19 Eylül 1939 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 7
SÜR Sürpriz kelimesi arada sirada İstanbul salonlarında kullanılırdı. Son siyasi hadi- seler dolayısile türkçeye âdeta resmen girdi. B. Yunus Nadi, dünkü başmakalesinde, , bu sözü şöyle anlatıyor. — Fransızca aslı «surprisö» olan bu ke- #me, hatır ve hayalde yokken olup biten, hiç beklenmediği bir sırada birdenbire karşımıza çikiveren hadiseler için kulla- sılır. Türkçe tam karşılığı ve bulunsa bile belki sürprizin mânasını iyice veremiyeceği için zaten az çok enter» nasyonal bir mahiyet de almış gibi olan kelimeyi biz de aynen alıp kullanmaktayız. Fransızlar, sürpriz kelimesini şu mev- kilerde kullanıyorlar; # Bir kaleyi sürprizle almak. $ Bir düşman kotunun sürprizine düş- Bu makamda türkçede «baskin» ke- Mmesi vardır. naenaleyh, kelimenin bu tarzda kullanılmasına ihtiyaç duyulmu- yor. 3 A.. Biz misiniz 4 Birçok hadiseleri ve sürprizleri ihtiva eden bir melodram. $ Kalbimizi heyecanlandıran . sür, ler # Bu mektup beni garib bir sürprize sevketti Sonune da «hayret. kelimesile Made edilebiliyor. Fakat ondan evvelki Üç vazi my Duvarlara ve ağaçları tebeşir yahud hâx guretile adını ve gdresini yazmak İptilâ na an adamlar her memlekette a değildir. Fakat Güder arazisinde bu iptilâ evli bir hastalık şeklinde İsâammüm inden memleketin zabıtası bunun ö- geç&cek bir tedbire müracaat, et ir. Bu tedbir yazılı adres #ahibini bularak temizlenmek masrafını kendisinden almak» tar. Amerikanın Büyük sanatkârların Uham memba ka başkadır. Meşhur bes Filip Sousa seyi yahate alamaz. Am bayrağını yaldız ve mevzuu Öze: diği meşhur halk marşını böyle bir seya- Hat esnasında hazırlamış ve bunun siye- sinde 5004000 dolar kazanımı; Gariptir ki, Amerikanın ilk milli marşı «Yıldızlı sancakom ne besteği ne de küftesi Amerikalıların milli kikları ile hig alâkadar olmayıp bir meyhane bavasıdır. 3500 sene evvel yaşıyan eski Yunan şairle- rinden Anakren şarap ve aşkı medhederek güside bir manzume yazmıştı. Bu şiirlerin Türkçeye yeni giren bir kelime bulunmadığı | ilk milli PRiZ yötie türkçenin hakikaten bu sürpriz 8ö- züne İhtiyacı var. | $ Bir sürprizle imza «Gafil avlayıp» mânasına olduğu kin, ş İhtiyaç yok. 1 Sürprize uğradım diye Itiraf etmek, yakayı ele vermiemekten bile daha geref- idir. Keza, «gafil avlandımı suretinde tercü- me olunur. İçinden zilli bebek tarzında oyuncaklar fırlayan kutulara, kolonya vesaire sıkan çocuk tabancalarına, hileli tabakalara ve- saireye de Fransızlar sürpriz diyorlar. Bu tarda oyuncaklara kurunuvüstada pek ziyade merak vardı, Ayn merak, on | sekizinci asıra kadar devam etmiştir. Şa- tolarda, bir yerine basar basmaz insanın üzerine su boşullan odalar vardı. Versay sarayının Apollon eni ie da meraklı çiler dilirdi. Sultan Hamid, Bi gibi sürpriz ayuncak- İsrı pek severdi. Hattâ Paris 'sefiri mer- hum Münir paşa, AKŞAM'e yazdığı bir atırasında, Abdülhamidin «Canım gıkılı- yor. Bana bir eğlenceli gey al getiri; di- yerek mafaza mağnsn kendisine sörpriz arattığını anlatmıştar. Umumiyetle saraylar sürprizli oyuncuk- lara meraklıydılar, Şimdi de dünya siya- e merak sardı. x | Adreslerin çoğu doğru ve okunaklı oldu- Bundan duvarları ve ağaçları kirleten ve bozan adamisrın çoğu bulunmuş ve köndü İ ne temizlettirilmi Temizlikten imt edenler ceza mahkemesine verilmiştir. Be. lediye kanunlarında uhkâmı mahsusa bu- lunduğundan mahkeme hükmünü vermek» 18 zorluk çekmiyor. Bu sayede Sildet ara- #isinde eski bir takım âdet ortadan kalk- Baş marşı u unutulmuş olmakla berazer hatırası daima yaşamıştır. Bu şairin meftunların- » biri