April 1, 1934 Tarihli Kadro Dergisi Sayfa 19

Beş senelik sanayi programı ve kredi meselesi. İsmail Husrev. Beş senelik sanayi programile yeni bir kuruluş devrine giriyo ruz. Türkiye bundan sonra dünya iş bölümünde valnız hammad- de müstahsili değil ayni zamanda hammaddesini bizzat işleyen sanayici bir memleket olarak yer alacaktır. Fakat yalnız bu da değil. Hammaddeci zait sanayici memleket olmak Türkiyeye bir bünye tahavvülünden başka o kadar yeni bir şey — ilâve et- miyebilir. Burada yeni ve orijinal olan cihet, milli sanaylin bir plan dahilinde Devylet eli ve Devlet sermayesile kurulmasıdır. Bu tip sanayileşme hareketi. milli kurtuluş hareketlerinde ilktir ve bütün bu hareketlere örnek olacaktır, Sanayi programı. tatbikinin icabı olarak devleti. çok yeni ve ciddi iktisat meselelerile karsılaştıracaktır: Bir hammadde bir satış, bir nakil tarifesi. bir ihtisas meselesi ilh... gibi. Bımlar dan birinin ihmal edilişi. bütün sanayi kuruluşunun aksamasını topallamasını pek çabuk intaç edebilir. Hammadde ihtiyacı raz- yönel bir şekilde tatmin edilmemiş. mamulâtı milli piyasalarda ucuz ve kolay realize olunamıyan, maliyeti yükselten camit bir nakil tarifesine boyun eğmek mecburiyetinde kalan bir sana- yiin. cilız Ve sıska doğan bir çocuktan farkı var midır? Binaen- aleyh sanayi programı, bizi zarımi olarak milli iktisat planına götürecektir. Tek başına sanayi programı. yalnız çatısı yapılıp temelleri atılmıyan bir binaya benzer. Tam bir milli kuruluş için bütün istihsal gubelerini içine alan ihatalı bir programa behe- mehal lüzum vardır. Fakat bütün bunlardan evvel hattâ beş se nelik sanayi programından evvel bir geye lüzum vardır ki: o da yeni ihtiyaçlara göre takip olunacak bir para. bir kredi politika- sıdır. Bütün yeniden kurma işleri, ancak para ve sermaye ile ta- hakkuk ettirilebileceği için memleketin para ve kredi işlerini programın ve ilerde tanzim edilmesini zaruri gördüğümüz plâ- 19