2 Mayıs 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2
No, 46 Saraydaki Yazan: M. SIFIR Casusların Bir Jurnalı V ahdettinin en nihayet başı- nâ yıkılan sarayı mütareke günlerinde tam mânasile bir 2e- hir kaynağı idi. Yurt ve ulusun kurtarıcılarını ısırmaya ve zehir- lerini akıtmaya uğraşan büyük ve küçük yılanlar zehirlerini hep bu kaynaktan alırlardı. Başta Vahdet tin olmak üzere bütün yurtsuz va- tansızlar; gece ve gündüz sarayın fesat kokan salonlarında toplanı- yorlardı. Bütün düşünceleri, hedef ve gayeleri Anadoludan fışkıran Türklük cereyanının membaını ku rutmak, saf ve cahil halkı kandı- rip bu cereyandan soğutmak idi. Bunun için mukaddes bildiğim her şeyi eziyor, çiğniyorlardı. (İleride ayrı bir bahiste nefretle okuyacaksınız: Sarayın yurt ve u- Tus aleyhindeki bütün müzakere ve teşebbüslerini sultanlardan biri vasıtasile günü gününe haber alı- yorduk.) Bu zehir kaynağının belli başlı simalarından biri de R. idi. R. bir (saray istihbarat teşkilâtı) kurmuş- tu. Bu teşkilât ile düşman umumi karargâhı arasındaki münasebeti de erkânı harp Miralayı Refik ida re ediyordu. Bu teşekkülün men- Supları, büyük ve küçük hocalarla tekke şeyhleri ve hilâfet makamı denilen heyulâya bir kıymet ve- rip inanan ve kalplerini sımsıkı o- raya bağlıyan cahil ve mutaassıp bir avuç adamdı. Propagandacıla- rı da kürsü şeyhleri, hocalar, vâiz- lerle saray hademe ve baltacıları idi. Bunlar her yerde cahil ve mu tâassıp halkı milli cereyan aleyhi ne körüklüyorlardı. Bir kısım cas hiller işte bu propagandanın tesi- rine kapılarak, sırf sevap kazan- mak vehmiyle “gördüklerini; işit- tiklerini gidip saraya haber veri- yorlardı. Bu gibilerin müracaatla- Tini ruhani kisveyd bürünmüş bir şeytan gibi hep R. karşılardı. Ha- fiyelik hizmetine uygun atiyelerle gönüllerini hoş ederdi. ki saray mensubu, milli mü cadelenin kahraman ve ak yüzlülerinden topçu kaymakamı Eyüp Beyle yüzbaşı Arif, İsmail Hakkı, Yozgatlı Ahmet Efendile- rin Maçkadaki silâh ambarından teçhizat ve esleha çıkarıp Anadolu ya gönderdiklerini hafiyenin birin den öğrenmişlerdi. Bire yüz kata- rak bu haberi Vahdettine söylemiş lerdi. İngilizlerin bu gibi hallere karşı göz yumduklarından, ve ka- bine azalarının kayıtsızlık göster- diklerinden de şikâyet etmişlerdi. Bu haber karşısında celâllenen Vah dettin Sadrazamdan gizli olarak General Harington İle bir mülâkat talep ve ricasında bulundu. General Harington bu mülâka- ts meşhur Kapiten (Benet) ile be- raber geldi. Vahdettin, kısa bir baş langıçtan sonra maksada girdi. A- nadoluya götürülen silâh ve cepha nelerin İstanbulda saklı bulundu: ğu ambarlardaki zabitlere katiyen itimadi bulunmadığını söyledi. Bu ambarların İngiliz askeri kıtaları tarafından tamamile işgal edilmesi ni istedi. Eyüp Beyle arkadaşları- nın da derhal tutularak sairlerine bir ibret olmak üzere idam edilme lerini diledi: Hele bu noktada çok ısrar gösterdi. General Harngton her nedense Vahdettinin bu arzularını aynen yapmayı uygun bulmadı. Yalnız gizlice yapılmakta olduğu anlaşı- lan sevkiyata sed çekilmesini gizli hizmetler grupu kumandanlığına emretti. Diğer taraftan da vaktile teşkil edilen bir komisyon tara- fından mikdarları sayılan ve bu- lundukları vaziyetlerde fotoğrafi- leri