29 Ekim 1938 Tarihli Yarım Ay Dergisi Sayfa 24

15 CUMHURİYET YILINDA KÖYCÜLÜK DAVA 1923 denberi büyük ve şiddetli ham- lelerle devam eden milli kalkınma hareketi arasında köycülük işlerine de mühim bir yer ayırmak lâzımdır. Tarihi bir zaruretin ifadesi olan «Köy davası» öteki milli davalar gibi Atatürkün, Türkliğe armağa- mdir. Osmanlı İmparatorluğunun inkırazı çok iyi bilen ve gören, mü- hâdiseleri bizzat yaşıyan bü- yük inkılâpçı, milli kurtuluşun siyasi cep- hesinde muzaffer olduktan sonra, içtimai cepheye geçti ve ilk sözü ve şu oldu: « Bu memleketin hakiki sahibi, efendi- si, hakikaten müstahsil olan köylüdür.» Atatürk bu sözlerin manâsını, herkesten iyi biliyor ve bütün memleket münevverliğinede öğretmek istiyordu. Asırlardanberi huduttan hududa, harpten harbe sürükliyerek kanlarını heder ettiğimiz w asil insanların önünde bizi hürmetle eğilmeğe çağırmış olan Büyük Şef, o gün- denberi bu davayı adim adım takip etmek- tedir. Memleketin yarısını bir harabe halin- de teslim alan Cümhuriyet hükümeti, ya, pılacak sayısız işler arasında harap olan köylerin, yeniden kurulması, sönen ocak- larin tekrar uyandırılması, aç köylüye yi- yecek, giyecek ve tohum verilmesi; zaten elinde avucunda birşey kalmamış olan bir- çoklarına para, ziraat aletleri temini gibi en, acele yapılması gerekli olanlarından başlamak şartiyle, daha esaslı ve devamlı kalkınma işlerinede başlamak zarvriyetin- deydi. Para kıtlığı, teşkilât eksikliği, ele- man yokluğu, zamanın darlığı, hâdisele- rin de tazyiki.. karşısında hükümet, mevcut imkân ve vasıtalardan azami;”derecede şumulünü ilk zamanlar bir kül halinde değil, ancak mahalli ve kismi tedbirlerle önlemek mec. buriyetinde kalmıştı Yazan : Selâhattin KANDEMİR aha esaslı konuşmak için mevzuu şöyle şemalandırabi liriz. aa halli için şu meselelere el atmak lâzımdı 1 — Habeş evvel köylünün Cüm- huriyet rejimi içinde hukuki vaziyetini tesbit etmek. 2 — İdari teşkilâtı köylere kadar götürmek ve sağlamlaştırmak. — Köylünün muhtaç olduğu tohum- etmek İlani ona vermek, onları ıslah 4 — olan mıntakalardaki halka paraca, sila ii ederek yanan ocak- ları yeniden tüttürm 5 — Toprağı isiyan yerli köylüye ve dışarıdan gelmeğe başlıyan göçmen- lere, mültecilere arazi verme 6 — İskân işlerini teşkilât dina almak. 7 — Köylünün sağlığını temin edecek tedbirler almak, sıtma ile diğer savaş yapmak, bataklıkları en âcil hastalıklarla kurutmak 8 — Köylüyü cihaletten kurtarmak için köy okullarının sayısını çoğaltma 9 — Köylüyü mürabahacılardan kur- tarmak, köyde nakit sermaye terakümünü o etmek. Zirai o mahsulleri rk ve m çoğaltmak, ıslah et I — Geri bir teknikle çalın köylü- ye yeni ziraat usullerini öğretm 12 — İstihsali arttıracak dia köy- lere kadar yapılan zırai kalkınma hareketi Çuyandırmak İş iki madde halinde te bu ala on gösterdiğim bu büyük ve çok karışık da- va mevzularının halli, bugünkü neslin ve Cümhuriyet hükümetinin omuzlarına yük- lenmiştir. Her maddesi içinde binlerce Bu memleketin e hakiki sahibi, fendisi, hakika- ten müstahsil o lan köylüdür.s Ayrı ayrı mevzu bulunan bu daya j Ün de onbeş yıldanberi devam eden Çalış lar bizs birçok müsbet ve faydalı meli vermiştir. Gerçi, Başvekilimizin dedikleri ö « Milli zaruret halinde görülen işin başarılması için sarfedilecek heri bir emek veya fedakârlık, istihsal gd, netice karşısnda daima küçüktür. , p itibarla, köy davasına halledilmiş gözü bakamayız. Bununla beraber A yi ri de küçük ve kiymetsiz görmeyiz, ? Şimdi burada köycülük sakasi yi pılan işleri umumi hatlariyle gösteri çalışacağız. Ziraat işleri: I — Ziraat tedrisatına eharmii verilmiş, yüksek ziraat enstitüleri muş, Avrupaya talebe gönderilmiş, telif ziraat kursları açılmıştır. Köylü münevverler için birçok neşriyat yp det mıştır. işle 2 — 1924 den itibaren tohum y tari istasyonları kurulmuş, burada yetiştir iyi cins tohumluklardan binlerce ton i sali gıtılmıştır. — Pamuk, pirinç, buğday tül, mas arpa, haşhaş gibi mahsullerin il vepi. fayı galtılması hakkında türlü tedbirler w ül mıştır. — Sun'i çayırcılığın, bağcılık ve Di vegilik, tavukculuk, ipekböcekcili ginin iğ kişafı için teşkilât kurulmuş, ması edilmiş, mütehassıslar yetiştirilmiştir. 5 — Meteoroloji enstitüsü kurulm ları leri elini bat gül havyan ve nebat hastalıklarıyle m Ni il en sin Jen kal lun —hl savaş tedbirleri alınmış, haralar fe Zi edilmiş, (o hariçten (damızlık hayvanlı getirilerek köylere kadar gönderilmiş — Ürman işlerine bilhassa ehensf yet verilerek ormanların muhafarası, & Zaltıması ve onlardan faydalanma tedi leri alındı. Hemen her köyde ağaçlı? vi işi bir dava halinde takibedilmiştir. (& hassa Trakyada bu iş oldukça ilerlemişi Ee işleri: — Âşarın MR inkılâbin & ni ii bir hareketi olmuştur. neli 2 — Köylünün el mükellefiyelii gittikçe azaltılmıştır: ii vergisi ini köy rilmiş, geçen sene bey; at ve eşek gileri kaldırılmıştır. Keli doğrudi meş doğruya devlete eee vergi şehirle © ve nisbetle çok azdır. i Köy kanunu ve tatbikalı : < 18 Mart 1925 tarihinde tatbikinelit) dik lanan 442 sayılı Köy kanunu, köy ida? bi rini hükmi şahsiyet halinde teşkilâtlrir aç mış, onlara köylerinin kalkınması (©! hukuki ve idari imkân ve salâhiyeizi vermiştir. Cümhuriyetten evvelki deri köy idarelerinin bu salâhiyetleri pek akl