28 Haziran 1936 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 4

—— 4 Büyük maa a a aaa İKUŞBAKIŞI Türk inkılâbı senses Başlarken No.2 Yıldız ve Balta Limanındaki içtimalar 48 saat devam etmişti Birinci Büyük Millet Meclisi Meb'uslarından bir grup Padişahm zaif damarlarından is - | paratorluğun bütün varidat memba- tifade etmek fırsatını kaçırmak iste miyen bu kurnaz Mekkeli Paşa, hâ- disatm biribirile çarpıştığı bu buh - ranlı günlerde, eline hususi bir şifre vererek adamlarından birini Ankara ya göndermiş; Istanbulla muhabere olmadığı için İzmitte de bir adam te- darik edilmiş.. Bu telgraf İzmit vasi- tasile İstanbula çekilmişti. Vahdettin, -asli “ıp olmadığını sormaya bile lüzum görmeden - Bu telgraf karşısında geniş bir nefes al mıştı. Ve Şerif Yahya Paşanın bu kiymetli hizmetine mukabil de ken- disine ayda (tam, yüz altın lira) ma- aş bağlamıştı. Bugünden itibaren bu adam da, Anadoluya karşı mücade - leye girişen kuvvetler arasmda -ol- dukça mühim- bir vaziyet kazanmış- tı. Sarayın aldığı malümat, bununla kalmamıştı. Artık mühtelif Kanallar dan birçok haberler yağmaya başla miştir. Getek padişah, ve gerek muhitin- dekiler; alınan haberlere karşı derin bir hayret gösteriyorlar. Büyük Mil let Meclisinin açıldığı gün cuma na- mazmdaki hutbelerde hiçbir değişik- lik olmadığına ve hattâ, o gün yapr- lan merasimde, (padişah ve halifemi zin. Din ve devletimizin) kaydile e- dilen dualara hiçbir mâna veremiyor lar.. Ankaranın bu şekildeki hareke tine karşı alacakları vaziyette tered- düt gösteriyorlardı. Fakat bu tereddüt, uzun sürmemiş ti. Birdenbire yine o iğrenç ve haris ruh, kendini göstermişti. — Hayır!.. Hattı hareketimizden, hiçbir şey değiştirmemeliyiz... Onla- rm köklerini kurutuncaya kadar, mü cadele... Denilmişti. », Nisanm 23 üncü gününden itiba- ven, Yıldız ve Balta limanı sarayla- rmda biribirini müteakıp yapılan iç- timalar, kırk sekiz sanat devam etmiş ti. Bizzat Damat Ferit Paşanın riya set ettiği bu içtimalar; malüm olan (Fesat bloku) nu daha sıkı bir te. sânütle biribirine bağlamaktan daha Üeri geçememişti. Muhalefet rüesesı nım bemen hepsinde de bir şaşkmlık ve kararsızlık görünüyordu. Ankara- “yı bir 'anda sukut ettirebilmek için ortaya atılan fikirler, tehalüf edi - yordu. Padişah Vahdettin, Ankarada ken- di şahsı aleyhinde - resmen - hiç bir cereyan mevcut olmadığını saati saatine haber almakla beraber; Mus tafa Kemal Paşa ile onun bayrağı al tında toplananların bir hükümet teş kil ettiklerine kani bulunuyor; Da mat Ferit Paşa ile muhalefet rüe- #sast da ayni kanaati besliyordu. Bütün korkular, bir noktada top- lanıyordu. Ankarada, tam bir hükü. met şekil ve manzarası gösteren Bü yük Millet Meclisi; bugün: (ltilâf devletleri tarafından esaret mevkiinde tutulan makamı Hilâfet) (ile hukuku şahanesi gasbedilen Pa- dişahı istihlâs maksadile teşekkül). ettiklerini ilân eyledikleri halde; a- caba