alnan bütün silâh, cephane ve teçhizatın kontrol edilmesi lüzumu nu da erkânı harbiye riyasetine bil dirdi. izli hizmetler grupu kuman danlığının daveti üzerine gelen Miralay Refik tarafından ve rilen malümatın hülâsası şu idi; Yüzbaşı İsmail Hakkı Bey (Saraçhane teçhizat ambarı memuru) nesini muhafaza eden İngiliz yüz- başısı değilse bile herhalde küçük zabitlerden biri Eyüp Bey tarafın- dan elde edilmiştir. Ambar memu ru yüzbaşı Arif Bey Eyüp Beyden ığı direktif dairesinde Anadolü- | önderilecek eslâha ve teçhi- ya Zatı ayırmaktadır. Saraçhane amba rı memuru yüzbaşı İsmail Hakkı ve muavini birinci mülâzim İzzet Beyler de Maçkadan kaldırdıkları silâh ve teçhizatı Saraçhane amba rında sandıklara o yerleştirmekte- dir. Bu sandıklar Anadoluya kaçırı) mak için Eminölinde teshilâtı nak | liye ambarı sahibi Himmet zade Hüseyin Hüsnü Beye verilmekte. lâhların Maçkadan Saraçha ne ambarına ve bu ambardan nak- liye ambarına taşınması işini de A- » yasofyada bülünan nakliye kolu yüzbasisı Yozgat Ahmet Efendi idare etmektedir.” Mehmet Ali bu haberleri 1âf5i İâtile verdikten sonra alınması ka- rarlaştırılan tedbirleri. setti ve şu malümatı ilâve etti: “Maçka silâhhanesini muhafaza eden askeri kıta ile zabitleri hak- kında tahkikat yapılması yüzbaşı Renete havale edilmiştir. Demirka pıdaki Saraçhane ambarını Çerkes Süleyman ile Serkiz, teshilâlı nak- liye ambarını Değirmendereli Kâ zım ile Dirktat Maçka silâhhanesini Fevsi ile Morat gözliyeceklerdir. Kaymakam Eyüp Beyin takibine Çerkes Yahya ile Kegam memur e- dilmiştir. Denizde ve caddelerde te sadüf edilecek nakil vasıtalarında bulunan umumyetle eşyanın her te sadüf edecek İngiliz polisleri tara fından muayene edilmesi icap et- tiği de deniz üssü ve polis kuman- danlıklarına bildirilmiştir.” (Devamı var) POLİSTE : Bir Kadının Yüzü ve Elleri Yandı Kadıköyde Mühurdar caddesinde oturan Mevhibe isminde bir kadın, yemek pişirirken gaz ocağının par- laması neticesinde yüzünden ve el- lerinden fena halde yanmış, Haydar paşa nümune hastanesine kaldırıla- rak tedavi alına alınmıştır. Bir Kadın Ağır Yaralandı Vatman Şerifin idaresindeki 102 numaralı tramvay arabası Harbiye- de Arife isminde bir kadına çarpa- rak başından ağır surette yaralamış- tır. Arife Şişli çocuk hastanesine kal dırılarak tedavi altıria alınmış vat- man Şerif yakalanarak tahkikata başlanmıştır Tahtakalede oturan Murteza İs - minde bir hamal ötedenberi arası a- çık bulunan Mustafa isminde bir “Topçu kaymakamı Eyüp Bey | koltukçuyu bıçakla başından yarala BELEDİYEDE : Şehir Stadyomu Için Yeni Bir Yer Bulunacak Evvelce şehrin imar plân daha bir düşünce halinde iken belediye modern bir-milli stada lüzum gör - müş, bunun için Yenibahçe müna - sip görülerek, burada geniş ölçüde istimlâkler yapılmıştı. Fakat şebir plânının şimdi kati şekil alması ü- zerine Yenibahçenin merkezi vazi - yette olmadığı anlaşılmış ve stad - edilemiyeceği tahakkuk etmiştir. Bu itibarla şehircilik mütehassısı Prost geldikten sonra stadyom için yeni bir yer temin olunacaktır, An- cak Prost tasvip eylediği takdirde alâkadarlar milli ve asri stadyomun Çırağan sarayının olduğu yerde ya - pılmasını muvafık görmektedirler. Bu takdirde Çırağan sarayı tama- İ mile yıkılacaktır Yeni