1 Mayıs 1965 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 22

TİYATRO Konya Operasyon elif, be... Haftanın başlarında Pazartesi gecesi, Devlet Tiyatrosu sanatçıları, Konya nın kitaplıktan bozma şirin tiyatro sa- daldı. Seyirciler merak ve şaşkınlık içinde bakınırlarken, delikanlılardan biri sahneye fırlayarak, boyun damar- larını şişire şişire haykırmağa başla- dı: "— Bunlar komünist işidir! Bu müs- lüman memlekette oynanması caiz de- ğildir, seyri günahtır!." elikanlı, Oo örümcekli (o kafaların beynine akıttığı zehri daha bir süre kusmak niyetindeydi ama, ön sıralar- dan yetişen bir binbaşı kendisini baca- ğından çektiği gibi aşağı aldı. Öteki saldırganlar ise bu arada seyirciler ta- rafından kıskıvrak Oo yakalanmışlardı. Ama olay sadece bu birkaç çocuğun yakalanmasıyla yatışacak cinsten de- gildi: Dışardan tiyatro binasının cam- larına yağmur gibi tuğla, taş yağıyor- du. Salonda panik başlamış, herkes can kaygusuna düşmüştü. Kulaktan kulağa, Konya İslam Enstitüsü öğren- cilerinin tiyatroyu bastıkları fısıldanı- yordu. O gece, birkaç yüz Enstitü öğren- cisinin okulun camlarını kırarak kaç- tığı, çıkacak herhangi bir olayı önle- mek amacıyla, okul yöneticileri ta- rafından tiyatroya telefonla ( bildiril- miştir. Maksatlı olarak okuldan kaçan kaçı içeriye girebilmiştir. Bu yüzden içeride durumun o yatışmış olmasına rağmen, binanın önündeki taşkınlık bir süre daha devam etmiştir. Süku- net ancak, olay yerine yetişen askeri birlikler tarafından sağlanabilmiştir. İşin düşündürücü yönü, aynı o- yunun bundan otuz yıl önce gene Kon- yada, Darülbedayi sanatçıları tarafın- dan oynanmış olmasıdır! Otuz yıl ön- ce alkışlanan bir eser, bugün geri kal- mış zekâların tuğlalı saldırılarına he- def olmaktadır. Acı ve düşündürücü o- lan budur! Dahası var: "Hülleci" Ankarada.. Altındağ Tiyatrosunda oynandığı sıra- da, Ankaralı İmam - Hatip Okulu öğ- rencileri sahneye çelenk (o koymuşlar- dır! 30 Piyesi gördüm Oyun : ' — "Palto": (oyun, 1 perde). 2 — "Edouard ile Agrippine"; (Oyun, 1 perde). Yazan : I — Wolf Mankowitz! (Gogolün hikâyesinden) 2 — Rene de Obaldia. Çeviren : Il — Şadan Karadeniz. 2 — Salâh Birsel. Tiyatro : Devlet Tiyatrosu (Oda Tiyatrosu). Sahneye koyan : | — Suat Taşer. 2 Ergin Orbey, Dekorlar : Hüseyin Mumcu. Işık : İhsan Narmanlı. Konu : | — "Palto" (Kaput), Gogolün ünlü hikayelerinden biridir. Kırk yıl çalıştığı, içinde ihtiyarladığı hazır elbise deposunda, havı dökülmüş, eri- miş yirmi yıllık paltosuyla soğuktan titreyen, yenisini yaptırmaya gücü yet- meyen, her gün yüzlercesini saydığı, deftere geçirdiği hazır paltolardan bi- rini olsun sırtına geçirmesine izin verilmeyen, sonunda elinde büyümüş pat- ron oğlu tarafından sokağa atılan ve bir palto ambarında paltoya hasret çekerek ölen zavallı Fenderin hikâyesi. Aynı zamanda, iyi yürekli. Fendere kumaş parasına palto dikmeğe razı olacak kadar iyi yürekli terzi Morry'nin de hikâyesi,.. 2 — Yaşlı bir çiftin -belki de ayrı mizâçlardaki birçok çiftlerin- dra- mına -babası panamalı, anası fransız olan- şair yazar, çağdaş b -meşin ceketlilerden feza çalışmalarına, existentialisme'den modern term nolojiye varıncaya kadar- hicvini katmış. Bu mevsim İstanbulda. Gen Arda gördüğümüz "Kaplan" oyununu hatırlatıyor. Oynıyanlar : 1 — Kerim Afşar (Terzi Morry), Yalın Tolga (Fender), Zafer Ergin (Patron Ranting), Savaş Başar (Yeni memur). 2 — Ali Algın (Edouard), Jale Birsel (Agrippine). Savaş Başar (Meşin ceketli). Beğendiğim : I — Suat Taşerin, oyunun "humaine" yönü kadar, taşı- dığı sosyal problemi de meydana çıkaran ve ona bütün havasını yalın bir oyunla kazandırmayı başaran sahne düzeni. Fender'de Yalın Tolganın, Morry'de Kerim Afşarm -uzun piyeslerdeki obaşarılarını gölgede bırakacak nitelikteki- kolay ımutulmıyacak yaratışları. İhsan Narmanlının bu oyu- na çok şey kazalptlıragı yz ışıkları. 2 — Ergin Orbey in, şairin nüktesini duyuran, kıvrak sahne düzeni. Ali Algınla Jale Birselin, zitlıkları içinde,, ifadeli oyunları Beğenemediğim : I — Hiç bir şey yok. 2 — Kimi aceleden -tempo uğruna-, kimi gevelemeden -oyun uğruna- 65 kişilik salonda zor duyulan birçok replikler... Sonuç : Zevkle, ilgiyle izlenen iki oyun Naciye FEVZİ Oda Tiyatrosunda "palto" Paltosuzun biri AKİS, 1 MAYIS 1965