26 Haziran 1954 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 15

DÜNYADA OLUP BİTENLER ra Guatemala şehirlerinde duvarları bü yük bir afiş susluyordu Bu afişte şöyle bir Lâtin iri yarı Sam Amca. ya bir çelm kıyor Yine haylaz ço- cuk gibi tasvir olunan diğer Lâtin A- merık lı me 1 k tler de müşkül du- oskoca adamın etra- fında guluşup dıllerını çıkarıyor nara- lar atıyorlar Maalesef, bu karikatüre — fazla mü- balâğalı demek mümkün değil. Sam Amca, — Amerikada sayılan bir şahsi- yettir. Kuvveti yerinde, eserleri mey- dandadır. Dehşetlı bir satın alma kabi liyeti vardır. Fakat bu, onun aynı za- manda sevildiğini de gostermez Lâtin Amerikalıda Birleşik Amerikaya karşı bir aleyhtarlık, hattâ bir nefret vardır MEMLEKET |— NüÜFus — KOMÜNİST ADEDİ Arjantin 18.056.000 40.000 Bolivya 3.089.000 2.000 Brezilya 55.772.000 60.000 Dominika 2.236.000 — Ekvator 3.350.000 5.000 Guatemala 2.890.000 1.000 Haiti 3.200.000 -- Honduras 1.513.000 Kolumbiya 12.033.000 5.000 Kosta Rika 850.000 5.000 i Küba 5.807.000 30.000 Meksika 28.053.000 5.000 Nikaragua 1.088.000 — Panama 864.000 1.000 Paraguay 1.464.000 2.000 Peru 9.035.000 10.000 Salvador 2.054.000 1.000 Uruguay 2.353.000 15.000 Venezuela 5.440.000 20.000 ki, bunu komünist teşekküller istismar etmekten geri kalmıyorlar. Sam Amcanın son çaresi: uatemala'daki durum hakkında A- merikah idareciler, bir yandan ted- bir almağa çalışırken, bir yandan da artan endişelerini açıklamaktan geri kalmıyorlar. Ne yapmalı? Panama kanalına bu kadar yakın bir yerde kurulan bu ko- münist üssünü nasıl temizlemeli, hü- kumetı iş başından — nasıl uzaklaştır- alı Elde bir Karakas kararı var. Bu ka- rardan hareketle Rio anlaşmasının tatbikine, yani bir müdahaleye kadar gitmek belkı mümkün. Nitekim son 16 gelen haberlerden anlaşıldığına göre, Bırleşık Amerikanın teşebbüsiyle, temmuz ında Montevideo'da bir toplantı yapılarak Guatemala'nın du- mu ve arzettiği tehlike incelenecek. Fakat bu konferansa iştirak edecek o0- lan Amerika devletlerı arasında tam bir görüş birliği yok. m Guate- mala hâdiselerine muvazi olarak Mek- sıkad urasd ve Kolombia'da baş Guatemala'ya müza- hır oldugu anlaşılan nümayişler de di- ger bır çok Lâtin Amerika memleket- ler Rio anlaşması gereğince, Gua- temala nın işlerine müdahaleye kadar ileri gidip gitmemekte mütereddit bı- rakacak mahiyette görülüyor. erikanın, kıta komşulariyle mü- nasebetlerini belkı büsbütün başka yoldan ıslah etmesi ve komünizmle mücadelede yine busbutun başka yol tutması lâzım gelece Bu yolu bizzat Amerıkahlar da bi- liyor ve hattâ bazı gazetelerinde açık- lamağa cesaret ediyorlar: Lâtin Ame- rika ile ticari münasebetlerini, — o memleketlere çınde devlet manzarası ve hırslı kumpanyalar usulüne son Vermek A.B.D. Güneyin reaksiyonu enci haklarının teslim ve iadesi yo- lunda A.B.D.de alınan karar önünde ananeperest cenuptan birçok itirazlar yükseldi. Bir kısım eyaletler, yüksek mahkemenin bu kararı dışında kala- bilmek için bütün resmi mekteplerı hususi mektep haline tinde olduklarını da Georgia eyaleti valisi bir nutuk söyledi: "Bu kararı tatbik etmıyecegız Bu- nu bize kabul ettirmek için birkaç tümen asker kâfi gelmiyecektir" linden sozler sarfetti. Diğer bi lette ümum 'Zzencileri şımale sürmek tedbirleri üzerinde yor. Hattâ o mahut Ku- lasının, zencilere dehşet salan "cina- yet cemiyeti" nin tekrar dirilmesinden de bahsediliyor. Yüksek mahkeme kararının yer yer mahalli mukavemetlerle karşılaşacağı ve mutlaka tatbiki gereken bu kararın kitabına uydurulmağa çalışılacağı — bir müddet için de olsa — bekleneni- lir. Nitekim bundan evvel zencılere oy hakkı tanındığı zaman da bazı eyalet- lerde buna benzer tedbirlere başvurul— muştu. eselâ "büyük baba hükmü" bunun en karakteristik bir misalidir. Buna göre, eyaletlerden bir kısmı, zencilere oy hakkı tanıyan kanunu tat- bik etmekle b aber, kendi mahallı mevzuatlarına "oy kullanacak kim: nin büyük babasının sılah taşımış ol— ması lâzımdır" hükmünü vazederek hepsi esir torunu olan siyahileri oto- matik olarak sandık başından uzaklaş- tırmışlardı. çok şiddetli Gamsız Teyzenin Maceraları Lâkin bütün bunlar, düzensiz ve muvakkat kalmağa mahküm sızlanma- lardan başka bir şey olmamıştır. — Bu- gün de, yüksek mahkemenin kararı karşısında aranan kaçamak yolları da hakiki, âdil ve insani prensip karşı- sında uzun zaman kullanılamayacaktır. AKİS, 26 HAZİRAN 1954