10 Ağustos 1939 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 4

Ticaret Vekili B. Cezmi Erçin'in yeni beyanatı » Vekil takas işlerinin tanzimi ve Takas limited ğ şirketinin göreceği vazife etrafında izahat verdi Ihracat mallarımıza ald fiatlar - Almanya Ile ticari münasebatımız Ankara 9 (Telefonla) — 'Takas iş lerinin tanzimi ve yeni kurulup faa- Byete geçen Tukas limited şirketi et- rafında Ticaret Vekili B, Cezmi Er- çin şu beyanatta bulunmuştur: — Takas işlerini tanzim etmek is- tiyoruz; takas işlerinde spekülâsyo- na mahal kalmamak ve ihraçtan ev- vel ithal muamelelerini, ihraç imkân ve kabiliyetlerine göre ayarlamak maksadile şimdiye kadar müteferrik eller delâletile yapılan bu kabil mu- ameleleri Takas limited şirketi un- vanile vücuda getirdiğimiz teşekkül kanalile idare edeceğiz. Bu suretle piyasa başıboş olmaktan kurtula. cak, ithal ve ihraç işlerile uğraşanla- rın muameleleri de bir tazyika maruz kalmak şöyle dursun bilâkis koloy- Taştırılmış bulunacaktır. Zaman zaman takas primlerinin gayri tabii bir surette şişkinliği ileri sürülmekte ve şikâyetleri mucip ul- maktadır, Bu primleri normal had. lerine indirmek için gerek ticaret p0- litikası sahasında gerek dahili saha- da esaslı tedbirlere giriştik. Bu ted- birlerin tam manasile müsbet tesir- lerini biran evvel elde etmek busu- sunda devamlı ve sıkı bir mesai sar- feylemekle beraber zaman âmllinin rolünü de müdrik bulunmaktayız. Takas Limited şirketi ne yapacak? — Takas limited şirketi, takas iş- lerini tanzim hususunda ne suretle salâhiyet sahibi olmaktadır, her ta- kas muamelesi bu şirket vasıtasile mi olacaktır? — Takas İlmited'in vazifesi, muh- tetif memleketlerde yapılan takas muamelelerime ait primleri iç ve diş “konjonktür icaplarına yani iş hare- ketlerine göre tanzim etmek olucak» tır. Şirket bizzat mal alım satımı muamelesi yapacak değildir. Takas primlerinin normal bir seviyede Vu. tulabilmesi için piyasada nâzunlık hizmetini görecektir, Bu hizmeti ya- pabilmek için şirketi mali bakımdan takviye eylemek maksadile sermaye- lerinde devletin doğrudan doğruya veya dolayısile asgari yüzde elli nis- betinde iştiraki bulunan müessese lerle zirai satış kooperatifleri ve bir. Mkleri tarafmdan takasla yapılacak «ve umumi konjonktüre göre şirkete #hracattan mütevellit ithal hakları. nın şirkete devri kabul olunmuştur. Keza 3018 numaralı kanun muc:bin- ce müteşekkil tüccar birlikleri tars- fından takasla yapılacak ihracattan doğan ithal hakları da aynı suretle şirkete verilecektir, Şirket bu hak'a- nn, alâkadarlara primlerini vererek alacak ve ihtiyacı olanlara primli olarak satacaktır. Takas )imited şirketi İle hükümet arasındaki münasebatı idare etmek icap eden direktifleri vermek üzere Ticaret Vekâleti dış ticaret dairesi. nin reisliği altında Merkez bankası mümessilinin de iştirak eyliyeteği Vekâletler arası bir komisyon teşkil edilmiştir. Umumi, mülbak ve hususi bütçeli devlet daireleri ile kararnamede be- yan edilen müessesat ve şirketlerin yabancı memleketlerden yapacakları mübayaata müteallik mukavelelerin tediye şart ve hükümleri bu komis- Deni tesbit olunacak ve bulunan mukavelelerin