27 Kasım 1961 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 23

KADIN Ankara Kadının kalkınması > saçlı adam biraz düşündü, son- a kelimelerin üzerinde durarak konuşmağa başladı ç zannediyorum ki, Ana- didi kadının kalkınması herşey- den önce kendi kendisini iyi tanıma- sına bağlıdır. Anadoluda kadın her- şeye rağmen bir Varlıktır. Hele ana- nesine bağlı olarak tetkik edildiğin- de bu kıymet daha iyi anlaşılacaktır. Birçok doğu illerinde, aşiret tlerde ka- dına verilen kıymeti görmüş olsay- dınız, şaşardınız." Kendisini dinlemekte olan gaze- teci, dudaklarının ucuna ği keli- meleri konuşmadan edem "— Evet ama, ben karaçarşaf - tan, cadının köle gibi o kullanıldığı, satıldığı, hiçbir medeni hakkım kul- Ea yerlerden bahsetmek is- tiyoru Kar saçlı zat, gazeteciye şöyle bir baktı, sonra kendinden emin insanla- rla sâkin tavrı ile, yine aynı tonda sözlerine devam etti: — Dış tesirler altında ve siya- si, iktisadi bir takım faktörlerle mâ- sum eski âdetler, ananeler, bazı yer- lerde hakikaten şaşırtıcı bir şekilde değişmiştir. Meselâ, karaçarşafı ele alalım: Karaçarşaf Türk kıyafetine, Türk ananelerine tam mânasıyla ya- bancıdır ve omemleketimize âdeta zorlanarak, emirle, fermanla sokul- muştur. Şimdi ben, karaçarşaf gi- yinmeli Korunda olduğunu sanan ka dının bunu bilmesinde fayda görüyo- rum. Bugün birçok kötü âdetlerden, gayrimedeni kıyafet veya tutumdan kurtulmak istiyorsak, ilk önce, bun- ların nereden çıktığım bilmemiz şart- tır." Heyecanlanmıştı. Devam etti: "— Anadoluda kadının sosyal ha- yatı esaslı bir araştırma konusu ya- pılacak olursa, görülecektir ki, bu- gün şikâyet konusu olan birçok şey- ler Türke yabancı menşelidir. Bunun yanında bizim çok güzel eski âdetle- rimiz, ananelerimiz vardır. Gaye el- bette ki bu ananelere dönmek değil, fakat bunları temel olarak ele alıp, modemleştirmek yoluna (gitmektir. Kıyafette olsun, âdetlerde olsun, ye- nileşme daima sindirile sindirile. tel- kinle, sabırla ve büyük bir incelikle yapılmalıdır. Anadoluyu tanıyan bir insan sıfatıyla, zorlamaların başarı- lı sonuç vereceğine inanmıyorum Ne var ki işin ucunu bırakmamalı, işi plânlı şekilde tâkip etmeli ve ö- zellikte bu konuda Anadoluda faali- yet gösteren derneklerin birbirleriy- AKİS, 27 KASIM 1961 le ve Milli Eğitimle işbirliğini ger- çekleştirmelidir. Bu işbirliği olma- dan derneklerin kendi başlarına elle tutulur bir sonuca varmaları bence imkânsızdır." Kuvvet, birlikten doğar Kır saçlı zat, Kars Valisi Fikret Ersanlı idi. Bitirdiğimiz o hafta içinde oOAnkaraya bir iş için gelmiş bulunuyordu. Bir AKİS muhabiri, kendisini Yenişehirde bir otelin sa- lonunda yakaladı ve Türk kadınının kalkınması o konusunda (fikirlerini sordu. Fikret Ersanlı usun yıllar Ana- doluda, o özellikle Doğu Anadoluda dolaşmış ve bu arada sosyal mesele- lerle yakından O ilgilenmek fırsatını kaçınmamıştır. Son olarak Karsta Türk Kadınlar Birliğine bir lokal te- min etmiş ve Karsı ziyarete giden T.K.B. Merkez İdare Heyeti temsil- cilerine (o kadının sosyal (obakımdan kalkınmasını o sağlıyacak ilgi çekici in bulunmuştur. Ersanlıya öre, programlı bir şekilde Çalışabildikleri takdirde, kadın der- neklerinin Anadolunun küçük şehir- lerinde faydalı olacakları açıktır. Ancak, bunları merkezden idare et- mek, güzel prensip kararlarıyla yü- rütmek daima mümkün olama tadır. Mahalli teşkilatların memleke- tin ihtiyaçlarına ve bünyesine göre hareket etmesi şarttır. Meselâ bir Türk Kadınlar Birliğinin Karata Kut Sanat Enstitüleriyle, Türk Kültür Ocaklarıyla işbirliği yapması elzem- dir. Kız Sanat Enstitülerinin bütün Anadoluda Türk kadınına yaptığı hizmet hakikaten pek büyüktür. Kı- afet konusunda Türk Kadınlar Birliğinin Kız Sanat Okullarıyla elele * ererek çalışması mümkündür. Bir yandan karaçarşafla telkin yoluyla mücadele edilirken, bir yandan da Türk tipi sade ve rahat, aynı zaman- da cazip kıyafetler ortaya atmak, bunların. reklâmını yapmak yerinde bir harekettir. Kadını muhtelif se- beplerle faaliyet o merkezlerine çek- mek, bir yandan da telkinde bulun- mak, başarıya götürecek en kısa yoldur, Okuma - yazma kursları da daima biçki - dikiş, ev ekonomisi fa- aliyetleriyle (o beraber (o yürütülmeli, birine gelen diğerlerinden istifade e- debilmelidir. ikret Ersanlı birden yerinden . Ankarada yapılacak bir sürü . Çıkarken, neşeli bir sesle N — Biliyor musunuz, Karsta ka- raçarşaf hemen hemen yoktur. Kars uyanıktır." Moda Örgü takımlar Yılın en moda ve en şık kıyafeti, örgü takımlardır. Zaten son yıl' Çarşaflı kadın hava alanında kla kara 23