3 Nisan 1938 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 3

Hulya ENGİNLER neler tahayyül eder bilmem, hiç güphesiz onlar da boş vakitlerini tatlı tatlı geçirmenin çaresini '_ou.hulır. Hangi insan sadece hu hayat- ia iktifa eder de-arasıra, hattâ günde bir iki şaat hulya âlemine dalmağa kalkmaz? Hikâyeyi bilirsiniz: Adamca- ğızın biri korkakmış; gece acele bir ihtiyaç duyduğu zaman bile dışarıya yaltız gidemez, karışını uyandırırmış. Bir gece yine öyle refakatli bir sefer itap etmiş. Güzel, berrak bir hava; a» yın da on dördü, on beşi... Korkaklı » Şnı unutan adamcağız karısına dönüp _Blf tüfeğim olsa, dağlara çıkıp da e$- ı'yl_l_ık etsem...,, diye başlamış. Karısı da: “Haydi, Efendi işini çatrık bitir de yatalım, benim çok uykum varl,, der miş... Ben bu hikâyede erkeğin baline gülmekten ziyade kadının haline, reali- teye tâ içinden boyun eğmiş olmasına ğfmnı. Şimdi hatırıma geldi: Onun da ifan cvvel yatağa — dönmek istemesi belki uyumak için Gdeğildir de yarım kalmış rüyasına yeniden kavuşmak Ü- midi iledir. / Zenginlerin neler tahayyül ettiğini bilmem ama züğürtler çoğu zaman hulya kurmağa: “Param olsaydı...,, di- ye başlarlar. Fukaralar demiyorum ; çün- kü fukaralığın pek fazlası, en mübrem -;ısyıçlm dahi tatmin etmek imkânımı Unmamak insanı sersemleteb.lir, bul- ya kuramıyacak kadar vücutça ve kar faca zayıf biz hale getirir. O derece fu- kara olanların hallerinden memnuniyet- göstermeleri, daha iyi bir vaziyet düşü- Nememeleri pekâlâ kabildir. Bir Fran: *7 moralisti, Vovnang ( Vauvenargues) : Esaret insanları o kadar alçaltır ki ni hayet kendini onlara sevdirir,, der. İm Sanı her türlü serbestiden mahrum eden, demek ki esaretin en ağır şıkli olan son derece fukaralık da öyle bir netice- Ye varabilir. Eskiden işçilerini, uşak- larınt yatı aç ve Çulsuz brrakanlar hiç Şüphesiz — kendi hesaplarına — daha akilâne hareket ederlermiş; aşağı e- nıflardaki insanları isyana, ihtilâle mi- tefekkirlerin, filozoflarin değil, müte- dekkir ve filozoflara kanan, onlardan Z at bahşedilmiş refahın sevkettiğini iddia biç de garib olmaz. O nisbi refah, da- ha iyiyi tasavvura imkân vermiştir. İn- san terakki etmediğini, tıynetinin eski- den ne ise gene o olduğunu söyliyenle- Tin kulakları çınlasın? Bugün yüksek Enıiuı. aşağı sınıflara eskiden meselâ m:: * Çağda olduğu gibi müâmele et- d İ İstiyecek, öyle bir Mmuamelayi Hıl'nı.' hakk görecek kimse var mıdır? & Şüphesiz ki yüksek sınıfa hak, in- saf hisleri girmiştir; o asınıfın insanlatr, herhangi bir kimseye edilen lııhredn: bütün riyeti alâkadar e- deceğini ınlıııqlıbrdqı:. ğnlnm maya- Sında hasıl olan — bu değişiklik Örta » c Rizamını kaldırdı ve on sekizinci Z fikirlerini, hareketlerini kabil kile hulyalarına... Neden bah- » nelere zaptım!... Artık ye- kalmadı. Belki başka bir gün istediklerin hulyasr hakkında vöylemek Yazarım. tekrar hatırıma — gelir de Nurullah ATAÇ Bir dava dolayısile tavzih 19 mart 938 — cumarlesi K Ysayısında “Bir dolandırıcılık iddin. başlığı Pdl!rl_iddlıyı reddediyorlar.., Celâl, allında bir adliye haberi neşretmiş, ü hlıu ü ve Cafer Tayyar işimlerinde bi daği leyhine asliye Üçüncü — cezada İ Açıldığını, ilk ifadelerin alındığı- ifade "mhnn suçları olmadığı yolunda rayasl, N:.klırlnl yazmıştık. Mevzuubahs Teykl Bönderdikleri bir mektopta &- lerine hukuku âmme — davası açılmış Ü :;:ınm. dava henüz neticelenmedi- dotf öürün r:lıekle ve masum olduklarını - v ekledirler. Mektupta şöyle denili- * a:":,'.'