August 23, 1932 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 4

EDENE > Al / — 23 Ağustos 1932 Ke zevce vekilinin seyahati İlimden kaçıyor Radyo ? ( 23 ağustos salı akşamı muyuz: İ Tm 22 gine 1932 istanbul — 15 nofon, 19,30 Şükr ü Kaya bey Gireson ve imi an geçerken Halk dahiliye vekilini büy ük tezahüratla La Gireson, 15 (Hususi) — Kara İ deniz sahil vilâyetlerinde bir tet- kik seyahatine çıkan dahiliye vekili Şükrü Kaya bey, dün hususi mo- törle Ordudan şehrimize geldi, hararetli ve samimi surette kar- şılandı. Halkın alkışlarına gene teşek- kür etmek üzere belediye balko- nuna çıkan Şükrü kaya beye hitaben Gireson gençlerinden Ali Arif bey bir nutuk irat etti. Ali Arif bey “memlekette huzur ve saadet doğuran inkılâ- bımızın temiz evlâdı, şerefli vekili hoş geldin!,, diye söze başlamış bu ziyaretin verdiği memnuniyet- ten ve sevinçten bahseylemiştir. Şükrü Kaya bey bu nutka şu suretle mukabelede bulunmuş- tur: “Karadenizin ve Giresonun aziz ve sevgili evlâtları; sizin bu heye- canlı ve coşkun tezahürünüz şüp- hesiz memlekete ve Cumhuriyete karşı beslediğiniz sarsılmaz mer- butiyetin beliğ bir ifadesidir. Ben bu yüksek tezahürün tatlı hatıra- tını daima kalbimde yaşatacağım. Inkılâp heyecanının bu ifadesi- ni şeflerimize arzedeceğim. Zaten eminim ki cumhuriyete ve onun büyük kurucusu ve . koruyucusu ulu Gaziye karşı heyecanlı mu- babbet ve merbutiyetle çarpan kaiplerimizin o darbelerini Türkün Büyük Gazisi de hisseylemektedir. Sizin bu güzel heyecanınız Tür- kün kadim ve medeni tarihinin medeniyet (o hamlelerile şanlarla muvaffakıyetle ebediyete kadar yürüyeceğine çok güzel delildir. Bana karşı gösterilen bu mu- habbetin cumhuriyete taallükunu bilirim ve bir Türk ferdi olarak sizlere teşekkür ederim., Vekilin nutku sürekli alkışlarla karşılanmış, bundan sonra Şükrü Kaya bey hükümet konağında erkâni vilâyeti, müessesat reis ve azâlarını kabul etmiştir. Belediye tarafından akşam üzeri bir ziyafet, müteakiben bir suvare verilmiştir. Vekil bey ertesi günü Bulancak ve Piraziz nahiyelerine (giderek tetkikat yapmış, jandarma mek- tebini teftiş etmiş, Hilâl (o klübü gençlerile, ticaret odasında tüc- carla hasuhallerde bulunmuştur. Vekil bey salı günü Tireboluya hareket etmiştir. Burada Ömer Lütfi bey “Ulu- lar ulusu Gazinin diyarından ge- len yüce vekil ,, Diye söze başlamış, “yürüdü- günüz yolda arkanızdan koşarak irşat ve işaretinizle hareket ede- ceğiz,, demiş, büyük Gaziye halkın en kalbi hürmetlerini götürme- lerini rica etmiştir. Vekil bey Tireboluda dört saat kalarak oradan Güreleye geçmiş, oradan da Trabzona haraket et- miştir. Vekil beyin seyahati burada çok büyük memnuniyet uyandırmıştır halk sevinç içindedir. Araba kazası Bir araba devrildi, 1 ölü, 6 yaralı var İzmir civarında Dereköylü Ib- rahim ağa tek beygirli arabasiyle köyden gelirken beygir; bir öküz- den