19 Nisan 1935 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 2

Arsıulusal kadınl:_ıî_l(m.[s_tanbül da toplahdn Küçük yazılar Iİşık Bir Şebiin bözlica iltiyecliter ğ olduğunu sorsalar, aklınıza hemen — İstanbul, 18 (ALA.) — —Armıulusal 12 inci kadınlar kongresi bugün saat 10 da Yıldız sarayında Bayan Korbet — Açbi'nin başkanlığı altında merasimle O açıldı. — İstanbul Valisinin söyleri İstanbul Vali ve Belediye Başkanı Bay Muhittin Üstündağ kongre üyele- rine bitaben aşağıdaki söylevi verdi: “— Arsıulusal Kadınlar Birliğinin 12 inci kongresini açmak gibi büyük bir geref bana tevcecüh ediyor. Bu zevkli ödevi büyük bir memmuniyetle yapıyo- rum. Sizin gibi mümtaz ve müpevver bir dinleyici kütlesi huzurunda ulusla- rın hayati bütün teazhürzlerinde kadrna düşen rolden bahsetmek cesaretinde bu- Tunacak değilim. Mubakkak ki bu rolün takdir edilmemesi insanlığın terakkisi- ne engel olur. Kız kardeşlerimizin her yerde pek meşru olarak elde etmeğe ça- lıştıkları hakların temini için yapılan galışmalar en büyük bir alâka ve en ganlı bit sempati ile takibe değer bir takrm yeni ve mudi! sorumlar — karşı- srnda bulunan bugünkü cemiyet kadı- gun sosyal ve sıyasal fasliyet — alanına tamamiyle iştirak etmesinin tzhakkuk etmesiyle herhalde müstefid - olacak- tır. Bu mesai iştirakinin daha sıkı ve daha müessir olmasına yardım edecek — herkes ulusların mükadderatı üzerinde ve barış ülküsü için ancak mesud bir tesir hasıl edebilir. Bu mesud hâdise- »pin yaratmış olduğu hâassâten müsaid muhit içerisinde, bayanlar, bayler sizle- ye cumuriyoet bükümeti vo İstanbul şeh- ri adrna hoş geldimiz der ve çalrşma Bınızda muvaffak olmanızı bütün sami. mimiyetimle dilerim.,. Bayan Lâtife Bekir'in söylevi Bundan sonra türk Kadınlar Birliği Başkanı Bayan Lâtife Bekir Işık kür- süye çikarak bir söylev verdi. Bu söyle- win mühim kısımlarını aşağıya yazıyo- Ofuz: -Kadın için her alanda birlik isteniliyor “— Son zamanlara kadar yalnız er- keklere mahsus olan sosyal ve sıyasal bütün haklardan büyük Şefimiz Ata- türk'ün sayesinde bugün nan türk kadınlığının mümessili sıfa- tile önünüzde söz söylemek — ödevinin bana düşmüş olmasından dolayı fevka- lâde ba ki ülkemizdeki ik. hatıra bırakacaktır. Hemen her yerde kadınlera istedik- leri haklar verilmiş ise bu kadınlığın en eski zamanlardanberi ifa edegeldiği hayırperver vazifenin — tanınmış olma- sından ileri gelmektedir. Bugüne kadar aile yuvasında başı- rılan bu ödev insanlığın Bugünkü te- kâmülü önünde daha geniş bir çalışma alanı istemektedir. Bunun delili olarak Türkiyede ha- rem dışında hiç bir sosyal değeri olmr- yan ve yıllık ananeler içinde büyütü- tarafından Jen türk kadımı Atatürk kendisini boğmakta olan örtüyü atma- 4a ve erkeğin yanında müstahak oldu- u yeri almağa çağırılmıştır. Bundan böyle Türkiye'de bir kadınlık sorumu yoktur ve burada erkek gibi kadın da bir tek şefin idaresi altında ülkenin iyi- Hlği için çalışmaktadır. Bu kadar fırtınalar — arasında yarı gömülmüş bir vUlusun — mukvdderatına derin idanını muhafaza eden ve her türlü tezadlar arasında türk kız kardeş- lerinizin dileklerini yerine getiren dâ- hi bizim için bir yurd kurtarrcrsı değil, aynı zamanda türk kadınının kurtarıcı- sıdır. Atatürk'e çekilen telyazısı Bayan Lâtife Bekir ışığın söylevin- den sonra köngre başkanının önergeki üzerine Çumur Başkanı