5 Haziran 1965 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 8

YURTTA OLUP BİTENLER kanadının "Evet" demesi de beklen- memektedir. A.P. kanadının İzmit se- natörleri ise "hâl-i isyan"dadırlar! Haksız icraatı sonucu yenilgiye uğ- rayan, yenildikçe şaşıran ve şaşırdıkça yeni yeni keyfi tasarruflarda bulunan Erdemin yaptıklarının tamamını bir kalemde vermek imkânsızdır. e Sanayi Bakanlığı bünyesinde olup bitenlerin daha renkli, daha eğlenceli (okısımları gelecek haftalarda anlatılacaktır. Petrol Kılıf hazırlıyanlar Petrol meselesi 27 Mayısta İstanbul caddelerini boydanboya büyük ya- zılarla kapayacak kadar halka mal ol- muşken, aynı günlerde TBMM. çatısı altında, bu konuya yönelen dikkatle, rin daha da bilenmesini gerektiren o- laylar cereyan etmektedir. TBMM Ka- mu İktisadi Teşebbüsleri Komisyonun da AP'liler tarafından sahneye konul- mak istenen bir oyun, bu milli dava- da açılan mücadelenin "perde arkası taktikleri'nin güzel bir misalidir. Bu Komisyon. İktisadi devlet teşek küllerinin hesaplarını incelemekle gö- revlidir. (o Statüsü itibariyle (| iktisadi devlet teşekkülü olmıyan, fakat ser- mayesinin yarısından fazlası (devlete ait bulunan anonim şirketlere ait he- saplar da bu komisyona gönderilmek, tedir. Ancak bunların ibrası veya her- hangi bir şekilde oylanması söz konu- su olmamakta, sadece görüşülebilmek- tedir. Durum bu iken Türkiye Petrol- leri Anonim Ortaklığı -TPAO- ile il- gili bir konu ortaya çıkınca, işler -ve usüller, değişivermiş. Komisyonun AP İl Başkanı Baki Güzey ile yine AP'li Kâtibi Mehmet Ünaldıya bir işgüzar- luk ârz oluvermiştir, Ünaldı ile Gü- , TPAO'nun aleyhine bir karar a- lınması için elden geleni arda koyma- mışlar ve neticede Komisyon raporuna şu satırdan koydurtmağa muvaffak ol- muşlardır: "Çukurova Çimento Sanayii Türk Anonim Şirketi ve Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığının, sermayelerinin arttırılmasında, kuruluşların aktif de- gerleri, günün rayicine göre tesbit e- dilmeksizin çıkarılan hisse senetlerinin yeni ortaklara nominal değar üzerin- den devredildiği ve bu suretle eski or- takların menfaatlerinin aleyhinde du- rumlar ihdas edildiği görülmüştür. Ser maye tezyidlerinde hukuk ve işletme- cilik esaslarına uygun işlem yapılma- sını sağlıyacak tedbirlerin Hükümetçe alınmasını temenni ederiz. Bu konuda başta hazine olmak üze - re, şirketlerin eski ortaklarının ziyaa 8 uğratılmış bulunan haklarının ladesi- ni sağlıyacak tedbirlerin (alınmasını zaruri bulmaktayız..." Bir muhalefet şerhi Ancak. Ünaldı ve Güzeyin gizli faa- liyetleri Komisyon raporunun im- zalanması safhasında oaksamıştır. O- yunun farkına varan CHP'li ve tabii senatör üyeler, rapora muhalefet şerhi koymuşlardır. CHP'li Reşit Ülker ise, Petrol Kanununu değiştiren tasarıyı hâzırlarken edindiği alışkanlıkla me- seleyi daha derinlemesine ( incelemiş ve bir karşı rapor halinde kaleme al- dığı 9 sayfalık muhalefet şerhi ile AP'lilerin oyunlarını tamamiyle orta- ya koymuştur. Türkiye Petrollerinin, yetersiz olan sermayesini arttırması SI- rasında, 38 milyon 375 bin liralık his- se senedinin Ordu Yardımlaşma Ku- rumu tarafından satın (alınmasında AP'lilerin nasıl bir sakınca gördükle- rini anlıyamadığını-aslında anlaşılmı- yacak bir şey yok ya!