16 Ekim 1965 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 6

YURTTA OLUP BİTENL. z Boş partilere itibar 1965 Seçimlerinin : bir diğer özelliği, boş partilerin en fazla itibarı gör- müş olmalarıdır, Türkiyede ancak 1957” de, o tarihlerde “Ben bu millete odunu aday göstersem, onu mebus seçtiririm” felsefesine kendisini inandırmış bulu- üan Adnan: Menderes bugün AP'nin lüktbaşının bütün seçim boyunca yap- tığı kendisini övmek, İnönüye söv- mekten ibaret kaldığı halde MP Mecli- sin üçüncü partisi olarak bu seçimler- den çıkmıştır, Lideri Alican kendi böl gesinde barajı aşamazken, orada bu- rada kalmış oylarıyla “TP de 4 numa- ralı parti olmak imkânını bulmuştur. Buna mukabil, büyük partilerden CHP nin karşılaştığı sürprize benzer bir sürprizle, küçük partiler arasında TİP karşılaşmış ve ancak 5, Parti olmuş- tur, Beklenen yeri ve neticeyi alan tek parti CKMP'dir. Memleket, bir görüş söyleyen par- tileri reddetmiştir, Bir kırat “Zahmet- siz Kalkınma”nın sembolü olarak oy- ları ve Kütleleri fethetmiştir Kalkın- manin mutlaka külfet isteyeceğini! a- çıkça Ve peşinen söylemeyi! daha doğru ve dürüst politika sayan partiler Ise bu kütleleri ürkütmüşlerdir. Her değişikli - gin nihayet bir gayrete muhtaç olduğu nu pek âlâ anlayanlar “beni sokma- yan yılan bin yıl yâşasın” düsturunu siyaset görüşlerinde hâklen kılmışlar- dır, AP tipki Menderesin DP'si gibi beyinlere. kurşün akıtmakla seçimleri vurmayı başarmıştır, Manakyanm ruhu şad cisun Seçimlerden dönenlerin bu hafta an- Jattıkları, memleketin dört bir tara- fında bir takım aktör kılıklı insanların, bazen İki göz - iki çeşme ağlayarak Türkiyenin komünist yapılmakta oldu- gu dramını: köylerde oynamış olduk- lardır. Bir görgü şahidinin ifâdesine göre bu piyeslsrden biri şudür; Doğuda bir köy. Üstü başı dağınık, saçları önüne düşmüş, ağiryan, çı'pı- naf, gözleri kanlanmış bir adam köye geliyor, Adam kendini paralıyor, “Yap mayın, etmeyin” diye çirpmıyor, “Dur” diyorlar, “nen var?”. Adam “Dim kerdeşlerim” diyor, “sizleri, biz- leri komünist yi niz var ya, bü süÜzgsl evleriniz, bu tar- Jalarınız., Onlarda tüs subayları otu- racakiar, Ah, ah.. Ne ailemiz kalacak, Ne namusumuz. Ne olur yapmayın; na ölür kurtarın bu vatanı.” Ve tekrar başlıyor ağlamaya, dövünmeye. Adam yapacaklar, Bu evleri- — Nâsır Zeytinoğlu Tehlikeli alâkalar o kadar da samimi görünlüşlü, öylesine da inandırıcıdır ki,, Köylü, sahiden dü şünmeye başlıyor. Aklı başında bildik- lerine soruyor, Onlar, köye gönderilen adamdan çok daha bilgiç bir tavırla başlarını sallıyorlar: «— Doğru! Doğru! Maalesef doğ- mı” Köylerdeki bu akıllı adamların ç0- ğu, bu seçimlerde inanılmaz para hat camiş bulunan AP tarafından daha önce görülmüşlerdir. Seğim gecesi U- şâktan Farük Sükana telefon eâsn “Celâl”* mühtemelen bu tiplerden bi- idir ve bü tipler binlerledir. (BX. A.P - Haydin namaza!) De girmenin suyu ( sahneler sazfedilen meblâğlar