1 Mart 1986 Tarihli Commodore Gazetesi Sayfa 50

şaltılır. Daha sonra bu kondansatör ana- log girişe bağlanmış olan değişken direnç üstünden şarj edilir. Bu şarj sırasında en- tegre kondansatör, voltajının tetikleme dü- zeyine gelmesine kadar geçen zamanı kay- deder. Sonuçta elde edilen değer entegre- nin içindeki başka bir “register”e transler edilir. Bu değer, register'den basit bir PEEK komutuyla okunabilir. Bilgisayar ilk açıldığında | numaralı port otomatik ola- rak seçilir. Bundan emin olmak için: POKE 56322,PEEK(56322) OR 192 gırerek veri yönü register'ini kullanabilir- siniz. Sonra: POKE 56320,64 girerek Port 1'i, POKE 56320,128 girerek Port 2'yi seçebilirsiniz. Ne var ki bu işlem göründüğü kadar basit değildir. SID, girişleri milisaniyede birkaç kez test eder. Buna rağmen, program içinde yapı- lacak olan port seçimi ile bir değerin okun- ması arasında kısa bir gecikme olacaktır. SIRA JOYSTİCK'TE Bu iş için iki tane potansiyometre gerek- mektedir. 500 kilo-ohm'luk potansiyomet- reler bulunamazsa, herhangi bir potansi- yometre de işinizi görür. Direnç değeri iş- leyiş açısından çok belirleyici değildir. Dü- şük değerler ortaya çıkacak sayıların sınır- larının küçük olmasına, büyük değerler ise kullanılabilir değerlerin, dönüşün bir ye- rinde toplanmasına yol açar Potansiyometreler mekanik yapı bakı- mından genelde ikiye ayrılır: Sürgülü po- tansiyometreler ve normal yuvarlak potan- siyometreler. Biz ikinci tipi seçeceğiz. Po- tansiyometre direnç özelliğine sahip bir yol ve bu yol üzerindeki bir silgeçten oluşur. Yolun iki ucu, iki lehim terminaline bağ- hdır. Silgecin ucu da dışarıda, ilk iki ter- minalin ortasındaki terminale bağlanmış- tır. Bizim kullanacağımız potansiyometre- de yol daire şeklindedir ve silgeç döndü- rülen bir mile bağlanmıştır. Silgeç yolun üs- tünde dolaştıkça, orta terminal ile diğer iki terminal arasındaki direnç değişir. Bu şe- kilde milin dönme miktarı ve pozisyonu bir direnç değeri şekline dönüştürülmüş olur. Potansiyometre ile bilgisayar arasında- ki bağlantıyı sağlamak için, kenardaki uç- lardan birini bir kablo aracılığıyla 5 Volt'a, orta ucu Pot X'e bağlayıp, şu programı RUN edin: 10 PRINT PEEK(54297),PEEK(54298) 20 GÖTO 1ü Eğer potansiyometrenin mili ile oynar- sanız, ilk kolondaki sayıların sıfıra yakın bir değerle 255 arasında değiştiğini göre- ceksiniz. Olmadı mı? O halde potansiyometrenin orta ucu ile O Volt arasındaki voltajı mul- timetre ile ölçmek gerekiyor. Orada voltaj yoksa, potansiyometrenizi sökün ve kont- rol edin. Kenarlardaki uçlar arasındaki di- renci ve orta uçla her bir kenar uç arasın- daki direnci multimetreyle ölçün. Potan- siyometre mili sabit kalmışsa, ilk ölçüm- de okunan direnç son iki ölçümde okunan dirençlerin toplamına eşit olmalıdır. Şimdi potansiyometreyi yeniden deneye- bilirsiniz. 5 Volt bağlantısının voltajını öl- çün, Sonucun 5 Volt civarında çıkması ge- rekir. Tüm yolları deneyip, hâlâ sonuç ala- madığınızı düşünüyorsanız, çalışmalarınıza bir süre ara verin ve bağlantıları salim ka- fayla bir kez daha gözden geçirin. İlk po- tansiyometreyi çalıştırdıktan sonra, ikinci potansiyometrenin orta ucunu Pot Y'ye, diğer uçlarından herhangi birini de 5 Volt'a bağlayın. İlk program (test programı) tek- rar RUN edildiğinde, her iki sütundaki sa- yıları da potansiyometrelerle oynayarak de- Biştirebilmelisiniz. Her şey tamamsa, işin elektronik tarafını başardınız demektir. Şimdi iş bu iki potansiyometreyi joystick işlevinde kullanmanızı sağlayacak basit bir mekanik düzen kurmakta. Not: Kullanılan tüm devreler denenmiştir. Ancak, montaj, bağlantı ve işletim hata- larından meydana gelebilecek maddi zarar- lardan sorumluluk kabul edilmez. D (1) 9'lu Dtipi erkek fişi İstanbul'daki Ka- raköy Pasajı'nda bulabilirsiniz. (2) Sıra klemensini İstanbul Bankalar Cad- desi'nden temin edebilirsiniz. (3) Multimetrenizde 6 Volt DC ölçme ko- o nu mu yoksa 5 Volt'tan büyük herhan- r konuma ayarlayabilirsiniz. () Ibrelı bir multimetre değişken sinyal- lerin ölçülmesinde daha yararlı olur. Yavaş değişen sinyalleri dijital bir mul- timetre ile izlemek zor olabilir. Alaca- ğınız en ucuz ve en basit multimetre bile bu iş için yeterlidir.