12 Ocak 1963 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 13

Bir Petrol Ofis bayii Savaş, başladı tam bir seyyaliyetle çalıştıkları opet- rol piyasasında lagar bir iktisadi dev- let teşekkülünün başarı şansı elbette ki fazla olmayacaktır. Nitekim bu mülâhaza ile itiraz reddedilmiştir. Ama itirazın sahipleri daha sonra, işe Orduyu ve güvenlik unsurlarını sokmak istemişlerdir. £ Demişlerdir. ki: "Petrol Ofis, Ordunun ihtiyacı bulunan petrolü de nakletmektedir Bu işi, bir firkete nasıl verebiliriz? Devlet sırrı ne olacak: bir. İkincisi, yarın bu şirket bir takım mişonların eline geçer de bize hizmet etmek is- temezse Ordunun ihtiyacı olan petro- lü nasıl naklettirebiliriz ?" Bu, hiç esası olmayan' bir iddia- dır. Zira kurulacak şirkette şahıs- ların hissesi yüzde yarım civarında- dır. Hisselerin yarısından fazlası dev- letindir, geri kalanın büyük ekseriye- ti de devlet iktisadi o teşekküllerine- aittir. Aslında, türk petrolünün gelişme- mesinde çok kimsenin menfaati vata- dır. Bugün Türkiyenin ham petrol ihtiyacı 2,5 milyon tondur. Bunun yarım milyon tonu türk petrolüdür. Geriye kalan iki milyon ton, tonu is- tanbula 15,37 dolar. Mersine 17,50 dolardan gelmektedir. Yapılan he- saplara göre beş senenin sonunda Türkiyenin ihtiyacı 5 milyon tona çı- kacaktır. O tarihte türk petrolünün istihsali 2 milyon tonun üstüne yük- selecektir. Yani ihtiyacın yarım da- hilden sagtanabilecektir. Bu, yaban- in şirketler için yılda 80 milyon do- larlık bir piyasa kaybıdır. Ancak bu- nun için türk petrolünün iyi dağıtıl ması, satılması lâzımdır. Halbuki bu yıla, elde stokla gi- rilmiştir! (AKİS — Gelecek hafta-Türki- yedeki "Petrol Gerillası" hakkında bu mecmuada son derece alâka çeki- ci bir yazı yer alacaktır.) plân Sessiz gemi Bu hafta Çarşamba günü Devlet Plânlama Teşkilâtı binasının ar- tık herkesçe bilinen meşhur salonun- da Başbakan Yardımcısı Alicanı ilk defa gören birisinin hükmü şu olurdu: " — Yahu Alican ne kadar neşeli adammış!.." Gerçekten Başbakan Yardımcısı nın- Çarşamba günü toplanan Yük- sek Plânlama Kurulu çalışmaların da neşesi pek yerindeydi. Hattâ ara da bir Turhan Feyziogluna bile şa- kalar yanıyor, bazı konularda tebes- sümle CHP'li Başbakan Yardımcısı nın fikrini soruyordu. Hem Feyzioğ- lunun söylediklerini, sonuna kada- dinlemeden de edemiyordu. O gün Plânlama Kuruluna inönü yerine Alican başkanlık etti. 1953 yı- lı uygulamasının Plânlama çalışma- YURTTA OLUP BİTENLER ları Salı günü Alicanın isteğiyle ya- pılmamış, boş geçen bu gün zarfın- da teknik elemanlar yatırımlarla il- gili bazı konuları tamamlıyarak Çar- şamba günü Yüksek Plânlama Ku- ruluna sunmuşlardı. Plâncıların ve çirmeğe kararlıydılar ove 1963 yılı tatbikat plânının Cumartesi günü tamamlanmasını arzuluyorlardı. Çar- şamba günü plânın tarım bölümü bit- ti. Böylece, üçüncü cildin sonuna ge- linmiş olunuyordu. Yüksek Plânlama Kurulunda güç turumda olanlar bu günlerde teknik elemanlardır. Teknisyenler idare a- damlarıyla Hükümetteki sorumlu ki- şilerin arasında kalmışlardır. o 1962 yılı yatırımlarının iki haftalık ince- lenmesi sonucunda bir gerçek ortaya çıkmıştır. İktisadi Devlet Teşekkül- lerinin yüzde 90'ı 1962 yılında ken- dilerine tahmil olunan yatırımın an- cak yüzde 80 - 40'mı tahakkuk ettire- bilmişlerdir. Bu bakımdan 1962'nin kalkınma hızı 5,2'nin üzerine Çıka- mamıştır. Hükümetteki sorumlularla idare adamları Ek patırtı an- cak ei İnönünü — Plânın ilk yılında, ahşama- maktan ve türlü politik olayların te- siriyle husule gelen aksaklıklardan yılmamak gerekir. Bunları iyice an- layıp telâfi etmek yoluna ( gidilirse meseleler ciddi surette halledilir" söz- lerinden sonra düzene girmiş ve tek- nisyenlerin yeniden çalışabilme im- kânı hazırlanmıştır., Yatırımlar 1 963 yılı tatbikat plânında teknis- yenler bir yıl evveline nazaran özel sektörün yatırım sahalarıyla daha Devlet sektörüyle ulaşabilmesini sektörün Devlet sektörüne nazaran 1963 yılında iki konuda daha fazla yatırım yapması plânlanmıştır. Bun- lardan o birinci derecede olanı mes- ken işidir.Özel sektör 1963 yılında t milyar 775 milyon 800 bin "liralık bir yatırım yapacaktır. Bu Devlet sektörünün yapacağının aşağı yukarı altı misline baliğ olmaktadır. Devlet sektörü bu sahada 309 milyon 200 i yatırım yapacaktır. Böylece mesken sahasında ce.nan 2 milyar 85 milyon liralık yatırın ya- pılması düşünülmektedir, . Plândaki AKİS/18