mali hükümleri de komisyona tevdi olunacaktır. Komisyon bu kabil mü- * bayaalar için ticari “anlaşmalarımı- mn hudutları içinde tediye suhület- leri arayacak ve ihtiyaçlarla ödeme imkânlarını. telif hususunda sarfı mesai eyliyecektir. Mevzuubahs etti- ğim karamâmenin-meriyetinden ev. — vel başlamış yani tescil edilmiş bulu- nan takas muameleleri, eski hüküm- ler dahilinde tptaç ve tasfiye oluna “caktır, Yeni beyanatia bulunan Ticaret Vekili B. Cezmi Erçin lunmayan memleketlerle cari takas işleri, bersabık muamele görecek ya- ni bu husustaki kararnameye müs- tenit talimatname hükümleri daire- sinde yürütülecektir. "Takas limited şirketi piyasaya ancak iki gündenbe- ri girmiştir. Kuvvetle kani bulunuyo- ruz ki, ihracatcılarımız sahip bulun- dukları takas haklarını, Takas limi- ted kanalile paraya çevirecekler, yer- li ve ecnebi bütün bankalar da, bu kuvvetli mali müesseseye azami de- recede müzaheret eyliyeceklerdir, Hava oyunlarına müsaade edilmiyecek Burada takascılara bir tavsiyem olacaktır: Büyük bir memleket işi muvacehesindeyiz. (Hükümet icap eden salâhiyetleri vermek suretile 'Takas limited şirketini harekete ge- çirmiştir. Her vatandaşın bu şirketin deruhte eyliyeceği vazifenin iyi bir surette ifasını kolaylaştırması İcap eder. Bu teşekkülümüzün mesaisini resen veya dolayisile işkâle teşeb- büs edeteklerin hareketlerini dikkat- le takip edeceğimizi bilhassa kaydet- mek isterim. Herkes bilmelidir ki makul ve meşru bir ticaret nevi olan | takascılık, hava oyunu mevzuu ya- | pılamaz ve yaptırılmayacaktır. İhracat mallarımıza ait fiatlar — İhracat mallarımıza ait flatla- rm henüz teşekkül edemediği mev- zuubahs oluyor, Piyasada tereddüt yardır diyorlar? — Bazı büyük ihraç maddelerimiz için piyasanınhenüz açılmaması ve illen ibracata başlanılmaması tabia- tile flat teşekküllünde, evvelki sene- lerde görüldüğü gibi, tereddütler husule getirebilir. Kismen alivre sa- tışlar yapılmakia beraber bu nevi satışlarda tüccarımızın ihtiyatlı ha- reket etmelerini tabi görürüm. Şu ciheti derhal ilâve edeyim ki, bugünkü hava içinde ticari mübade- Jeye ait şartların da müşkülieştiğini evvel emirde kabul eylemek lâzım- dır. Her şeyden evvel soğuk kanlılı- ğımızı muhafaza etmek ve teşkilü'- lanmak mecburiyetindeyiz. Temas ettiğimiz bütün ecnebiler bize dai- ma ne dereceye kadar teşkilâtlandı- Eımım sormaktadırlar, Dünya bir iktısadi teşkilâtlandırma devri yaşı- yor. Teşkilâtlanmaya olan lüzum ve ihtiyaç bizde de esaslı surette duyul- maktadır. İhracatcılarımızın da ay- ni kanaatte bulunduklarını öğren- mekle memnun olmaktayız, Bu maksadin Ticaret Vekâleti, ih- racatcılarla sıkı bir surette temasta. dır, Piyasamızı teşkilâtlanmış mem- leketlerin elinde oyuncak haline ge- tirmek mevzuubalıs olamaz. En bü- yük hüsnüniyelle fakip ettiğimiz hattı hareket şudur: Maliyet fintla- AKŞAM 10 Ağustos 1939 Piyasa vaziyeti | Öğretici ve teknik Sivrisinek m icadelesi İtalya ile ticari münasebetler durmuş gibidir Bazı ajanların (piyasayı karıştır. mak için yaptıkları propagandaya rağmen, ihracat piyasamızda canlı hareketler kaydedilmektedir. Alman- yanın, 15 ağustoslan sonra memle- ketimizden mal