15 Şubat 1939 Tarihli Yarım Ay Dergisi Sayfa 12

> ALAYLI ve MEKTEPLİ DENİZCİLİĞİMİZ Denizciliğimizi alaylılıktan mektebi ve kadar, silâha olduğu pile oluşundanberi dosttur ata ve iğ Deniz, ezeldenberi beşği Türk, beşikte değil, denizde sallanmağa bayılır, Barbaroslar, Piri reisler, Seydi Mustafa reisler, Türkün denizeilığinin sembolü balinde temayüz etmiş Türk Asra, uymayı ürkün, alularıdır. asrının İcsplarına gü” nü gününe bilen, uyduktan sonra (da, cihana parmak ısırtan bir ile- rileyişle harikalar yaratmayı cibilli bir şiar edinen Türk, denizcilikte de, günü. nün barikalarını ibzal etmiştir. Başıbozuk. tekniksiz alabildiğine büküm yürürken Türk, tecrübenin, lağım, yacak şeyleri yapmış, tarihte, altın kas İemle çizilmeğe değer izler bırakmıştır. sahalarda başıboş disiplinsiz, denizcilik sürüp kahraman» cesaretin yoldaşlığıyle, yapılmız Uçsuz bucaksız at koşturan ecdadımızın bugünkü ahfa- dı, nasıl teknik binicilikte bütün me deni dünyanın en iyi ekiplerile boy isbat bugünün denizcilerinin de, ölçüsüp üstünlüğünü ediyorsa, cedlerinin yüzünü kara çikartmıyacak kadar, bü- fün dünya denizcilerile boy ölçüşebile- ceğinde zerre kadar tereddüt etmemek: İâğimiz İâzımdir. Bugünkü dünyada, denizcilik, harp ve ticaret denizciliği olarak ikiye ayrıl maktadır. Harp denizciliği, bir branş, ayrı bir ihtisas işi halindedir. O, ayrı ayrıca, başlıbaşına mütalea edilecek bir kurtarma yolunda ilk teşebbü sler - Yüksek Deniz Ticaret ilk temeltaşı bugünkü teknik denizciliğimiz. Yazan: RAHMİ YAĞIZ o Ticaret denizciliği bütür dünyada ilerilerken, Türkiye de muvazi terakki hamleleri Mulli ticari sefain adedi çoğalıyor, takıben idarei nebriye, İzmir günden güne bu ilerleyişe gösteriyor.lu. günden güne idarei mah- susayı körfezi Osmanlı vapurları şirketi tees- süs etmiş bulunuyordu. Fakat birşey vardı ki, başıkozuk denizcilik hükmünü sürüyordu. Kaptanlar, gemilerde gide gele edindikleri malümatla, pratik alışmış bulunuyorlardı. Ticaret filosunun olas rak denizciliğe genişlemesi, gemi ziyadeleşmesi, deniz fennine vukuf ihtiyacını, gemici- liğe vukufu olan unsurlar yet lüzumunu bir zaruret haline koydu. Bu ihtiyacı şiddetle duyan dairei bah- riyede İ884 senesinde bir komisyon teşekkül etti. Bu komisyon, uzun mü- zakereler neticesinde şu kararı verdi: adedinin günden güne iştirmek *Leyli olmak üzere bir (tüccar kaps mektebi) açılacak, buraya “bazı şartlarla- her sınıf etfali Osmaniye kas tan bul edilecek, etfalin maaşlarına, tayinat ve elbiselerine bir meblâğ tahsis oluna” cak, sevahil ehalisine de teshilâtı mahsu- sa olmak üzere Bartın, Ünye, Sakız, o Türk, ata ve silâha olduğu kadar, deni ze de oluşu! lanberi dosttur. Berut, Girit, Trabulusgarp, Preveze, Cidde, Basra gibi bilâdı sabiliyede kap: mektepleri küşad edilecek, bu mek- teplerden çıkacak şakirdana bilimtiban tan tebeyyün edecek Tiyakatlerine göre bi. rer şehadetname verilecek, bir müddet safaini ticariyei Üsmaniyede tekrar istihdam olunduktan sonra, yine imti- han edilerek bu defa kaptan şehadet. namesi ita edilecekti. , (1) “Bundan başka, mevcut sefaini ti- cariyei Milliyede istihdam edilmekte bulunan kaptanların fenni bahriye aşina olmamalarından dolayı, ekseriya vuku bular kazaların önü alınmak üzere havuzlar arkasında vakı tersanei âmi- reye mik sıra kâgirlerden birinin baş- kaca “Nebari tüccar kaptan mektebi, ittihazile istek eden kaptan ve sairenin, Zabitanı babriyeden tayin olunacak mu allimler marifetile tedris ve talimile, ikmali tahsilden sonra bilimtihan iki sınıf üzerine şehadetname itası karar- laştırılmıştır. .Heybeliadada bulunan , Mektebi fünunu bahriye” sin bir kısmı tadil ve tevsi edilerek «leyli tüccar kaptan » mektebi ittihaz olunmuş, bu mekter- İerle, talim için ada pişgâhında hulun- durulacak talim sefinesine tersaneden ibraz edilecek teshilik ve muavenet 513989 kuruşa balığ olup meblâğı mer bir defaya mahsus olanından madası beher sene şakirdanın adedi nisbetinde verileceği cihetle mıktarı pek cüz'i kalacağı ve binaenaleşh ,biri leyli, diğeri nehari” bu iki tüccar mek tebinin küşadı Ticaret Bahriyei Milliye ye pek büyük hizmet edeceği beyanile 99 teşrinsani 1300 (1884) de mevkii mux' meleye konmuş ve ertesi gün alelusul burun müsaadesi alınmıştır. " |: Leyli tüccar kaptan mektebi Adır daki Mektebi Fünunu bahriyenin bir şubesi ittihaz edildi. Umumi idaresi de Mektep fünun bahriye nazırının nazı reti altında bir müdüre tevdi olundu. şte, alaylı denizcilikten mektepli ve teknik denizciliğe geçişin ilk hayırlı adımı bu oldu. Bu tarihten itibaren, Kasımpaşadaki nehari ve Adadaki leyli küccar kaptan mektepleri faaliyete ge «biler Bir taraftan bu hayırlı teşebbü! Tij Yillik Türk deniz ticareti, yıl-i, Sahife: 9 fi * e Türk deniz ticareti > yık 1“ Sahife; 20 -