29 Nisan 1937 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 2

E B ğ ULUS Günün içinden: Neşriyat bolluğu Fırıncıyı iyi pişmemiş, tartısı eksik ekmeği satmaktan belediye meneder: halkın sağlığını korumak için konulmuş yasalar, hiç bir sa- tıcının çürük çarık ve karışık mallarla müşterilerinin sıhatini tehlike- ye sokmasına göz yummamaktadırr. Karnmız maddeten aç mıdır, onu doyurmak için başvuracağınız pazarın kontrol altında bulunduğundan emin olabilirsiniz; fakat ma- nevi açlığınızı gidermek istediğiniz zaman, elinize geçecek birçok de- ğerli cildlerin yanı başında, bir takım abur cubura rastlamak talisizli- ğinden henüz kurtulmamışsmızdır.. Son dört ay içinde iki büyük şairini kaybeden türk gençliği bu iki tabutun arkasında içten gelen bir heyecanla yas tuttu. Bıyıkları yeni - terliyenlerin ağarmış sakallar için döktükleri yaşlar, gençliği değer bilmezlikle suçlayanları, hiç olma: sa, bin defa yalanlamıştır. Şimdi bu büyük isimler, onların hayat ve eserleri hakkında bir neş- riyat bolluğu başlamış bulunuyor. Kendisi hakkında güzel yazılmış, güzel basılmış bir kitab, bir şairin mezarına konulmuş bir çelengin, dikilmiş bir âbidenin yerini tutabilir. Fakat bu mevzular hakkında ya- zılıp da elimize gelen eserlerden bir kısmını bilgisizliğin ve biran ev - vel davranıp da para kazanmak için gösterilmiş bir acelenin damgala- riyle damgalanmış görüyoruz. Halkın ölümüne acıdığı sanatkârların mezarına baldıran demetle- ri yığmanm, kerpiçten heykel dikmenin manası nedir? Bugün yaşıyan- larla bundan sonra gelecek nesillere edebiyatımızın belli başlı çehre- lerini tanıtmak istiyenlerde “sıcağı sıcağına kitab yetiştirmek” — ve “ne bahasına olursa olsun sürüm yapmak” kaygılarından üstün me- ziyetler aramak, hiç olmazsa, hakkımızdır. Kalitesi düşük eserlerle kâğıd istokumuzu harcayıp okurların gözlerini yoranlara kâğıdın pa- halanmakta olduğunu hatırlatmalıyız! ; - Nurettin ARTAM Diyarbekir İrak treni Diyarbekir hattı ile birleştirilmesi istenen Irak demiryollarının, Diyarbekir hattma nereden bağlanması muvafık o- lacağı ve takib edeceği yollar hakkında Irak mühendisleriyle fikir teatisi için Iraka giden bayındırlık bakanlığı inşaat dairesi reis muavini B. Ferdi ve Elâziz inşaat baş mühendisi B. Abbas Bağdad- da temaslarına devam etmektedirler. BB. Ferdi ve Abbas bir müddet daha Bağdadda kalacaklardır. Belediyeler ve hususi idareler muhasebe usullerinin birleştirilmesi İç bakanlıkta belediye ve hususi ida- re muhasebe usullerinin birleştirilmesi işini inceelmek üzere teşkil olunan ko- misyon vilâyetlerden bu iş üzerinde ba- zı malümat istemiştir. Komisyon bu ma- lümat gelinciye kadar toplantılarını ge- ri bırakmıştır. Ferik Abdullahın cenazesi İstanbul, 28 (Telefonla) — Müte- kaid Abdullahın cenazesi bugün İzmir- de törenle kaldırılmış, vapuru ile İstanbula gönderilmiştir. Dumlupınar İstanbul elektrik şirketinin davâsı İstanbul, 28 (Telefonla) — Elektrik şirketinin kaçakçılık maddesinden mu- hakemesine bugün ihtısas mahkemesin- de başlarıdı. Şirket idare “komitesin- den Jan Lozyan ve belçikalı mühen- d_is Jül dinlendi. Mahkeme