mübayaa etmiyeceği etrafında dolaşan şayialar, tahakkuk etmemiştir. Alman permi dairesinden yeni ye- ni siparişler gelmektedir. İhracat tacirleri iki Alman tüccar komisyon- cudan şikâyetçidirler. Bunlar Al manya hesabına, piyasada fiyat kır- makla tanınmışlardır. Diğer taraftan kuşyemi osatmağı taahhüt etmiş bazı tacirler de, son günlerde müşkül mevkide kalmışlar. dır. Mesele şudur: Ayın 15 veya 17 sinde mal sevketmek taahhüdüne girişmiş bulunan bazı ihracatçılar, 'Trakyadan bekledikleri yeni mezru- atın henüz gelmediğini görünce te- Yâşa düşmüşler, ve taahhütlerini pi- yasadan temine kalkışmışlardır. Neticede, son bir iki gün zarfında kuşyemi fiyatlarında tereffü hasıl olmuştur. Bu yükselmenin daha da devam edeceği zarinedilmektedir. Şimdiki halde kuşyemi kilosu 5,15 kuruştan gitmektedir. Kuşyemleri- mizin en tabii müşterilerinden olan Amerikan piyasasının, evvelce bir çok defalar izah ettiğimiz veçhile ge- rek yeni Türk . Amerikan ticaret an- Jaşması, gerekse Kanada takasının Yâğvından dolayı muvakkaten ka- panmış olması, Alman alıcıların ha- rekete geçerek mal kapatmaâlarını in- taç etmiştir. Almanya, bizden hasad mevsimle- rini idrak etmeden önce ihtiyaçları olan iptidai ve gıdai maddeleri al mak tasavvurundadır. Bu maksada erişmek için azami gayretle çalışmak- tadır, İtalya ile ticaret İtalya ile alış veriş durmus gibi- dir. İtalya, alacaklı tacirlerimizin haklarını öğememekte ısrar ettiğin den ihracat piyasası İtalya ile hesabı kesmiş vaziyette bulunmakta- dır, İtalya memleketimizden yumur- ta satın almakta idi. İtalyaya yu- murta gönderen firmalara, akla ha- yale gelmedik müşkülât çıkartılmak- tadır. Meselâ, İtalya mahkemelerin- de 15 bin liret cezaya çarptırtian bir tacirimizin cezasını, başka bir Türk firmasına ödetmeğe kalkmışlardır. İ Bu hal, piyasadaki itimadsızlığı büs- bütün körüklemiştir. Arpa fiatleri Arpa fiyatlarında biraz düşüklük kaydedilmiştir. Dün, kilosu 3,31 ku. ruştan olmak üzere 150 ton, arpa sa- tılmıştır, Satışlar, Almanya hesabi. nadır, Alman permi dairesi yeni ar. pa siparişleri vermekte ise de teklif edilen fiyatlar düşük görüldüğünden hararetli iş olmamaktadır. Sergise sataşmış Bakırköyde oturan balıkçı” Salih isminde biri, o civarda Sergis ismin- de birine sataştığından polisçe ya- kalanmış ve mahkemeye verilmiştir. ö..... a aEnEA EEE EEEAAAEEEEAKEAAA NAR, mak kararındayız. Almanya ile ticari münasebatımız — İstanbul gazetelerinden birinde çıkan bir habere göre Almanlar güm- rüklerimize gelmiş olan malları geri çekmekte, siparişleri habul etme. mekte imişler, döğrü mudur? — Bu haberi ben de gördüm. Der- hal tahkik ettirdim. Aldığım malü- mata göre, gümrükte uzun zaman- danberi kalmış ithal edilmemiş mal- lar geri çekilmektedir. Bunun da normal hâdiseler olduğu alâkadar bankalarca (kabul olunmaktadır. Mensucat mümessillerine Almanya dan son hafta içinde, 1ş'arı ahire ka- dar, manifatura satmamak emri gel- diği doğrudur. Bu emrin sebebi, sa- dece ticaridir, Ve ilk defa vaki olmuş da değildir. Sipariş çok olduğu 2a- manlar ticari müşkülâta mani ol- mak Üzere satışları iki üç hatta dört ay kadar durdurup marşeyi hafiflet- mek maksadile