yarın bir anda bu fikirlerini teb dil ederek istiklüllerini ilân ederler. se; ozaman vaziyet, ne şekle gire- cekti?.. Vaziyetin ne şekle gireceği, pek açık ve Sarih bir halde görünmekte idi. Padişah ve Halifenin mevkii der- hal sıfıra İnecek; Osmanlı hüküme- tinin hudutları da; sadece Boğaziçi sahillerine inhisar eytiyecekti. İş bu vaziyete düşer düşmez, İm- - | kumandanı, kaymakam Zeki Beyi) Yazan : Ziya Şakir ları bir anda iflâs edecek... Padişah Vahdettin, muhitindeki haris ve men faatperest taraftarlarını paralar ve hediyelerle tatmin etmek şu tarafa dursun hattâ saraymın mutfak mas- rafınr bile tedarikten âciz bir hale ge lecekti. Padişahın o kadar güvendiği, ve gözli muahedelerle ittifak ettiği İngi Üzler; kendi menfaatlerine temas et miyen işlere girişmekten çekinmekte lerdi. (Papaz Fru) ve saire gibi gayri res- mi ve gayri mesul şahsiyetler, muba lefet rüesasma İltifat göstermekte devam etmektelerdi. Fakat, Ankara Aaki (23 Nisan) hareketine karşı, söz söylemekten ve fikir beyan et - mekten içtinap etmektelerdi. Padişah Vahdettin, bir taraftan yukarıda arzettiğimiz içtima ve mü- zakerelerin neticelerini beklerken; diğer taraftan da Damat Ferit Pa- sayr Yiaf'devletleri sefarethaneleri ne göndermiş; itilâf devletlerinin bu husustaki noktai nazarlarını öğren- mek istemişti. Resmi ve mesul mevkide bulunan İngilizler: gayet büyük bir soğukkan Llık göstermişler: — Vaziyet, şimdilik milli bir mec lisin toplanmasından ibarettir.Baka- lum.. Toplananlar, ne yapacaklar?.. Demekle iktifa etmişlerdi... Fran- sızlara gelince; — Bu hareket, belki de valanper verane bir nümayişten ibarettir. Or. tada müdahaleyi mucip bir sebep gö remiyoruz. Demislerdi... Ttalyanlar ise, Padi - şah ile Damat Ferit Paşanm - garbi Anadoluyu istilâ eden - Yunan ordu suna karşı gösterdikleri müsamaha ve besledikleri ümide karşı hiddetle rini gizleyememişler: — 'Telâş etmeyiniz... Bekleyiniz... Yunan ordusu Ankaraya kadar gider se, ortada mesele kalmaz. Diye cevap vermişlerdi. Amerikalılar, büsbütün lâkayt kal- mışlar; — Böyle bir vaziyet karşısmda, resmi Amerika, ne düşünebilir?.. gibi müphem, ve hiç bir ümit ver- miyen sözlerle Damat Ferit Paşayı atlatmışlardı, Padişah Vahdettin, etrafındaki hi maye çemberinin bu suretle gevşedi- ğini görür görmez, büyük bir tes - sür ve heyecana kapılmıştı. Bilhassa İngilizlerin gösterdiği bu kayıtsızlık onda çok büyük bir telâş uyandırmış | tı... Bu sefer de, Sait Molla ile ka-| yın biraderi (hademei hassai şahane Papaz Fruya yollamıştı. Papaz Fru, resmi makamdaki In- giliz memurlarmın gösterdiği bari - dane muamelenin esbabmı izaha gi- rişmiş: — Size, vaziyeti açıkça anlatayım. Şubat ayında, İstanbul sefareti ile siyasi mümessilliğine Londradan ay rı ayrı talimat verildi. Padişahı, (ha- life) sıfatile himaye ediniz. Fakat; Türkiye hudutları dahilinde, iktidar mevkiine gelecek olan kuvvetler her kim olursa