21 Ağustos 1964 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 30

TİYATRO akıllı kızı'nı B.B.C. televizyonunda İngiliz me ye de tanıtmaktan kendini alamamış ve asıl tercümanıyla yaptığı röportaj büyük İlgi toplamıştı. Duygu Yazman o Festivalin bu yıl her zamankinden daha parlak, daha başarılı olması için aylardanberi gece- yi gündüze katarak çalışmış, gerçek- ten de beni çeşitli ve kaliteli grupların Festivale katılmalarını, hem de tem- sil ve gösterilerin, mevcut şartlar için de, en iyi şekilde gerçekleşmesini sağ- lamıştı : birkaç dilde güzel bir Festi- val broşürü hazırlanmış, her grup için - gene türkçe ve yabancı dillerde - bir örnek programlar bastırılmışı Festival Milli Eğitim Bakanının, İstanbul Va- lisinin konuşmalarıyla açılmış, o gece Duygu Yazman da konuşmuştu. Onun bu konudaki düşüncelerini zaten her- kes biliyordu. o Festival broşüründeki önyazısında bu düşüncelerini özetlemiş- ti: "Yarını belli olmayan bu dünya dü- -eninden tedirgin olan gençlere bu unutturabilecek tek yo- olduğuna inanıyor, birlikte şünceleri paylaşmaları, rışçı bir dünya için en büyük eminat- tır." İşin acı ve hazin tarafı, bu düşün- celerle Festivali hazırlayan ve açılış gecesi bütün bakışları kendine çeken akıllı Türk kızının, ayni gece, bir tra- fik kazasında (ove henüz 22 yaşında- hayata gözlerini kapamış (olmasıdır. Duygu Yazman o gecenin mutlu yor- gunluğunu hayatını birleştirmeğe ka- rar verdiği erkekle gidermek istemiş, geç vakit onun kullandığı arabayla e- vine dönerken feci bir kazaya kurban gitmiştir. "Türkiyenin en güzel ve akıllı kı- nana nazar değmişti! Festival devam ediyor. Genç, güzel, ülkücü alam, bir ge- ce içinde yok olup gitmişti, ama . H d bir başkan seçmeği akıllarına bile ge- tirmek istemişlerdi. Devam eden Festivalde ,bu yıl çok ilgi çekici eserler oyunlar, gösteriler ve denemeler sunuldu Bunların en ö- nemlileri şunlar olmuştur: o Oxford'- dan gelen 650 yıllık Exeter College o- yuncularının oynadıkları Shakespeare" in "Kış Masalı"; Norveç "Vorkstedet" Tiyatrosunun oynadığı -eski Sümer- AKİS/30 Babil destanından oyunlaştırılmış - "Gilgameş"; Nancy Üniversitesi Tiyat rosunun Fransada festival Birinciliği kazanan ve geniş yankılar uyandıran, Blaise Cendrars'ın "Mavi Gözlüklü Adam" adlı, müzik, dans ve tiyatro ka- rışımı, "topyekün tiyatro" denemesi; Gençlik Tiyatrosuna son o Erlangen Festivalinde dördüncülük kazandıran Sermet Çağanın "Ayak, bacak fabri- kası" adlı oyunu; Parma Üniversitesi Tiyatrosunun Beckett'den (oynadığı "Sonu" ve Venedikli "Ca Foscari" top- luluğunun Carlo Gozzi'den sunduğu "Mavi Kuş". Başarılı oyunlar Bütünüyle ele alındığı zaman 9. U- luslararası Kültür (o Festivali için başarılı olmuştur, hükmünü vermek gerçeği belirtmek olacaktır. Bu sonu- cun alınmasında en önemli faktör Festivale katılan grupların üstün se- viyeli gençlik teşekküllerinden seçil- mesi olmuştur. Üzerlerinde durmamızı gerektiren grupların başında İstanbul seyircisi- ne ve aydın gençlere, Rumeli Hisarın- da, profesyonel topluluklardan birço- gunun erişemiyeceği mükemmellikte bir Shakespeare temsili sunmuş olan Exe- ter College oyuncuları topluluğu geli- yor. Bu topluluğun verdiği «Kış Masa lı" temsili, gerek sahneye koyuş, ge- rek icra bakımından