere maruz kalmıştır. Eğer sulhu istikrar ettirmek istersek, Almanya, a- cun üzerinde kendi hakkı olan mevkie getirilmelidir. Avrupa sulhunun başka esas üzerine ku rulabileceğini zannetmek hata - dır. Gayri askerit mıntakafa ge- Hince, büyük bir milletin, kendi- sini meşru bir surette müdafaa etmeğe hakkı olmadan, toprak- larımın büyük bir kısmımı kom- şu devletlerin ordularına açık tutmağa daha üzun zaman ta - hammül edeceğini zannetmek saçma olur, Alman silâhlanmasında İngilizlerin mes'uliyeti Londra, 2 (A.A.) — Avam kamarasında, işçi partisi say - lavlardan Kirkvut, deniz işleri birinci lordunu sorguya çeker - ken, demiştir ki: “Bana öyle geliyor ki, Alman denizaltı gemilerinin yapılışın- da İngiltereden yaban- ct ülkelere mal çıkaran tüccar- larımızın da-bir mesuliyet yap - ları vardır. Çünkü İngiltere, a- cun yüzünde çıkan hemen bütün -i—ngiliz Hava Londra, 2 (A.A.) — Röyter p ento muhabirinin haber aldığına göre, Mac Donald, bu- gün Avam kamarasında, dış si- y hakkındaki müzakeratı a - çarken, İngiliz hava kuvvetleri- nin arttığını söyliyecek ve hava kuvvetleri bakımından hiç bir zaman Almanyadan aşağı kal - mamak hususunda Baldwin ta- rafından 28-11 günlemecinde i- | çilen andı tekrarlıyacaktır, Durumun gerektiği yeni tırma masraflarına karşılık ol- mak için, beş milyon İngiliz li- ralık fazla tahsisat verileceği söyleniyor. Bu para, hava bütçesine daha önceden konmuş olan yirmi tilyon 996.007 İngiliz lirasının üstüne katılacaktır. Londra, 2 (A.A.) — Bakan.- lar kurultayı, hava işleri baka - nının vermiş olduğu, hava ku' vetlerinin yeni düzen projesini, prensip bakımından onay gör - mMüştür. Berlin, 2 ÇAlmanyaya giden arkataşımızuan) FUUĞT DU- gün Başvekâlet binasında Türk gazetecilerini kabul etti. Kabul esnasında Goebels de hazır bu- lundu, Şimdiye kadar bir İngi- l liz gazetesinden maada hiç milletin gazetecileri ile göl memiş olan Fuchrerin, bu kabu- | lü esnasında, Türk gazetecile- |rin seyahatleri ve gördükleri hakkında — malümat aldıktan sonra, kendilerine demiştir ki: — “Gazetecilik, hâdiseleri ol- duğu gibi göstermek şartile şe- refli bir meslektir. Bununla be- raber bir takım memleketle- rin gazetecileri kısa bir za- na çıkacak neşriyat yapmakta- dırlar. Meselâ, ikide bir hasta olduğum, asabi buhranlara uğ- radığım, sanatoryomda tedavi edildiğim yazılıyor. Görüyorsunuz ki vazife ba- şındayım..,, Bu sırada Geobels söze karı- şarak: — “Bir kaç memleket gaze- teleri vardır ki Almanya hak- Pırğs, 2. A.A.— Fransız-Soy- yet misakı bu akşam — imzalan- mıştır. Paris, 2. AA— — Potemkin Fransız—Sovy:( andlaşmasını imza etmek üzere, —dün aksam saat 9,30 da, hariciye nezaretin- de Laval ile buluşmuştur. And- laşmanm metni dost devletlere tebliğ edildikten 24 saât sonra neşredilecektir. Yardım nasıl olacak ? Paris, 2. A.A.— Fransız-Sov yet andlaşmasının ikinci madde nikel madenini kontrol etmekte olduğu gibi, Almayada ne ba - kır, ne de kalay vardır..,, Deniz lordu, bu sorguya kar- şılık vermemiştir, manda yalan olduğu meyda-,| | Kuvvetleri Asla Almanyadan Aşağı Olmıyacak Bu yeni düzen projesinde, tayyare alanlarile depolarının düzeltilmesi, plotların ve hava ütehassıslarının arttırıl - ması gibi şeyler vardır. Bakanlar kurultayı, mayıs sonlarına doğru Almanya ile de niz işleri müzakerelerine girişil- mesine karar vermiştir. Bugün, Avam kamarasında, John Simon ile Mac Donald İn- giliz deniz siyasasının ana çiz- i ak, parlâmento- n duygularına uy - erin alınmasını — isti- yeceklerdir. Alman tahte'bahirleri Londra, 2 (A.A.) — Röyter ajansı, Alman denizaltı gemi - leri işine, Fransız deniz bakanı Pietri ile Sir Con Simon arasın- da, avam kamarasında geçen uzun görüşme sırasında salt öylece dokunulup geçilmiş ol - nu bildiriyor. Bu görüşme genel bir mahi- yette olmuştur. Hitler Türk Gazetecilerini Dün Kabul “Ben matbuat