Tartı Talimatnamesi Yeni tartı talimatnamesi bu ay tatbik mevkiine konulacaktır. Bu ta- limatnameye göre mezbaha resmi I hayvanlardan fire ve saire namile hiçbir tenzilât yapılmaksızın ayakta tartılarak alınacaktır. Kaçak ola - rak getirilen hayvanlar tartılıp mez- baha resmi tahakkuk ettirilir ve mecburi kesime tâbi tutulur. Sari hastalık hariç, baytarların hasta olmadığına dair raporu vars&” mezbaha resmi hayvan sahibine ge- ri verilecektir. Şehir Bandosuna Alınacak Talebe Şehir bandosuna süratle yatılı talebe alınmasına karar verilmiş ol- duğundan konservatuvar talimatns- mesi değiştirilmiştir. Bu değişikliğe göre talebenin kanuni velisinden bi- rer taahhütname alınacak, kefil is tenmiyecektir. Yeni alıncak otobüsler için bele- diye şehrin münasip bir yerinde as- Tİ garaj inşasına karar vermiştir. Kırkçeşme Sülâri ıçin Dahiliye Vekâleti Sağlık Bakan - lığının emrile kesilmiş olan Kirk - çeşme sularının membalarında tesi- sat yapmak suretile kabili istifade bir hale getirilmesinin mümkün 6 - tup olmiyacağını Istanbul belediye - sinden sormuştur. Belediyenin cevabından sonra İs- tanbul hamamların verilen Terkos sularının ücreti hakkında bir karar verilecektir. Zelzele Mıntakasında Yeni Tetkikler , Zelzele mıntakasında bulunan köy lerin mevkiinin tehlikeli olup olma- dığını tetkik etmek üzere Istanbul Universitesinden, Ankara Dil, Ta - rih ve Coğrafya fakültesinden, roat enstitösünden, Maden Tetk nden ve Meteo- roloji genel direktörlüğünden teşek- kül etmiş olan ilmi heyete üniversi- te adına iştirak etmek üzere davet edilmiş olan profesör Hüâmit Nafiz Pamir dün Ankaraya gitmiştir. Tokat, (TAN) — Vilâyetimizde dört defa tekerrür eden hafif bir zelzele kaydedilmiştir. yomdan beklenen faydanın da elde || 19 Mayıs Bayramı Programı Büyük Şefin Samsuna ayak bastığı günün 19 uncu yıldönl- mü-olan 19 mayıs bayramı bu sene de bütün memlekette bir spor ve gençlik bayramı halinde kutlanacaktır. Bu seneki bay- ramda, her sene yapılan jim - nastik şenliklerinden başka spor hareketleri de yapılacak ve mü sabakalarda kazananlara © Ata- türk kupaları verilecektir, Merasime iştirak edecek olan | mektep talebeleri evvelâ Cilm - huriyet âbidesine çelenk koya- caklar, sonra merasimin yapı- lacağı sahada kendlierine ayrı - lan yerleri alacaklardır. Saat 14,30 da İstiklâl marşı ile me- rasime başlanacak ve marşla be- || raber hayrak çekilecektir. Bun- dan sonra iki nutuk söylenecek ve geçit resmi yapılacaktır. Bu sene merasime o mekteplilerden başka sporcular da iştirak ede- ceği için bütün spor klüpleri de bu arada geçit resmine iştirak edeceklerdir. Geçit resmini mü- tenkıp talebelerin jimnastik gös terileri başlıyacaktır. Bu göste- riler bir saat kadar devam ede- cek ve bundan sonra merasime iştirak eden spor klüpleri ara- sında, muhtelif müsabakalar tertip olunacaktır. 