June 3, 1938 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 10

Sahife 10 Başvekil Hatay işinde çok yakında iyi bir neticeye varılacağını söyledi (Baş tarafı briinci sahifede) Üsbecilerin azgınlığı Dün vaziyetin gerginliği her taraf- ta birçok bethahların ve:bu vaziyet- te şuurunu kaybedenlerin kontrolu imkânsız haberler yaymalarına sebep olmuştur. Öyle ki köyde bulunan ço- cuğundan, babasından veya akraba- sından haber alamıyan ve Usbecile- rin azgınlıkları yüzünden köyle- rine de gidemiyenler bu akrabaları- nın öldükleri şayiasını çıkarmak su» retile hükümetin kendilerine muha- fiz terfik etmesini veyahut hiç olmaz” sn resmi bir haber alınmasını temin dan Köle asayişin temininden âciz kalmış olduğunu itirafa müncer ola- bilecek böyle bir anababa günü vâzi- yetinde mevsuk olsun, olmasın, her müracaati isaf lüzumunu hissetmiş, neticede bu şaylaların yüzde yetmişi- nin uydurma şeyler olduğu sabit ol- muştur, Ancak bu vaziyet bir taraf- tan fikirlerdeki heyâcanı ve telâşı art- tırmış, diğer taraftan da âskeri kuy- vetlerin bu suretle dağılmaları yü- zünden asayişin temini pek ziyade zor- laşarak emniyet ve itimad tamamen ortadan kalkmıştır. O derecede ki mahalleler arasında gidip gelme im- kânı katiyen zail olmuş ve bâzı hal- lerde Fransız zabitleri dahi gidecek- leri yerlere yalnız gidememek vaziye- tinde kalmışlardır. Mahallelerinde postane mevcud olmadığı için Türk- ler muhabere imkânından mahrum kalmişlar ve Türklere gelen telgraflar tevzi edilememiştir. Türk konsoloslu- ğuna gelen bir telgraf mıntakadan mıntakaya telefonla celbedilen adam- larla okonsoloshaneye gelebilmiştir. 'Türk köylerine çeteciler tarafından yapılan baskınlara kurban olanların cesedleri gömülebilmek için asker mu- hafazasında celbedilebilmiştir. Hulâ- sa dünkü gün Antakya için tam bir dehşet içinde geçmiştir. Vaziyette salâb görülüyor Bu gece ve bugün bir hâdise kay» dedilmemiştir. vaziyette mahsus bir salâh görülmektedir. Bundan, intiha- batın beş gün için tehirinden ziyade yukarıda bildirdiğim tedbirlerin şim- diden halk arasında $ayi olması ve askeri kıtaalın Türk düş manı canilerin takibine ellerin- den geldiği ve miktarının yettiği kadar başladıklarının bariz bir şekilde görülmesi müessir ol- muştur. Bu vaziyet şimdiye kadar dö- külen kanlardan daha bidayette bu şekilde hareket etmiyenlerin mesul olduklarını gösteren en güzel bir de- ildir. Bu defa da bir kere daha al- danmıyorsam, bundan sonra geçecek her gün asayiş ve intizanın ve kayıt #erbesliğinin en büyük nefine olarak geçecek ve unsurlar arasına sokulan f#tne ve nifak biraz zorlukla da olsa tedricen ortadan kalkacaktır. Zeytuniye köyüçetelerin kordonu altında Büveydiye civarındaki Zeytuniye 1s- lâm köyünün iki üç gündür çetelerin kordonu altında olduğu haber verili yor. Hükümet oraya bir müfreze gön- dermiştir. Dün gece bir Türkle anne- sinin öldürülmesile neticelenen vaka Düveyirde değil, Bağdadiye köyünde olmuş ve maktul Beyzade Akmedin kız kardeşi de aklını kaybetmiştir. 