hürriyetine asla müdahale etmedim, Etti kında doğruyu yazıyorlar. Tür- kiye Tmmatbuatı bunlardandır. demiştir. Hitler, bunun üzerine, teşek- kür ve minnettarlığını ifade e- derek, matbuat - serbestisinin i- hatalı bahsine geçmiş ve demiş- | tir ki: — “Ben, matbuat hürriyeti- ne asla müdahale etmedim. Ga- zetelerimiz. kendi kendilerine bugünkü iyi cereyanı aldılar..,, Hitler, Berlinden sonra nere- ye gideceğimizi, Berline tekrar gelip gelmiyeceğimizi ve her şeyin bize gösterilip gösteril- mediğini sordu. Bizlere iyi se- yahatler temenni etti. Türk — gazetecileri namma söylenen sözler ile iltifattan dolayı teşekkürler, şimdiye ka- dar görmüş olduğumuz şeylerin hakiki Almanya hakkında çok iyi intibalar verdiği ve bu ziya- retin eski bilgilerimizi teyit et- tiği ifade edildi. Hitler kabul ve görüşme es - nasında bize karşt nazik, sami- mi ve mültefit davrandı. A. Şükrü ESMER RUS — FRANSIZ ANLAŞMASI L ı L LE M MADT AP VAA Misak Dün Akşam Geç Vakıt Pariste imza Edildi sine göre, uluslar kurumu itti. fakla karar vermediği takdirde, Fransa ile Sovyetler; derhal bir- birlerine yardım edeceklerdir. Beşinci maddeye göre, yar- dım mükellefiyeti yalnız Avru- pa'ya şamildir. Üçüncü madde, yardımın uluslar kurumunun tavsiyede bulunmadığı takdirde yardım mükellefiyetinin baki kalacağını beyan etmekte dir. İlişik protokol, bir takım devletlerin henüz iltihak etme- melerinden dolayı tahakkuk e- demiyen daha geniş bir emniyet sisteminçe imkân hazırlamakta- dir. V. e tt - Tistlerle, komünistler, bir mayıs gene | 1Mayıs Hadiseleri Sofya, 2 (A.A.) — 1 mayıs- ta her türlü nümayiş yasak edil- miş olduğundan hiç bir tarafta hâdise olmamıştır. Ancak Eni- na köyünde bir komünist köy - lülere nutuk vermek istediğin - den jandarmalar bunun önüne geçmek istemişler ve komünis- tin arkadaşları da jandarmala- ra ateş açarak bunların birini öldürmüşler ve ikisini de yara- | lamışlardır. Köylülerden ise se- kiz kişi yaralanmıştır ki, biri sonradan ölmüştür. Mesullerin | yakalanması için şiddetli ted - birler alınmıştır. Belgrad, 2 (A.A.) — 1 ma- yıs günü in krallıkta sükün içinde geçmiştir. İngilterede Londra, 2 (A.A.) — Bir ma- yıs günü İngilterede sükünetle geçmiştir. Londranım merkezin- deki sokaklarda, memleketin | her tarafından ve yabancı ülke- lerden, kralın yıldönümü şen - liklerinde hazır bulunmak üzere gelen ve 6 mayısı bekliyerek, kralın alayının geçeceği cadde- lerdeki süsleri seyreden ziyaret- çiler yüzünden, şimdiye kadar | görü'memiş bir kalabalık vardı. Akşama doğru, Hayd Park". ta 5000 kişilik bir nümayiş ol « muş ve bu esnada ihtilâl şarkı- lenerek, kralın yıldönü - mü şenlikleri aleyhine bir söy - lev söylenmiştir. Mamafih biç bir münasebetsizlik olmamıştır. Fransada Paris, 2 (A.A.) — İç İşleri bakanlığı, bir mayısın, bütün Fransada ,tam bir durgunlukla geçtiğini bildirmiştir. Pariste hiç kimse tevkif edilmemiştir. Birleşik Amerikada Nevyork, 2 (A.A.) — Sosya- dolayısiyle ayrı ayrı alaylar yap mışlardır. Sosyalistler 100,000, ötekiler de aşağı yukarı 50.000 kişi top- lamışlardır, 20.000 polis, düzeni koruma- ğa çalıştyorlar. Yunanistanda Atina, 2 (Hususi muhabiri - mizden) — 1 Mayıs işçi bayra- mı Yunanistanın her -tarafında sükünetle geçmiştir. Üniversite caddesinde bir toplantı yapmak istiyen kwenünistler zabıta tara- fından dağıtılmış ve ele başıları tevkif edilmiştir. Her sene olduğu gibi bu sene de gazeteler dün çıkmamıştır. Avusturyada Viyana, 2 (A.A.) — Bugün Viyanadaki elektrik cereyanı - nın muvakkaten inkıtar, komü - nistlerin hareketine atfedilmek- tedir. Tramvaylar, birdenbire durunca, sokaklardaki — araba münakalâtı. karmakarışık ol - muştur. Mağazalarla bürolar 1- şıksız kalmıştır. Elektrik cere- yanı başka yerlerden alınmıştır. —— | Zehirli gazlardan korunma Sofya (Hususi muhabirimiz- den) — Bulgaristandaki, zehir li gazlerden