ğ,"" üç defadır çıkorız. — Zalen umm—"nıll:e(mmcmlı: gerek mah- tüm değil :e gerekse beraatlmiz de ma- 16 senedenbe: lık yapar ba hiç Arkadaşlarım Tİ adliye karşısında yazıcı- 'ç bir zaman lekelenmedim. eseri olabilir. Rica 'izlere tile tekzip buyuren Di :—c;ınah sure- - Biz sadece alent celsede n]ır mhzhnemodıı bahsetmiş dan hiçbiri aleyhinde bir şey ya: olmakla :ıçnbe; alâkadarların l::ıı'ln:ıını neşirde bir mahzur görmü; . bersat ederler. ON İtimada şayan bir yerden öğrendiği- mize göre, bir müdettenberi Londrada bulunan mali heyetimiz, orada yaptığı temat ve müzakerelerden çok iyi müs- bet neticeler almış bulunmaktadır. Hey- ingiliz tipi cıgaralar Cibati mamulâtı ingilterede beğenildi Ingiltere piyasalarında Türk tütün ve cigaralarının sürümünün temini i. gçin bir müddettenberi çalışıldığı ma- lümdur. İnhizarlar umum müdürünün son yaptığı Avrupa seyahatinde Lon- draya kadar giderek bu iş üzerinde çalıştığını ve bazı iyi neticeler elde ettiğini yazmıştık. Mütemmim olarak — öğrendiğimize göre bazı İngiliz cigara fabrikalari- le yapılan anlaşmalar üzerine bu mü. esseselere devamlı bir surette yaprak tütün satmanmı» kararlaşmıştır. İngi. liz fabrikalı:: ranlarına yüksek evsaflı Türü ©.. nil karıştırarak tec- rübelet yapı - lardır, Bu tecrübeler- le elde edilecex cigaralar beğenilirse Türk tütünü üzerindeki siparişlerini arttıracaklardır. Diğer taraftan İngilterede Türk ci. garalarını satmak için de bazı anlaş- malar. yapılmıştır. Bunun Üzerine Ci- bali tütün fabrikasında, bir, bildiği - miz Türk tipi tabil kokulu, bir de sun'i kokulu İngiliz tipi cigaralar ha. zırlanarak Londraya gönderilmiştir. w, kendi harmanlarımızla yap. tabil cigaraları - beğenmişler, fakat, bilhassa İngiliz halkımın zevki- ne uygun olan sun'i kokulu İngiliz ci- garaları yapmakta fevkalâde muvaf . fak olduğumuzu itiraf etmişlerdir. O kadar ki, Cibali fabrikamızda yapılan kokulü İngiliz cigaralarını, İngilizle - rin meşhur Kamel cigarasile beraber bilmeden içenler İk! elgarayı biribirin- den tefrik edememişlerdir. Şimdi, İngiltere için hangi evsafta cigaralar yapılacağı tesbit edilmekte ve maliyöt hesapları yapilmaktadır. İnhisarlar umum müdürü, bir haftaya kadar şehrimize dönecek ve Londrada yapılan anlaşmaların fiiliyatıma geçi- lecektir. Tütün ve cigaralarımlizın İn. giliz piyasalarında çok rağbot kaza . nacağı gimdiden tezahlir eden delil - Terden anlağılmaktadır. * GEMLİK belediyesi sırt ve semer ha. mallığını menetmiştir. Burada da İstan- bulda olduğu aibi el arabaları — kullanıla. caklır. * SULAR İDARESİ'nin şehtin muhtelif semtlerine yaplırdığı yangın müuslukları. nın adedi 523 e baliğ olmuştur. Ahşap ev- lerin kesif bulunduğu — yerlerde — yangın musluklarının yapılmasına — devam edile- cektir. * ÜNİVERSİTE"nin bu seneki fevkalâde bütçesi 2,5 mllyon liradır. Rektör bu para ile yapılacak işlerin plânını harırlıyarak vekâlele vermişlir. * MAARİFP VEKÂLETİ yüksek tedrisat müdürü Cevat dün Üniversite ve yüksek muallim mektebi İşlerile meşgul olmuştur. * ORTAMEKTEPLERDE'ki fakir ve hi- mayeye muhtaç çocuklara yardım için bi- rer himaye heyeti kurulacak ve tekâlet de ayrıca fakir talebeye yardım edecektir. * ÜNİVERSİTE prolesörler - kadrosun- dan iki profesör ayrılacak — ve yerlerine Avrupadan yenileri ıeurıilecglıir. * ZONGULDAKTA bir yalandaşın mem- lekete armağan olarak yaptırmağı tanhhüt ettiği 60 bin lira kıymetindeki Hise bina- | sının merasimle temeli atılmıştır. * EDİRNEDE nisanın haftasında açıla- çak olan 250 kişilik eğitmen — kursunun harırlığı bitmiş ve fişleri tamamlanmıştır. * GÜMRÜK komisyoncuları birliği tara. fından Ankaraya gönderilmiş - olan heyet müsteşarla tomaslarda bulundukfan sonra şehrimize dönimüştür. * BURSADA'ki Necatibey kız enslilüsü için Maarif vekâleti tarafından — 200 bin lira sarfile modera bir bina yaptırılacak. tır. Binanın temel atma merasimi yapıl. nastır. di HABLZ -— Akşam borları” ABERLERİ Londrada yapılah iktısadi ve mali müzakereler Gelen haberlere göre heyetimiz ingiliz mali ve sınat gruplarile birçok mühim anlaşmalar yapmağa muvaffak olmuştur. etimiz, İngilirz sermayedarlariyle ve endüstri gruplariyle, evvelce musam- mem proğram dairesinde görüşmeler. de bulurnmuştur. Evvelce de resmen te- yit edildiği gibi bu müzakerelerin hü- kümet namma doğrudan doğruya bir istikrazla alâkadar olmadığı sabit ol- muştur. Müzakereler, Etibank tarafın. dan tesbit edilen madenlerimizin işletil- mesi, beş senelik plân mucibince mem- Tekette tesis edilen yeni endüstrilere mit inşaatın vücuda getirilmesi, limanları- mızım yapılması gibi büyük iktısadi ve sınaf kalkınmamızın hedeflerine uygun bir mevzu ürerinde cereyan etmiş ve esaslarda mutabakat hâasıl olmuştur. Şurası salâhiyettar kimseler tarafın « dan temin edilmektedir ki; İngiliz ka. pitalistleri, memleketimizin iktrsadi - va- ziyet ve gidişini müsbet vakialar ve e- serler üzerinde — te ettikten sonra, hükümetimizle yapılacak büyük endüst. ri İşleri Üzerinde teşriki mesaj etmeğe ve bu işler için Jüzumlu görülen kredi ve elemanları vermeğe karar vermişler- dir. Bu suretle heyetimizin Londraya yaptığı bu seyahat, İngilizlerle iktısadi sahada. işbirliği yapmak arrularını ta- hakkuk ettirmiştir. Bu vaziyet üzerine, mali mahafilde, hükümetimizin, spekülâsyon sermaye- Yamurta ihracatı başladı Altı aydanberi tam ve görülmemiş bir durgunluk geçirmekte olan yu- murta ticaretlmizde san birkaç güü- dür biras canlanma alâmetleri baş- lamıştır. Bu meyanda. Yunanistan ye İtalyaya da mühimce kiyak x. 