15 Şubat 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

Avusturyanın İstiklâl Meselesi Ömer Rıza DOĞRUL A vusturyanın istiklâli mesele si, Orta Avrupa sulhünün temel direklerinden biridir. Bu is- tiklâlin ortadan kalkması ile yal- nız Avrupa haritası değişmiş ol maz, biltün Avrupanın mukadde- ratı yepyeni bir istikamet alır ve çok mühim hâdiselerin vukuu bek lenir. Avusturya istiklâlini tehdit eden en büyük tehlike, onun Ak manya ile birleşmesi cereyanıdır. Bu cereyan kâfi derecede kuvvet bulür ve Avusturyanın kendi Almanyaya katılmak, yahat Al manya onu kucaklamak İsterse Av rupanın İşleri hakikaten sarpa sa- rar çünkü daha büyük bir Alman ya, daha nüfuzlu ve daha kuvvet- li bir Almanya demektir. Son günlerde Almanyada yapı- lan tasfiye üzerine ortaya çıkan şa yinların biri, Almanyanın İtalya ile ittifak siyasetine son vererek A vusturyayı ilhak siyasetine dön- mek istediğidir. B u sırada Avusturya Başve- doktor Şüşnigin Her Hitlerle görüşmesi, anlaşılan, her şeyden fazla Avusturya istiklâli- pin bir tehlikeye maruz olmadığı” Bı göstermiye yardım etmiştir. İki devlet adamının görüşmesi heticesinde Avusturya, istiklâlinin Almanyadan gelecek bir tehlikeye maruz olmadığını anlamış, ve Her Bitler, Nazilerin Avusturya İstik- lâlini yıkmıya teşebbüs etmiyecek lerini temin etmiş, bu suretle A- vusturya istiklâli kurtulmuş ve bu- na mukabil Avusturyada Avustur yali Nazilere daha mülâyim mua- mele yapmayı kabul etmiştir. Fakat bütün bu tahminlerin isa © bet derecesi, ihtimal ki, Her Hitle rin bu meseleye dair çelecek mut- kunda söyliyeceği sözlerle tavaz - #uh edecektir. R omanyada Goga kabinesi ik tidar mevkiinde kırk beş gün kaldıktan sonra istifa etti, Goğa kahinesinin çekilmesine saik olan birçok âmiller vardır. Bir ke- re Goganın yapılarak umumi 86- çimde kazanması ihtimalleri gün geçtikçe zâfa uğramakta idi. “Hep Vatan için, adını taşıyan parti u- Mumi seçime iştirik etmiyeceğini ilân ettiği gibi diğer partiler de hü kümet aleyhinde bir cephe teşkili İçin çalışmaktaydılar. Bunun neti- cesi olarak Goyanın iktidar mevki. İnde kalmasına imkân kalmamıştı. Göğa partisinin programı, €sas kanunu tadil etmek, antisemintik “Yahudi düşmanı) bir siyaset ta- kip etmek, Almanya ve İtalya ile anlaşmaktı, Goganın işbaşına gel mesi üzerine Romanyada Yahudi İer fena bir korkuya uğrıyarak Memleketten çekilmiye devam et- Mişler, ve Goga hükümetinin se - Simde muvaffak olamıyarak “Hep Vatan için,, partisinin tek başına İktidar mevkiine gelmesinden büs- bütün endişelenerek mühacereti hızlandırmışlardı, Bu muhaceret Romanyanın mühlelif yerlerinde iktisadi bakımdan fena tesir yap- Üğı gibi hükümetin antisemist si- Yaseti Fransa, Amerika, İngiltere Ve daha başka yerlerde iyi karşi Mmamışta, Yeni kabine Romen ortodoks ki- esi Şefi Miron Cristea'nın riya- Seti altında teşekkül etmiş milli bir kabinedir, B irkaç gün evvel başlıyan ve İngiltere ile İtalya arasın- daki gerginliğin yerine tam ve sa- Mimi bir anlaşma koymavı istihdaf “den konuşmaların vaziyeti hak- kında sarih malümat gelmiyor. Bir Fivavete göre İngiltere hükümeti €rkâm arasında bu yüzden İhtilif gedir İngiliz gazeteleri bu rivayet zerinde birik i tutmıyan haber © vermektedir. Bir rivayete gö- Te ihtilâfin aslı yoktur. Diğer bir Tivavete göre ihtilâf son derece yeridir, belki de Mister Edeni me milen <ekilmesile neticeler ila pek zıt görünen bu ri Kileri delâlet