olsun. hattâ, bizzet itti- hatçılar bile olsalar,ve hükümeti el- lerine alsalar; bitaraf bulununuz. İp giltere hükümetinin ve İngiliz teba- asının menfaatleri sektedar edilme - dikçe, Türkiyenin işlerine müdahale etmeyiniz; denildi. Onun için, karşı- laştığmız Vaziyet, gayet tabildir. Cevabmı vermişti. (Arkası var) Kafe Türk !.. Bir yol tasavvur edin ki, kaldırım- larından her gün on beş yirmi çesit |. ırk yuvarlansın ve bir o kadar çeşit- U dil komuşulsun. Bir yol tasavvir edin ki, iki tarafma dizilen dükkân - lar, sinemalar arasında hiçbir mem- lekete nasip olmıyan tezatlar çarpıs- sm, Meselâ kelli felli bir sinema bi - İnasmın yanı başmda bir işkembeci dükkânı tütsün! Sinema afişleri Gre- ta Garbonun mukavva tebessiimiinü İ çerçevelerken işkembecinin camekâ- nmda pişmiş kelleler sırıta dursun! Titiz bir operatör muayenehanesi kadar temiz manikür salonlarına ka- nı üstünde inek gövdelerini cengel - lemis bir kasap dükkânı yağlı sırtı - nı dayasın. İ Daha buna benzer bir sürü gayri mütecanis hususiyetlerin pazar yeri olan Beyoğlunda, eenebilerin, Türk, ve Türklerin Fransız kahvesi içtikle- ri, bir pastanedeyim. Üç garsonun işini görebilecek kadar hamarat ve üç garson ağırlığında yaşlıca bir ka- dım garson masaya yaklaşıyor. Ve konuşacağı dilin anlaşılamıyacağın - dan korkuyormuş gibi sadece bir baş işaretile: Elbette kahve çay bir şey icecek- siniz? Demek istiyor: — Bir kahve, diyorum. — Kafe Türk? Kafe Franse?, — Orta şekerli bir kahve, okkalı olsun. Kadıncağız bu dilden tek bir şey anlamamış olacak, bir şey söyle- meden gidiyor. Ve bana başka bir garson gönderiyor. Bir parça tlrkçe bilen bu garson da serme çatma türk çesile: Okka ile kahve satmadıkların dan dolayı özür diliyor!. Bedri RAHMİ Mahkeme, eski kararında ısrar etti Samsun, (Tan) — Bafralı Mah- mut adında birini taammüden öldür. mekten suçlu ve “Çete” namile ma- ruf Çolak Hasan hakkmda önce yapı lan duruşma sonunda ölüm eezasile cezalandırılmasına dair verilen ka - rar, bazı sebeplerden dalayı bozula- rak iade edilmiştir. Bozma kararına uyduktan sonrs tekrar yapılan du- ruşma ve tetkikat sonunda bozma ilâ mında yazılı sebapler evvelki htikenü değiştirici mahiyette görülmediğin - den suçlunun evvelki karar veçhile bu defa da ölüm cezasile mahkümi- yetine karar verilmiştir. Trakyada iskân işleri Edirne, 27 (A'A.) — Trakyada İs- kân işleri yeni baştan hiz almıştır. General Kâzım Dirik, bölge içinde stksık geziler yaparak iskân ve imar işlerini yerlerinde görmekte ve gere- ken emirleri vermektedir. Umumi mü fetiş yanmda kadastro müfettişi Ha lit Ziya ve fen başmüfettişi Salih olduğu halde Kırklarelindeki göç- menlere dağıtılan ve dağıtılacak o- lan yerleri genel kadastro vaziyetle- ri üzerinde inceledikten sonra heyet- le beraber dün akşam Edirneye dön müştür. Heyet bu tetkik gezisinde gördüğü genel durumdan çok mem- pe olmuştur. Kadastro müşaviri ve Fen