23 Eylül 1934 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 3

İŞARETL iy ER Tenzilatlı tarife ve Dahiliye Vekâle- tinin kararları Devlet fedakârlık etti. Devlet de- miryolları yolcu taşımakta olduğu gi- bi, eşya naklinde de büyük, hattâ pek büyük bir ucuzluk temin etti. Devletin demiryolları © tarifesini indirmekten maksadı şunlardı: I — Yurt içinde turistik faaliyete zemin açmak, Tİ — Dış pazarlara Türkiyeden gi- decek eşyanın maliyet fiatını indire » vek Türk malları daha emin bir şe- kilde rekabet sahasına çıkarmak, TI — Şehirlerin gıda ihtiyaçlarını icuzca naklederek (yüksek fiatlere karşı koymak, maliyet fiatini düşür- meki, Nafia Vekâletinin muvaffakiyetle tatbik ettiği o ve sene sonuna kadar müddetini uzattığı tarifeler bu güzel ve hayırlı maksatlar için çalışmakta - dır. Fakat şehirlerin © gıda ihtiyaçları meselesine gelince (o iş şehir halkının istifadesi mevzuu olmaktan çıkmıştır. Nafia Vekâletinin büyük bir insa- ni gayretler vücude getirdiği tenzilâtlı tarife sistemi bir kısım insanların kâr temin etmesi ile nihayet bulu - yor. Çünkü eşya bilhassa gıda Fiatle- ri eski halini muhafeza etmektedir. Yeni gıda işiyle ve eşya satışiyle meşğul olanlar yeni tarifeler dolayı - siyle indirilen © ücret kadar fazla kâr temin ediyorlar demektir. Bu kârın miktarın hesap için size şunları söyliyeyim? Meyve nakliyatımda yüzde 62, seb- zede yüzde 26, süt ve ette yüzde 42, balıkta yüzde 65, kiremit nakliyatmda 100 kilometreden — 1200 kilometreye kadar yüzde 21 den yüzde 59 a, zahi- vede yüzde 9 dan yüzde 57 ye, suda yüzde 44 tenzilât yapılmıştır. Bu tenzilât farkının o nasıl bir kâr temin ettiğini, its 15 edildiği zaman görürüz“ Halk hesabına yapılan bu harekete ii idi, karşı gelmek en tabii bir düşünce i Nelekim bu vaziyeti gören Dahiliye Vekâleti muhalli idarelere verdiği € - mirde tarifeden (beklenen faydanm tahakkukuna hizmet edilmesini iste - miştir. Bir Dahiliye Vekâletinin gösterdiği a- Tika geniş © halk kütlesini düşünmek bakımından çok yerinde bir hareket « tir, Fakat tarife işinden doğan bü me s#lenin halli sadece idare âmirlerinin alacakları kanun tedbirleri ile halle - dilecek sanılmamalıdır. Böyle bir zanna) bi tek gruptan ikmali olanlarin ü- güvenmek işleri yarım görmek de - mektir, İdare âmirleri kanuni salâhi- yetlerini kullanarak işleri tanzim et - mek ister. Fakat fiat meselesi üzerim- de mütssir olacak kuvvet her şeyden evvel iktisadi teşekküllerin elindedir. Bunun için mümkün © olan yerlerde belediyelerin ucuzluğu temin edecek şekilde iktisadi tedbirler alabilmeleri ve münferit vaziyette bulunan müs - | leri murakaba müdürlüğü ticaret tehliklerin kendi aralarında teşekkül | odasına bağlanmıştır. Bilindiği gi- ler yaparak tek adam halinde kalmak- tan kurtulmaları lâzımdır. Bunun da çaresi organize.. piyasaya karşı orga” nize bir halde müdahale edebilmekte- dir. Cıkar yolu da kooperatiftir. Sadri Etem - Dehri Efendi, hıfzıssıhha ka- hunu mucibince... | pek yakında milyonla | $ Faaliyet artiyor Süt ve mektep çocuklarına! bakım işleri Beşiktaş, Edirnekapı, Üsküdar süt ve mektep çocukları bakım ev- leri günden güne faaliyet sahala- rını genişletmektedir. Bundan başka yurtlara muhit- lerindeki aileler de gittikçe yakın bir alâka göstermektedir. Beşik- taştaki müesseseye bu senenin ilk altı ayında altı yaşıma kadar:2418 çocuk müracaat etmiştir, Bunlar. dan 314 dü salim görülmüş, diğer 690 çocukta hazim, 431 çocukta teneffüs, 117 çocukta entani, 880 çocukta diğer hastalıklar görül müştür, vi Altı yaşından onaltı yaşına ka» dat müracaat çocukların miktarı ise 5044 tür. Bunlardan 2327 si salim görülmüştür. ' Bundan baş- ka bakım evine 80 gebe kadın da müracaat etmiştir. Edirnekapıdaki - bakım evine altı yaşına kadar 2504 çocuk mü- racaat etmiştir. Bunların 129 