korunma gençler birlikleri teşkilâtının, 2 mayısta Filibede, büyük - toplantıları o- lacaktır. İki gün sürecek olan müzakerelerden sonra şehirler- de nümayişler yapılacaktır. ; 'Ş)ulgarlu, gençliği tayyare- ciliğe teşvi' , ve zehirli gazler- den korunma teşkilâtlarına gir- Muhalif parti Liderlerinin Muhakemeleri Atina, 2 (Hususi muhabiri - mizden) — Visamiral Sakkela- riunun riyasetinde toplanan di- vanı harpte muhalif parti lidere lerinin muhakemesine devam e- dilmiş ve müdafaa şahitleri din- lenmiştir. Eski hariciye bakanı Maksimos ile mebusan meclisi reisi Vozikis Papanastasiyunun iki muhalif partileri uzlaştır - mak için sarfettiği gayret ve fa- aliyeti anlatmışlar, ve liderlerin isyan harekâtından malümattar olmadıklarmı — zannettiklerini söylemişlerdir. Müdafaa şahidi olarak dinle- nen Fener patrikhanesi Yuna- nistan mümessili de Papanas- tasiyunun — papasların kıyafeti meselesinde efkârı yatıştırmış ol duğu, suçlulardan Sofulisin Sı - samdaki evinden dışarı çıkmadı ğı için isyan hareketile alâkadar olmasına imkân — vermediğini söylemiştir. Mebus Çicaros ile Sakalis te- rakkiperver parti lideri Kafan- darisin parlâmentarizm esas - larından — uzaklaşamıyacağını isyanla alâkadar bulunamıyaca ğını söylemiştir. Son şahit olarak dinlenen es- ki diktatör Pangalos da eski is- yan reisi Gonatas ile Venizelos arasındaki noktai nazar ihtilâf- larını anlatarak Venizelosun tertip ettiği hareketi bunlara söylememiş olduğu kanaatinde bulunduğunu bildirmiştir. Suç - luların müdafaası başlamıştır. — Ankara - Sofya- Belgrad yakınlığı Sofya (Hususi muhabirimiz yazıyor) — Filibede çıkmakta olan gündelik Yug zazetesi, ö- tedenberi mut2dil geçinen ve durbinane görüşü ile hakikatle- ri bütün çıplaklığile yazmakta olan uslu başlı bir gazetedir, Bu gazete, yeni bir başmaka- lesinde, Balkanların selâmeti- için Türkiyeyi iyi anlıyarak bir Ankara - Sofya - Belgrat yakın- lığı yapılmasını tavsiye etmek- | tedir. Yug diyor ki: Şark komşu- muzla olan münasebatırmıza lâ- zım gelen ve arzulanan bütün açıklık verilmelidir, Ankara - Sofya - Belgrat an laşması; Balkanların bel kemi- ği olacaktır. Balkanların refahı, Balkanların sulhü, Balkanların selâmeti buna istinat edecektir. Komşulardan hiçbirisine karşı olmamak şartile, bu anlaşmıa, Avrupanın sulhüne doğru da bir ileri atılış ve amil olacaktır. Fransız filosu Roma, 2. A.A.— Mayısın se- kizinde birinci fransız filosunun bir kısını Napoliyi resmen ziya- ret edecektir. Filo Napolide 15 mayısa kadar kalacak ve amiral Monget ile Laborde bir zabrta müfrezesile Romaya gelerek iki gün kalacaklardır.. Romada Kral ve Mussolini tarafından kabul edileceklerdir. Z ançuko - Japonya Tokyo, 2. A.A. — Mançukuo imperatoru, neşrettiği bir be- yannamede, Mançukuo'nun Ja- ponyaya çözülmez bağlarla bağ- Tanmış — bulunduğunu — kaydet- mekte ve bu bağların uzak şark taki barışı muhafaza etmek için daha ziyade - sıklaştırılacağı ü- midini izhar etmektedir. 'Tokyo, 2. A.A, — Sovyet se- firinin beyanma göre, Sovyet hükümeti Mançukuo hududun- daki Sovyet askerlerini geri çekmeğe hazırdır. Bununla be- raber, Japonya ile Sovyetler a- rasında askıda bulunan mesele- lerin hallinden evvel bir ademi tecavüz misakının hâfli lâzım- meğe sevketmektedirler. Con Sayme İ ngili: tile sezemediği ve İngiltere'nin mekle beraber, bunun İngiltere'n edeceğine delil olacağını söylüyo! dir. » n Çekiliyor Paris, 2. A.A,— Londradan, Ocuvre gazetesine bildiriliyor: binesi, haziran başında, işten bildirmiştir. O zaman kurulacak yeni kabineye Sir John Siznoti de Lo: ' Londonderry girmiyeceklerdir. Lard Londonderry, Almanyanın yeniden silâhlanmasımı, valie çekileceğini Krala silâhlarını Almanyanınkilere nisbetle aşağı bulundurduğu için suçlu sayılıyor. Echo dc Paris, bu iki bakanın kabineden çekileceklerini bildir- in daha zorlu bir siyasa kabul T