başmüfettişi kadastro heyetinin kuvvetlendirilmesi için gereken ted- birleri almak üzere bu sabahki tren- le Ankaraya dönmüşlerdir. Hava tehlikesine karşı Hopa, (Tan) — Bütün nahiye mü dürleri ile köy mümessillerinin işti - rak ettikleri bir toplantı yapılmıştır. Üçebay Sabri Demirin başkanlığın- daki bu toplantıda, hava tehlikesine karşı yapılacak yardım meselesi gö- rüşülmüş, bazı kararlar verilmiştir. Şimdilik, mahsul zamanında tahsil edilmek üzere otuz küsur bin liralık bir teberrü listesi tanzim edilmiştir. TAN ABONE VE ILAN ŞARTLARI Sigorta Normal Dışarı içir K “0 İn satır başma 5 kuruş almır. Bir defadan fazla için oyekündan “6 10 karuş indirilir. Memleket harıcna sigortalı abone Günü geçmiş nüshalar $ kuruştur TAN MEMLEKETTE: Izmit, (Tan) — Adapazarının Mağ ara köyünden Emine isminde ihtiyar bir kadın, Sinanköyündeki kızının yanmdan dönerken, yolda bir fundalık içerisinde iki meçhul şahsm tecavüzüne uğramıştır. Meçhul şahıslar, ka. dını ölüm tehdidi altında tutarak üzerinde bulunan yüz lirasını da almiş- b lardır, Ihtiyar kadın, bir müddet sonra ifade veremiyecek bir vaziyette bulunmuş, köye getirilmiştir. Yapılan tahkikat neticesinde, zabıta, Ahmet ve Abdi isminde iki kişiyi yakalamıştır. Bun- lar, tevkif edilerek Adliyeye verilmişlerdir. lar ve sonra serbest Balıkesirde bir otomobil kazası Balıkesir, (Tan) — Şehrimizde bir otomobil kaazsi olmuş, Bigaviç na- hiyesine işleyen ve Besimin idaresindeki kamyon merkez kumandanı Yar- boy Necmeddinin 7 ve 12 yaşlarındaki iki çocuğuna çarpmıştır. Yaralılar derhal Memleket hastahanesine kaldırılmışlar, küçük yavru tedaviye rağ- men kurtarılamamıştır. Büylğün yarası hafiftir, Şoför hakkında taki- bata başlanmıştır. Mersinde ihracat eşyası için Bir hangar yaptırılıyor. Mersinden bir görünüş : Mersin, (Tan) — Liman şirketi, yağdan slmacak, bir müddet sonra İş- taş iskelesi başında belediye tara -İletme İsi belediyeye devredilecektir. fından denizden doldurulan sahaya ihracat eşyasına mahsus bir hangar yaptırılacaktır. Binanm inşaat ve | ortadan kaldıracağı gibi, daha birçok| Rıza Darıca kamumbaylığına Arap- isletme masrafı içine konulacak eş- kolaylıklar da temin edecektir. —— m — i.e. ——— ET İki kişi bir olup ihtiyar (Merzifon havalisinde bir kadını tehdit etmişler /yeni mahsul vaziyeti Merzifon, (Tan) — Bu yıl mah- sul çok güzeldir. Son rüzgârlar Kma cık denilen hastalığı silmiş, köylü « nün yüzünü güldürmüştür. Yeni ar- pa mahsul piyasaya çıkmıştır. Ge - rek arpa, gerek buğday fiyatlarında çok fark vardır. Üçüncü umumi müfettişin tetkikleri : Hopa, (Tan) — Üçüncü umumi müfettiş Tahsin Uzer, Kars valisi A- kif, Çoruh valisi Refik ve diğer ze- vatla beraber ilçemize gelmiştir. Tah sin Uzer, Kalabalık bir halk kitlesi ve mektepliler tarafından kergılan - mıştır. Üçüncü umumi milfettiş, halk ia temas ederek dertlerini dinlemiş, dilekleri attafnda pek hn. celebi ie. hsin