24 Temmuz 1954 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 10

DÜNYADA OLUP BİTENLER Balkanlar İttifak yolunda duralama Balkan paktının ittifaka kalbi yolun- ir ma oldu Türkiye, Yunanistan ve Yugoslav, ya arasında 28 şubat 1953 de imzalan- mış olan bu paktın bir ittifaka kalbe. dilmesine geçen nisan Mareşal Titonun Ankarayı ziyareti sırasında prensip i. tibariyle karar verilmişti Tito'nun haziranda Yunanistanı zi- yareti arasında teşebbüs biraz daha tavazzuh etti: Bu ziyaret sonunda ya. vınlanan 5 hazıran 1954 tarihli tebliğ. de, ittifakın, üç memleket Hariciye Vekillerinin gelecek toplantısında ta' ettirileceği bildiriliyordu. Bu karara müsteniden, Türkiye, Yugoslavya ve Yunanistan Hariciyele. ri birer ittifakname tasarısı hazırladı. lar ve bu tasarılar Atinada karşılaştı- rıldı. Mutabakat tamdı. Eksperler, Ha rıcıye Vekilerinin, ittifakı imzalam üzere 17 temmuzda Bled'de toplanabı leceklerini bildiriyorlardı. Halbuki, bu tarihe hemen iki gün kala, 15 temmuzda üç başkentte neşre- dılen tebliğde şu açıklama yapılmıştır: “Atmadaki eksperler konferansın a. Nazırlar toplantısının muhtemelen vuku bulabileceği tarih olarak 17 tem. muzdan bahsedilmişti. Bu arada hazır- lıkların o tarihe kadar ikmal edilemi. yeceği görülmüştür ve bu sebeple top lantı 17 temmuzda yapılmıyacaktır nın şu notu ilâve ü'-K. Bu tebliğin altına Anadolu Ajansı şu notu ilâve ediyordu: "Salahıyetlı makamlardan öğrendi. ğimize göre, gerek Bled'de yapılacak toplantı, gerekse Atinada hazırlanan i tifaknamenin imzası için kati bir tarıh tesbit edilmiş değildi. Buna rağmen, yabancı gazetelerin, 17 temmuz tarihi-' vvelce kararlaştuılmış oldugu şeklınde neşriya' yapma üzerine, böyle bir komunıke nin neşrinde fay- da görülmüştür Yabancı neşrıyaı akikatte 17 temmuz tarihi değişmez Hbır tarıh degıldı Hazırlıkların ta- mamlan! olması, bu gecikmeyi pekâlâ ızah edebılırdı Fakat, ayrıca bir tarih tesbit edilmemesi dikkati çek Teblıgın yayınlanmasından bir iki gün evvel olan haberlerin bir kısmın- da bu geci kmenın T rkıye tarafından vaki bir talep vuku bulduğu iddia edılıyordu Dıger bazı haberler- de ise İngiltere ve Amerikanımı teşeb- busunden bahsolunmakta idi. Bunlara göre, Atinada hazırlanmış olan ittifak. namenin NATO'ya gönderilmesi üze- rine bazı devletler ıhtırazı kayıtlar ile- ri sürmüşlerdir. B a müsteniden- dir ki Londra ve Vaşin,; gt n, Balkan Paktı âkidleri nezduıde teşel)buse ge. çerek paktın ittifaka kalbi işinin biraz AKİS. 24 TEMMUZ 1954 - Batı Almanya Reisicumhurunu seçti Batı Almanyada cumhurreisliği için apılan seçımde Profesör Theo. dor Heuss tekrar cumhurreisi seçil. di. Esasen profesorun büyük bir çoğunlukla tekrar seçileceği katiyet- le biliniyordu. 70 lik liberal liderin karşısına — çıkan — komünist aday Profesör Weber'in ancak 12 oy top- layabilmesine mukabil — Profesör Heuss, Federal Kongreden 871 oy almıştır. normal olarak Bonn'da yapılacağı yerde, Batı Berlinde ya. mıştır. Buna bizzat Batı Berlin parlamentosu ön ayak olmuş bulu. nuyor. a, parlâmento, esi başkente lâyık oldugu mevkii sem- bolik,, olaral iade — maksadiyle, Federal Batı Almanya Cumhurreisli- gı seçiminin Berlinde yapılması İi- çin Bonn parlâmentosuna müracaat etmiş, fakat bu dilek ilk ağızda mü- sait karşılanmamıştır. Parlamentoda, ki muhtelif partı grupları İ u- zun zaman