- nazikâne ifade eden Ülker, muhallefet şerhinde şu ifa deyi kullanmıştır: Türk Silahlı Küvetleri bütün va- tan evlâtlarına kapısı açık ve Türk milletini temsil eden milli bir kuruluş- tur. Yurdu korumak gibi yüce bir gö- revi üzerinde taşıdığı için de yurt so- runlarına ve sorumluluklarına sade vatandaşlardan ve sade kuruluşlardan çok yakın ve ilgilidir. Böyle bir e luşun TPAO'da hissedar olması, söz sahibi olması, ancak bir Gina teş- kil edebilir. Reşit Ülker Fincancı katırlarını ürküttü Muhalefet şerhi şöyle devam etmek ir: "Böylece bu idiaların aslı olmadığı kanunlar ve usüller zorlanarak bu iş- lerin bir mesele haline getirilmek is- tenildiği. 1959. 1960, 1961. 1962. 1963 yıllarının iktisadi devlet tevekkülleri raporlarında pek çok üzerinde duru- labilecek nitelikte nokta olmasına rağ men bunların hepsi bir yana itilerek kanun geregince henüz tetkiki müm- kün olmıyan, 1954 yılına ait bir ikaz yazışma bu kadar önem verilmesi, ay- nı konunun raporda iki defa yer al- ması, Komisyonun TPAO niteliğinde bir kuruluş hakkında karar almak im- kânı olmadığı halde karar alması, ma- li ve cezai sorumlulukların raporda bahsedilmesi hukuken mümkün değil- ken ve Komisyonda buna dair bir ka- rar mevcut değilken bunun raporca yer alması, nihayet TPAO'nun cevabı Komisyonda okunurken ağır ve şid- detli sözlerle özellikle başkan ve kâtip tarafından müdahalelerde bulunulma- sı, komisyonların hükümetlere direktif vetmesi mümkün değilken hükümete yazı yazılması hakkında karar İstih- sal edilmesi gibi haller bu konuda ö- zel bir durumun ve maksadın mevcut bulunduğu kanaatini uyandırmıştır." Ülker, bu "özel durum ve maksad"! muhalefet şerhinin en son kısmında açık olarak söyle izah etmiştir: "Petrol işlerinin bugünkü ve gele- cekteki idaresi bakımından 38 milyon luk hisse senedinin Ordu Yardımlaş- ma Kurumuna satılması (affedilmez bir hareket sayılarak, gerek TPAO'n- daki ve gerekse diğer kuruluşlardaki ileri gelen yöneticileri, komisyon ra- porunda sorumlu duruma sokarak ve bu rapora dayanarak. İlgili Bakanlık- larca bir takım temizleme hareketle- rine girişmek, gerekçe olarak da ko- misyonumuzun raporunu ileri sürmek tasavvurları vardır, Önümüzdeki gün- lerde bunun ça şahit olma- mız çok muhtemeldir. Kraldan çok kralcılar Gerçekten, bu muhalefet şerhinin ya- zılışından çok kısa bir zaman son- ra. Millet Meclisinde Sanayi Bakanlı- ğı Bütçesi görüşülürken, Petrol hak- kında açılan görüşmelerde, İktidarın niyeti, Ülkerin tahminini doğrulaya- cak şekilde açığa çıkmıştır. e "Petrol Kanununun o değiştirilmesine lüzum olmadığı ve yabancı şirketlerin mem- leket için en faydalı şekilde çalıştık- ları" istikametindeki parlak fikirleri- ni tekrarlıyan Enerji Bakanı Mehmet Turgut, TPAO'na da, mütadı veçhile en sert şekilde hücum etmiş, bu milli AKİS, 5 HAZİRAN 1965