sabahtan akşam geç vakte kadar devam etti. Suçlu olarak dinlenetek daha beş kişi vardır. İstanbul konservatuvar binası İstanbul, 28 (Telefonla) — Kon- servatuvar binasının keşif projesi 750 bin liradır. Eksiltme mayısta açıla- caktır ve temmuzda ihale edilecektir. : HAVA seesen : Dün hava yağmurlu geçti Dün şehrimizde hava açık iken öğ- leye doğru kapanmış ve gök gürültüsü ile birlikte sağanak halinde — yağmur yağmıştır. Hava akşama doğru yeniden açılmıştır. Meteoroloji işleri genel di. rektörlüğünden verilen malümata göre dün yurdun Trakya mıntakası yağışlı, Eğge ve Kocaeli mıntakaları bulutlu, diğer mıntakalar kısmen bulutlu geç- miştir. En çok yağış Tekirdağında ol. muş karemetreye 10 kilogram su düş. müştür. Dün en düşük 1ssr sıfırın üs. tünde Vanda 4, en yüksek ısı da Ada. * V nada 22 €-secedir. İstanbul valisi B. Muhittin Üstün- dağın temasları Şehrimize gelen İstanbul vali ve be- lediye reisi B. Muhiddin Üstündağ vi- lâyet ve belediyeye aid muhtelif işler ü- zerinde bakanlıklarla temasa başlamış- tır. B. Üstündağ şehrimizde bir hafta ka- dar kalacaktır. Eroin fabrikası tahkikatı İstanbul, 28 (Telefonla) — Polis dün meydana çıkarılan eroin fabrika- sının tahkikatını bitirdi. Suç evrakı ih- tısas mahkemesine verilecektir. Fabri- ka sahibi Ohaves adında biridir ve ev” suçlu Mustafa tarafından kiralanmış- tır. İkisinin arasında mutavassıtlık ya- pan gene Mustafa adında biri tahkikat sırasında ölmüştür. Çağrı Maliye encümeni Lugün saat 15 de toplanacaktır. i Büdce, Encümeni bugün saat 14.30 da toplanacaktır. Arzuhal Encümeni bugün saat 15 de toplanacaktır. 1937 yılında Arazi tahrir işleri bitirilecek Finans bakanlığı 1937 finans yılı i- çinde arazi tahrir işinin bitirilmesini te- min için azami faaliyet göstermektedir. Bakanlık mayıs ayı başından - itibaren bir çok vilâyet ve kazalarda yeniden tahrir komisyonları kurmağa karar ver- miş, bu komisyonların kadro ve tahsisat cetvellerini vilâyetlere — göndermiştir. Bakanlık bu hususta vilâyetlere gönder- diği bir emrinde işlerin daha çabuk gö- rülmesi için birden fazla tahrir komis- yonu bulunan vilâyet ve kazaların mın- takalara ayrılmasını, kanun ve talimat- lerin sarih hül rağmen nok- san ve yanlış muamele yapan reis ve a- zalar hakkında cezai muameleler yapıla- cağını, tahrir işlerinin sıhhat ve selâ- metle yürümesini ve en çabuk bir za- manda bitirilmesini temin için hususi i- dare direktörleriyle kaymakamların ve diğer ilgili memurların dikkatle bu işi takib lerini, etmiyenlerin ağır bir mesuliyet yükleneceklerini bildirmekte- dir. Kanun, nizamname ve talimatnamelerin neşri Vatandaşların bütün kanun, nizam- name ve talimatnamelerden haberdar o- labilmeleri için bütün kanun, nizamna- me ve talimatnamelerin neşir ve ilânı kararlaşmıştır. İç bakanlık bu hususta vilâyetlere bir emir göndererek neşir ve ilân işinde lakayd davranan memurlar hakkıfiıda kanuni takibat yapılmasını bildirmiştir. Ziraat konmbinaları için alınacak tinaz Ziraat baka;ıhğı bu yıl kurulması ka- rarlaşan kombinalar için satın alınacak tınaz makineleri üzerinde incelemeler yapmak için Bulgaristan