edeceği bir ha- at varsa İngiltere ile İtalya an- masmın pek te kolay kolay ba- sanılamıyacak bir iş olduğudur. Netvyork, 14 (Hususi) — Çin - Ja- pon harbi en mühim safhalarını ge- çirmektedir. Şanghaydan gelen ha- berlere göre, Japonlar Pekin - Han- kov demiryolu üzerinde bulunan ve şimdiki Çin hükümet merkezi vazife- sini gören Hankorun anahtarı sayı- lan Chihsen'i işgal etmişler. ve Wei- hveiye karşı taarruza geçmişlerdir. Çinlilerin 2000 maktul bıraktıkları haber veriliyor. Diğer taraftan Ge- neral Banzoi'nin kumandasındaki kuvvetler Kaifeng'in elli kilometre şimali garbisindeki Changuan'ı zap- tetmişlerdir. Japon kuvpetlerinin Husi nehrini üç yerden geçtikleri de bildirilmektedir. Çinlilerin mukabil taarruzu Japon membalarma göre Çinliler Ti yensin - Puko» demiryolu üzerindeki Fengfu'dan elli kilometre cenubu gar bide bulunan Şiungtau'da şiddetli bir mukabil taarruza geçmişler ve iki taraf arasında şiddetli bir muharebe vuku bulmuştur. Japonlar, Çinlileri püskürttüklerini bildiriyorlar. Yine Japon kaynaklarına göre, Çinliler Anhui vilâyetinde Hopei civarında büyük kuvvetler tahşit etmişlerdir. Hedefleri Japon ordusunu Pukovun şimalinde çevirmektir. Japonlar bu | harekete mâni olmak için yeniden birkaç fırka asker getirtmişlerdir. Hopei civarında kati mahiyette bir muharebe bekleniyor. İNGİLTERE : İn - , Tayyarelerin Tahdidi Mümkün Olabilecek mi? Londra, 14 (A.A) — Ingiliz hükü metinin, diğer memleketlere örnek 0- arak bombardıman tayayrelerin'n In giliz kontrolündeki polis vazifesi ga. yesile kullanılmasını menedeceğine dair teminat verip vermiyeceği Avam Kamarasında B. Chamberlain'den s0 rTulmuştur, B. Chamberisin şu cevabı | vermiştir: “İngiliz hükümeti, beynelmilel bir anlaşma vaziyeti müstesna olmak Ü- zere, askeri tayyarelerin kullanılma- sınt tahdide amade değildir. Bunun la beraber, münasip bir anlaşma mümkün olduğu takdirde, diğer mem | leketlerle birlikte, böyle bir teminat verebilir. Dünyanın En Büyük Havuzu Dün Singapurda Açıldı Londra, 14 (Hususi — Dünyanın en büyük havuzu bugün Singapur: | du merasimle açılmıştır. Havuz, İn- gilterenin bugün en büyük zırhlısımı kızağa çekmiye müsait olduğu gibi ileride inşa edilebilecek ©n büyük zırhlılar da ayni şekilde kızağa çeki. lebilecektir. Havuzun inşaatı 14 se- ne devam etmiştir. Mâdise, Süveyşin şarkında ilk defa vukubuluyor ve İn- giltere bu sayede uzak Şark siyaseti- ne tam mânasile büyük ve hâkim bir 'deniz devleti sıfatile iştirak imkânı elde ediyor. Merasime 25 İngiliz harp gemisi ve 3 Amerikan kruvazörü iştirak etmiş” tir. Açılan havuza “Kral Altıncı Jorj.. adı verilmiştir. Singapur üssü bahrisi Uzak Şark sularına hâkimiyeti dolavı sile İngilterede Uzak Şarkın Cebelüt tarıkı sayılmaktadır. ——————— Erzurumda Kar Fazla Erzurum, 14 (A-A.) — Erzurum ha- valisi kesif bir kar yığını altındadır. Şehrin içinde bile kardan dolaşmak güç oluyor. Kop dağında dört metre kar yığılmış yerler vardır. Yolların uzun müddet kapalı kalmaması için yollarda kesif amele kütleleri çalış- maktadır. Münakalât kısa mesafeler- de bile kızaklarla ve güçlükle temin ÇİN - JAPON HARBİ: Hopei Civarında Iki Taraf Orduları Kat'i Bir Harp Yapacaklar Yarı resmi Çin kaynakları dün Vuhu ve Tsinpu cephesinin cenubun- da Pengpu civarında mühim bir sev külceyiş noktası olan Kalcen'in Çin- liler tarafından istirdat olunduğunu bildiriyor. Pinghanda yeni faaliyet | başlamış,, Japonlar