19 Şubat 1955 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 15

na gönderdiği DÜNYADA OLUP BİTENLER Sovyet Rusya İstifa Şubat Salı günü Moskova'da dış siyaset hakkındaki hükümet ra- porunu dinlemek üzere müşterek bir oturum yapan Yüksek Şura Meclis- leri bir sürprizle karşılaştı. Başvekil Malenkof Şura Presidium Başkanlığı- bir mektubla Başvekil- likten istifa ettiğini bildiriyor ve se- olarak hükümet ışlerındekı tecrü- besızlıgınden ve bilh zirat saha- daki faalıyette başarısızlıgından bah- sediy Bu, kominizm doktırınınde (kendi kendını tenkid) bir edilen usulün üst kademedekı tatbıka idi Şura, istifayi ittifakla kabul etti. Yine ittifakla Parti Birinci Sekreteri Kruşçefin bir teklifini kabul etti: Ma- lenkof' un yerine Mareşal Bulganin Başvekil olmuş u. n deruhte etmekte olduğ Mndafaa Vekalet ine de Mareşal Jukof getirildi.. bakışta bu ışın büyük g- nko hut da bir daha ismi anıl ak ü ortadan kaybolması beklenebilirdi olmadı. M of, esasen istifa- bir işte çalışabilecegini bildiriyordu. Ona elektrık santralları — vekaletini verdiler. zamanda — Başvekil yardımcısı da olnyordu * M alenkof'ıı daha sonra nasıl bir akı- ya sadece Sibirya'ya gonderılebılece- ği gibi daha uzun zaman yaşadıktan sonra rahat döşeğinde de olebılır ve nihayet günün birinde — tekrar birinci plana gelmesı ihtimali de vardır esasen büt komunıst lıderler ıçın de mdan Malenkof için şımdılık kaybe- dılmış büyük bir şey yokt Buna mukabil Malenkof hadisesi- nin aydınlattığı iki nokta vardır ki, bunlar Sovyet Rusya iyetle komünist alemi hadıselerını tahlil bahsinde ilerisi için faydalı ip uçları olabilir : 1 — Komünist aleminde liderlerin tasfiyesi umumiyetle anı olarak ileri sürülen ağır ithamlar neticesinde oto- matil muhakeme ve idam şeklin vuku i kendini tenkıd (autocrıtıque) ile kabahatlinin affedil- diği manasını tazammum edıyor (Au- tociritigue) den sonra tasfiye -cismani- n hiç görülmemistir. ovyet Rusya'da büyük bir mış olmasına, diğer taraftan kalabalık AKİS, 19 ŞUBAT 1955 Fransa'daki PARiS... Şubat H 'ükümetime kasdinizin baskadir..." mle Meclisin basamakla- balkonuna kadar aksetti. sebepleri s adamın, bu tehlikeli başbakanın, bu genç, dinamik ve pervasız devle adamının devrilmesiydi. Bitkin bir çehreyle Meclis kür- süsünde bu cümleyi söyleyen, keder ve isyan içindeki bu adam Fransa başbakan Mendeşf— France'tı... M endes - France'ı deviren $Şu ve- u parti, şu veya bu politika degıldır. Bunlar üzerine tahminler yapmak hatalıdır. Mendes - Fran- ce'ı yıkan bir zihniyet ve bu zihni- yetin temsil ettiği küçük fakat çok kuvvetli ve müessir bir zümredir. Bu zümrenin liderleri sağdan sola kadar her partiye — dağılmışlardır. arti gibi insanların temsil ettiği bu zümre harp sonundan beri Fransa politikasını kendi imtiyazları, kendi ınhısarları altına almışlardır Her kaypak fakat daima bu kliği bul- ştur. Fransanın kara günlerinde di- namik ve karakterli bir insana ihti- yaç vardı. Bu insan on senedir sü- ren kanlı Hındıçını savaşının ayıbı- nı, süprü izlemeli, aynı zamanda barışı yapabılmelı, barışın mesuliyetlerini üzerine alabilmeliy- di. Mendes şartlar vardı. Sonra.. elbet icabına bakılırdı. işte Fransa Meclisinin politikasına hakim züm- renin iç yüzü bu idi. akat Mendes - France umul- duğundan daha da sert ceviz çıktı. Şahsiyeti büyük bir perestij kazan- mıştı. Halk arasında itibarı iyiydi. Tutulmaktaydı. Hele gayet süratli ve azimli olması rakiplerine vakit bırakmıyordu. Fakat en büyük si- lahi popüler olmasıydı. Muhalifleri, ani o mahut zümre, beklediler. Londra anlaşmaları, Almanyanın si- Yeni Buhran Aydemir BALKAN lahlandırılması Mendes'in popülari- tesini azaltacaktı. Mecliste bu müza- kereler olurken lehte oy kullandılar. Fakat istedikleri kıvamına gelmek üzereydi. iki ay sonra, müsait baha- ne bulundu. Kuzey Afrika meselesi.. Fransa tarn on senedir kuzey Afrikada tazyik ve sindirme siyaseti tatbik etmişti. Bunu yapanlar ise Mendes'in bu günkü muarızlarıydı. Mendes - France Kuzey Afrikada anlaşma ve reform taraftarı ileri emniyet sistemi, mahal liderler ah ümrenin a ları 0- luydu. Zorbalıkta ve baskı siyase- tinde berdevamdı! e s n- aksiyoner buldu. Bilinen Olan olmuş, devrilmişti... neticeye “tehlikeli adam" M endes - France'ın duşmesını günkü itidal unsuru bertaraf edil- miştir Diğer ve belki de en mühim te- sir Almanyaya, ve Alman parla- mentosuna olacaktır. Silahlanmaya karşı Almanyadaki mevcut cereyan büsbütün kuvvetlenecek, Adenauer ve partisini tazyik edecektir. Mendes - France'ın düşmesinde Batılıların da payı vardır. Alman silahlanması için kendine yapılan mütemadi baskı, popülaritesini azalt- mış, düşmanlarına hükümeti de- virme cesaret ve imkanım vermiş- tir. Batılıar şimdi hem Mendes gibi iki blok arasında büyük rol oyna- pek belli olamıyan yeni bir hükü- met buhranı karşısında kalmışlardır. Üstelik Alman silahlanması büsbü- tün kritik bir hale girmiştir. Bunlar daha ziyade kimin işine gelir ma- lum.. Batı siyaseti hala hatalar için- dedir.. Fakat Mendes - France'ın bir gün yine iş başına geleceğinden şüp- heniz olmasın. Hem de bu dönüş ilk gelişten daha da parlak ola- caktır... 15