bunun namma izafetle Londrada niştir. Klübün azalarından emini genlendirmek için sAnak- reon göktes namı ile bir şarki yazmış ve bunun bestesi için şimali Fransadaki kö; lerin arasında taammüm eden bir nağmeyi seçmiştir. Amerika istiklâl bulup milli bir marş bazırlimata memur edilen Fravcis Seott Key Yunanlı bir şairin şerefine naz- me çekmiş bir şarkının Pransızların nağ- Münevver çöpçü Avrupada münevver bolluğu vardır. Mü- kemmel tahsti görmüş ve ihtisas peyda et- miş gençler mesleklerine uygun iş bulama» dıklarından âdi meşguliyeti 4 Yar. Meselâ Robert isminde Berlinli bir genç yüksek teknik meklebiri ikmal ettiği hide kendisine lâyık bir iş bulamamış ve aç kal- mamak İçin tanzifat amelesi olmuştur Bü tün arkadaşları tahsil görmemiş çöpçüler olduğundan kendi sevijevini gizlemek imeç- büriyetinde kalmıştır. | Bir zaman münevver çöpçü ortadan kay- , bir gün mükemmel giyinmiş oldu- ğu bakip çöpçüler kahvesine geldiği zaman arkadaşları kendisini güçlükle tanımıear- dır. Meğer genç Robert bir fırsat bulup bir inşaat müteahhidi yanına ustabaşı olaralr 4 ve bu esnada muhtelif taahhüdler yaptığı projeler imüküfat kazanmış ve et bir başmimlar olmuştur. Eski kah- 3iyarete sebep çöpçü iken sevmiş ol- duğu alelâde bir kıza izdivaç teklifinde bu- lunmaktır. Londrada bir meydan muharebesi Londranin f: mahallesi merke- xi olan Landolsirset sokağında ahiren bir meydan muharebesi yapılmıştır. Bu sokak- taki binaların gecesi mücbir bir sebep dan imtina etmişierdir. Mukavelesiz oturan kiracılardağ rini cebren hanelerinden çıkar bazıla- MAŞ kümetter yardım istemiş ve beraberme bir müfreze polis &.r- fik edilmiştir. İeta memurunun büyük bir polis kuvvetile gelmekte olduğunu haber alan Kiracılar sokaklara eşya yığarak ba- rikadiar vücude getirmişler, kapılarını silr- gölemişler ve yakınlaşmakta olan polis Xuv- Berlinin tiyatro Dünyada Liyatrosu ve sineması çok olan şehirlerden bir de Berlindir. Bu seneki ti- yatro mevsiminde Almanyanın merkezin- deki tiyatroların miktarı 26 olup oturacak yerlerinin mecmuü yuvarink rakam 30,000 Sigaradan yangın çıktı Taksimde oturan Nuri, üç çocuğu- nu evde bırakak karısile birlikte U- yatroya gitmiş, bu sırada da yanan sigarasını kanape üzerinde unut- muştur. Sigaranın âteşile kanape tutuşarak yangın çıkmış, etraftan görenler ta. rafından derhal haberdar edilen iHai- ye vieşi olduğu yerde söndürmüştür. ikle yangına seba- biye veren Nuri hakkında kanuni takibat yâpmaktadır. veli üzerine taş ve çömlek yağdırmışlardır Polis mülrezesi ilerliyemediğinden imdad #slemiştir. Bu defa molörize bir polis kuv- Yeti sevkedilmiştir. Bu defa polisler hücum | ederek barikadları yıkmışlar, kapıları kır. muşlâr, devletin otoritesini göstermek için, kiracılardan bazıları dren evlerinden atmışlar ve Kalanlara 24 saatlik mü * vermişlerdir Fakat polisler gider gitmez sokak seke- nesi Ve birlikte civardaki bütün mahalle- erin fakir ahalisi on bin kişilik bir yapımış ise de yeni Dir meydan tauharebe- si vermemek için er müdahale etme- testo mitingi akdetmişlerdir. Miting İzirsz mişlerdir. Bu mitinglen cesaret elan kiracı-! lar mühletin hitamırda binaları terketme. meğe karar vermişlerdir. Yeni bir muhare- benim vukuuna intizar olunuyor, ve sinemaları lerin miktarı 11,000 dir. Sinemaların ade- di 408 olup bunların oturacak yerlerinin mecmuu 208000 kişiliktir... 