'pılnnmrr. Hartici mu%ı% bir veche takibe ve yeni müşteriler tedarikine başlayan — İtalya bu me- yanda piyasamıza büyük ehemmiyet atfotmektedir. Son alışların tesirile yumurta pi- yasası sandık başrmma 21 liraya kadar yükselmiştir. Fakat bu yükseliş ta- bil değll gayritabil tesirler altında vukua gelmiş tolâkki odilmektedir. Çünkü, şimdi ihracat, Imkânı başla. dıiğı ve talepler olduğu halde müz. tahsll piyasalardan kâfi —miktarda yumurta gelmemektedir. Gelen yu- murta, değil ihracata, hattâ şehrin ihüyaçlarımı bile kâfi gelmiyecek kadar az bulunmaktadır. Fakat sıcaklar çoğaldıkça ve mev- sim Herledikçe ihracat fmkânlarının çoğalmasi!e beraber — Anadoludan mevaridatin da artacağı Ümit edil. mektedir. Almanyaya dâ yumurta ihracatı imkânları temin olunacaktır. —-— ——— * NEVYORK'da açılacak — olan sergiye iştirak etmek üzere bükümet 500 bin lira tahsix etmişti. Alâkadarlara — sergiye ha. zırlanılması için emir verilmiştir. * EDİRNE lisesinden yetişen gençler. den mürekkep 50 kişilik bir kafile ile İs. tanbulsapordan 30 kişilik bir kafile 23 ni- sanda Edirneye bir seyahat yapacaklardır. * NİMAR SİNAN için Ankarada yapıla. cak olan büyük fhtifalde, Sinanın Trakya. daki eserlerini gösteren bir film çevril. miştir. * ARAY idaresi köprünün Adalar iske- lesinde bazı tadilât yaparak yolcuların sü- ralle vapurları Böşaltmasını temin edecek. tr. * Şehremini halkevinde dün akşam Tan- burl Cemil için bir Ihtifal yapılmıştır. İh- Üfalde sanâtkârın mühtelif eserleri çalın- Talştır. * TİCARET ODALARI hazirana kadar kaldırılacak ve yerlerine İktisat — odaları kalm olacaktır. Ticaret ve âanayi odaları- na bağlı olan ticaret borsalarının da nl- zamnameleri değişlirilecektir. * DENİZBANK umuma müdürü — Yuşuf Ziya Üniş Ankanadan şebhrimize gelmiştir. Bankanın bütün teşkilâtı hazirana kadar tamamlanmış olacaktır. * BELEDİYE et meselesinde — kasaplar şirketi ile altı aylık bie mükavele yapmış- tır. Şirket bu işe B0 bin lira ile- iştirak etmektedir. leri hariç olmak üzere, hüsnüniyetle çalışacak her nevi ecnebi teşebbüs ve sermeyelerine memleketi açık — bulun- durduğu kanaati- vücud bulmuştur. TU Elektrik — tesisatcıları imtihan vermezlerse iş göremiyecekler Nafla vekâleti tarafımdan geçen “gene ülsan başında — neşredilen ve, elektrik tamir ve tesisatı, asansör tesisatı, her nevi elektrik motör İş- leri !e uğraşanların bir ehliyet im- tihanma tabi tutulmasına dair olan talimatnamenin verdiği mühlet ev- velki gün bitmiştir. Bunun için elek- trik tesisatı işlerile uğraşan müer- gosolere Nafla — başkomiserliği dün eski vesikaların kâmilen hükümsüz olduğunu bildirmiştir. Talimatname — hükümlerine göre bu gibi işlerle uğraşanlar — yeni bir imtihana girmek — mecburiyetinde bulunmaktadırlar. Bu — imtihanlar taliplerin çalıştıkları şubelere göre ayrı ayri yapılacak ve. vesikalar da bittabi ayrı ayrı ehliyet şubeleri ©- zerindon verilecektir. İmtihan verip de yeniden vesika almamış olanlar yeni bir imtihana girmedikleri ve vesika almadıkları takdirde hiçbir elektrik tamir ve gisatı yapamıyacaklar ve yapsalar da bunu kabul eden milesseseler ce- za görecektir. Halk da bu hususa dikkat etmeğe ve ehliyetname araş- tırmağa mecbur bulunmaktadır. Eloktrik tesisatı işile uğraşanla. rın miktarrşehrimizde- 2000 kadar: dır. Ğ Kızılaya 1000 lir teberru Ankara, 2 (A. A.) — Kızılay cemi. yetinden: İstanbul tüccarlarından