ürkerek bozuk ve sarp bir yola sapmıştır. Araba burada devrilmiştir. Ibrahim ağanın bacağı kırılmış, zevcesi Fatma hanım araba altında kalarak başından, kızı Hacer karnından, oğlu 3 yaşında Süley- man başından yaralanmıştır. Ibrahim ağanın 8 aylık Fatma ismindeki kızı ölmüştür. Aynı arabada bulunan komşusu Hüse- yin oğlu 20 yaşlarında Aliile kızı 6 yaşlarında Hatice yüzlerinden yaralanmışlar Memleket hastane- sine getirilerek tedavi altına alın- mışlardır'. Kavunlar Parise vasıl olmuş.. Ihracat ofisinin teşebbüsile ilk defa olarak Parise bir vagon kavun gönderilmişti. Dün Paristen gelen telgrafta kavunların Parise vardığı bildirilmiştir. iki orta mektep Anadoluda açılacak Maarif o vekâletinin bu sene içinde, Büyükada, ve Bakırköyün- de birer orta mektep açacağın- dan bahsedilmişti. Aldığımız ma- lâmata göre vekâlet bu mektepleri Istanbulda açmaktan sarfı nazar etmiştir. Bu tahsisatla Anadoluda iki orta mektep açılacaktır. Ziraat bankası heyeti umumiyesi toplanıyor Yakında Ziraat bankası umumi heyeti Ankarada toplanacaktır. Bir iki haftaya kadar, Istanbul Ziraat bankasında kongre murah- baslarının intihabı yapılacaktır. KISA HABERLER * 230 Italyan seyyahı geldi— Stella d'ltalya vapuru ile bu sabah şehrimize 230 Italyan seyyahı gelmiştir. Bunlar İstan- bulda üç gün kalacaklardır. * Asri mezarlık Şişlide asri mezarlık inşası için tefrik edilen arazinin sıhhi tetkikatı ikmal edilmiştir. Heyeti sıhhiye raporunu makama vermiştir. Ra- porda, burada mezarlık inşasının sıhhi mahzuru olmadığı beyan edilmektedir. Belediye bütçesi tastik edilip gelince burada bir asri nümune mezarlığı inşasına başlanacaktır. X Su mütehassısı raporunu hazırlayor — Viyanadan getirtilen Belediye sular mütehassısı mü- hendis M. Marto tetkikatını ikmal etmiş ve raporunu hazırlamağa başlamıştır. M. Marto Istanbul sularının tevhidi ve ıslahı için büyük bir proje hazırlamıştır. Proje heyeti fenniyece ve şehir meclisi tarafından tetkik edile- cektir. Bentlerde yapılacak olan sondaj ameliyesi bütçe darlığı dolayısile bu sene tehir edilmiştir. * Halk rakısları — Konser- vatuar müdürü Yusuf Ziya bey, Kütahya taraflarında halk türkü ve oyunlarını toplamakla meşgul olan balk bilgisi derneği heyetine iltihak etmek üzere bugün Ban- dırmaya hareket edecektir. Yusuf Ziya bey, Bandırmadan Balıkesir tarikile Kütahyaya ge- çecektir. Heyet, bilhassa Tavşanlı havalisinde dolaşan eski Türk kabilelerile temasa geçerek halk oyun, türkü ve âdetlerini tesbit edecek ve imkân bulunursa oyunların bir kısmı sesli filme alınacaktır. (Baş tarafı birinci sahifede ) İlme rağbetsizliğin bizde diğer mühim bir sebebini, fikri seviyesi yüksek olmıyan mühim bir kitle- nin, münferit bazı vaziyetleri teşmil meyillerinde görmeliyiz. Filvaki az çok iptidai, afaki müşahede ve mühakemeye alış- mamış zihinler, her hangi bir hadise o hakkında fikir (o sahibi olmak için ona muadil, müteaddit vaziyet ve hadiseleri tetkike lüzum görmeden, bir tek misal üzerine kati hükümler verirler. Anadoluda çok nazarı dikkati celbeden bir misal, bu zihniyet ve tetkik etmekte olduğumuz meseleyle alâka o vazıh olarak gösterir: Pek çok çifçilerde yüksek ziraat tahsilinin (o lüzumsuzluğuna dair kökleşmiş bir kanaat ehemmiyetle nazarı dikkatimizi celbetti... Bu husumetin sebebini sorduğunuz zaman “filânın oğlunun senelerle yüksek ziraat mektebinde oku- duktan sonra babasının çifli- ğinde çalışmıya başladığı fakat yeni aldığı filân (makineyi işletemediği, bozulan diğer bir makinenin oneresinde bozukluk olduğunu bulamadığı, veya nesil- lerden beri ekilen meselâ pamuğun tohomunu değiştirdiği ve bunun felâketle neticelendiği en büyük düşmanları ezecek silâh bulunmuş gibi, zevk ve talâkatla cevaben anlatılır. Şehirlerde de çocuklarını âli mektepte okutmuş, veya Avrupaya tahsile göndermiş bazı ailelerin sukutu hayale uğramış olması, bir çok kimseleri, bu münferit vakalardan umumi ve kati neti- celer çıkarmıya sevkeder. Evet! Belki bazı yüksek tahsil görmüş olanlar (kendilerinden haklı olarak beklenen semereleri vermemişlerdir. Hattâ bunların adedi, zannedildiğinden fazla da olabilir. Fakat bu menfi netice, çok müspet ve yüksek neticeleri görmemek için bir sebep teşkil etmemeli! Sonra unutmamalı ki yüksek tahsil muhitinde tatbikat haya- tına geçen bir gencin bir nevi temessül ve intibak devresi geçir- mesi tabiidir. Yüksek tahsil hazır raçeteler vermez, Vaziyetleri, şartları iyice tahlil ve tesbit ve onlara göre tedabir hulma kabiliyetini verir. Ekseriya kati tedbirler müteaddit tecrübelerden sonra tesbit edilir. Binaenaleyh bu sahada gözleri gençlere dikilmiş olan büyüklerin istical göstermemeleri, ciddi, esaslı işlerin bir az bati olduğunu kabul etmeleri lâzımdır. Demek ilme, husumetin bu sebebi de tamamen haksız bir görüşün, iptidai bir zihniyete müstenittir. Gençlerin, ailelerin o harpten sonraki dünyada ilme yüksek tahsile rağbet etmemelerinin diğer mühim bir sebebi de “devlet, in mevki ve şeref tevziinde hakiki kabiliyetleri biraz ihmal etmiş olmasıdır. Bazı mütefekkirler, bütün dün- yada, “devlet, denilen müesse- senin bazı sahalardaki aczini, kıymetli, yüksek (o şahsiyetlerin kullanılmamaları, anlaşılamamala- rile izah ediyor. Bir çok memleketlerde devlet ma- kinesi başında çalışanlar hakkındaki düşüncelere (bakınca, insanın, kıymetlerin iş haricinde bırakıl- malarının bir umde, yüksekliğin bir zaaf ve kabahat olduğuna bükmedeceği geliyor. Halbuki devlet, cemiyetin bil- (Akşam fiatleri) İstikrazlar Tahvllât | Het. dahili 96, | Elektrik 5— Şark d. yolları 3,90) Tramvay 45,25 D. Muvahhide | 51,25) Tünel 5— gümrükler 5,10 | Rahtım 18,25 Saydi mahi 4,25) Anadolu 1 32,80 Bagdat. 