20 tiyatrodan dn ikisinin oturacak yerleri binden fazla- dır. Binaenaleyh ber gece çeyrek milyon Gir. Varyete tiyatrolarında oturacak yer. | insan tyutre ve sinemada eğleniyor. Parti kongreleri Cümhuriyet Halk Partisi ocak kon- grelerine 23 eylülde o başlanacaktır, | Ocak kongreleri teşrinievvele kadar ikmal edilecek ve teştinievvel sonuna | kadar da nahiye kongreleri tamamla- | nacaktır. Yeni kabul edilen şekle gö- re, kaza Kongreleri de her sene top- lanacaklarından bu sene kaza kon- | gieleri de kününuecvvelde toplana- caktır, Gerek nahiye, gerek kaza kon- lerinin (oplantı tarihleri ayrıca | ân editedektir. | Bü Alman kumandanları yük erkânıharbiye reisi, baş kumandan ve bazı generaller Umumi harpte Alman ordu grup- larını kumandanlarının isimlerile zik- rederlerdi. Her günkü tebliğlerde Ve- Maht ordu grupu, Bevyara veliahd: ordu grupu, general Bulov ordu gru- pu ve saire gibi birçok isimler zikre- Gilirdi, Hattâ bu gruplardaki ordu kumandanlarının isimleri de sık sık geçerdi. Yeni Alman tebliğlerinde bu gibi isimler yoktur, Almanlar ordu ku- mandanlarının İsimlerini ilân etmeği muvafık bulmamışlardır, Maamafih başlıca Alman kumandanlarının kim. ler olduğu ve hayatları az çok ma lâmdur. Alman Mili müdafaa kı başkumandanı B. Hitler, erkânıhar- biye reisi de general Keiteldir, Bu su- retle general Keltel fi'len başkumandan demektir, Kara, hava, deniz kuvvet- lerinin idaresini telif etmek bu gene- rale bırakılmıştır. General Keitel topçu sınıfından ye tişmiştir. Umumi harbe yüzbaşı ol rak girmiş, amiral Schroder biri likte çalışarak muhtelif harp silâhle arasında irtibatı temin ile 5-| ır, Bu vazifede büyük kabiliyet gös-| termiş, fakat Biçbir kumandanlıktaj bulunmamıştar, Harpten sonra Erkânı lışmış ve mars$al Blomi Nazırı iken muavinliğind tur, General Keitel bütün Alman kut vetlerini idare etmekle berabör Xav# orduları bkaşkumandanı genera! Brat chitseh'tir. General Brauchitseh de topçu sınıfından yetişmiştir. Umul mi harbe erkânıharp vüzbaşısı rak girmiş ve Erkânıharbi mıştır. Harpten sor hizmetlerde bulunmuş, 931 de gene- ral olarâk Topçu umumi müfettişli- ğine tsyin edilmiştir. 938 de terfi etmiş ve Şarki Pru; da Königsberg mıntakasi kumandan liğına tayin edilmistir. Şarki Prusya General Brauchitch, Bock ve Ründsted tahkimatını yaplıran general Brau- ehitseb'tir, 938 senesinde general von Fritseh'in yerine kara ordulari haş- kumandanlığına tayin edilmiştir. General Keitel nan kumandanları ara- sında başta general von Bock gelir, Bu general şark cephesinde en mü- him rolü oynamaktadır. General Bock General Reichenau, List ve Adam Piyasada vaziyet İhracat piyasasında hafif bir hareket var İhracat piyasasında hafif bir ha. reket başlamıştır. Dün, Almanya, | Romanya, Çekoslovakya hesabına ol. mak üzere külliyelli miktarda fındık | içi ve çöven satışları kaydedilmiştir. | İtalya ve Yunanistan için de pek az olmak üzere yumurta satışları cere- yan etmektedir. Diğer taraftan hükümet, ihracı yasak edilen maddelerin bir kısmının mili fabrikalar tarafından satın alın- ması için tedbirler almağa başlamış- tır. Bü hal, bazı fabrikalar tarafın- dan yapılan müştereken fiat kırma teşebbüsüne mani olacaktir, Mili bankaların, ticari evrak mu- kabilinde taliplere kredi ve avans ve- rebilmeleri imkânları o hazırlanmak- tadır. Merkez bankası, ecnebi oparaları- nın temevvüçlerini istikrara koymak için tetkiklere girişmiştir. Ticaret Vekâleti de iç piyasalarda ham mad- de flatlerinin normalden aşağı düş- memesi için tedbirler ittihaz etmek- tedir, Orta mektep müdürleri arasında değişiklik Yeni muallim tayinleri de yapıldı İstanbul Erkek lisesi müğürü B. Şerif İl- hanın yerine "Trakya umumi müfestişiik maarif müşaviri Celâl. Ferdi, Eyüp orta mektebi müdürlüğüne Pertevniyal lisesi müdür muavini Fazıl Tuğrul, Yenikapı