13 Temmuz 1960 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 19

Şefik İnan bizzat uğraştı. Nitekim program bu haftanın başında pazar- tesi günü, bir buçuk saatlik bir te- hirle Milli Birlik oOKomitesinin açık toplantısında okundu. Yatırımların âkibeti ilgili müste- şarlardan müteşekkil 23 kişilik bir teknik komisyonun kararlarına bağ- lı o kalacaktı. Komisyon muhtelif gruplar halinde çalışmaktadır. Ko- misyonun yaptığı incelemeler Devlet Bakanı Şefik İnanın başkanlığındaki bir Bakanlıklararası oOkomiteye gön- derilmektedir. Bu komitede Maliye Bakam Ekrem Alican, Ticaret Ba- kanı Cihat İren, Çalışma Bakanı Ca- hit Talaş ile Sanayi Bakanı Muhtar Uluer üyedirler. Komisyon ile Komite bir yandan işin aceleliği, öbür yandan personel ye bilgi darlığı (oyüzünden tam ilmi ölçülerle çalışamamaktadır. Ama bu çalışmalar D.P. nin yatırım- larını muhakkak surette kaynakları- mızın çerçevesi içine almak, İktisadi istikrarı sağlama ve müstakbel Plânlama Dairesinin işini kolaylaş- tırmak için çok lüzumludur. Komis- yon ve Komite, bunun için tecrübe- lerin, aklı selimin ve iktisat ilminin genel kurallarının ışığı altında hare- ket etmekte ve bilhassa şimdiye ka- dar muayyen bir proje için ne kadar para harcandığını nazara almaktadır. Eğer fazla para harcanmışsa, pek ahım şahım bir önceliğe sahip olma- sa bile, ehveni şer kabilinden o yatı- rımın devamına karar verilmektedir. Şimdiye kadar 19 müesseseye alt 270 proje teker teker incelenmiştir. 5.067.083.360 lira tutan bu projeler- den -ki 1.696.236.490 lirası fiilen te- diye edilmiştir- 2.327.714.678 liralık kısmına ait çalışmaların devamı uy- gun görülmüştür. 1.942.369.871 lira- lık kısmının tehir edilebileceğine -ki bir kısmının ise etüdlerine devam olunup inşaatına müsaade edilme mektedir-, 797.000.803 liralık kısmı nın ise terkinine karar verilmişte Şimdiye kadar yapılan çalışmalar yatırımların kaynaklarımızı gene de aşacağım gösterdiğinden bütün pro- jelerin tetkiki bitince bunlar bir defa daha incelenecektir. o Ayrıca, âmme sektörünün cari (omasraflarında da ciddi bir tasarruf gayretine girişil mistir. Devlet bütçesinin 460.751.00 liralık kısmı iptal edilecektir. Bunun 27 milyon küsur lirası dışında kalan kısmı daha ziyade yatırım masrafla- rıdır. Piyasaya İtimat Hükümet Programında ayrıca İnkı- lap Hükümetinin piyasada itimat hissinin gelişmesine ne kadar önem AKİS, 13 TEMMUZ 1960 verdiği de açıklandı. Alican, daima şimdiden sabıklar hakkındaki zaru- ri ihtiyati haciz tedbirlerinden gayri bankalar üzerine konan bütün teh- ditlerin kaldırıldığını, bir daha tah- dit okonmayacağını ve bu hususta vatandaşlardan gelecek şikâyetlerin Bakanlığınca büyük bir hassasiyetle takip edileceğini bildirmişti. Alican, geçen hafta sonunda tam bir açık kalplilikle "yeni Hükümetin gayesi- nin hayatı ucuzlatmak değil, fakat pahalılaşmasını önlemek ve istikrar içinde kalkınmayı mümkün kılmak" olduğunu belirtti. Alicanm söylediği gibi, İnkılap Hükümetinin enflâsyo- na düşman olduğu kadar deflasyona -durgunluk ve onun beraberinde ge- tirdiği işsizliğe düşman olduğu da İ- inden çıkan programın baş ene erme birini teşkil etti. Yeni Hükümet bu maksatla sana- yici ve ihracatçı kredilerini açıyordu. Para Fonu ve OECE temsilcileri de t sanayicinin de, geçen nunda Gürselin söylediği gibi, iktisa- di düzelme gayretlerimizi baltalama- mağı öğrenmesi lâzımdı. Dondurul- muş kredilerle çalışıp stokların üze- Artüs programı okuyor Plan, plân, plân... -YURTTA OLUP BİTENLER fine oturmak, sonra da işçi çıkarma- ğa başlayıp Hükümet üzerinde bir nevi siyasi baskı yapmak yoluyla, ye- ni krediler alarak dünyanın hiçbir yerinde görülmedik derecede yüksek olan kâr marjlarını tutmağa gayret etmek, yeni Hükümetin yutacağı o- yunlardan değildi. Hükümet, sanayi- cinin kredi ihtiyacını takdir ediyor- . Fakat, sanayicinin yüksek kâr marjlarını bir tarafa bırakmasını da bilmesi gerekirdi. Buna rağmen ça- lışamayan sanayici normal kâr had- leri içinde (o sübvansiyon (alabilirdi Fakat, normal kâr marjına rıza gös- termeyip işsizlik yaratan ve U memleketin köylüsünün, işçisinin a- lınteri sayesinde kazandığı dövizler- le makinelerini kurup sonra onları tam kapasiteyle çalıştırmayan sana- yicinin isletmesine (Devlet icabında el koymaktan çekinmeyecekti. Fa- kat, Hükümet şimdiki halde bunlara lüzum olmayacağını ümit ediyordu. İşsizlik ve durgunluk pahasına sağla- nacak istikrarı İnkılâp Hükümeti kabul etmiyordu. İstikrarla gelişme- yi bağdaştırmak için devlet en ileri fiziki müdahalelerden gerekirse çe- kinmemek kararındaydı. Ayrıca hükümet programında, para miktarında azaltma yapılacağı ve yeni fiyat kontrollerine gidileceği hakkındaki söylentiler, Alicanın ge- çen hafta sonunda yaptığı gibi, bir kere daha yalanlandı. Hükü i kis devleti fazla katı kalıplar içinde fiyat kontrolünde obulunmağa mec- bur eden Milli Korunma Kanununu kaldıracağını, bizzat oGürselin, tre- nin ve Alicanın ağzından teyit etmiş- ti. Bu husus Programda da yer alı- yordu. Dış iktisadiyat Hükümet (Programında Müşterek Pazar, borçların yeniden tecili ve yardımın arttırılması konusunda faz- la bir şey söylenmedi. Bu hususta Hü- kümetin görüşü biliniyordu. Türkiye, borçlarına sadıktı, Fakat, sadece bu günden bir yıl sonrasına kadar tam 140 milyon dolar borç ödeyecek- tik .Bu borç yükünü, Türkiyenin kai- kılması isteniyorsa, omuhakkak su- rette hafifletmek gerekecekti. Bu ko- -uda dost ye müttefiklerimizin gere- ken anlayışı gösterecekleri ümit edi- liyordu. Bu husus bizzat Gürselin ağ- -ından, Von Papen'in bu konudaki teklifiyle ilgili olarak (açıklanmıştı. Öte yandan, yardim konusunda müt- tefikler ellerini bir miktar daha aç- mağı zaruri görmekteydiler. Bu yıl- ki Amerikan yardımının geçen yılın- kinden fazla olmasını beklemek için çok makul sebebler vardı. Gürsel'in dediği gibi, bizimle dost olmak iste-