4,50 wi 32,35 T.askeriye — «Mümessil 32,90 Esham Iş Bankası 9,20 | Terkos 0— Anadolu 19,—| Çimento Ar. | 9,— Reji 4,05 | Ünyon dey. | 21,99 Şir. hayriye 14,50) Şark dey. 215 Tramvay 45,50| Balya 1— Umumi sigorta o 11,—| Şark m. ceza (o 285 Bomonti 21,40 | Telefon 15,58 Çek tlatleri (kap. sa. 16) Londra 734,50 | Prağ 15,916 Nüyork 0,472035| Viyana 4,4226 Paris 12,03 | Madrit 4,8725 Milano 921 | Berlin 1,98 Brüksel 3,3972 | Varşova 4,2125 Atina 72,05 Peşte 3,8048 Cinevre 242125 | Bükreş 81,53 Sofya 65,90 | Belgrat 29,3514 Amsterdam oo 1,17 | Moskova — Nukut (satiş) kuruş kuruş J isterlin 742,—| Işilin, Av. 7,— 1 dolar 213,—| Ipezeta 17— 464. Fransın o 171,—| 1 Mark 31,— 10 liret 218,— ez GE £ — şii 10 £. Belçika © 117.—) goy 5 22 skakni 296—| 20 dinar 70— 20 iİsviçre 824,—| 1 Çernoveç (> 10 leva 28, | Altın 921,— 1 #lorin 85,—| 1Mecidiya || 33, 40 kuron Çek (o 125—)| 1Banknot || 235,— x» Kadriye H. davasına tekrar başlanıyor — Kadriye H. eski müstantik Hikmet bey aleyhine İstanbul Ağırceza mahkemesine bir iftira davası açmış, sonra da davasından ferağat ettiği için mahkeme bu davanın sukutuna karar vermişti. Müddeiumumilik cürmün mahi- yetine nazaran feragatle amme hukukunun sakıt olamayacağını ileri sürerek davayı temyiz etmişti. Temyiz mahkemesi kararı bu cihetten bozmuştur. Yakında Ağır- ceza mahkemesinde Hikmet beyin muhakemesine başlanacaktır. hassa istikbalini hazırlamağa me- mur müessesesi olduğuna nazaran ilme, vadeli fakat esaslı muvaf- fakıyetleri hazırlıyan bu unsura en mühim mevkii vermelidir. Aczin kıymet ve liyakata ta- gallübü, bir milletin tekâmülünü tehir, belki tevkif eden en mühim bir amildir. Bu sahada “devlet,,in vazifesini yapması ilme lâyık olduğu mevkii vermesi, hakiki kıymeti hattâ bazı imtiyazat ile teşvik etmesi, gençliği ilme, yüksek tahsile seykeder. Bizde, hükümet darülfünun me- selesinin hayati ehemmiyetini tak- dir etmiş, ve bu müesseseyi yük- sek bir mütehassısın telkinatından mülhem olarak ıslah etmek üze- redir. Devlet tarafından ilme, yüksek tahsile tahsis edilecek himmet ve mebaliğin yüz mislini, bir müddet sonra, millet kazanır. İlme karşı gösterilecek en küçük hisset, bilginin verdiği şerefe halel getirecek en hafif bir tereddüt ve yalnış telâkki, bir milleti en büyük zararlara, en feci hezimetlere sevk eder. Yüksek tahsil, ilim meselesi, bir milletin medeniyet sahasında işgal edeceği mevki meselesidir. Darülfünun, pek eski ve par- lak bir maziye malik olan mille- timizin bir medeniyet rehberi olmıya devam edebilmesi için, sükkânı kaçan metrük bir bina değil, fakat müdavimleri hergün artan, güzideleri hazırlıyan, cemi- yetimizin taali amelesi iman sa- hiplerini (o yetiştiren bir mabet olmalıdır. Cevat Nizami aZ (Müşe ef hanım), gramofonla (Kemal Niyazi Ve arka- , 22 orkestra, Bükreş (394.9 m.) — 19,40 gramo- fon, 20 radyo orkesi 20,30 konfe- rans, 20,45 şarkı, 21,15 riya orkestrası. Budapeşte (5506 m.) — radyo jurnal, 20,15 21,45 konferans, 91 sının konseri, çingene musikisi. Londra (366,3 m.) — 91 konser, 23 gramofon, 2,30 dans musikisi, Paris (1725 m.) — 20, gramofon, 20,45 havadis, 21,40 ştiun, 22,15 havadis, 22,90 orkestraya devam. Prağ (188,6. 