19 mayıs günü, halkevlerinde ve spor klüplerinde istifadeli toplantılar yapılacaktır. TOPLANTILAR : Boğaziçi Lisesinde Bir Müsamere Verildi Dün. Arnavutköyündeki ; Boğaziçi liselerinde güzel bir müsamere ve- rilmiştir. MSamereyo #srKısı sre Daş - lanmıştır. Son sınıf talebesinden bi- ri davetlilere teşekkür etmiş, daha sonra İngiliz tiyatro muharriri King Tahtar'in, siyasal bilgiler okulu pro- fesörlerinden Nurettin Semih tara - fından manzüm olarak türkçeye çev rilen (Gâzan) isimli eseri oynanmış tır. Aslında ağir bir zan), türkçeye güzel bir türkçe ile adapte edilmiş ve talebe büyük bir muvaffakıyetle oynamıştır. Esere da hil bulunan 35 müzik parçası kala - balık bir köro tarafıdan ve güze bir orkestra refakatile çok güzel bir tarzda başarılmıştır. Dekorlar ve talebe tarafından oy- nânan muhtelif oyunlar takdirle sey redilmiş ve çok alkışlanmıştır. Bakırköyde Çocuk Balosu Bakırköy 2 inci ilkokul talebele- rinin iştirakile evvelki akşam Ba kırköy halkevinde bir çocuk balosu verilmiştir. Saat 20 den 21 e kadar devam eden bu baloya küçücük kız- lar muhtelif tuvaletler giyerek ha- eser; olan (Ga- kiki bir baloya gider gibi gelmişler- BOĞAZİÇİ LİSESİNDE MÜSAMERE: | | caktır. Izm | || bu hafta içinde Eskişehir, Bozöyük MÜTEFERRİK * Adliye Sarayı İnşaatı Eylülde Başlıyacak Yerinde yehi Adliye Sârayi ku - İrulacak olan hapisane binasının yi- İ kılması, pilli emlâk idaresi tarafın. | dan bir müteahhide ihale edilmiş -| İt Ihale, Nüfia Vekâleti namına ya İ gılması lâzım geldiği için bozulmuş İve yeniden ' ilân yapılmıştı. ân! müddeti dün nihayet bulmuştur. Bu | nun için kapisane Yıktırılması işi bugün mütenhhidine ihele edilecek | ve bina dört ay zarfındu tamamen yıktırılarak erkaz kaldırılacak ve saha da Nafia Vokâletine teslim edi-| lecektir. Bu suretle Adliye Sarayı - nın inşasına eylülde başlanmış ola- | Orman Talebeleri İzmirde Istanbul yüksek orman fakültesi üçüncü sınıf talebeleri başlarında İprafesörleri Dfefferkon, Şniçek ve Esat Muhlis olduğu halde dün Ban- dırma yoluyla İzmire gitmişlerdir. 28 kişiden ibaret olan talebe grupu len, Burdur, Finike, Elmalı ve Antalyaya giderek ormanlarda tef- kikler yapacaktır. Fakültenin sop sınıf talebesi de ve Bolu ormanlarını gezmek üzere bir tetkik seyahatine çıkacaktır. General Kâzım Dirik'in Daveti Trakya umumi müefttişi General | Kâzim Dirik, Üniversitede okuyan İ Izmirli kız ve erkek talebeleri grup halinde Edirneyi ziyarete davet et - miştir. Bu seyahate mümkün mer - tebe kalabalık bir kafile ile, gidil -| imesi için kız ve erkek Ege yurtları eyahat hazırlığına başlamışlardır. | | Seyahat, mayıs ortasında yapılacak- İtar, © Alman bandıralı ve bin tonluk Milvoke vapurile dün akşâm şehri- mize 300 kadar seyyah gelmiştir. İ Seyyahlar, bugün şehrimizin gö - meva değer verlerini sezecekler - Tamir olunmak üzere limanımıza gelen Rumen tahtelbahiri ile ana ge- misi, dün sabah Halice girmişlerdir. Bunlarla beraber bu sene tersanemiz de tamir gören yabancı harp gemi- lerinin sayısı onu bulmuştur. Devlet Demiryolları idaresinin bü tün hatlar için hazırlattığı tenzilâtl 2-6 - 1938 İ Ankaradan | Taktam ve Telgrafla j Memurların Yeni Sicil Nizamnamesi Tatbika Başlandı Ankara, 1 (Tan muhabirinden) — Başvekâletin mülkiye memurlarının sicilleri tekaütlüklerine başlıyacağı hakkında hazırladığı ta- limatname meriyete girmiştir. Bu ni- zamname, tekaütlüğü otomatik bir hale çıkarmakta ve memurların va- zifesinin devamı müddetince göstere diği liyakat ve messiyi, tekaütlüğü üzerinde de müessir bir kuvvet ha- line getirilmektedir. Her memur için gizli bir tezkiye varakası doldürula- caktır. Amirlerin dolduracakları giz- li