June 15, 1932 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 5

, 15 Haziran 1932 11 eylül Selânik panayırı /Ruslar bu iş için faaliyetle için hazırlık Tütün inhisarı bir pavyon açacak Beynelmilel Selânik panayırı, bu sene gene, 11 eylülde açıktır, ibracat ofisi ticaret odası, ihra- cat tacirlerimizi ve fabrikatör- lerimizi bu sergiye iştirake teşvik etmektedir. Geçen seneki sergide bir Türk taciri Türk sigaralarını teşhir etmiş, bu arada Yenice sigaraları büyük rağbet görmüştü. Bunu nazarı itibara alan, tütün inbisar idaresinin Sergide ayrıca bir pavyon tesisini düşünmektedir. Diğer taraftan müskirat inhisar idaresi de, Selânik panayırına işti- rake karar vermiştir. Italyada faşist aleytarlarının mahkümiyeti Roma, 14 (A.A.) — Hususi mahkeme muhtelif (suikastlarla şark ekspresini yoldan çıkarmak teşebbüsünde bulunmakla ittiham edilen 5 faşist oaleyhtarım 15 seneden 30 seneye kadar tehalüf eden hapis eczalarına mahküm etmiştir. Kim öldürdü Manisa civarında bir ceset bulundu Manisa, 12 (Hususi) — Bu sabah Deveciyan mahallesinin arka tara- fında bulunan küçük bir tepede beş altı yerinden bıçakla vurulmuş bir kadın cesedi görülerek derhal zabıtaya haber verilmiştir. Polis adli kısım dairesince ve bükümet tababetince yapılan tah- kikatta bu cesedin eski alüfteler- den Akhisarlı Fatma olup gece- leyin İzmirden gelerek eşyasını komşulardan birine (bırakarak evden çıktığı anlaşılmıştır. Evden çıktıktan sonra Fatmanın başına gelen bu ölüm hadisesinde bir cinayet izi tesbit eden tahkikata germi vermiştir. Garip bir soygun Üç açıkgöz zarfçının marifetleri Geçen gün Kâğıthane yolunda garip bir osoygunculuk vakası olmuştur. Sami efendi isminde birisi cuma günü Kâğıthaneye gitmek üzere | Okmeydanından geçerken yanina bir kişi yaklaşa- rak konuşmaya başlamış, bu sirada önde iki kişi peyda ol- muştur. Bir müddet yürüdükten sonra önde gidenlerden birisinin cebinden yere bir zarf düşmüştür. Onlar ilerledikten sonra Sami efendinin yannda giden adam bu zarfı yerden almıştır. Biraz sonra zarfı düşürenler geriye dönerek Sami efendile yanındakinden sormüşlar ve ara- larında kavga çıkmiştır. Kavga arasında ayırmaya çalışan Sami efendi kuvvetli bir tekme yiyerek yere yuvarlanmıştır. Bu sırada kavga edenlerin üçü bir olarak Sami efendinin üzerine çullanmışlardır. Adamca- ğız bayılmış, bir müddet sonra ayıldığı zaman yanında kimse kalmadığını görmüştür. Sami efendinin cebinden 17 lirasile Saati ve diğer eşyası aşırılmıştır. Adamcağız polise giderek hadise- yi anlatmış ve kavga edenlerin eşkâlini tarif etmiştir. İ Zabıta tahkikata vaziyet etmiş- Sami efendiyi soyanların zarfçılardan O oldukları, zarfçılık suretile soya- zorla tir. maruf kendisini mayınca işi bu şekilde yaptıkları anlaşılmıştır. GÜNÜN HABERLERİ Seyyah celbi çalişıyorlar Bir hafta evvel, Sovyetler inturist isminde bir reynhat ofisi (oaçmışlardı. Ofis ticaret müdiriyeti tarafından tacil edilmektedir. Inturist Sovyet cumhuriyetleri ittihadı dahilindeki memleketlere seyyah celbi işine