19,30 alman radyo neşriyatı, 20 askeri muzika, 20,55 Brünn'den nakil, 21,35 şarkı, 22 orkestra, 23 havadis, 23,20 gramofon. Roma (141,2 m.) — 21 gramofon, 21,45 opera. Varşova (il m.) — gramofon, 20,55 radyo jurnal, konseri, 21,55 şüun, devam, 22,50 radyo jurnal, sikisi, Viyana (5172 m.) — 20,30 radyo jurnal, 20,40 şarkı, 21 operet perçaları, 23 radyo jurnal, 25,15 dans musikisi. 24 ağustos çarşamba Istanbul — 18 - 19 gramofon, 19,84 20,30 Hafız Numan bey ve stüdyo saz heyeti, 20,30 - 21 Nimet Vahit hanım tarafından taganni, madam Heke piya no ile refakat edecektir. 21 - 22 Münir Nureddin bey, 22 - 22,4 cazbant, Bükreş (394,2 m.) — 1940 gre mofonla La Bohöme operası. Budapeşte ( 5505 m. )— 19 gra mofon, 20,25 edehiyat, 20.45 salon or- kestrası, 21,45 spor haberleri, 22 çinge- ne orkestrası, 23,20 radyo jurnal, kon ser, Londra (3ö5,8 m.) — intete, 21 askeri muzi rans, 24,35 dans musikisi, Paris ( 1725 m. ) — 20 gramofon, 20,40 havadis, 21 edebi inşat, 21,45 radyo konseri, 22,15 havadis, 22,3 keman. Prağ ( 488.66 m.) — 19,25 alman radyo neşriyatı, 23 Brünn'den nakil, 22 Çuartuor, 23 havadis, 23,30 orkes- tra. Roma (441,2 m.) — 18,45 muzik, 21 havadis, gramofon" 21,15 tıbbi mü- sahabe, 21,45 opera, 23,10 konser, 23,55 havadis. Varşova (1411 m.) — 19 konfe- rans, 19,20 hafif musiki, 21,15 muhte- lif, 20,26 radyo jurnal, 21,25 edebi parçalar, 21,50 konser, 22,50 radyo Jurnal, 23 dans musikisi, 25,25 Craco- vie'den nakil, 23,50 dans musikisi. Viyana(517,2 m.) 20,20— konferans, 20,50 komedi, 22,50 havadis, 23,10 dans musikisi. Radyoda çocuk konserleri Haber aldığımıza göre, Istanbul radyo şirketi bir yenilik olmak üzere programına (Çocuk konser- leri) ilâvesine karar vermiştir. Memleketimizde musikiye hari- kulâde istidadı olan bir kaç çocuk vardır: Bunlardan Suha Mazhar H. (8 yaşında) ve Ilhan B. (5 yaşında) piyanoda müteaddit konserler vermişlerdir. Bu kış Beyoğlunda Glorya sine- masında gazetemizin teşebbüsile verilen (Küçük musikişinaslar kon- seri)nde bu iki çocuk garp musi- kisinin en maruf ve müşkül parça- larını büyük bir muvaffakıyetle çalmışlar ve hararetle alkışlan- mışlardı. Istanbul radyosu yazlık progra- mına mini mini sanatkârlar konserini ilâve etmekle diğer musikişinas çocukları da kendi sahalarında teşvik etmiş olacaktır. Suha Mazhar hanımla Ilhan beyden mada konser verecek 19,45 macar şarkıları, ,50 opera orkestra 23,15 havadis, 24,15 m) — 19,20 21 halk 22,10 konsere 23 dans 19,30 Ge 22,20 konfe- bir kaç çocuk daha vardır. Vatandaş | Her Türk, senede yainız 1lira tasarruf etse bir senede 14 milyon lira toplar.