tezkiye varakalarile müfettiş rapor ları, birer gizli dosya halinde mer- kezde müdürlerin ve taşrada velile- rin muhafazası altında bulunacaktır. Vefat eden memurlarla, altmış beş yaşını ikmalden dolayı tekaüde sev- kedilenlerin ve bir daha devlet hiz- metine girmiyecek şekilde hizmetten ayrılanların gizli tezkiye varakalari imba edilecektir, Tezkiye varakaları, memurun terfi veya başka bir yere tayininde de esas olacaktır, Yeniden Açılacak Mektepler Ankara, 1 (Tan muhabirinden) — Orta tedrisat umum müdürü Avni, İstanbulda yaptığı tetkikler hakkın: da Maarif Vekâletine izahat vermiş” tir, Öğrenildiğine göre, 938 - 939 ders yılı içinde 7 orta okul ve 2 lise daha açılacaktır. Bunlardan başka, mub- telif mekteplerde 50 ye yakın şube açılacaktır. Bütçe Müzakereleri Başlıyor Ankara, 1 (Tan muhabirinden) — Meclis bütçe encilmeni, yeni bütçe üs zerindeki tetkiklerine devam etmeks tedir. Bütçe encümeni, Cümhurreis- liği, Meclis, Divanı muhasebat, Deve let şürası, Hariciye, Maliye, Zirsat, İktisat, Maarif, Adliye ve Dahiliye Vekâletlerinin bütçelerini tetkik ete miştir. Vekâlet bütçelerinde bazı far sıllarda Mâyeler, bazılarında kenziller yapılmıştır.Meç'isin beg W- sine mayısın 17 sinde başlıyaca! kame eek Nevyork Sergisine Hazırlık Ankara, 1 (Tan muhabirinden) — Nevyorkta açılacak olan beynelmilel büyük sergiye iştirak hazırlıklarına başlanmıştır. Onun için bütçeye 500 bin lira tahsisat konmuştur. Sergide gösterilecek mailarımızı taşıtmak: # çin yeni vapurlarımızdan biri ayrıja” gaktır. Sergideki Türk pavyonunü Türk dekoratörleri tanzim edeceklef üzerinden yolcu tarifesinin tatbikine dün sa- bahtan itibaren başlanmıştır. SİLİFKEDE : Şiddetli Sıcaklar Başladı Silifke, (TAN) — Bu mevsimde misli görülmemiş sıcaklar hüküm sür meye başlamıştır. Gölgede hararet İ21 dereceyi bulmuştur. Cümhuriyet İalanında bir adam sıcaktan bayılmış hastahaneye yatırılmıştır. .İdir. Erkek çoctklar da kendilerine İgöre yeni elbiselerle baloya gelmiş- lerdir. Küçüklerin dansları ve eğ - lenceleri halikevi binasına toplanan Bakırköylü aileleri de çok neşelen - dirmiş ve iyi bir gece geçirilmesine vesile vermiştir. dir. Maliyede Yeni Tayinler Ankara, 1 (Tan muhabirinden) — Maliye Vekâleti, defterdar ve muh# sebeciler arasında yeniden tayinlef yapmıştır: İstanbul eski hesap müte hassıslarından Talât, yeniden ayö vazifeye, avukat Rıza, Bolu hazine # vukatlığına, MW Müdafaa deniz x0 basebe müdürü Rüştü Kocaeli deftef darlığına ve 12 inci tümen mı elsi Hakkı, Çoruh muhasebe müdüf” lüğüne tayin edilmişlerdir. ğ i "Ankara, 1 (Tan muhabirinden) Eski Edirne belediye reisi B, Denizbank murakıplığına tayin edi mistir. i TAKVİM ve HAVA 2 Mayıs 1938 PAZARTESİ Gün: 31 5 inci ey Arabi: 1087 Rumi: 135 Rebiülevvel 1 Mimar v Güneş 4,58 — Öğle “ k 1908 İ YURTTA HAVA VAZIYETİ Yurdun Trakya, Kocheli ve Eze VÖ'M lerinde hava kepah Karadeniz De Cenubi Anrdolurun Garp kısımı çok bulutlu ve mevzii yağışlı, diğe Zelerde bulutlu geçmiş, rüzgürlür Tr dn şimali diğer bölmelerde conubi HÜ metten orta kuvvette esmistir. ç Dün İstanbulda hava ekseriyetle Pİ lu ve cüzi yakizlı geçiniş, rüzgâr © saniyede 1 ile 3 metre hızla eymistif” 4 te barometre 751.0 milimetre İdi, Bs 225 ve enaor 119 #9” ere kaydedilmitir.