ia birleştirilince tebahhur eden çok CHP'linin * kay sırrı çıt- latmaktadır. Gerçekten AP hudutsuz para harcayan bir parti olarak bu se- çimleri yürütmüştür. AP tıpkı CHP gibi, devletten 25 “milyon lira simıştır. Fakat AP syrica, kendisine adaylık için müracaat edâmn 955 adayından beşer bin.lira toplamış- tır. Gerçi kazanamayanlâara -aday ola- mayanlara- buhun fkişer bin Jirası ge“ ri verilecektir ama, çok aday bunu ai- mamış -her halde, nurlu istikbali dü“ şünerek», diğerlerine ödemelerin “se- çimde sonra" yapılması uygun görül- müştür, Bu; 5 milyon liraya yakın pa- “bu netice alınmıştır. Bu AKİS ra elmektedir. Böylece, kaynağı bili- nen 7,5 milyon lira AP'nin seçlen mas- raflarının asgari hududu olmuştur. Fakat değirmenin bu suyla dönmesi kabil sanılmamaktadır, Bir Karadeniz ilinde Süleyman De- mirelin karşılanması masrafı 150 bin lira tutmuş Ve bunu, bir otoblis şirke- ünin sahibi bulunan il başkanı bi: hamlede cebinden ödemiştir. Şimdi yapılması gereken şey bü zatın kaç o- tobilse ve ne kadarlık bir servete bu- gün sahip olduğunun tesbiti ve duru mun AP !ktidardan ayrıldığında yeni- âen kontrolüdür Fakat AP'nin seçim annamesindeki “Servet Beyanname si usulünü kaldıracağız”? vaadi, bol ke- seden bugün verip yarın misliyle çı- karmayı hesap edebileceklerin hesap- larında birinci derecede önemli rol oy- namaktadır, Tek elin sesi Bunlar, seçim sonrası İefsirleri ya- Pan bâzı kalemlerin yazmamayı ter cih ettikleri, fakat bu hafta Ankaranın önemli çevrelerinde üzerinde dikkatle durulan “hususlardır. e Bunların, önü- müzdeki günlerde daha fazla dikkat tekeceği söylenirse buna şaşmamak lâzımdır, Seçimlerin ilk bakışta şaşır- tıcı gibi gelen sonuçları bu faktörler göz önüne alınınca şaşırtıcı tarafları- nı kaybetmekle, daha ziyade üzücü Ve düşündürücü taraflar doğurmaktadır, Milletin eski DP'ye, Menderesa bağlılı- ğını muhafaza ettiği daha ziyade ya- bâncıların, Türkiyeye uzaktan - ların tefsirleridir. Bunda hiç bir !sa- bet payı yok demek değildir Ama bu unsurun neticedeki payı, sanıldığı gi- bi birinci plânda sayılamaz; Belki de eski DP kütleler, Adeta peygamber diye karşıladıkları Menderes çatır ça- tir asilirken bir tek !tiraz sos! yükselt- memiş olmalarının bıraktığı gecikmiş bir hicap duygusunu Ve Vicdan “ahat- sizlığını, şimdi bir tehlike görmeksizin gittikleri sandık başında dile getirmiş- lerdir. Ama bu, tebahhur eden CHP'- ileri izeh edecek bir seböp değildir. AP'ye adanmış kalemlerin belirttik leri» “OHP'nin “stratejik - hâtasi", “CHP'nin psikolojik hatası*, “CHP nin taklik hatası», “CHP'nin çalış- maması” da ,her biri doğruluk pâyı taşımakla beraber gerçeği izah edecek güç taşımamaktadır. 'Bu seçimlerde CHP belki öteki seçimlerin aksine, Ne yapması gerekiyorsa onu yapmıştır ve hafta reformcu bir Türkiyenin demokratik yoldan gerçek» leştirilmesindeki güçlükler ve bu s6- çimlerde AP'nin kullandığı silâhların 16 Ekim 1