yapılmaktadır. Fil hakika, evvelki aylarda fazla mik. tarda mensucat satışı olmuştu. Almanya il olan ticari münaseba- , | alafranga artistlerinin iştirakile çok eğ- filimler Her filimle beraber mecburi olarak gösterilecekler Ankara 9 (Akşam) — Öğretici ve teknik f#ilimlerin kontrolü hakkındaki nisşamnamenin meriyete konulması Vekiller Heyetince kabul edilmiştir. Bu nizamnameye göre «Filimlerin ve filim senaryolarının kontrolüne da- ir nizamname» mucibince Ankara ve İstanbulda teşkil edilen komisyonlar tarafından tamamen teknik ve öğre- tici mahiyette olduğu karar altına alı- nacak filimler, sinemalarda esas filim- derle birlikte mecburi olarak gösteri. Jecektir, Devlet daireleri tarafından memle- ket dahilinde yaptırılan veya hariç- ten getirilen teknik ve öğretici filim- lerden münasip görülenler hükümet- çe sinemacılara meccanen verilebile. cektir. Sinema sahipleri bunları esas filim- İ lerle birlikte göstermeğe mecbur ola- caklardır. Bu mecburiyete riayet et- miyenler, Öğretici ve teknik filimler hakkındaki kanunun dördüncü mad- | desine tevfikân Cezalandırılacaklar- | dır. Ankara - İstanbul arasındaki mesafe harcırahlarda nasıl hesap edilecek? Ankara 9 (Akşam) — Şimdiye ka- dar gerek harcırahlarda ve gerekse Memurin kanununa tevfikan veriten mezuniyetlerde Ankara - İstanbul ara- sındaki mesafe azimet ve avdet ikişer gün olarak hesap edilmekte idi. Ahi- ren Divanı mubasebatça alınan bir karara göre, bundan böyle bu iki ge. hir arasında trenle yapılacak seyshat müddetleri bir gün addolunacak, har- cırah ve mezuniyetlerde de bu Frsasa göre hareket edilecektir. Muhasebat divanının bu karan Ma. Mye Vekâletince alâkadarlara tebliğ edilmiştir. ——————... an ÇOK EĞLENCELİ BİR GECE 12 Ağustos 1939 cumartesi akşamı Tak- simde «Mete. caddesinde «26« No, li İzzet | bahçesinde C, H. P. Taksim semt ocağın- | ca, İsatabulun en meşhur alaturka ve lenceli bir müsamere tertip edilmiştir. Bu müsamerenin alaturka kısmına bayan | «Safiye», bayan Semira Muhammede ie okuyucu Muhiddin ve Anadolu eril oyun- larile meşhur Çalıkuşu Lütfiye gibi iyi ta- nınmış artistler ile İzzet ve «Belyü. bah- | gelerinin tekmil artistleri hep bir arada bü yük bir küme sâzı halinde iştirak edecek deri gibi, alafranga kısmına da Florya barının meşhur baletleri, Halk bahçesinin | düetto ve Lriyöleri İle güzel kazakları; Küçük Çiftlik Parkının yeni gelen balet- leri ile İki sanatkâr komiği ve Beyoğlu- nun diğer barlarının en müntehap numa- raları ile Havayen kitar orkestrası ve mayestro Kapaçlti'nin idaresindeki «Bej- vü» bahçesinin caz takimi iştirik ede- cektir. Alaturka saz fasllle, saat 19'da başlıya- cak olan bu güzel eğlence çok neşeli bir süretle gece geç vakte kadar devam ede- cektir. 