ve Romanya: ya bir heyet göndermektedir. Heyet zi- kalem direktörü B. Servet Şefiğin reisliğinde Ankara zi- raat direktörü B. Hamdi ve makine mü- tehassısı B. Necatiden mürekkebtir. raat bakanlığı hususi 29-4-1937 -a Belediye meclisinde Belediye zabıta talımainamsi müzakeresine dün başlandı Belediye Meclisi dün saat 17.30 da reis vekili B. Fevzi Kütükçü- nün reisliğinde toplandı. Geçen celse zabtı kabul edildikten ve büdce muvazene kararnamesi tetkik edilmek üzere encümene gönderildikten sonra, icra makamınca hazırlanan ve teşkil edilen muvakkat encü- mneden geçen, belediye zabıtası talimatnamesniin müzakeresine baş- lanıldı.” Bu talimatnamenin belediye ka- nunu ile diğer kanunların beledi- yelere yüklediği vazifeleri başar- mak ve halkın sağlığını, rahatlığı- nı korumak için yapıldığı birinci maddede yazılmakta ve Ankara belediyesi sınırları içinde bulunan herkesin bu talimatnamede sayılı emir ve yasaklara uymağa mecbur bulunduğu kaydedilmektedir. Talimatnamedeki emir ve yasakları dinlemiyenler ve buna karşı gelenler hakkında (belediye işlerine dair ceza hükümlerini taşryari kanun) tatbik edi- lecektir. 'Talimat i ddeleri kâtib Bn. Makbule Eldeniz tarafından birer birer okundu ve reis tarafından reye konarak olduğu gibi veya değiştirilerek kabul edildi. Birkaç maddede geçen müzake- re esaslarına göre değiştirilmek üzere encümene geri verildi. Talimatnamedeki mühim hükümler Talimatname umuma mahsus yer- lerde ve şeylerde göz önünde bulun- durulacak noktalar hakkında mühim hükümler taşımaktadır; halkın sükün ve rahatını kaçıracak işler yapmak ve umumi edebe uymıyan hareketlerde bulunmak, kötü sözler söylemek ve u. mumi sıhati bozacak şeyler yapmak, gece yarısından sonra sabah istirahat zamanı sayılan saate kadar sokaklarda bina içlerinde bağırıp çağırmak, her ne suretle olursa olsun gürültü etmek, ay- nı saatler içinde, piyano, gramofon, radyo gibi musiki aletleriyle rahatsız. 'lığı mucib hallerde bulunmak yasak e- dilmiştir. Dördüncü maddenin münakaşası *Buna aid dördüncü madde epeyce münakaşa edildi; azadan BB. Kemal, Rauf, Cafer Tayyar, Ekrem söz söy- lediler. Encümen adına B. Muhlis ve reis muavini B. Tahsin izahlarda bu. lundular. Neticede madde —encümene iade olundu. Encümen, (kötü söz, umu- mi edeb) kelimelerinin ihtiva ettiği manayı daha ziyade aydınlatacak, rad. Yenişehirde sabah Saat beşe doğru —gözlerimi aç- tım. Taze yeşil yapraklı ağaçlarda kuş cıvıltılarını, Yenişehir bahçele- rirden yükselen horoz sesleri örtü - yordu. Gürültüsü sayısiz olmak ta- bit bulunan medeni bir şehirde en sakin zamân sabah dakikalarıdır. Geç vakitlere kadar çalışan şehirli- ler o dakikalarda sükün isterler, Bu- nun içindir ki belediyemiz, sabahrn muayyen bir saatinden önce otomo - billeri korne çalmaktan, gazetecileri, sütçüleri, sebzevatçıları satış yap - maktan ve Yenişehirde oturanları da kümes hayvanları beslemekten - pek haklı olarak - menetmiştir. Fakat bi- liyorum ki, hangi tarif olunmaz bir hayvan sevgisine gönül kaptırarak, oturdukları apartımanların mutba « ğında veya kilerinde bu gibi hayvan- lara ana şefkati