18 Eylül 1939 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 3

18 EYLÜL — 1939 HABER — Akşam Postasi 3 Sar- .Selânikten aldığımız bir mektupta Anlatan: | | Dr. NİHAT REŞAT BELGER. Dİ Yazan: SABİH ALAÇAM | Fransızların brüke girdiklerişay Lehliler Almanlara şiddetle mukavemette devam ediyorlar Almanlar 12 bin esir, 111 tayyare, 80 top ve müte- addit hücum arabaları aldıklarını iddia ediyorlar Sovyet notası Lehistana nasıl verilmiş ve nasıl karşılanmıştı? Paris, 18 — Sovyet ordusunun Lehistana girmesine takaddüm e den hâdiselere dair alman malüma ta göre Moskovadaki Polonya B. ©içisi evvelki akşam Molotof tara* lindan çağrılmıştır. o Büyük elçi Sovyet kıtalarının Polonya atazi- sine gireceğini bildiren ve kendisi- me tevdi edilen Rus notasını si maktan imtina etmiştir. e Bunula beraber notanın metnini hüküme- ine telgrafla bildirmiştir. Sovyet hükümeti ayrıca ecnebi devletler mümessillerine de birer mota vererek noktai nazarını izah etmiştir. Buna nazaran Moskova hükümeti artık mevcut telâkki et- mediği Lehistan hükümeti asayiş Ve ınzıbatı temin edemiyeceğine güre garbi Ukrayna ve Beyaz Rus- Yadaki halkm mal ve canlarınm himayesi gayesini istihdaf etmek- tedir, Moskova, 17 (A.A.) — Notaya Dağlı mektupta, başvekil ve harici Ye nazırı Molotof, Sovyetler birli Zinin devletlere karşı olan bitaraf- İk vaziyetini tebarüz ettirmekte- dir, Sowyetler birliği komiserler he Yeti reisi ve hariciye komiseri Mo- İotof da ayni mealde bir nutuk söy iyerek Sovyet noklai nazarı ân- latmıştır. Lehistanın. noktainazarı Londradaki Leh si tebliği neşretmiştir: dün şu “Bugün saat 4 de Sövyet kıtala- ” Polonya hududunu (muhtelif hoktalardan geçmiş ve derhal Po bnya milli ordularının çok şiddet li müdafaasile karşılaşmışlardır. Polonya hükümeti, bu hareketi İçin tasni ederek gösterdiği sebeb- | Henüz teeyyüd etmiyen baber lere göre Fransiz kuvvetleri dür Sarbruk şehrine girmişlerdir. Al- man'ar Lehistan cephesindeh csi- bettikleri kıtaların da iştirakile büyük bir mukabil taarruzda bu- lunmuşlardır. Takriben yüz bin kişiyle yapılan bu taarruz neti - ecsiz kalmıştır. Maamafih resmi haberlerde he hüz bu şayinlara dair ma'ümat yoktur, Son reami tebliğlerde sös- le deniliyor: “Dün akşama doğru cephemiz Üzerinde iki noktada düşman hü. cumu olmuştur. Birisi Mozel ve- Gisinin şaramda, diğeri Sar ile Vosges arasinda cephenin mer - közinde vukus gelmiştir. Bu iki hücum da tardedilmiştir. Son alınan malimat, Polonya - dan cephemize, hava kuvvetleri ve büyük birlikler halinde, Ak man kuvvetlerinin nakledildiği hakkında birkaç gün evvel veri- len haberi teyid etmektedir... Alman tebliği Şon Alman tebliği de şudur: “Düşman Zveibruken civârında mevzii bazı hareketlere teşebbüs otmiş ve ağir zayiata uğramıştır. Düşmanm bir sabit balonu düşü. rül ür Alman, topraklarına hava dü - cumları olmamıştır.,, Daladiyenin ziyareti Fransız bagveklli Daladiye ev- velki gün saat 19,30 da Sar ü- nündeki ordular cephesini ziyaret etmek Üzere milli müdafaa neza- retinden hareket etmiş ve dün akşam saat 20 de mezkür netare- ta dönmüştür. Eks Laşapelin tahliyesi İsti münakaşaya yanaşmazdı. Po- Donya hükümeti — cumhurreisi ile | mütesaniddir ve kanuni o şekilde İ müntehap mili parlamentosu Po İotiya toprağında faaliyettedir. Bu hükümet ve parlâmento, bütün Yâsitalarile Alman mütearrızlara kâtşr idare etmektedir. Sovyet hükümeti, bu sabahki | doğruya vaki (taarruz hareketile 257.932 tarihinde Mos- Röyterin Brükseldeki