'Mütecarizlerden biri de ağır surette yaralanmıştır, Mütecavizlerden diğer birisi de hendekte yaralı olarak bu- Tunmuştur. Dün Dörtayak mahalle- sinde Etitürk şeyhi Abdullah Gelinin evi Usbeciler tarafından taşlanmıştır, Reyhaniyede düne kadar fevkalâde nazik bir şekil alan vaziyetin düzel- meğe yüz tuttuğu ve dükkânların açıldığı haber verilmektedir, Arab ajansının uydurma haberleri * Arap ajnsı bir Halep telgrafında bududa yeniden Türk kıtalı geldiğini bildiriyor. Ayni ajansı bir Antakya telgrafında kayıt neticesini Antakyada Türkler için yüzde 33, Arap ve taraftarı için 67 olarak tahmin ediyor. Diğer bir Antakya telgrafı netico- yi aleyhlerinde gören Türklerin muay- yen bir emir altında mühim karışık- lıklar çıkardıklarını, bu suretle ka yıt muamelesini durdurduklarını, üçü Ermeni, ikisi Arap olmak üzere ağır birçok yaralılar mevcud olduğunu, vaziyetin çok vahim bulunduğunu bildiriyor. Bu da Kudüs radyosunun uydurması Diğer taraftan Kudüs radyosu ta» rafından dün gece neşredilen bir tejl- grafta, evvelki gün Dörtayak mahalle sinde patlıyan bombanın Türkler ta- rafından atıldığı bildirilmektedir, Hâ- dişeleri tamamen tersine gösterme- ğe matuf bulunan bu haberlerin belki hiçbir kıymeti yoktur. Hâdise bildirdiğim gibi cereyan 6t- miştir, Bomba Usbeciler tarafından atılmış, yalnız 1 Türk kadını yaralan» mıştır. Fransız Hariciye Nazırı- nın emri Paris 3 (A.A.) — Hariciye Nazın Bonre dün akşam Türkiye büyük el- çisini kabul ederek uzun müddet görüşmüştür. Bonne Suriye fevkalâ- de komiserine vaziyetteki gerginliğin süratle zail olması için her şeyi yap- ması hususunda emir vermiştir. Fransa güya intihabat işini kolaylaştırmak için elinden geleni yapmış Paris 2 (A.A.) — Haves ajansı bil- diriyor: Salâhiyettar mahafl'de be- yan olunuyor ki, Türkiyenin Pariş büyük elçisi tarafından İskenderun sancağı hakında yapılan teşebbüsler bazı Ogazete haberlerinin oİzafe elmek istedikleri oüllimatım ma- hiyetini ohiçbir zaman almamış tır. Bu teşebbüsler, kayıt muamelele- rinin uyandırdığı güaleyan sebebiyle önüne geçilmesine imkân olmıyan mahalli hâdiseler üzerine Fransız hü- kümetinin münhasıran nazarı dik- katini celbetmeyi istihdaf eylemiş- tir. Dün öğleden sonra Türkyie bü- yük elçisi B. Suad Davazın yaptığı ziyaret dahi, iki Türkün ölümüne $0- bebiyet veren son hâdiseyi Hariciye Nazırına bildirmeği istihdaf eyliyor- | du. Bu gibi hâdiselerin tekerrür et- memesi için Suriye Fransız âli komi- serine talimat verilmiş bulunuyor. Asayişi muhafazaya memur makam- ların vazifesi, ellerinde bulunan kuy- vetlerin azlığı ve intihabat muam&- lelerinin doğurduğu heyecan dola yısile pek güçleşmektedir. Fransız hükümeti, intihabat devresini sükü- netle geçiştirmek için elinden geleni yapmıştır. Fransa ile Türkiye arasındaki dostluk münasebetleri ki bu müna- sebetler iki memleketin ayni gayeyi