başlamıştır. Ofis mümessili, bu maksatla muh- telif seyahat acentelerilede anlaş- mıştır, Mümessil M. D. Gerchater bir muharririmize seyahat ofisinin maksadı teşekkülü hakkında şu izahatı vermiştir: Çarlık (Rusyası, Rusyaya seyyah celbile meşgul olmamıştı. Sovyet hükümeti ilk def'a olarak 929 senesinde turizm işine başla- mıştır, devlet (müesseselerinin iştirakile meydana gelen Inturist şirketi, şimdiye kadar mühtelif memleketlerde teşkilât yapmış, Rusyaya seyyah celbine muvaffak olmuştur. Sovyet cumhuriyetleri ittihadı dahilindeki memleketlerde, seya- hat edecek kimseler için her türlü tertibat — alınmıştır. e Seyyahlar, Avrupa şehirlerinde görmedikleri kolaylıkları göreceklerinden emin olmalıdırlar. — Kafile halinde seyahat et- şehrimizde mek isteyenlere karşı teshilât gösterilecektir. Sovyet ittihadı (o dahilindeki memleketlerde 18 gün seyahat yapmak kabildir. Bu müddet zar- fında bir seyyah en soğuk iklim- den en sıcak iklime kadar olan yerleri görebilecekdir. Kiraz bayramı ie z münasebetile Kiraz mevsimi Mustafakemalpaşada bu sene de mutat bayram yapılmıştır. Bay- rama İzmirden bile gidenler olmuştur. Resmimizde bayramda bulunanlardan bir grup görülüyor. Silâh imali M. Hendersonun şayanı dikkat beyanatı Cenevre 13 ( Hususi) — Terki teslihat konferansı reisi M. Hen- derson bu sabah (beynelmilel kadınlar, talebe ve harp malüllerile hristiyan cemiyetleri namına gelen murahhasları kabul etmiştir. M. Henderson bu murahhaslara terki teslihat konferansının bir karar verebilecek ( vaziyete (geldiğini söylemiştir. M. Henderson hususi şirketlerin silâh Oimal etmemesi ve bu hususta esaslı tedbirler alınması lâzım geldiğini ilâve etmiştir. Akşam Müthiş hararet! Hindistanda sıcak 46 derece! Buna rağmen müslüman- larla hintliler döğüşüyorlar Cownpore, 15 (A. A.) — Bir sıcak dalgası, bütün mıntakanın üzerine yayılmıştı.. Hafta; zarfın- hararetin derecsi gölgede 46 san- tigrada çıkmıştır. Güneş çarpma- sından 8 kişi ölmüştür. Bombay, 14 (A.A.) — Cemaatlar arasındaki iğtişaşlar devam edi- yor. Geçen cumartesiden bugüne kadar 3 kişi ölmüştür. Bir mik- tar da yaralı vardır. Hali hazırda kargaşalıklar kur- banlarının miktarı 200 maktul ve 2000 mecruha baliğ bulunmak- tadır. Dehşet içindenkalmış olan halk cemaatlar meselesi hakkında hakem sıfatile M. Makdonald'ın vereceği kararı sabırsızlıkla beklemektedir. Müslüman zimamdarları, bir be- yanname neşretmişledir. Bu beyannamede ocemaatları namına serdetmiş oldukları me- talebatta ısrar etmekte, Begale- deki anarşist harekâtına iştirak etmiş olduklarını de ilâve eyle- mektedirler. Mançuri hükümeti Japonya yeni hükümeti tanıyacak mı? Londra 13 (Hususi) — Tokyodan bildirildiğine göre meclisi mebu- sanda âzadan onda dokuzuna malik olan iki büyük fırka, yeni Mançuri obükümetinin o Japonya tarafından < derhal (tanınmasını istemiştir. Iyi haber alan mahafilde söy- lendiğine göre hükümet meclise bu hususta bir kanun Jâyihası verecektir. Diğer taraftan verilen bir habere göre ise hükümet, CemiyetiAkvam