ve Türk te- baasından müteveffa Hristo Dragoni- sin vasiyeti mucibince cemiyetimize teberru ettiği bin türk lirası bu sabah ailesi tarafından cemiyete teslim c. dikmiştir. Bu insaniyetperver vatan- daşın ruhunu taziz ederiz. Metfasından anayurda avdet eden Mehmet Aliye cemiyetimizce 60 lira yardım yapılmıstır. Tokat havalisinde iskân edilen Ro- manya göçmenlerinden muhtaç on a- İleye 100 liralık . tohumluk - dağıtı!. mıştır. —O0 * DENİZYOLLARI idaresi — farafından Kâzırlanan Karadenize mahsus yaz tarife- si bugünden itibaren tatbik edileceklir. * ÖTTOBÜS MESELESİ etrafınduki neş- riyattan dolayı açılmış olan — muhakeme- ye dün de devam edilmiş, Recai Nüzhetle Sabur Saminin avukatları gelmediği için , kendilerine yeniden tebligat yapılmasına karar verilmiştir. * SUCULAR CEMİYETİ şehrin muhte- Nİf semtlerinden saka başılıklar kurmağa ksrar vermiştir. Bunlar Harbiye, Nişantaşı, Valde çeşmesi, Ayazağa, Kuledibi, Şişhane, Şişli ve Firuzağada kurulacaktır. * SÜTÇÜLER CEMİYETİ — sütlerin ve sütçülerin kontrolü için sermayesi esnaf tarafından verilmek üzere muhtelif semt. lerde kontrol istasyonları kurulmasını is- tihdaf eden bir plân hazırlamış ve beledi. yeye vermiştir. Belediyenin bu istasyon- larda baytar ve döktor bulundurması is- tenmektedir. * ADIYÂMANA telkikat'içir gitmiş olan profesör Pittard halkevinin verdiği çay ziyafetinde bir konferans vermiş ve sözle- rini şöyle bitirmiştir: “Biz Avrupalılar bu büyük kültürü yaratan sizin atalarınızın ancak torunlarıyız... * İ$Ş KANUNU'nun tatbiki icahlarından olarak mezbehaya fazla müstahdem ahn- ması için 938 bütresine ftahsisat konmuş- tar. * İSTANBUL Ucaret ve sanayi odası ile Borsanın bütçeleri birincikânunda vekâle- te gönderildiği balde elân tasdik edilip geri gelmemiştir. Bu gecikmenin hazira- na kadar yeni iktisat odaları kanonunun / çıkacağı ve bu süretle bütçenin esaşından değişeceğinden “dolayı olduğu ileri sürül- mektedir. N Fransız kadınları memnun... ÜTÜN Fransız gazeteleri,, dikkatlerir ni, biİzce basi! telâkkt olunabilecek bör kart - koca davası üzerine teksif et miş bulunuyorlar: Yeni evlenmiş bir genç kadın, kaynanasından bizardır. Ve, mah- kemeye başvurarak kocasının ayrı bir a- partıman lulmasını isliyor. Mahkemenin verdiği karar lehindedir. Bir hoafla evveline kadar Fransada evit bir kadtn her hüsusla kocasına tabi idi, Onuan, hiçbir hukakl! şahsiyeli mevcut de- gildi. “Ben kaynanam ile geçinemiyorum. Ondan ayrı biz ev tulalım!,, demeğe ha. nanen hiçdir salâhiyeti yoklr. Astm Us, diyor ki: "Fransız alle içinde kadının bu geri vâ. riyetini bu defa değiştirmeğe karar verdi- ler. Medeni kananlarını bu bakımdan de- Biştirdiler; yenli Fransız mederi kanunu mucibince alle reisi gene erkektir; fakat sadece aile içinde kumanda hakkı ona a- tttir. $imdiye kadar olduğu gibi alle relsi olan erkek kadın üzerinde müebir bir âmir değildir. Onun için Pransız kadınları bugünlerde pek memnundurlar : — Medent hakkımızı aldık. - Medeni is tiklâle kavuştuk..., Diye söyleniyorlar. « Halbuki Fransız — kadınlarının ancal geçen hafta sahip”oldukları