mubabi - rinin verdiği malümata göre, Ekslaşapeldeki bütün aileler şeh- ri tahliye için emir almışlardır. Belçikaya veya oHollanaya kaç- mağa teşebbüslerinin alâkadarlara ait emlâkin müsadoresini intaç ©- deceği şehir sakinlerine o tebliğ edilmiştir. Alman - Leh çarpışmaları Bükreş, 18 — Pololiyadan ge- kovada aktedilen Polonya - Sow Yetler birliği ademi tecavüz paktı- | Mı nakşeylemiştir. Bu pakt Mos | *oyada imza edilmiş olan 5.5.9034 | İarihli bir protokolla 31.12.1045 | tarihine kadar uzatılmış o bulun | Maktaydı. , Büyük elçilik taarruzun o tarifi | 3.7.9833 tarihinde akte- “ilen mukaveleyi de zikretmekte- dir, Polonya ve Sovyetler birliği bu mükavele ile ne siyasi, ne de| “kerf veya ekonomik veyahut di- *r mülâhaza ve vesilelerin herhan $İ bir taarruz hareketinde bulün- Mâmağr taahhüt etmiş bulunuyor” ardı, Büna binaen Sövyet hükümeti açık taarruz hareketile beynel Mill taahhütlerini nakzetmiş ve milletler öemiyetine kabul edildiği tarihtenbeti harici siyasetini isti- hat ettirdiğini iddia eylediği bü- tüh manevi prensiplere o muhalif hareket öylemiş bülünmaktadır... — m Cumhuriyet bayramı hazırlıkları İ 3 teşriniewvel cumhuriyet bay- Sh: hazırlıklara © bugünlerde | N , Mlanacaktır. Halk partisinde bir | “isvon kurulacaktır. Jen yabancıların verdikleri malü- matâ göre Leb kıtaatı Alman kı- iğatma karşı mukavemete devam etmektedir. Mukavemet cephesi Lublin - Brestlitovak ve Vargova- Lvovdur. Blihasın OLyov muntakasında Leh hücumları ve ona karşı bir- leşerek muharebeyi kabulde te - roddüd otmiyon Leh tayyareci - lerinin kahramanca faaliyeti kay- dedilmektedir, Varşovadan gelen habere gö « re, Lehliler düşmanm akmlarını muvaffakıyetle defetmoktedir. Bugün 60 çocuk ölmüştür. Poznan hâlâ Polonyalilarm e - | i | lindedir, Letonya okaynağından alman hir habere göre, Grodek . Jüge - lonski bölgesindeki taarruz mu - vaffakıyetle neticelenmiş ve 12 bin esirle 100 tank alınmıştır. Przemüal hâlâ Lehlilerin elin- dedir, Bazı motörlü Alman kıtaatı Brestlitövaka doğru ilerlemişler - se de Alman piyadesi henüz Buz Vistül - San hattı üzerine gir . memistir, Alman menbalarından veri.en haberier Alman sjansı Brestlitovsk ka- Tesinin Alman kıtaatı tarafından zaptedildiğini bildirmektedir, Po- lonynlılardan ulu yüz esir alın. mıştır. Dünkü Alman tebliği Lehistan harekât bakkında şunları bildiri, yer: “Lembörg şimdi üç taraftsn İ- hata edilmiş bulunmaktadır, Ce- nubu şarki istikametinde Polon- ya kıtaatının riceti Lemberg ile Prsmizl arasmda kesilmiş bulu - nuyor. Ban uehrinin menkabi şimajin - de, Alman krtaatı Lublin İstika - metiride leri vürüy he devam etmâktadir. Deblin imıntakası iş- gal edilmiş ve yepyeni 100 tay. yare elimize geçmiştir. Brestlitorskun cenubunda Vla - dova civarında şarki Prusyadan yukarı Silezyadan ve Slovak dan gelen kıtadtin öncüleri bir » löşmiştir, Kutnonur zabtı için yapılmakta oian muharsbe normal bir tarz - da devam etmektedir. Kıtaatımız şehre garbı larafından girmiştir. Bzura nehri şimal istikametin- de geçilmiş ve Varşova sıkı siki ihata olunmuştur, Polonya hükü- met merkezi halkını muharebenin müstakbel acılarından kurtarmak için Alman ordusu Varşova &ske, ri kumahdanini mukavemetinin Saydasızlığına fknaa çalışmıştır. Fakat Varşova askeri kumanda- ni Alman subayını kabul etmek ten imtina evlemişlir, Polonya müfrezelerinin Sisdlee yolu ile cenubu şarki Istikametin. de kurtulmak teşebbüsleri akim bıraktırılmış ve mühim ganimet ele