istihdaf eden umumi siyasetlerile son seneler içinde kuvvetlenmiştir. Fransayı bu sinirlendirici Hatay me- selesini dostça halletmek çarelerini araştırmıya osevketmektedir. Fakat Türk matbuatının Paris kabinesine yaptığı haksız hücumların, Fransız simâmdarlarınca harâretle arzu edi- len teskin işini hiç de kolaylaştıracak mahiyette olmadığını müşahede et- mek lâzımdır. Türkiye Büyük Millet 'Meslisinde Rüştü Aras son nutkun- da Fransız Kellogu Bonnenin «Büyük ve kıymetli bir Türk dostu olduğunu» İ söylemişti. Binaenaleyh Bonnenin bütün gayretlerinin alâkadar bütün tarafları memnun edici şerefli bir tesviye tarzını istihdaf etmekte oldu- ğuna güvenilebilir. Fransız gazetelerinin makaleleri Paris 2 (A.A.) — Gazeteler bugün 'Türk - Fransız münasebatından bah- sederek Hatay hakkındaki ihtilâftan dolayı bu münasebetlerin buhrana ka- rışmış gibi gözüktüğünü müşahede edi- yorlar. Pöti Pariziyen diyor ki: Hatayda çıkan son hâdiseler Fransa ile Türkiye arasındaki münasebetleri ihlâl edecek mahiyettedir. Bu hâdise- ler umumiyetle Kürtler, Ermeniler ve Türkler arasındaki oçarpışmalardır. Fransız makamati bu çarpışmalara ni- heyet verdiler. Fakat vukuunun önü- n8 geçemediler, Çarşamba akşamı Hariciye Nazırı Bonne, Fransız Alf komiserine Türkle- rin her türlü fena muameleye karşı hi- mayeleri hususunda kati emirler verdi- Iş Bankası ikramiyesini kazananlar 3 Haziran 1938 Başvekil Ankaraya gitti Ankarada 25 lira Ankarada 25 lira kazananlardan kazananlardan Ataullah Nilüfer Eyüp Ankara İ (Hususi muhabirimiz- den) — Türkiye İş bankası, kumba- ralı ve kumbarasız küçük cari hesap- ları için tanzim ettiği ikramiye plânı- nin haziran keşidesi yapılmıştır, Keşi- deye tahsis edilen mükâfatlardan 500, 250, 100 lira kazanların isimlerini bil- diriyorum: Beyoğlunda Ali, Ankara- da Osman Mustafa beşer yüz lira, An- karada Rahmi, İstanbulda Kâmil ve İbrahim 250 şer lira, İzmirde Yusuf, Ankarada Arif, Mehmed, İstanbulda doktor Ahmed, Hâfıza, Ziya, Sema- hat, Beyoğlunda Nazım, İzmirde Se- lâmi, Veysi, Adanada Ahmed, Akhi- sarda İntepe, Antalyada Nazime, Ba- ıkesirde Naci, Bursada Sinan, Gire- sunda Katerina, Karsta Şevki, Mani- sada Erol, Mersinde Mehmed, Sam- sunda Hamdi, Sıvasta Derviş, 100 er lira, Ankarada Nilüfer ve Ataullah ta 25 er lira kazananlar arasındadır. İktisad müsteşarlığı Ankara 2 (Akşam) — Nakid işleri umum müdürü Halid Nazminin İkti- sad müsteşarlığına tayini hakkında bir kararname hazırlanmış ve yüksek tas- dike arzolunmuştur, Otobüs münakaşasından çıkan davaya dün devam edildi Otobüs münakaşasından çıkan dava- lara dün asliye birinci ceza mahkeme- sinde devam edilmiştir. Bundan evvel- ki celselerden birinde mahkeme, bu da- va İle alâkadar bazı hususları mülki- ye heyeti teftişiyesinden sormuştu. Dün teftiş heyeti reisliğinden gelen cevap okunmuştur. Bundan sonra id- İ dia makamı evrakı istemiş ve mahke- me mütalâa İçin evrakın müddelumu- miye verilmesine