9 Ağustes 1919 | Esham ve Tahvilât Ergani 1938 PARA ve ÇEKLER (Kapanış fiatleri) Londra 1 Sterlin 555 New-York 100 Dolar 126.075 Paris 100 Frank 3358 Milâno 100 Liret 666125 Cenevre 100 İsviçre Pr. 28.5925 Amsterdam 100 Florm 67.4825 Berlin 100 Rayşmark 50.835 Brüksel 100 Bela 213175 Atina 100 Drahmi 1.0826 Sofya 100 Leva 158 Prag 100 Çokoslevak Kr 434 Madrid 100 Pezeta 14085 Varşova 100 Zioti 208425 Budapeşte o (109 Pengo 204618 Bükreş 100 Ley 0.505 Belgrad 100 Dinar 21925 Yokohama 100 Yen 3402 Btokholm 100 İsveç Fr. 305625 Moskova 100 Ruble 2300 TEŞEKKÜR ana şefkati İle aguşuna alan ve her türlü yardım ve muavenetten geri kalmamak suretile büyük kadirşinas- hık göstermiş olan Gemlik halkına ve yüksek duygulu Belediye reisi sayın bay Eşrefe ve âzalarına kalbi ve son- Sıhhiye müdürlüğü, vesait ve kadronun kâfi gelmediğini bildirdi Taksim, Şişli, Nişantaşı, Maçka Beşiktaş ve civarındaki sivrisinekle rin imhası çok yavaş bir şekilde de vam ediyor. Belediye sıhhiye müdürlüğü, sivri. sinek sürfelerinin tamamile imhag ve kuyu, sarnıç, çukur gibi sinekle. rin üredikleri yerlerin hepsini ka- patmak için mevcut vesaltle beraber amele ve diğer memur kadrolarının kâfi gelmediğini bildirmiştir. Vize höyüklerinde hafriyata devam edilecek Edirne 9 (Telefonla) — Türk Tarih Kurumu tarafından İki yıldanberi Trakya höyüklerinde yapılmakta olan kazılara bu yıl da gene arkeolog Mü« fid Arifin nezaretinde devam oluna- caktır. Geçen yıllarda gerek Vize, ge. rekse Havsanın Hasköy höyüklerinde yapılan kazılarda tarihi aydınlatacak birçok nadide eserler meydana çıka. rılmıştı. Bu seneki kazılarda da eski birçok kıymetli eserlere tesadüf edil. mesi memuldür. Vize köylerinde devam edilecek olan bu hafriyat iki ay kadar sürecektir, Arıcılık kursu Edirne 9 (A.A.) — Bölge vilâyet'e. rinden elli talebenin iştirak ettiği arı- cılık kursu dün açılmıştır. Kurs 18 gün devam edecektir. Kızılay balosu Büyükada Anadolu klü- bü bahçesinde verilecektir Her sene verilmesi mutad olan Kızılay balosunun bu sene de İstanbul valisi sayın B. Lütfi Kırdarın himayelerinde 19/8/939 cumartesi günü akşamı Ana- dolu klübü Büyükada şubesinde veril- mesi tekarrür etmiştir. Balonun mükemmeliyetine heyeti ter- tabiyece #on derece çalışılmaktadır. Da- vetlilerin hoş bir gece geçirmeleri için Şehir tyalrasu Okomedi kısmı tara fından (Bir Muhasebeci Aranıyor) ko- medisi temsil edilecektir Felâkelsedelere, yoksullara dalma Şşef- kat kollarını açan Kısilayın bu balosu- na iştirak elmek suretile hem bu hayır müessesesine yardım edilmiş ve hem de pek güzel ve zevkli bir gece geçirilmiş olacaktır, VEFAT Esbak Ankara Şehremini Mehivwed Ali ve Mülga Evkaf Nezareti leva nm dairesi sabık müdür muavini Seyid Hikmetin hemşireleri ve mer: hum Çamzade Osman beyin haremi Giridli bayan Zeynep irtihal eylemiğ. tir. Cenazesi, tebdilihavada bulun- duğu Yakacıktan kaldırılatak bu günkü perşembe günü öğleyin na. * mazı Beyazıt camii şerifinde kılın- | dıktan sonra oradan oKdirnekapıda Şehitlikteki medfeni mahsusuna gö türülecektir. Merhumeye Cenâbihaktan mağ- firet niyaz ederiz. Cenazeye çiçek ve çelenk “getiri)- memesi Tica olunur. Bu hafta /, ÂLE "de 1- ALTIN ARAYAN KIZLAR 1939 DICK POWELİ, ve JOAN BLONDELL 2- CEHENNEM YOLU PAT O'BRTEN ve ANN SHERIDAN 3 — Yeni Metro Jurnal ve Hatayın Hükümetimize teslimi merasimi intibaları. TİYATROLAR: EGE TİYATROSU Nuri Gençdur ve arkadaşları Bu gece Kasımpaşa Yıldız Sinemasında TAŞ PARÇASI ” ERTUĞRUL SADİ TEK Bu gece Şenyol Çırardibi DİDİ SELİM 3 perde * Yarın gece Beşiktaş Yeni Bahçede HALİDE PİŞKİN iştirâklle FA4TOŞ