geçirilmiştir. Bunlarm. arasm- da 8) top, 6 hücum arabası, fi tayyare vardır. Bundan başka Al, man kıtantı 12000 esir almiştir. Havaların mütemadiyen fena gitmesine rağmen, hava kuvvet- lerimiz bilhassa Vistülün şarkın - da İraliyetlerine devam ederek düşman kıtaatının tecemmülerini ve yürüyüş halinde bulunan kol- armı bombardıman etmek süre M4Ypi eagux AZY AM İŞTE , “ağ . tile ricat eden düşmanin bu rica, te bir intizam vermesine mâni ol- muştur. Vilna ve Barnnovicze radyo po talar: hava hücumlarile tahrib e- dilmiştir.,, Fakat, kongre r memleketlerin; döndü , vezir» t #l kongtenin kararları Böylece, yalnız kâğıt üstünde kalmış olur yordu. Bu, her ne kadar gayretlerimi- zin tamamen semere vermediğine jâlet etmekte ise de, kongrenin büsbütüğ fayda vermediğini zam veylemek de hatadır. Çünkü, yapılan temas reticesin* de. muhtelif hizipler arasında â- deta bir mütareke aktedilmiş ve nuhtelif parti mensuplarının ha »ti ruhiyeleri üzerinde biribirleri” Almanyadaki son talebemiz de döndü Hükümet harp yaralılarını halktan mümkün mertebe saklamak için elinden geleni Alpanyada stajda bulunan son talebemiz Ihsan Balkır bu sabah» ki Konvansiyonel trenile memleke timize dönmüştür. İstanbul o konservatuvarı me zunlarından olan bu genç Ber lindeki yüksek musiki mektebinde opera tahsilini bitirmek üzere i ken harbin çıkması yüzünden #ta- fn bırakmağa mecbur olmuştur. İhsan Balkır Baritondur. Ge çenlerde Pinlândiyanın Lahdi rad | yosundâ Verdiği konser çok alâka ve tâkdirle karşılarımıştir. Genç sanatkâr, Almanyanın ve- ziyeti hakkımdaki müşahedelerini ve ayrılış intıbalarını bir muhar ririmize anlatarak demiştir ki: - Almanyada patatesten baş ka herşey vesikaya tabi tutuluyor. Bütün takyidata tahammül eden Almânların patatessiz kalınca is yan edecekleri muhakkak görülü" yur. Almanyada eçnebiler de da- hil olduğu halde herkese haftada ©0 gram yağ, 80 gram peynir, 150 gram #eker veriliyor. Nüfus başı na bir aylık çay 20, kahve 40 gramdır. Fakat bulunmadığından yerine hububatin kavrulmasile ya” pılmış bir madde İkame edilmiş” tir, Bu da ayda 100 gramı geçmi- yor, Ekmek, yumurta hiç yoktur Elbise, kundura ve çamaşırlar da vesikaya tabidir Fakat Yahudile- fe giyecek eşya verilmesi yasaktır. Berlin halkı korku ( içindedir. Bazı geceler İngiliz | tayyareleri geldiğinden halk don ve gömlekle bodrumlara sığınıyor. Fakat şim- dilik bu tayyareler bomba (değil. sadece beyanname kâğıtları wt yorlar. Bu kâğıtları gördüm. Kâğıtları bulanlar polise götür | mek metbutiyelindedir. Götürmi- yenlet için âğır cezası (o vardır. Ecnebi radyoların dinlenmesi men edildiğinden Berlinde Türkiyeyi bile dinlemekten mahrum kalmış- um. Hitlere Allah gibi itaat ediyor yapıyormuş iar. Birçok işleri kadınlar yapiyor. Postahanede hiçbir erkek memur kalmamışlır. Harp dolayısile Al- manyada dans yasak edilmiştir. Hattâ evlerdeki danslara bile mü- dahale ediliyor. Hükümet operası kapalıdır. Diğer tiyatrolarla sinemalar a çıktır. Geceleri sokaklarda elek- irikler yakilmıyor. o Umumiyetle Almanlar harp o istemiyorlar. Al manlârın istedikleri karınlarının doymasıdır, Yiyeceklerini elde et- Me. İçin harp ettiklerine inandı” rılmışlardır. Polonya işinden son- ra müstemlekeler meselesini orta” ya çıkaracaklar. Harbi muhakkak kazanacaklarını söylüyorlar. “Dünya karşımıza çıksa Viz ge | lir,, diyorlar. Hükümet harpte ö | lenleri, yaralananları halktan sak- ! lıyor. Yalnız harbi kazanması dü- şünülüyor. Maamafih Polonya ile