topçu ve teyydre yardımiyle ilerlemişlerdir. Fransaya ait Reis Dowmer vapuru Jâponlar tarafından tevkif olunmuş- tur. Vapurda bulunan bir zabit talebe ile levazım memurunun yasak bölge- de fotoğraf aldıkları ileri sürülmekte ve keraya çıkarılmaları istenmekte. dir. Zabitan talebi reddetmiş ve bu yüzden vapur serbest bırakılmamış- fır. Fransız makamları * teşebbüslere başlamıştır. Japonyaya karşı boykotaj Londra, 14 (A.A.) — Çine yardım etmek ve Japonyaya boykotaj yap. mak için burada toplanan dünya kon feransı, dün akşam mesaisini bitir. miş ve sulhü tehlikeye koyan Japon tecavüzlerini takbih eder bir karar Suretini ittifakla kabul eylemiştir. Verilen kararlara göre sindikalar milli kanunlar dairesinde boykolajı tatbik edeçek, boykotaj tatbikatı kon trol edilecek. Japonyaya kredi açıl. mamasına ve Çine kredi verilmesine çalışılacak, Janonyaya gidecek petro- le ambargo konması, Japon mamulâtı kullanan kadınların şahsi boykotaj yapmaları icin masasi tır. HABEŞİSTAN: Bazı Yerlerde Yeniden Isyan Hareketleri var Aden, 14 (A.A) — İtimada şayan bir membadan öğrenildiğine göre ge çende ekserisi yerlilerden mürekkep olmak üzere birdok kıtalar Zojam, Borana ve diğer mıntakalardâ çıkan isyanları bastırmak üzere Addisaba- badan hareket etmişlerdir. Roma, 14 (A.A) — Habeşistanın bazı mıntakalarında karışıklıklar vu- ku bulduğuna dair çıkan haberlerin tamamile asılsız olduğu burada res - men beyan edilmektedir. ——— Çıkmadığımız Günlerde # Atina, 12 (A.A) — Yeni Romanya Hariciye nezırınin seyahat (edebilmesini kolaylaştırmak için Balkan Antantı korse- yi messisini kısa bir müddet için tehir et- mek lâzun geldiğinden, konseyin bu içti- mu devresi reisi Metaksas, Konseyi. ayın 25 inde Ankarada toplantıya çağırmığtır. # Ankara, 18 (A.A) Bazi ecnebi mat duatında Türkiye, İran ve İrek arasında İstanbulda antikemintem mücadele içi ü ker» cereyan etmekte olduğu hal #r haber intişar etmiştir. Bu habe- TİR asü ve esastan tamamen âr! olduğunu sarfalımanak» HARİCİ HABERLER | İlatlarını Şimal Dürizinele e Çok Müthiş Bir Fırtına Mühim Tahribat Yaptı Dunkergue, 14 (A.A) — Evvel ki gecedenberi şimal denizi sahilin- de elli senedenberi görülmemiş bir fırtına hüküm sürmektedir. Dun- kergud limanı yirmi dört sasttenbe- ri âtıl bir halde bulurmaktadır. In- giltere sahillerile feribot servisle- ri durmuştur. aç yük gemisi ha. koparmışlardır. mendirek şiddetli dalgaların hücumile kismen yıkılmıştır. Malo - Les - Bans'de bir çok sayfiyeler hasara uğramıştır. İngiltere sahillerinde Londra, 14 (A.A.) — Pek şiddetli esen bir şimal rüzgörile hâsıl olan dalgalar Ouse sedlerini yıkmışlar ve Wash“ civarında Fen Country'deki ekilmiş araziyi istilâ etmişlerdir. Bir Teruel cephesinin gerisinde bir hü- kümet askeri asilerin verde açtıkları bir deliğin karşısında nöbet bekliyor. İSPANYA: Asi Kuvvetler, Bir Cephede Geri Püskürtüldüler Londra, 14 (Hususi) — Ispanyada harp bilhassa Istramadora cephesin- de şiddetlenmiştir. Asilerin Sierrada. ki şiddetli tazyikleri devam etmekte- dir, Zalamenda üç saat süren şiddeti! bir muharebeden sonra asiler eski mevzilerine sürülmüşlerdir. "Ternel'da havalar enn dersen tenn laşmıştır. Havas muhabirine göre Cilmhüriyetçiler Alfomba köprübaşı. nı zaptetmek ve asileri nehrin sağ sa hiline atmak için hücumda bulunmuş larsa da püskürtülmüşterdir. Gönüllüler meselesi İngiltere Hariciye Nazırı Mister E- den. dün Avam kamarasında