o derece başarılı olmuştur ki ingiliz dostlarımız bu ba- şarılı temsili Ankaraya da getirmek ve başkent tiyatroseverleriyle gençliğine de göstermek istemişlerdir. Geçen haf- ta Üçüncü Tiyatroda tekrarlanan "Kış Masallının Ankarada uyandırdığı çok müspet ilgi bu başarının bir delilidir. Festivalin sanat değeri bakımından, ilgi çekici gösterilerinden biri de Nancy Üniversitesi Tiyatrosunun Blaise Cend- rars'dan sunduğu "Mavi Gözlüklü A- dam" temsili olmuştur. Fransız genç- leri şairin "Sibirya treninin ve Fran- salı küçük Jeanne'ın öyküsü'ne Rim- baud'dan Lorca'ya ve Prevert'e kadar birçok şairlerin şiirlerinden kattıkları parçalarla, müzik, dans ve oyun karı- şımı, bir "destan-oyun" meydana ge- tirmişler ve bunu, Fransada son Za- DOKTOR ZÜLFİKAR BERKEM DAHİLİYE MÜTEHASSISI Muayenehane: 119352 Ev: 17 73 46 Hastane: 08660 Işıklar Cad. Saray Bosna Han No. 23 (AKİS — 1149) manlarda yeni bir akım halinde beli- ren, "Iheâtre total" anlayışının bir yeni -ve başarılı- örneği olarak sah- neye koymuşlardır. Temsilin en çeken tarafı bu üç unsurla yaratılan eserde şiire müziğe ve dansa çok a- henkli bir sentez içinde verilmiş olan yenilikçi ifadedir. Türk sanat grupları içinde, tiyatro bakımından, ilginç bir olay da Genç- lik Tiyatrosunun oynadığı, Sermet Ça- ganın "Ayak, bacak fabrikası" olmuş tur. Epik yönü ve hiciv gücüyle "Kral Ubü"nün, ""Aslan Asker'in etkileri yer yer duyulan bu sosyal ve politik satir- de genç yazar - bu ilk oyun denemesi- dir- geri bir toplumun tablosunu çiz- mekte ve bazı acı gerçeklerimizi hatır- latan paralleler çizmektedir. Oyunun başlıca kusuru metne eklenen ve tem- sile büyük bir şey kazandırmadığı hal- de ilgiyi dağıtan film parçalandır. E- ser bu lüzumsuz tiyatro dışı ekleme- lerden kurtarıldığı, usta bir reji ile de yeniden sahneye konulduğu takdirde profesyonel alanda güzel bir başarı haline gelebilir, değeri de o zaman da- ha iyi ortaya çıkabilir. "Gilgameş" ve İtalyanlar Festivalin ilgiyle seyredilen oyunla- rından biri de Norveçli ogençlerin büyük bir sadelik içinde sahneye ko- yup oynadıkları "Gilgameş'» olmuştur. Orhan Asenanın efsaneye yeni bir şekil ve düzen veren "Tanrılar ve İnsanlar" piyesinin tersine, Norveçli Per Seyers- ted'in oyunu binlerce yıllık destanı a- dım adım izliyor, ama sekiz kişilik bir Koro ile hem efsanenin bellibaşlı kişi- lerini, hem de çok ahenkli ve etkili bir Koro'yu birleştirerek canlandırmak gibi orijinal bir nitelik taşıyor. Festivalde en gözalıcı oyunlarından birini de. yan profesyonel bir topluluk olan Ca Foscarı oyuncuları sunmuşlar- dır. Kültür Festivalinde sıkışık görmek fırsatını bulduğumuz Venedikli genç- ler Carlo Gozzinin "Mavi Kuşkunu gitirmişlerdi bu sefer. Ünlü şairin ünlü oyunu Commedia deli' Artenin başarılı temsilcilerinde, fantastik havasını ge- leneksel İtalyan Kodemisinin bellibaş- lı unsurlan içinde kaybetmeyen, güç- lü bir oyuna kavuşmuştu. Ca Foscari topluluğunun ovun tar- zı kadar sahne ve kostüm düzeni de geleneksel İtalyan komedileri oynamak isteyen topluluklarımız için dikkatle izlenecek ve faydalanılacak bir örnek ww arma Üniversitesi (o Tiyatrosunun od "Sonu" -"Fin de Piritle" - da italyan gençlerinin uyumsuz tiyat- roya duydukları ilgiyi (o açıklıyordu. ilgi