gösterenlerimiz var. Bunun sebebi, yağlı tavuk eti veya taze yümürta yemekse bu, köylünün kazancına engel olmağa değer mi? İmdi, şehir şehirlilerindir. Daha temiz, daha derli toplu, hulâsa daha medeni bir şehirde oturmak, beledi- ye yasaklarına karşı gelmek usulle - rini keşfiçin zihin yormakla değil, böyle bir şehre liyakat kazanmakla ve karşılıklı haklara riayet göster « mekle kabildir. Horozları susturalım. — N. B. Ankara birası Ankara birasına reklam yapıyorum sanmayınız; fakat bütün şarkta bundan ancak Alkacü Duası VEya DÜzMASlır biz, çok az bira içen bir milletiz. Bira gibi, şarab gibi besleyici hafif içkiler bizde, birçok sebeblerle, henüz taam- müm edi iştir. Bu sebeblerin başın- da bu içkilerin pahalı olduğunu kaydet- meliyiz. Bira ve şarablarımız daha ucuz- latılsa kilerlerimizde bitkaç şişe bira ve- ya şarab bulunabilir ve birçok sofrala- rımız bunlarsız kurulmaz. Son istatistiklere göre yıllık cihan sarfiyatı 130 milyon hektolitreyi bul- maktadır. En başta - tabii olarak - 40 milyonla Almanya, 36 milyonla İngilte- re, 14 milyonla Belçika, 11,4 milyonla Fransa, 7,4 milyonla Çekoslovakya, 2,6 milyonla İsveç gelmektedir. Geri kalan milyon hektolitreyi ve milletler sayısını hesab ediniz; bira içen bu milletler dışında kalanların ne kadar bira içtiklerini anlarsınız. Bir filozof İngiltere başbakant olacağı rivayet edilmekte bulunan B. Neville Chamber- lain balık avını pe ksever. Bu merakınm sebebini soran bir zata İngiltere başba- kan namzedi şu cevabı vermiştir: “Ben aile ananalerinin sevkiyle parlamento hayatına karışmış bir adamım. Bilirsiniz ki parlamentoda güzel sözler ve beyhu- de nutuklar söylenir. Bundan dolayı ba- lıklarla baş başa kalmaktan hâz duya. rım: Balıklar ağızlarını açar, fakat ko- nuşmazlar...” Beraet eden âşık - carih - dişçi Son günlerde Paris gazeteleri bir diş- çi ile bir vali karısı arasında, dişçinin kadını ve kendisini ile netice" Hatırlıyor musunuz? 1 — Divanelüğat-it-türk ne zaman yazıldı ? 2 — Avarlar'ın Macaristanda imparatorluk kurmaları hangi ta- rihe rastlar ? yo, gramofon çalmak hususunda — hu. susi vaziyetleri göz önünde bulundu. racaktır. Diğer hükümler Sokaklarda, meydanlarda seyyar çalı ğıcılığı, umuma mahsus yerlerde ve na- kil vasıtalarında girip çıkarken veya gişelerde bilet alınırken sıra beklemi- yerek geçmemeği cadde ve sokaklara sübrüntü, pis sular dökülmesini yasak eden maddeler olduğu gibi kabul edildi. Yollarda, meydanlarda ve umumi « nakil vasıtalarında ve halkın girip çı- kacağı yerlerde tükürmek ve halkı iğ- rendirecek şeyler yapmak yasağı tali« matnamenin başlıca hükümleri d dır. Azadan B. Kemal “— Cadde ve so- kağında tükürük hokkası ve süprüntü sepeti olmıyan yerlerde bu maddenin tatbiki adâlete uymaz” dedi. İcra maka- mı, bunun zamanla temin edileceğini söyledi. Sokaklarda mangal yakmak ve kapı- lardan pencerelerden, trasalardan halt silkmek yasağını koyan madde u- zun münakaşalar açtı. Azadan bazı- ları “baca” lar üzerinde durdular. B. Mecdi Sayman linyit yakan kalöriferler hakkında ne düşünüldüğünü sordu. Mu- avin B. Tahsin reisliğin bu hususta al- dığı tedbirleri