Urerdün yeli gi all şüleki de KL zeye hareket etmiştir. Kızılay gecesi Merzifon, (Tan) — Helkevinde yapılan Kızılay gecesi çok canlı geç- miştir. Çocukların şiirlerini, mual- Um Abdullahm ve Halkevi Başkanı Dr. İsmail Hakkın sözleri takip et- mişlerdir, Muallimlerin seyahati Akhisar, (Tan) — Sene sonu mü- nasebetile ilçemiz öğretmenleri dil derlemelerine çıkmışlardır. Bunlar- dan bir grup civar yaylâlara gitmiş- ler ve köylüler arasında çok fayda- lı derlemelerde bulunmuşlardır. In - eelemelerini bitiren gruplar birer birer dönerek raporlarını hazıriama- ğa başlamışlardır. Balıkesirde yeni tayinler Balikesir, (Tan) — Münhal bu- Hangarım yapılması, ihracat eşyala - emntzm:haklinde * görlilen müşkülâtı | |cu27 memleket hastahanesi rontgen mütehasşıslığına Doktor Salühaddin kir ilçesi tahrirat kâtibi Alper, vilâ- sonuna kadar ihtiyacı olan ” yet tahriri arazi ispekterliğine de Kâ Selimiye Askeri Satınalma Komisyonu ilânları i — Tüm Selimiye fırınının 156-936 dan 31-7-937 280,000 kilo zım tayin edilmişlerdir. Yenişehirde şiddetli odunun 6-7-036 pazartesi saat 15 de Selimiye Askeri Satmalma yağmurların tahribatı Komisyonu tarafından açık eksiltme suretile ihalesi ya- pılacaktır. 2 — Bu odunun bedel muhammeni 2800 lira olup te- minat akçesi 210 liradır. Bursa, (Tan) — Dün ©“leden son- ra, Yenişehirde sağnak halinde baş- llyan yağmur, gittikçe şiddetini art- tırmış, bir buçuk saat fasılasız de - vam etmiştir. Yağmur, bir müddet 3 — Muvakkat teminat akçesi eksiltme saatinden bir | sonra dolu halini almış, ve etrafta saat evvel Tüm Muhasebesi veznesine yatırılacaktır. birçok zararlar yapmıştır. Kayıperen ler mahallesi, tamamen #u altında 4 — Bu eksiltmeye girecek taliplerin bu işle meşgul | kalmıştır. Mezruata ve bilhassa ekin olduklarına dair resmi . vesaik beraberinde getirmek | lere çok zararı dokunmuştur. ve ibraz etmeleri şarttır:” S5 — Şartname her gün Komisyonda görülebilir. Küçük Haberler l amman aman * Akhisar ÜTan) — Ibayımızın ——— wi iş Ane va mider e 0 Deniz Levazım Satınalma komisyonu ilanları İ şehrimize dönmüştür. Yapılması ba- kanlıkça onaylanan yol ve köprüle- rin tesbitine başlanmıştır. Tahmin edilen bedeli 14500 lira olan 200 Ton Dizel| * Merzifon, (Tan) — Alay takımı Mayi Mahruku 29 Haziran 36 pazartesi günü saat 14 |ile'Turhal oyuncuları arasındaki spor de kapalı suretile almacaktır. Şartnamesini görmek için her gün kömisyona müra- maçı Alayın 3-1 galibiyeti ile netice- lenmiştir, * Adapazarı (Tan) — Çark su - caat olunabilir. Eksiltme için yazılı saatten bir saat ev- | vunda beş yaşımda bir çocuk boğul - vel 1087 lira 50 kuruştan ibaret M. Teminat makbuz | muştur. veya mektuplariyle kanuni belgeleri ve teklif mektubu- wn dü Be * Merzifon; (Tan) — İlçemizden imtihanına nu muhtevi mazrufun Kasımpaşadaki komisyon başkan | türkçeden 1, riyaziyeden 1, tarih coğ girmiştir. Lığma verilmesi. Ge) rafyadan 3 kişi