zu | salim görülmüş, diğer 331 çocukta | hazim, 605 çocukta teneffüs, 118 çocukta intani, 1152 çocukta da | | tı yaşmdan on altı yaşına kadar o- lan çocuklardan da omüracaat e- denlerin adedi 5995 tir, Bunların 3162 şi salim görülmüştür. Üsküdar bakım evine müraca- at eden çocukların yekünu 9215 tir, “İmtihanlarda muvaffak” olamıyan talebenin ricası Bu yıl bakalorya imtihanlarınım sıkı olmasından birçok talebe- İ ler haziran imtihanlarında olduğu gibi eylül imtihanlarında da -mu- vaffak olamamışlardi. Bu talebe arasında yalnız bir dersten mir vaffak olamıyanlar da vardı. Dün tek gruptan ikmale kalan on beş talebe Başvekil Paşaya“ telgrafla bir istida vermişlerdir. Bu istidar da bu yıl geçen yılda olduğu gi- niversiteye alınmasin rica etmek- tedirler. — Esnaf cemiyetleri müra- kabe müdürlüğü İktısat Vekâletinden bildirildi- ğine göre İstanbul esnaf cemiyet- bi, bu murakabe müdürlüğünün | vilâyet ve ticaret odasiyle çok sı- kı alâkaları vardı. Bu itibarla nereye tabi olacağı ciheti müna - e Çe pr Uyuşturucu . Maddeler —-— İnhisar müdürü Sami Bey Paristen döndü Uyuşturucu maddeler inhisarı diğer hastalıklar görülmüştür. Al- | müdürü Sami Bey Pariste yaptığı | konuşmalardan sonra ; şehrimize dönmüştü. Sami Bey dür kendisini gören hakkında şü izahatı vermiştir: — Pariste Kartelle temas ettim. Kartel henüz alacağı asgari af- yon miklarını tesbit etmiş vaziyet- te değildir. Bu ise'bizim menfaa- timizin can noktasıdır. Gerek kar- tel murahhasları ve gerek biz ken- di müesseselerimizle bir daha ko» nuşmağa lüzum gördük. Müzake- relere iki tarafın kendi membala- rından alacağı direktiflere ve belki de İstanbulda devam edi- lecektir. Pariste yalnız kartel ile meşgul olmadık muvaffakiyet © sahasma girmiş denebilecek diğer bazı iş - lerle de meşgul olduk. Akıl hastalıkları ll iğ Kongre dün ikinci toplantısını yâptı Evelki gün ilk toplantısını ya » pan akıl hastalıkları kongresi dün üniversitede Morfoloji enstitüsün- de ikinci defa toplandı. Hayrul- ' lah Beyin reisliği altmdaki kong- | #eye üniversite rektörü Cemil Bey, profesör M. Nissen, M. Obondorfa, M. Ferson, M. Şuvarst M. Stor, M. Enesko ve Mazhar Osman, Sa- | mi Beyler iştirak ettiler. Dün bazı tebliğler okundu Bunlar ara- sinda, profesör Nissenin tebliği | itirazlara sebep oldu ve Nazım Şükrü Bey tarafından © porfesör Nissene bazı sualler soruldu. Gene dünkü kongrede, Mazhar Osman Bey tarafından 1936 sene- sinde Balkan devletlerinin de iş. tirakiyle © şehrimizde bir akliye kongresi yapılması ve bu kongreye beynelmilel akliye mütehassısla - rından profesör o Maraneskonun reis seçilmesi teklif edildi. Teklif heyeti umumiyece kabul edildi. Bugün, kongre azaları ve kon: greye iştirak edenler, Yalovaya bir gezinti yapacaklardır. Mütekait hocaların maaşları Mütekait hocaların ikinci üç ay- ıklarmın verilmesi için vekâlet - ten emir gelmiş ve dünden itiba - ren maaşlarının tediyesine başlan» kaşa ediliyordu. ... Evlerdeki kefeslerin kaldırı ması evlere sıhhat ve neşe geti- recektir... muştır. ... Yalnız beni düşündüren ta- raf... bir muharririmize bu konuşmalar | göre | | Beyle birlikte Büyük dereye gide- Şehrimizde kiralar niçin düşüyor? Emlâk kiralarr dört beş sene- i denberi mütemadiyen düşüyor, Dört sene evel İstanbulda yüz lira- ya tutulan apartmanlar bügün ar- cak yetmiş beş liraya kiraya veri- ne evel İstanbulda emlâk varidatı yüzde on iki iken şimdi yüzde ye- di üzerine hesap ediliyor. Kiralar- da göze çarpan bu düşkünlüğün sebebini buhran've © buhrandan mütevellit hayat müşkülâtına, e- velce bir iki kizmetçi kullanan ai- lelerin evlerini kendi kendilerine idare etmek istemelerine, düz a - yak olan apartmanların bu tarzda ev idaresine daha elverişli görül mesine hamledenler vardır. Fakat | İstabul nüfusunun artmadığı bil- âkis