or- $a mektebi müdürlüğüne Beyoğlu orta mek» tebi müdürü İbrahim Akdoğan, Cibali orta mektebi müdürlüğüne Üsküdar ikinci orta mektebi müdür muavini Hüzeylâ İlgen, Be- yoğlu orta mektebi müdürlüğüne Taksim orta mektebi müdürü Halid Erkner, Tak- sim orta mektebi müdürlüğüne Taksim H- sesi müdürü Ömer Baygu. Selçuk kız ens- bitüsü müdürlüğüne Akşam kız sanat mektebi müdürü Belkis Bevengil, Gelenbevi orta müdür muavinliğine Emirgân orta liğine Göztepe orta mektebi müdürü Falk Öz tayin edilmişlerdir. Muallimler arasında Amasya lik tedrisat müfettişlerinden Ni- yazi 'Tarman Davudpaşa orta mektebi türk- çe musllimliğine, Haydarpaşa lisesi tarih, coğrafya muallimi Emin Ali Pertevniyal Msesi tarih, coğrafya muallimliğine, Anka- ra kız muallim mektebi mezunlarından Necmiye İstanbul kız sanat mektebi biçki, ve dikiş muallimliğine, Atiye Özüner İstan- bul kız sanat mektebi çocuk bakımı munl- Mmliğine, Zümrüd Zembul Istanbul kız sa- piyade sınıfından yetişmiştir. Ummu: mi harpte, sonuna kadar, veliahtın erkânıharbiyesinde bulunmuştur, 972 de general olmuş, bundan soma Frankfurt ve Şletin'de kolordu kü- mandanlıklarında bulunm 038 de Viyana üzerine yürüyen orduya kumanda ediyordu, Alman askeri ma- hafilinde büyük bir prestiji vardır. General von Rudstedt, Alman ge- nerallerinin en yaşlılarından biridir, Umumi harpte yüzbaşı Idi. 924 te ak bay, 927 de general olmuştur. 6 sene Berlinde mühim kıtalara kumendâ etmi Şârk cephesini çok iyi bi Bugün şark cephesinde mühim Dir kumandanlıkta bulunduğu tahmin ediliyor. General Relehenau topçu sınifın- dandır, Harpte Hassa erkânıharbiye- sinde bulunmuş, 929 da yarbay ol- rak Erkânıharbiyeye girmiştir, 935 te generallığa terfi etmiş ve Hususi va- zife ile Çine gönderilmiştir. Oradan avdetle general Brauchitseh'n Ok manda ettiği grupa tayin edilmiştir. General List piyade zabitidir. Umu- mi harpte binbaşı idi. 933 938 ara» sında çabuk terfi etmiştir. Avuslor- yanın zaptından sonra Viyanada be- şinci ordu kumandanlığına tayin edi. miştir. General Adam istihkâm sınıfından gelmiştir. 914 te yüzbaşı idi. Umumi harpte Erkâmharbiyede bulunmuş, Umumi harpten sonra muhtelif vazis felere tayin edilmiştir. 935 te Harbi. ye mektebi kumandanı, 938 de Cas sel'de kumandan bulunmuştur. Fran- sız cephesinde bir vazifede bulunaca- ğı tahmin ediliyor, Yukarıdaki isimleri bir Fransız ga- zetesinden aldık, Alman ordusunda diğer birçok mühim kumandanlar bus Yunduğu ve bu harpte yeni yeni ku. mandanların temayüz ettiği şüphe. sizdir. Tütün piyasası Almanya serbes dövizle tütün satınalıyor Almanya serbes döviz esası üzerine memleketimizden 4 milyon mark Kıy- metinde tütün mübayaasına karar vermiş ve alâkadarlara müracaat et- işti, Tütün sevkiyatı için yapılan kanu- ni hazırlıklar bitmiş, ve dün, ticaret odası üç yüz bin lira kıymetinde olan ilk partiye menşe şehadetnamesi ver- miştir, İlk parti tütünler Alman- yaya, Vama tarikile sevkolunacak- tır. — er mma nat mektebi çamlâşır muallimliğine, Mesü- det Saltuğ Beyoğlu Akşam kiz sanat mek- tebi biçki muallimliğine Üsküdar kız ens- titüsü ev idaresi muallimi Tekrime Tarman Afyonkarahisar Ali Çetinkaya kız enstitüsü muallimliğine, Ankara kız meslek musllim mektebi mezunlarından Sabahat Somer Beyoğlu Akşam kız sanat mektebi moda munilimliğine Beşiktaş ort mektebi türk- ,Şe muallimi Sıtkı Dursunoğlu Erzurum Yisesi türkçe myallimliğine, Erenköy kız İ- sesi matematik muallimi Mahir Öz Çamlıca kız lisesine Ankara kız muallim mektebi mezunlarından Semiha Gürbüz Beyoğlu Akşam hız sanat mektebi nakış muallim» ğine tağin edileiişlerdir.