bu nevi hün riyebe Türkiyede kadımın pece içinde ha. yattan uzak sayıldığı devirlerde bile meve cut idi. Türk . kadınlarının Cumhuriyel devrinde marhar oldukları siyasi haklara ve hürriyetlere gelince Frantıs - kadınla, rının bunları ne n alacakları henüz belli değildir. Çol p — değil midir kt kadınlık hukuku bakımından bü geri va- ziyet Avrapada İnsanlık hukuku — namıma büyük bir ihtilâl tarihi vücüde — getirmiş olan bir milletin memleketindedir!,, TAN'da Varakı mihri vefa |.. SPANYA hârbinin kısa bir tarihçesin! ypaptıklan ve — devlellerin bu harp karşısındaki varipyellerini not ettiklen sors ra Sabiha Zekeriya diyor ki: “Fraakistlerin muvaffakiyelile İspan- ; yada harp biter mi? Orası — belli olmaz, İngilterenin tcnebi orduları İspanyadas ” çekmek için müzakerelerde — bulunduğu, Milletler cemiyetinin yağla balla — ağrımı kapadığı bu günlerde, İngilterede Millet. ler cemiyetine — müzaheret birliği Lord Sesilin Başkanlığı altında bir içtima yaptı ve şu kararları neşretli: 1 — fagilir hükümetinin paktın bütün vecibelerini ifaya âmade olduğunun bildik rilinesi. 9 — Taarruza uğrıyan her devletin mü. dafansının temin edilmesi. 3 — İspanyol bükümetinin müdalaası için, yiyecek, mühimmat ve malzeme teda. rik edebilecek bir vaziyele konulması. Milletler cemiyetinin dut —yutmuş bül- bül gibt, sesinin kesildiği bir sırada ken- dine müzahir birliğin bu kararları hüsnü niyete delil olmakla beraber, pek komik. tir. İspanya yıkıldıktan, taarruza uğrıyam railletler yerle yeksan olduktan sanra, to- mar tomar karar neşretmek, — hâdiselerle alay etmek gibi bir şey.. Karardan ne Ci kar? Kararları Jatbik etmedikten sonrasa Varakı mihri vefayı, kim okur, kim dini z AKSAM' da Kuvvetimiz UGÜN, “Günün hüdiseleri,, sitlünun. da, bir Fransız gazelesinden alınmış şayanı dikkat bir fıkra var. Bu — yabaneı gazole diyor ki: “M. Von Papen, — Almanyanın Ankara sefiridir. (Not: Papenin Ankara elçiliğine tavini haberi henüz tahakkuk — elmiş de- gildir.) Çünkü Almanya, gözlerini tekrar şarka çevirdi. İkinci — Vilbelmin büyük bülyası “Şarka nüfuz etmek,, di. Bu rüya- sının timsali Berlin - Bağdat demiryolu oldu. Türkiye, bu muazzam hattım ilk du- rağıdır. İkinci Vilhelm Türkiyeye şatafat. h bir seyahat yapmışlı. Ayni manevra da- ha az gösterişli bir şekilde başlıyor. Tür- kiye, Hindistana doğru açılmış — kapı, ve şarkt Akdeniz üzerinde fevkalâde bir ta- rassut ve bir nöbet yeridir. İngiltere ve İtalya bütün bunları bırım kadar iyi bilirler.., Akşam maharriri şu mülaleoyı vürütü- vör: *Bu yazılarda hakikate uygun noktalar var: Türkiye kuvvetlidir, Türkiyenin dost Toğu'kıymetlidir. Türkiye, Akdenizin şar- kında en kuvvetli devlettir, bir çok verle. rin kapısıdır. En değerli mukaddera': hü- kim bir mevkide ve bir kudretledir . Fakat bir noktayı İyice tasrih etmek 1â- zun: Türkiye o derece kuvvetli, kuvvetini ve ehemmiyetini o kadar müdriktir kf herkesin dostluğunu aradığı bu müslesna küdreti yalnız sulh uğruna kallanmaya az- metmiştir. Kemalist Türkiye siyasi rekabeb ve menafatlerin, nüfurların çarpıştığı bir; V saha asla olamar.,,