karar vererek mühar kemeyi başka güne bırakmıştır. Bir bisikletli bir kadına çarparak yaraladı Kuzğuncukta oturan on beş yaşla- rında Hasan, idaresindeki bisikletle Üsküdarda Toptaşı caddesinden iler- lemekte iken Maide isminde bir ka- dma çarparak yaralamıştır. Hasan polisçe yakalanmış, Maide tedavi al tın alınmıştır. Bir apartımanın bacası tutuştu Nişantaşında B. Mehmed Aliye ald Eremek apartımanı bacası evvelki ge- ce yarısına doğru tutuşmuş, derhal haberdar edilen itfaiye yetişerek ate- şi vaktinde söndürmüştür. EEE EEE ERER EEE ğini Türkiye büyük ind temin eyle- miştir.» Jurnal gazetesi de şöyle yazıyor: «Fransanın arzusu, bugünkü gergin- liğin Hatay meselesile daha ziyade va- himleşmesine meydan vermemektedir. Fransa tarafından iyi niyet gösteril miştir. Fransız - Türk dostluğu o kadar sağlamdır ki, Londranın muvakkaten derpiş etmiş olduğu İngiliz tavassutu- na ihtiyaç yoktur.» Başvekil B. Celâl Bayar Dolmabahçe sarayına giderken (Baş tarafı birinci sahifede) Vekili B. Tetik Rüştü Aras, şehrimiz- de bulunan mebuslar, Vali B, Muhid- din Üstündağ, İstanbul Kumandanı, Polis Müdürü mali ve iktisadi mües- seseler müdürü ve erkânile kalabalık bir halk kütlesi tarafından hararetle uğurlanmışlardır. İzmitten geçerken İzmit 2 (Telefonla ) — Başvekil B. Celâl Bayar, yanlarında İş bankası umum müdürü B, Muammer Eriş ol- geçtiler. Başvekil istasyonda kalabar lık halk kütlesi tarafından karşılan- dılar, B, Celâl Bayar, trenin beş dakika tovakkufu esnasında burada yapıla Cak deniz müsabakalarına geleceğini söyledi ve İzmit klüplerine hediye ede- cekleri iki şarpinin bir an evvel gön- derilmesi hususunda alâkadarlara emirler vardi, Başvekil gelişlerinde olduğu gibi, hareketlerinde de halk tarafından duğu halde saat 21,30 da buradan | hararetle alkışlandı. Nafia Vekilinin Elekrik şirketindeki memurlara çok güzel bir tebliği (Baş tarafı birinci sahifede) müdürlük tarafından idare olunması mukarrerdir. Bu hususta icap eden kanun projeleri ve talimatnameler hazırlanmak üzeredir. Elektrik şirketinin satın alınması ve milli idareye devrolunması, Türk milletinin ve Türk gençliğinin fen ve sanat sahasındaki yapıcılık rüştünün ve kabiliyetinin şerefli bir iddiası ve ifadesidir. Bundan evvel ayni suretle | ecnebi şirketlerinden imtiyazları sa” tın alınan Demiryolları, Su ve Tele- fon gibi müesseselerin idareleri ele alındığı andanberi muhtaç oldukları ıslahatin fen ve zamana uygun csas- lar dahilinde milli teknik ve idari un- surlarımız tarafından yapılmakta ve idare edilmekte olduğu göz önünde tutulduğu halde ve yeni satın aldığı- mız Elektrik şirketini de muvaffakı- yetle tanzim ve ıslâh ederek işletece- Gimize tam bir kanaatim vardır. Gene satın aldığımız diğer müesse- sölerde olduğu gibi bu şirketten dev- ralınacak bütün memür ve vatandaş- ların da vaizfe ve iş cihetinden olan kabiliyetlerine ehemmiyet ve kıymet verileceği şüphesizdir. Kendilerinin de