tahkik komisyonunun raporunu öğrenmedikçe bu yolda bir lâyiha vermek arzusunda değildir. Hitlerin ordusu Eski kuvvetler yeniden teşkil ediliyor Berlin 14 (A.A.) — 13 nisan tarihinde (O Brünig o hükümetinin Hindenbourg tarafından imza edilmiş bir kararnamesile ilga edilmiş bulunan Hitlerin hususi ordusu, bugün Von Papen hükü- metinin gene Hindenborug tara- fından imza edilen diğer bir ka- rarnamesile yeniden teşkil olun- maktadır. Koza ve ipek piyasalarının vaziyeti Marsilya 14 (A.A.) — Koza piyasası, sakindir, Elde bulunan birinci neviden Suriye mahsulü sarı kozalar, 19 franktır. Yeni mahsul de 19 franktır. Milano piyasası da bir çok gün hararetli olmuş ve fiatler biraz yükseldikten sonra tevakkuf et- miştir. Mamafih fiyatların temayülü iyidir. Yeni ipeğe gelince, şimdiye kadar kaydedilmiş olan mali mu- ameleler, hemen hemen hiç mesa- besindedir. Yeni Suriye reisicumhuru Şam, 14 (A.A.) — Son intiha- batı müteakıp Mehmet Ali bey, reisicumhur intihap edilmiştir. AKŞAM'ın tefrikası: No: 142 ” eksildi, , Sahife 5 15 Haziran 1932 ZINDAN HATIRALARI Abdülhamit devrine ait hakiki maceralar Muharriri : * Eğer: genç Türkler fırkası kal madı hükmü doğru ise iki kaziyeden birini ibtiyar zaruridir: Ya bugünkü idarei zulümden vazgeçti ve bunun için şikâyet te yahut hükümet ahaliyi eziyorsa ahalinin bir kısmı kalilini teşkil eden fırkai muhalifeyi de ezdi, onun için şikâyet kesildi. Idarei hazıranın zulümden vaz- geçmesi tabiaten muhal olduğu gibi, bunu iddia edebilecek aklı başında bir adam tasavvur olu- namaz.. Tetkike şayan yalnız ikindi cihet kalıyor: Şu halde jöntürklüğün zuburuna sebep olan inkılâbı fik- riyi tetkik etmek lâzım geliyor. Müstebit bir hükümetin idaresi altında (yaşayan O muhalifinden kısmı (Ooâzamı fikirlerini (bir müddet için ister (o istemez saklamağa mecbur olduklarından bunların terakki ile tedenniden hangi yolu takip ettiklerini anla- mak, istikballerinin nereye müncer olacağını o kestirebilmek için bu muhalefetin zuhuruna sebep olan tahavvülü fikrinin neden ve nere- den neşet ettiğini görmek icap eder ki (sebep) in devam edip et- mediğini o anlayabilelim. (Eğer inkılâbı tevlit eden sebep devam ediyorsa ozaman eserin de devam ettiğini, etmiyorsa berikinin de ortadan kalkmak üzere olduğunu yanılmadan görebiliriz. Osmanlı bastilleri Prens Sabahaddin bey şarktan, garpten, o inkılâplardan misaller getirdikten sonra çok uzun yazı- sını şöyle bitiriyordu: “.. Cemiyetin hürriyete tevcihi istikamet ettiğini gösteren genç türklüğe terakki hatvesini attıran Namık Kemal bey oldu. Üstadı azam ile fikri intibahın bir kaç ricali hükümet arasında kalmıya- rak memlekete yayıldığını görüyo- ruz. Aldanmıyorsam ( Kemal ) in en büyük “eseri müellefatı değil fakat mesaji fikriyenin her nevini bir ziyaı metini vuzuh ile ifadeye muktedir bir lisan halketmiş ol- masıdır. OHalkettiği (lisan, işte milliyet sancağımız! Otuz yıldır mehaliki azimeye karşı bütün bir cihanı şebap bu sancağın altında harbediyor. Bu gençlik nerede mi diyor- sunuz? Yalnız