ademi müdahale komitesinin işleri hakkın- da sorulan susllere cevap vermiş, 8- likadar hükümetlere gönüllülerin ge ri alınması icin hazırlanan karar su. retine uygun bir proje sunulduğunu. projede İspanyaya gönderilecek ko- misyonlar tarafından lecek işle- rin ve kontrol usulünün tavzih olun- duğunu. proje noktalarırın coğu hak kında anlasma hâsıl olduğunu söy- lemiş, müzakereler mahrem oldu- ğu için fazla tefsilât vermiyeeğini an lattıktan sonra sözlerini şu şekilde bitirmiştir: “Müzakere edilen İngiliz teklifi muhariplik haklarının, gönüllüler kısmen değil esaslı bir surette geri a- lındıktan sonra tanınmasını derpiş ediyordu. Bu “cihet hazı müşkülâtı ler elde edildiğini görmek temenni. sindeyiz.,, Ademi müdahale komitesi hafta 60 beyana Anadolu Ajansı mezundur. nunda toplanacaktır, KUTBA GİDEN HEYET: Arlardanberi kutüp noktasında tetkikler yapan, Sovyet âlimlerinin üzerinde bulun- duklr buz parçası, Cenuba doğru akmıya devam eğiyor. Heyetin, kurtarılması için ya pılan teşebbüsler henüz tamamen müsbet hir netice vermemiş olmakla beraber büs- bütün ümit kesilmiş değildir. Yukanıki resimde Papanin, Fedorov, Krenkel ve Chi- örüyoruz. 'rohavı «bih adada tavvarelerinin önünde mucip olan noktalardan biridir. Son | dört aydakilerden daha seri terakki: | için bütün gece çalışmışlardır. Norfolk kontluğunda deniz alçak araziyi istilâ etmiş ve su beş mil uzunluğunda ve üç mil genişliğinde bir arazi parçasını kaplamıştır. Eli seneden beri Norfolk kontlu- İ unda suların bu derecede ilerledik- leri görülmemiştir. Londra, 14 (A.A.) — Manş denizi üzerindeki kar o kadar kesiftir ki yüz metreden ilerisi görülememek- tedir, Diğer taraftan Gorleston kurtarma vapuru, Great Yarmouth yakininde Vinterton'da batan İngiliz Tartary vapurunun 7 kişiden mürekkep tay- fasını kurtarmıştır. Nevyork. 14 (A. A.) — Büyük Ok- yanus sahilinde bu gece fırtına hü- küm sürmüş şiddetle yağmur ve kar yağmıştır. Kaliforniyanın şimalinde tuğyandan korkulmaktadır. FRANSA: Borsada Salâh Eserleri Görülüyor Paris, 14 (A.A.) — Borsada geçen hafta zarfında mahsus derecede bir salâh hâsıl olmuş birçok eshamın Kiy metleri ekseriya kayda değer bir su- rette yükselmiştir. Beynelmilel hâdiseler bu yüksel. melerin başlıca âmili olmuştur. Al - manyada cereyan eden hâdiseler Bor sa mahlfillerinde nikbinlikle karşılan makta ve bu hâdiseler sulhün idame- si için faydalı addedilmektedir. Yakında İngiltere ile İtalya arasın da görüşmelere başlanılacağı hak - kındaki haberler, bilhassa İspanya harbi dolayısile çıkan beynelmilel güçlüklerin bir an evvel halline yarı- yacağı kanaatini doğurmuştur. Goganın istifası demokrasiler ve bilhassa Fransa icin mesut bir hâdise telâkki edilmektedir. * Paris, 14 (A.A) — Kaydı 7 şu- bat pazartesi günü başlıyan bir mil. yarlık kredi Nasyonal istikrazı 11 şu bat cuma günü tamamlanmıştır. Ka- yıt resmen bu sabah kapanmıştır ALMANYA: Hariciye Nazırının Roma Ziyareti Berlin, 4 (A.A) — Salâhiyettar Alman mahafili Hariciye Naziri Von Ribbentropun Romayı ziyareti hak kında henüz bir proje mevcut olma- dığı gibi böyle bir ziyaretin derpiş bile edilmediğini tasrih etmektedir. Casusluk Suçundan Bir İdam : Berlin, 14 (A.A) — Halk mahke - mesi tarafından casusluk cürmünden dolayı ölüme mahküm edilen Almap Karl Dischoff bü sabah idam edilmiş tir, # Friburg. 