böyle milli bir dava mahiyetinde olan bir müessesenin maddi ve mane- vi vazifedar mesulleri olduklarını nâ- zarı dikate alarak daha ziyade dikkat ve alâka İle çalışacaklarından emi nim. Ayni zmanda elekirik işinin hü- 'kümet organları arasınd giren ve Tür- kiyenin en büyük ve en güzel şehirle- rinden biri olan İstanbul'un âmme hizmetinin en önemlisi olduğunu ve İstanbul halkının iyilik ve huzuruna, emniyet ve selâmetine hizmet &doce- ğini dalma hatırda bulundurmak ta ayrıca bir vazifedir. İdareyi - teslim almağa başlarken küçük, büyük alâkadar olan yeni ar- kadaşlara böyle bir tebliğin tamimi- ni lüzumlu va faydalı gördüm. Mu- vaffakıyetler dilerim.» Nafia Vekili; Ali Çetinkaya İngiliz - Italyan dostluğu (Baş tarafı 1 inci sahifede) Yapılan tahminler hilâfma olarak Ciano, Çekoslovakya meselesinden bahsetmemiştir, Kont ciano, Roma « Berlin mihverinden medihkâr bir li- sanla bâhsettikten sonra komünizmi tenkid etmiştir. İtalya İngiltereye tayyare satmak istemiyor Londra ? — İtalyan tayyare binbaşı- sı Caproni Londraya gelmiştir, Bura- da söylendiğine göre İtalya, fazla yap- tığı tayyareleri, bazı mali kolaylıklar mukabilinde tuğilereye satmak arzu sundadır, Londrada iki ziyafet Londra 2 (A.A) — İngiltere ile İtal- ya arasında ilk muntazam hava sefe- rinin açılmasını tesid etmek üzere tertib edilen bir ziyafet esnasında İlk defa olan «İtalya kralı ve Habeşistan imparatoru; nun şerefine içilmiştir. Sivil tayyarecilik müdür muavini Higdred, Hava Nazırını temsil etmek- te idi, Bu ziyafet esnasında Habeşistan imparatorunun şerefine içilmesi mu- hakkak olduğundan, bu şekilde bir nümayişe hükümet mümessillerinden birinin iştirak edip edemiyeceği ev- velce Hariciye Nezaretinden Sorul muştu, Nezaret, bu nümayişin İtalyanlar tarafından tertib edilmiş olduğu için bu Mususta hiçbir itiraz serdedilemi- yereği cevabını vermiştir. Londra 2 (A.A) Çemberlâyn, dün akşam İtalya sefiri Grandi tarafından verilen ziyafette hazır bulunmuştur. İngilterenin Japonya nezdin- de bir protestosu Şanghay 2 (A.A.) İngiliz konsolos- uk makamları İngiliz tebaasının Ja- ponlar tarafından işgal edilen mın- takalara ve bilhassa Nankine avdeti- ne mani olmak için güçlük çıkarılma sını Japon makamları nezdinde pro- testo etmişlerdir. ? Haziran 1938 ESHAM ve TAHYİLÂT 1933 ya borcu birinci tertip (Vadeli 19 Sıvas » 1933 tkramyleli Ergani 95 Sıvas - Erzurum 4 ürcü tertip 08 ÇEKLER Londra 1 İngiliz Trasi 823 Nevyork 1b9 Dolar 126,— Paris 100 Fransız Frangı 34050 Mülâno 100 Lirot 8,6250 Cenevze 100 İsviçre Frangi 28,08 Amslerdam 100 Holanda Flirini (694875 Beriin 100 Raylışmark 50,58,78 Brüksel 100 Belçika Prangı 212815 Atina 100 Drahmi 14 Sofya 100 Lera 15375 Prag 100 Çekoslovak Kronu 43180 Madrid 100 Posrta 15018 Varşova 100 Zloti 10823 Budapeşte 100 Pengo 2492 Bükreş 100 Ley 03,15 Belgrad 100 Dinar 286 Yokohama 100 Yen 36,29,28 Stokholm 100 İsveç Kronu 321226 Moskova 100 Ruble 237118