hükümetin bildiklerini zikretmiş olmak için memleketin şimalinden cenubuna, şarkından garbine, İstanbuldan o Yemene, Trabulustan Erzuruma kadar bir vilâyetimiz var mıki Bastiller ile mücehhez olmasın! Binlerce kişilerin tevkif ve tebit edilebilmesi için kendilerin- den daha çok binlerce vatandaş- larıyle hemfikir olmamaları kabil olur mu? Yalnız Bastillerinden kurtulabi- lenleri (Jön Türk), kurtulamı- yanları yahut girdaba düşmiyen- leri (Hiç) telâkki etmek ile muhalifin fırkasının kuvvetini iste- nildiği dereceye indirmekten kolay bir şey yok. Esaret ıztırabını çok acı duyan bu âlim vicdanın elem- lerini bir kaç damla göz yaşında istihfaf etmekten kolay bir şey yok ! Bunlardan bazılarının sahai faziletten sahai sefahate kaymaları büyük fikri inkılâpların tekâmül tarihini takibe alışmamış adamları küçük küçük ümitlere düşürebilir. Istanbuldaki Htihat ve terakki reisi Hacı Ahı. 21 “-“ Fakat bu ümitler Galile ye diz çöktürmek ile kürrenin hareketini tevkif ettiklerini zanneden engi- zisyon hâkimlerinin itminanlardan bir karış ileriye gidemez. Nevmit olmak ayıptır! Genç de olsa, azda olsa isti- fade edebilecek bir fert, yahut millet için felâket kadar calibi şükran bir mektebi irfan olamaz. Bu hale bakıpta jön türklük terakki etmiyor, hak ve adalet ziyası sönüyor, demek, yıldızlı bir gecede semaya baş kaldırıplda yıldızlara bir saniye bakmakla da iktifa eden rasıdın; — Fakat bunların hepsi yerli yerinde duruyor, o demesine benzemez mi? Hulâsa; Türkler mazilerinden ziyade hallerile iftihar edebilirler, Eger hal bize ağır bir ıztırap şeklinde tecelli ediyorsa, bu ıztı- rabı duymak hakiki bir zevk, seyyiatın izalesine doğru attığımız ilk sağlam adımdır. Mazi bu ıztırabı duymadı! hissizlik esbabı ıztırabm yoksuzluğundan değil - çünki maraz pek eskidir - fakat milli asabiyetin kendisinde henüz kâfi derecede inkişaf edemediğinden ileri geliyordu. Her türlü eziyetlere, her türlü işkencelere rağmen Kemal bugün mezarından çıksa, halk ettiği lisanın tanıyamıyacağı derecede işlendiğini derinleştiğini görmiye- > miydi? Kemal (Silistre) ile vatan muhabbetini bir gayei emel bir mezhebi sani derecesine ilâ ediyor. Karileri ise bu mezhebi bir takdiri perestişkârane ile ka- bul ediyorlar. Hiç bir dinin iptidai zuhurunda bu kadar itirazsız kabul edildiğini bilmiyorum. Ibtimal, o zaman tülü eden sitarei milliyetimiz bugün gurup ediyor, çünkü Zziyası sönük ak- sediyor, diyeceksiniz! .. Hayır, o zaman yalnız Istan- bulda başlıyan inkılâp fikri 25 senedir pamuk atılır gibi atıla gelen bu cesim sürgünler kafilesi, bu muhteşem taliai milliyet ile Asya, Afrikadaki memalikimizin en hücra, en izbe köşelerine kadar sirayet ederek şimdi bütün memleketin içinde bir şulei milli- yet ikat ediyor. Eğer manzumei içtimaiyemiz şulei intibah merkezi zararına teessüs ediyorsa bu hadise hakiki inkılâpların bir devrei vacibilvu- kuudur. Bu sayede idarei hazıra- nin genç türklükle, hiç farkında olmıyarak büyük kuvvet bahşetmiş olduğunu inkâr etmemeliyiz. (Arkası var)