Atatürk'e aşa- ğıdaki şükran telgrafınım çekilmesine karar verilmiştir: üstefit bulu- tiyar ve mütehassisim, Umarım e hoş bir Ankara'da Cumur Başkanı Kamâl Atatürk'e. “Arsıulusal 12 inci kadınlar kongresi size gösterdiğiniz tevec- cühten dolayı en samimi teşekkür- lerini ve türk kadınlığına bahşetti- ğiniz serbesi in sevincini arze- der, - Korbet Aşbi,, Kongre Başkanının söyl Bundan sonca kongre başka döylevini vermiş ve çok a tır. Bu söylevin önemli parçaları şun lardı «— Tarihi İstanbul şehrind dan Bu toplantının kadınlık cereyam ta- tihinde levkalâde Bir önemi vardır. Bu- rada toplanan J0 ülke kadınları “ka dınlar.için hüzriyet ve insanlık için bas rış, şeklinde hulâsa edilebilen ödevle- rini başarımağı töehküt etmektedirler uğu mukadderata sahib ol- aySiİyeti ve istik- nına mücadele etmeliyiz. şeylerle müşkü- lata uğratılan kadınlığın kahramanlık ve fedakârlık k derecede tahammülünü mazi bize gö letini inanılmıyacak termiştir, İstikbalde serbest mesul ve münevver kadınların yaratıcı kudretini isbat edecektir. Cehaleti, ataleti, muha- rebeyi, bastalıkları, muharebe na sörükleyen dar milliciliğin meşum yarışımı tardetmeğe muvaffak olursak daha zeki, daha güzel, daha sağlam bir ark yaratmağa muvaffak olacaf Kadınların setbest ve tam (? n istiyoruz. Yeni olsun eski gisun bu inkişala mani olan ananalerin çıkardığı güçlüklere karşı mücadele e- ortaya deceğiz. Biribirlerinin tamamiyle aycı olmakla beraber erkek ve kadın için serbest ve müsavl bir terbiye istiyoruz. Kanun huzurunda ayaı mevki ve mesle ği ve ekonomik aynı hürriyeti talep ediyoruz. Yeni kudretimiz büyüyünce t -—-——————. —— —— —— —— — -— ——— —— —— ——— —— ——— —— —— — —— — — - — k Atatürke bir şükran telyazısı çekildi - verilen söylevler bu iktidarı ailenin iyiliğine ve dünya mın barışına hasredeceğir. Bu kongre- de söylenilen her söz, yapılan her jesi doğrudan doğruya olsun, bilvasıta ol * sun barrşa hizmet etmelidir. 1932 yılın- da 18 milyondan fazla kadın silahsız lanma İlehindeki bildiriği ” imza et- mişlerdir. Hakemlik, mütekabil tazminatla em- niyet, ihtilafların sulhen halli, müteka- bil rıza ile silâhların tenzil ve tahdidi gibi sorumlaş birer yer değildir. Fakat kardeşlerimiz erkekler kadar azimle, a- çık ve iyi bir muhakeme ile halline yar- ı edebileceğimiz esaslı sıyasal sorum- tardır.n Bundan sonra dünya kad ginin fahri başkanı ve müessisi Bayan Karri Şapman Kat'nın gönderd tub okunmuş, cevaben bir teşekkür tel- irlü. i mek- B n çekilmesine karar verilmiştir. Müteakiben söz alan — uluslar arası kadınlar teşkilâtı irtibat ajanı ve ulus- lar sosyetesi kültür birliği kolu üye ierinden prenses Radzivill uluslar vos kadınlar tarafından dünyanın refahı gay- etlere müzaharet ettiğini fakat bu der- neğin aynı zamanda kadınlar teşkilâtı yetesi e barışı için sarfedilen nin yardımına muhtaç olduğunu söyle- Görden, arsıulusal r konseyinin selamlarını ihtiva eden bir mektub otumuştur. Aremlusal iş bürosu müdür muavini olup bu kan- de erkeklerin biricik müz bu lunan Bay Moret teşekkülleriy- le arsıulusal iş bürosu arasında yapıl. ması mümkün işbirliğinin büyük çiz gilerini anlatmışve bu büronun çalışan kadınları rahatsız etmeden himaye et- mek istediğini söyledikten sonra şöy- le devam etmiştir: Erkek delege B. Moret'in söylevi “— Bu hulran yıllarında kadın ça- (Sonu 6 ıncı