söyledi. Bu maddeler ol- duğu gibi kabul edildi. Umuma mahsus yerlere ve nakil va- sıtalarma kirli ve fena kokulu elbisele- riyle veya iğrendirici kıyafetle girilme- sini meneden maddenin işçilere şamil o- lup olmadığı münakaşa edildi. Neticede, bu hükmün yalnız fena kokular neşre- den kimseler için konulduğu anlaşıldı. Kümes hayvanları hakkında münakaşalar Şehir içerisinde 'bseldiyeden izin al- maksızın ve sıhhi, fenni şartlara uygun kümes yaptırmadan kümes hayvanı bes- lenemiyeceğine dair madde ile evlerin bahçelerinde çamaşır yıkanmasını ve a- sılmasını yasak eden madde münakaşa, lari mucib oldu. Bu münasebetle söz a- lan Bay Mecdi Sayman kümes hayvanrı besleme işinin bir prensip kararına bağs« İanmasını ve böyle vazih olmıyan bir madde ile büu işin halledilemiyeceğini söyliyerek ilâve etmiştir : B. Mecdi Sayman'ın mütaleaları © — Vakıa kümes hayvanlarının ev iktisadiyatında mühim bir rol oynadı« ğını biliriz. Ve son zamanlarda bu hu- susta bazı tedbirler alınmış olduğunu da gördük, Yalnız şurasını ehemiyetle işaret etmek isterim ki, bü işi kati bir karara bağlamak lâzımdır. Ya hep, ya hiç. Kümes hayvanı şehrin huzuri nok. tasındı ise menedelim 3 — Hün orduları Çin Seddi- ni ne zaman aştılar ? 4 — Etilerle mısırlıların fak tarihi nedir ? 5 — Atillâ ne zaman impara- tor oldu? Dünkü suallerin cevabları S — Timür hangi sene doğdu ? C — 1336 da. S — İstanbul türkler dan ne zaman alındı ? C — 1453 de. S — Büyük hind - türk impara- torluğu ne zaman kuruldu ? C — 1526 da. $ — İstiklâl mahkemeleri nunu ne zaman çıkarıldı ? «C — 31 temmuz 922 de, S — Müdanya mütarekesi ne zaman yapıldı ? C — On bir birinci teşrin 922. itti- tarafın- ka- lenmiş olan, bir sevda macerasına aid haberlerle dolu idi. Bu sosyal skandal, mahkemenin dişçiyi tebrie etmesi ile ka- panmıştır. Fakat ortada kendisine acın- dığı kadar gülünen bir kadın, karısın- dan ayrılmak üzere olan bir erkek ve bu hâdisenin ıstırabını ömrü uzunluğun- ca hissedecek bir çocuk kalmıştır. Za- vallılar! Değilse bunları besleyecekler hakkın: da vazih ve ameli hükümler koyalım.,, Aynı mevzu üzerinde diğer mütale- alarda dinlendikten sonra her iki mad- denin encümene iadesi kararlaştı. Yeni talimatnameye göre, sokaklar- da, caddelerde, meydanlarda hayvan oy: natmak ve döğüştürmek memnudur. Ağızlıksız, tasmasız köpek gezdirmeği meneden bir hüküm de konulmuştur. Dükkân vitrinleri Büyük meydan ve yollar üzerinde ve şehrin büyük ve güzel caddelerin- deki dükkânların camakânlarında işkeme be, paça gibi görünüşü göze batan şey- ler bulundurulmayacaktır. Belediyenin izin verdiği yerlerden başka yerlerde her ne vasrta ile-olursa olsun seyyar satıcılık da yasak edilmiş. tir. ” Belediyenin tayin edeceği yollar» dan başkasından Hhizmet kamyonlarını geçirmek yasağı üzerinde de görüşme- ler yapıldı. Bu maddenin halkın ihti- yacını tazyik değil, tatmin eder şekil- de değiştirilmesi için encümene gön- derildi. Dünkü toplantıda 37 madde üzerin- de konuşuldu ve geri kalanların müza- | keresine devam için yarın saat 17.30 da tekrar toplanılması kararlaştırılarak 19.30 da celseye son verildi.