her sene biraz daha eksildiği | halde yeni. ev ve apartman inşaa- 4 ilemevcut meskenlerin ihtiyaç- tan fazla çoğalınış olmasının bu husustaki tesiri daha: büyüktür. | Yeni yapılan her apartmafı İstan- bulun mevcut emlâk kıymetlerini mütemadiyen kemiriyor ve eksil- tiyor. Onun için Ergani istikrazı ayni zamanda İstanbulun emlâk kıymetlerini muhafaza eden bir tedbir oluyor. bean ,Musiki san'atkarları — Kongresi Musiki sanatkârları cemiyeti f İstanbul belediyesinin yaptığı yararlı kongresi, 25 Eylül salı günü saat on dörtte cemiyetin Beyoğlunda Bursa sokağında 40 numaralı bi- nasında toplanzcak, mesleki has - bihalde bulunulacak ve yeni idare heyeti seçilecektir. Ziraat Vekili Muhlis Beyin terkikleri Ziraat vekili Muhlis Bey dün vali ve belediye © reisi Muhüttin rek fidanlığı gezmişlerdir. Seneden seneye gönişliyen ve zürraa, bağcılara her sene binler- ce fidan dağıtan bu müessesenin faaliyeti takdir edilmiştir. een Emniyet müdürlüğünde Yeni umumi emniyet © müdürü Şükrü Bey dün İstanbul emniyet müdürlüğü ( dairelerini gezmiş, her kısımda ayvı, ayrı izahat al mıştır. Şükrü Beye emniyet mü- dür muavini Hüsnü Bey refakat İ.biliyor. Bundan dolayı dört se- sonunda Darülâcezeye iltica etmez... | ” X $ — VAKIT 23 EYLÜL 1994 ex SOHBETLER Münevverleri Koruma Kırk yıldan beri | tetkikine lüzum | görülmiyen acıklı bir hâdise, kırk yıl sonra kurcalandı. Darülâceze bir sta- tistik yaptı. Bu statiştik ortaya yürek ler acısı bir hakikat koydu: Eskiden mutasarrıflık, o maarif O müdürlüğü, dektorluk yapmış olan, yüksek taba- kaya mensup © bir çok kimsenin, hayatlarının sonunu Darülâcezede ges, girdikleri anlaşıldı. Bu, cidden elim bir haberdir. Fa « kat, önüne geçmenin de ihtimali yok- tur. — Senelerce çalışıp kazandıktan sonra, âhır ömründe sürünmeğe mah- küm kalanlar, yorganla ayak hikâye sini bilmiyenlerdir. Bütçe denen nes- nenin ne olduğundan behresiz kalan « lardır. Fakat ne de olsa; ücize söz söye lenmez... Hele elde belediye gibi bir | de abalı müessese varken... | — Vur abalıya! Demişler, rg Vuralım abalıya.. i Evvel zamanda, vilâyetlerimizden birinde kolera başlamış. Dahiliye ne « #areti, 6 vilâyete, kolera ilâ mücadele etmek için emir vermiş ve bir hafta sonra vilâyetten - ne yapıldığını sor « muş. i Vali bey söyle bir cevap vermiş “© “Yüz kadar tabut yaptırdım ve me zarlıkta öleceklere kâfi yer ayırttım, j mezarlarını hazırladım.” Darülüceezede de, yüksek tabakaya mensup olup, müesseseye iltica eden- ler için Yeni bir pavyon inşasına kas rar verilmiş... .. Bu bir lâtifedir. Münevverin korun- mağa ihtiyacı yoktur. Yani bu yolda korunmağa muhtaç değildir. Münev« ver kolu bacağı tutar ve dimeği işlere ken korunur ve hakiki münevver, büt- çenin ne demek olduğunu bilir, aya « ğini yorganma göre uzatır, ömrünün Fakat herkesten de bu beklenil « mez. Darülâcezede böyle bir pavyo- na cidden Tüzum vardı. o Bu pavyon, ve hayırlı işlerden biridir. Selâmi izzet Fenni ziraat bilgilerine rağbet artıyor Halkalı ziraat mektebine bu se» ne yazılan talebe geçen seneye nisbetle iki misli artmıştır. Yani geçen sene bu mektebe yirmi tale- be girmiş iken bü sene bu miktar kırka çıkmıştır. Fazla olarak &- velee bu mektebe giren talebenin coğu Omemur, müstahdemço-. çuğu olurdu. Bu sene gi- renler oOise bizzat o çiftçilik yapanlardan © ve köylü ailelerin: dendir. Bu hal halk arasında bil- gi ve fen dairesinde ziraat ihtiya cının artık takdir edildiğini göste» ren dikkate değer bir hadisedir. el Şükrü Kaya Bey Ankaraya gitmiş olan Dahiliye Vekili Şükrü Kaya Beyin öbür gün / şehrimize dönmesi o beklenilmek- , etmiştir. sa ne yapacağız?... -». Bu kafeslerin örttüğü bazı lev-; Dehiri Efendi — İki şey: Bir halardır, Bunlar meydana çıkar» | mına yardım edeceğiz, bir dan da itina ve intizam ğiz azizim. tedir.