14 (A.A) — Edebiyat tarihine ait mesaisile Alman hudut. lari haricinde de tanınmış ve Göthe sanat ve bilgi madalyasını kazanmış olan profesör Seheemann burada öl çok gönüllüler sedleri tahkim etmek | #ELEK Fakrühal İlmühaberi | (Yazan: B. Felek) ? Çoğumuzun ara sıra mevcudiyeti. mizi, itibarımızı namus ve ahlâkımızı mevcudiyetlerine borçlu olduğumuz ilmühaberler, bizde kırtasiyeciliğin en çok rağbet gösterip itibar ettiği emtiadandır. Hepimizin sırasına göre “erbabı İhamustan,, olduğumuzu bir İlmüha- berle ispata mecbur olduğumuz am lar yok mudur? Sıhhat ilmühaberi, amet ilmühaberi, nakil ilmühabe- ri, berhayat ilmühaberi falan gibi bir çok çeşidi olan bu ilmühaherler ara- sında bir de fakrıhal aranıldığının size bir misalini yazacağım. Kısa gö- rüşelim: İsmini icabında söyliyebile- ceğimiz İstanbul Üniversitesi Fen Fa kültesi talebesinden bir fakir çocuk var, Bu çocuğun anası hizmetçilik eder ve aldığı para ile hem kendine, hem oğluna, hem de yaşlı anasına bakar. | Bu ailenin geçim vaziyetini anlatmak (için bu dört çift lâf kâfidir. İ Günün birinde çocuğun büyük a- nası hastalanır. Tabii para ile hekim getiremez. Çocuk, Fatih belediye he- kimliğine müracaat edip doktorun Horhordaki evine gelmesini rica © der, Dairede doktorun saat dörtte ge leceğini söylerler. Çocuk çıkar. Dört te yine gider, doktor gelmemiş. Beş- te gelecek derler. Beşe kadar bekler ve doktor gelince dileğini söyler. Doktor bir otomobil getirmesini İs ter, | Çocuk, otomobile verecek parası İolsa onunla hekim çağıracağını anla» tır ve yaya gitmeyi teklif eder, Hekim buna karşı Fatihten Baya- mta, Bayazıttan da Aksaraya tram- vayla gitmeyi teklif eder. İ Çocuğun buna da parası yok Hekimin yaya gitmemesi üzerine | kaymakamlığa müracaat ederek dok- tordan gördüğü mukabeleyi anlatır, Kaymakamlık, doktorun naki) “vap sıtası aramadan gitmesi için çocuk» tan bir fakrıhal ilmühaberi getirme sini söyler. Vakit akşam. Çocuk maâ- hallesine döner. Ait olduğu karakola müracaat eder, Büyük anasını beki. İme gösterebilmek için çarçabuk bir yoksul ilmühaberi ister. Kendisinin fakir olduğunu bilen karakol, ma fevk makamdan bu yolda bir havale olmadan resen ilmühaber veremez. Hasta bekliye dursun; o, bu sefer polis merkezine müracaat eder. Ora- da bulunan bir komiser (bunun adını bilmiyoruz) çocuğun macerasını din- leyince müteessir olur. Telefonu a- İçar, belediye hekimini bulur ve kini İbilir ne görüşür, Ve çocuğa ilmüha- i bersiz olarak hekime müracaat etme- sini. hekimin eve geleceğini söyler, | Filvaki çocuk tekrar hekime müra- |caat ettiği zaman onu Fatihten Hor- İhora kadar olan kısa mesafeyi göze almış ve hazır bulur. Hiçbir mütales beyan etmeden bu basit vakayı naklediyoruz. İşte hükü- metin mücadeleye karar verdiği zih- niyet. Bu kırtasiye, bu sürünceme, bu salâhiyet ve salre zihniyetidir. Biz bu teşebbüsü. olanca kuvvefi- mizle nasıl alkışlamayız? * | Sevgili okuyucularımdan ve tanış. larımdan kurban bayramı münasebe- tile tebrikler aldım. Beni hatırladık- larından dolayı hepsine candan te- sekkürlerimi sunarım. — B. #, ——— ———— Haber ve Yeni Adana Gazeteleri Üçer Gün Müddetle Kapatıldı Ankara, 14 (A.A) — Resmi Tehliğ: Yahancı propaganda membalarin- dan aldıkları ve memleketimizin ha- rici dostluk münasebetlerini rencide edecek ve dost memleket devlet reis: lerinin yüksek şahsiyeflerini müte essir edecek bazı resim, yazı ve yan lış haberleri neşrettiklerinden dola- yı. Adanada çıkan Yeni Adana ve İs- tanbulda çıkan Haber gazeteleri tirer