ışmalarda 30.000 Almanın öl- ünü işittim. Bundan başka has tabakıcı bulmak için her (tarafa asılen iânlardan O yaralıların da çok olduğu anlaşılıyor. Kadınlara iki hafta stajla, hastabakıcı ruh satnamesi veriyorlar. Bundan düş ka Alman hükümeti gönüllü yaz mak için faaliyete geçmiştir. Al- manlar, bütün kuvvetlerini harbe tahsis ettiklerinden şimdilik yahu dileri unutmuş gibidirler. Mahal- lelerin ayrılması hafpten sonraya bırakılmıştır. Almanyada öteğeriberi yerleş inış Türkler ve diğer ecnebiler, yol ların kapanacağı endişesile şimdi- den işlerini bırakıp gidiyorlar. : z Şehirde nümune siperleri kazılacak Pasif korunma heyeti Omüte hassisları bir iki güne kadar se rin muhtelif yerlerinde o nümüne ağınak siperleri kazdırmağa bas- Nıyacaklardır. Bu suretle halka bu şekilde siperler kazılması öğreti. lecektir, TATMLNDERK AN vE İIZG İNE a . ğ birleşmemiz lüzumu öildıriliyordu dağıldıktan ve | >e karşı bir sempati vücuda gel “âlem gene o | gene ol devran,, şek ; eden zaman içinde görülmekte © musti! ihasaa, köngreye takaddi lan husumet, bâd şeklini ti kaybetmişti! İşte, bu ruhi yakınlık ve siy dostluk kongrenin manevi bir mi ık yeti eseriydi. Kongre dağıldıktan birkaç gün sonra, Manyasizade Refik bey den bir mektub âldim. Mi leyh, Belânikte bulunuyor ve radaki İttihat ve Terakki eri ile temas ederek inkılâp ve ihti 14! hareketinin içinde mühim biği uzuv vazifesini görüyordu, Selânikteki İttihat ve mensubları, Paristeki Jön lerin faaliyetleriyle alâkadar o yorlardı, İşte, Refik beyin ye dığı mektub dü bu alâkanm b bir nümünesiydi. Fakat, kendisine amca diye h tab ettiğimi evvelce de söyledi ğim oManyadizade Refik beyi postaya verdiği mektub, birg bakımlardan bizi tenkid eder kilde kaleme alınmıştı. Manyasi zade Refik bey hulâsutan diyo ki: “Oğlum Nihad, memleketin o içtima Terakki) cemiyetini kurduk. Birçok münevver ve (ham erbabı arkadaşlar, benim Selâniğe geldiler. Halen, gün den güne artan ve istihkar edile. miyesek bir hadde varan ku timizle memleket sınırları lunuyor, Ayn! zamanda İttihat Terakki fırkası yalnız Selân te vücud bulan mevzi bir te kül mahiyetinde kalmamış, cemi yetimiz bütün memlekete dal bü- dak salmıştır. Sizin hariçteki faaliyetinizle pek tabil olarak alâkadar oluj ve hareketlerinizi adım adım kip ediyoruz. Vatan ve millet için yapılagel mekte olan dahili ve harici bü tün fasliyetlerin tevhidi hut nun müşterek gayemisin tal kuku bakımından büyük bir fı da vereceğine de kanli, Fakat aldığımız haberler, Bi alesel oösaretimizi kirmcak mal yettedir. Zira, Pariste bulun arkadaşlar, hedefleri ayni © ğu bülde, bazı sebebler dol le ihtilaf halinde bulunuyorla, miş! Bu yüzden de iki partiye aj riimişlar? ş Kudsi ve ulvi bir gayenin hakkuku Oo mevzubahsken, b bir vaziyetin şahidi olmak be ve arkadaşlarımı fevkalâde 1 essir ediyor, Aranızda mevcut ikiliği met Riza Boy ve arkadaş da müracaatta bulunduk, Gerek onlar ve gerek sizler araya gelerek konuşun, birleşi Bu mes'üt neticeyi dört bekliyoruz evlâdım., Manyasizade Refik beyin tubunu aldıktan sonra arkadı larımla temasta bulundum. ğım mektubu kendilerine gü dim ve “tevhidi mesai,, nin hi bir zaman doğru olâmıyi mi düşünmediğimiz cihetle oAhmi Rizt bey ve arkadaşsirile tu | susa dnir temasta bulunmak muvafık düşeceğini ileri Pok tabi olarak görek pröns Si babaddin boy ve gerek “teş sü şühsf ve, ademi merkeziyi düsturuna taraftar bulunan di arkadaşlar fikrime katiyyen it raz etmediler. iğ (Devamı ve eğ kadini