inceledikten sonra, evve- lâ, muhalefette bulunan Sosyal - De- Parti Grupu teklif lehinde olduğunu — bildirmiş, bunu liberalle- rin müsbet cevabı takip etmiştir. Fakat Başvekil Adenauer'in par. tisi olan Hıristiyan Demokrat Partisi ile müttefiki — Katolikler aykırı bir fikir — serdetmişlerdir. Hırısty — Demokratlarını, cumhurreisi eçımı— nin Berlinde yapılmasma itirazların sebebı olarak gosterdıklen mahzur hakikate kuldür. Bunlar, duru. mun nazık oldugu şu sırada Batı Almany Cumhurr! seçiminin, rmal olarak Bonn da yapılması gerekirken ikiye ayı'ılmış bulunan Berlinde yapılmas muhtemelen bazı hadıselere yol açabılecegını ileri sürmüşlerdir. Buna rağmen, meclisin başkanlığ bilhassa — federal ğının da tesiriyle, cumhurreisi seçiminin Berlinde ya- M pılması kararlaştırılmış ve bu karar tatbik edilmiştir. —Tekrar reisicum- hurluğa seçilen liberal Lider Prof. Heuss da seçimden sonra söylediği nutukta: "Berlin şehri Batı Alman, yanın mukadderatına bağlanmıştır, fakat bütün Almanyanın mukadde- ratı da Berline bağlı bulunuyor" de- mek suretiyle muayyen bir temayülü ifade etmiş bulunmaktadır. Bunun hakikaten belirli bir cere. en olduğu ve bir yanda liberal- lerle sosyalistler, diğer yanda Hıris- tiyan — Demokratlarla Katolikler olmak üzere, bu konuda cereyan e. den münakaşanın tamamen hissi se. Mücahid TOPALAK heplerden ileri gelmediği veya — sa- dece hukuki —mülâhazalara istinat etmediği, seçimden sonra yorum. lardan da anlaşılmaktadır. Filhakika, Başvekil Adenauer'in ve Katolikle- rin naşiri efkârı telâkki olunan bir gazete, bu münakaşayı izah ederken, Başvekilin hoşnutsuzluğuna sebep olarak, Batı Almanya Cumhuriyeti nin ağırlık merkezinin Ren mihveri üzerinden kayarak doğuya meylet- mesini göstermektedir. Gazeteye gö- re, seçimleı'in Bonn'da değil de Ber. linde yapılması, batılı katolik sıya setine karşı birlikçi ve milli Protes ki tan muhalefetin tezahüründen başka bir şey değildir Almanyada katolik ve protestan tefriki, şimdi biraz da batıya bağlı- lık veya bırleşme siyasetinin müte- radifi olm Batı ile işbirliği ve batı ile bırleşme siyasetinin kurucu, su ve müdafii olan Başvekil Ade— auerm partisinin katolik olması- na mukabıl kayıtsız ve şartsız batıya bağ anyanın bırleşm sı ümitlerinin k dilmesi — mânasın geleceğini ve bırleşme yolunda doğu ile temaslar âzım geldiğini ileri süren muhalefet, çok kere pro- testan mahfillerden yükselmektedir. Bununla beraber, meselenin mer. kez sıkletmı zhe dâvası değil, siyasi görüş farkı teşkıl eder Ade nauer ve partisinin naşiri âl yılan gazetenin temas ettıgı nokta, a esas ıtıbarıyle bu siyasi mnok- tadır. Seçimin Berlinde yapılması, batıya fazla bağlı kalm: uzakla- şarak, milli bir sıyasete ve doğu Al- manya ile b Alm nın buluştu- ğu Berline muhalefetın bir nümayişi gıbı tefsır edilmiştir. Almanyaya zahiri de olsa hukumranlık bahşedılmesıne Gerçekten, geçen mart, Sovyetler Doğu Bati Almanyanı lâ işgal statüsüne baglı kalması key- fiyeti karşısında Adenauer'in ve ta. kıp ettiği batılı siyasetin şimdi her gün biraz daha şiddetle tenkıd edil- Almanya için çıkar teşebbuslerının arttığı dıgı ve yol aramak muhakkaktır. Son Rö: nanya - Vestfalya seçim. lerinin Adenauı yüzde yüz İtimat ıfade etmeyen netıcelerı gibi, reisicumhur seçimi dolayısıyle baş gösteren münakaşayı da bu zavi. yeden mütalâa etmek mümkündür.