sayıfada) şunlar gelir: Ev, ekmek, su ve ışık ! Ankara'da ışık pahalı idi. Ay sonu hesablarını düşünmekten, evlerimizde, bir türlü aydınlığın tadına kanamıyorduk. Geceleri Ankara pencerelerinden pek azı- nin işıklanmakta - olduğunu hep görüyoruz. Geçen yıldanberi İstam bul'un tramvay ve elektrik derd- leri ile uğraşan Bayındırlık Baka- nımız, Ankara'nın aşık davasını da ele aldı: Gazetemizin çarşam- ba sayısında elektrik fiatlarının kilovat başına 5,5 kuruş indivil miş olduğunu yazmıştık. Bu La- ber şehrin her yanında derin bir sevinc uyandırmışlır. Ankara'da oturanlardan çoğu, aylıklarını son akçesine kadar hesablamak yükü- mü altında bulunan devlet emelk- tarlarıdır. Bunlar için, hele ışık gi> bi, başlıca ihtiyac maddelerinden birinin fiatını yüzde 22 ucuzlat- manın ne kadar önemli olduğunu söylemeği bile lüzumsuz buluruz. Şehrimizde ev, ışık, su ve yaka. cak fiatlarının basit şeyler değil, bir yerleşme davası olduğunu ha- tırdan — çıkarmamalıyız. — Eğer yeni devlet yapıları kira yü- künü de hafifletir, Çubuk barajı bol su vermeğe başlarsa, Ankara- mız yeni bir hızla kalabalıklaşa- cak, boşluklar daha çabuk dola- * caktır. * VAKLAKTAKTAYAAKTK ĞALA FAKKOK YAK AAA AKEAAIA Otuzuncu kılavuz- da aylık aboneleri- miz doluyor, Gazete gönderilebilmesi i- çin şimdiden yeni- lenmesi. — ——— ——— İstihsal etmek — Üretmek Örnek: Afyon istihsal etmek için haşhaş eker- — ler —« Afyon üretmek için haşhaş ekerler. — İstihza etmek — Alay etmek, eğlenmek — Örnek: Kendisiyle istihza edenlere — Kendisiyle alay edenlere Çeğlenenlere) kezı. yordu. kızıyordu — İstihzarat — Hazırlıklar — İstikamet — Doğruluk Örnek; İstikametten ayrılmadı — Doğruluktan ayrılmadı. — İstikamet (veçhe) — Yönet Örnek: Bu istikamette gidersnciz köyü bulur- sunuz — Bu yönette giderseniz köyü bulursu nuz, İstikamet almak (Teveccüh etmek) — Yönelmek K Örnek: Bölük o tarafa istikamet aldı cÜb etti) & Bölük o tarafa yöneldi. (Tevec- tikbal — Gelecek Örnek; İstikbal için birçok düşünceleri — Gelecek için birçok düşünceleri vardı. vardı İstiklâl — Erkinlik Örnek; Türk mülleti istiklâlini Atatürk'e med- yundur — Türk — ulusu, erkinliğini — Atatürk'e borçludur. ikmah etmek — Derinlemek Örnek: Âmakı kalbimdeki düşünceleri — i: — etmek mi istiyorsunuz? — Yüreğimin düşünceleri derinlemek mi istiyorsunuz? tikrah — Tiksinti, iğrenme — Ödrnek: Sun'l hareketlerden istikrah ederim — — Yapma hareketlerden tiksinirim (iğrenirim). İstikrar — Durluk — Örnek: Pronsız frangının istikrarına çok çalı- — gelmişti «« Fransız frangının durlüğü için çok çalışılmıştı . Teti etmek « Çoğumsamak — Örnek: Bu parayı istikser etmeyia — Bu para- yı çoğumsamayın. İetikçaf — Açı — Örnek: İstikşaf tayyaresı « Açı uçkatı. İstikşaf etmek — Açılamak Örnek: Düşmaenın vaziyetini istikşaf etmek üze- re bir kol yolladı — Düşmema durufmunu açıla- mek Üzere bir köl yolladı, Tstilâ Salgın Örnek: Bu topraklar bir vakitler düşman İsti topraklar bir - vakitler düşman salgınına uğramıştı. lâsına uğramışlı — Bu İstilâda bulunmak, müstevli olmak — Salgın et mek İstilâ etmek — Kaplamak, basmak Örnek; Çekirge her tarafı istilâ etti & Çekirge her tarafı kapladı, Düşmanların istilâ ettiği yerler — Düşmenla- rın Bastığı yerler. İstilâm etmek — Ne olduğunu sormak Örnek: Neticeyi istilâm ettiler — Sonucun ne olduğunu sordular, İstilzam etmek — Lüzumlaştırmak, — gerektirmek Örnek: Cezayr istilram eden bir bareket — Ce- zayı gerektiren (Izumlaştıran) bir hareket, İstiman etmek — Aman dilemek Örnek: Âsiler aman dilediler, istiman ettiler — Azıyanlar İstimhal etmek — Önel istemek İstimzaç — Yoklama Örnek: Bu meseleyi istimzaç | — Bu sorumu yoklama içir n size * geldim geldim. İstimzaç etmek — Yoklamak Örnek: Bu meseledeki likrini istimzaç — edece- ğim — Bu sorumdsaki fikrini yoklıyacağımı, İstinad etmek — Duyanmak Örnek: Hayatında kendinden başka kimseye istinad etmedi — Hayatında kendinden — başka kimseye dayanmadı. İstinadgâh — Dayanç Örnek; Bütün istinadgühım sizsiniz * Bütün dayancım sizsiniz. İstinas etmek — Alışmak İstinsah etmek — Kopye etmek Örnek: Bu kitabı istinsah etmek için yizmi li- ra istedi — Bu kitabı kopye etmek için yirmi Tira istedi, Istintak — Sorgu * Örnek: Önce onu — Önce onu sorguya çektiler, intaka — çektiler İstintak altına almak — Sorguya çekmek İstirahat — Rahatlanmak, rahat İstirahat etmek — Rahatlanmak, dinlenmek İstirham — Yalvarı Örnek; İstirhama lüzum yak, işinizi yaparlar «« Yalvarıya Iürum yok, işinizi yaparlar. İstirham etmek Yalvarınak, yakarmak Örnek: İstirham ederim, cürmümü affediniz — Yalyarırım, suçumu bağışlayınız. İstirkab — Çekemezlik Örnek: ÂAlfcenab olanlar — başkalarını — istirkab küçüklüğünü göstermezler — Akı olanlar 'baş- kalarını der. çekemezlik küçüklüğünü göstermez- İstisgar etmek — Azımsamak Örnek: Kendisine tediye edilen gar ettiğine hayret ettim — Kendisine ödenen parâyı azımsadığına şaştım. İstürkal elmek — Ağırsamak ri istiskal etmek değil, ona ijkram - Konuğu ağırsamak — değil, 11 — Bu makineleri böyle muattal bi rakmakta bİr menfsat yoktur,* onları istismar etmeliyiz Jeri — böyle işlemez — bi- rakmakta bir fayda yoktur, onları işletmeliyiz. 2 — Kendisine karşı irae buyurduğunuz merha- Tdete istinaden sizi —istismar etmek - istiyor © Kendisine karşı gösterdiğiniz acımaya dayans- rak sizi sömürmek istiyor. Müstamere — Sömürge Örnek: On dokuzuncu asırda Avrupa - düveli amuazrsması — müstamereler edinmek düştüler - Ayrupa bü- yük devletleri sömürgeler edinmek isteğine düş- tüler hevesine On dokuzüncü asırda Tstisna »— Ayra (Bak: Fark) Tstisna etmek —— Ayramak Ayral Ayralık İstisnai — İstisnaiyet » İstiçare — Danış Örnek: Mühim işlerde istişare ile bareket m udur — Önemli işlerde danışarak reket etmek doğrudur. Istişmam etmek — Sezinlemek Örnek: Öyle bir şey olduğunu — istişmam edij yorum —- Öyle bir şey olduğumu sezinliyorum. İstitaat, takat — Güç ek: İstitaatimin en son baddine kadar mün en san derecesine kadar. Estitale *& Uzatı Örnek!: Mesele, yalnız kendi budutlar; dabilli de kalsa gene bir şey değil, bir takım istitalele de oldu da — Sorum, yalnız kendi - sınirları çinde kalsaydı gene Bir şey değil, bir takım uzüd trlar da ortaya çıktı da, İstitar & Örtünme Örnek: Veçhi dilârayı kamer bir sehadı muzltğ le istitar etmişti —— Ayın gönül süsliyen yüğ karanlık bir bulutla öztünmüştü. İstürad — Arasöz Örnek: Burada bir istitrad yapacağım —« Burtl ya bir nrasöz koyacağım. —— DÜZELTME Kılavuzun 25 inci sayısmın dördüncü sütununda insani Karşılığı olan insel kelimesinin yanmâ insaniğ de ilave olunacaktır. Yedinci sütununda inzibat karşılığı olan yasa kelimesi yasav olarak düzeltilecektir. K Son sütununda gayri iadi kelimesin: ör lüzumsuzdur.