31 Ağustos 1938 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 11

lafer (Baştarafı 1 inci sayfada) gibi, bugünkü Cumhuriyete temel v.a = -.- l1âba ana olduğunu tebarüz emrt?!ğâğımğmı nun Ulu Şef Atatürk'e ve mille : bildirmiştir. kil Celâl Bayar, refakat- Bü sırada Başve 5 Özalp üdafaa Vekili Kâzım , lerinde Milli Müdaf Blu olduğu hal - Adliye Vekili Şükrü Saraço de merasim yerine Be önünde kurulanı uıîühîdeeçişl Bundan sonra mer g K bünün karşısmda mevki alî.n bandc;nuğıl âıîl- dığı marşla, başda yedek sübay oku ı; n ğu halde askeri tıb okulu, deniz haruı - vı; deniz lisesi, gedikli erbaş okulu, £ eB Pa Maltepe liseleri, muntazam adımlarıanm ğ vekil, ve vekiller ve komutanları selâmlıy a rdir. 4 kaînçı::ırLî:n sonra kahraman ”kmî;hîı zin geçidi başlamış, piyade, süvari, dolı:!n: istikkâm ve motörlü kıt'alar meydanı SN ran binlerce halkın alkışları arasında y bünde bulunanları selâ,ıııııuııışmrdn.ms Bnnllmem rı piyade, süvari ve bisiklet ve MO FOi polislerin, itfaiye kıt'alarının ve M lilerin geçişi takib etmiştir. — y Beyazıdda hazırlanan tribünlerde, ai vekil ve vekillerden başka, Vali, komu Ü tı lar, şehrimizde bulunan mebâı;ğ-n vsmübîey- parti, belediye erkânı, yüksek a tliler — merasim lar, malül sübaylar ve dave geçişini seyretmişlerdir. Geçid rmmğî;üîoî ra Başvekil Celâl Bayar ve ve'kılleı'dğıa n ğ?nîui;ığo ::em;îlığ; alkışları ;];usında Beya- na . mdâmğn ı:aürak eden kıt'alar geçid r_t_asî— minden sonrâ d, Divanyolu, Emğnonj. Köprü, Bankalar caddesi, Tepebaş'ı_, tiklâl caddesi yolile Taksime Çıkmış, güzergâhta mevki alan binlerce halkın alkışları arasında Cumhuriyet âbidesinin etrafında toplanmış- tır. Âbide önünde hep birden bandonun iş - tirakile İstiklâl marşı söylenmiş, komutan - lık, belediye, halk partisi, hava kurumu, a5s- keri tıbbiye ve deniz harb okulları _ve diğer teşekküller tarafından âbideye — müteaddid çelenkler konmuştur. Saat 12 de Selimiye kışlasından 21 pare top atışile bayram kutlulanmış, gündüzkü merasime nihayet verilmiştir. Fener alayları ' Gece de şehrin muhtelif yerlerinde bay ram şerefine merasim . ve feneralayları ya- pılmış, müsamereler tertib edilmiştir. Ana - dolu yakasında yapılan fener alayına Seli- miyedeki, Rumeli yakasında yapılan — fener alayına da Taşkışladaki alaylar iştirak et - miştir. Dün memleketin bir çok yerlerinden al- dığımız telgraflarda 30 Ağustos zafer bay - ramının her yerde büyük ve coşkun bir he- yecanla kutlulandığı bildirilmektedir. Halkevlerinde Hrleili Dün akşam Şehremini Halkevi k salonunda zafer bayramı münasebetile Emin ÂN Yücel tarafından bir könferans veril - miş, konferansi müteakib evin müzik mîohı tarafından çalınan muhtelif parçalar « ur' j i Şişli Halkevinde dün saat 15 den 17 bs;: kadar boks müsabakaları yapılmış, gece h dans verilmiştir. çaylmlnönü Halkevinde _yâîılîân merasime saat 19 da başlanmıştır. İstik lenmiş, Naki Tezel tarafından konhğ:;mı ve orkestra tarafından konser yerilmiştir. Bi Şehrimizdeki bütün Halkevlerinde bu münasebetle merasim yapılmıştir. Dumlupınarda merasım anlık meydan muharebesinin 16 1nci Ja Şebid münasebetile bugün numlupınael'm zi vok Asker Abidesi önünde yapılan M azametli olmüştür. Üa Tören yeri sabahın erken Baammd";lyu baren toplanan kadın ve erkek, am;;;eediyor- köylülerle bir mahşer manzaraslka Dda dü. Yakın köyler halkından DAS goümla Rine at koşturarak uzak köylerden gelmiş da vardı, an Adatepenin yamaçlarında biîıkenı::ğı: yığınları hep ayni şeydeıtıür 'ğkah” yok «İstiklâl savaşı ve Atatürk» v fik Özem Kolordu komutanı General Tev teftişten 21 merasim yer Göz. asker, gençlik ve halk kıt'alarını sonra törene İstiklâl marşile Ve topu atılarak başlarıdı. Ordu adına genç bir Ankara hukük fakültgsinâlen İstanbul üniversitesinden İ ;îılk adına da Afyonlu İlhan Açıkgöz I:ıîî:r canlı söylevler verdiler ve çok alkışlanı r Müteakiben törende Cumhuriyet halk !;“_ tisi ve halkevlerini temsil eden Sinop merak usu Cevdet Kerim İncedayı, kürsüye ışıırkî:oş- sık sık alkışlarla kesilen ve umumi A kunluk veren nutkunu — söyledi Ve L dedi ki: 1 «Çok asırlardanberi dünya du;âlân;emiğ mühim rol oynıyan muazzam bir Si erağ sene evvel bu gün burada Türk © ı:ışlir X tarihine yazıldı. Dünya tarihi kim Z ha kaç asır bundan üstün, bundan WNI iye bir hâdise kaydetmiyecektir. Bu hâdise S kudretinin, Türkün ve lnhikamumfl. e benliğinin eseri olan 30 Ağustos Z8 er 'yap Hatib, bundan sonra, kısa bir Mhç:esinl mış, başkumardanlık meydan muhare tarak demi ki: İ mî&kşam, günşet;n batmasına bir saat %ı la devlet kurmak ve millet İdare etmektebü a duğu kadar askerlik san'atında da €en d yük üstad olan Atatürk, meydan muh"ı şari sini karanlıklara bırakmadan tam nBtCI y almak azminde olduğu için, bütün tîg rîğ makineli tüfekler açığa sürüldü. Top, sesleri hüdudları devamlı bir uğultu içinde übay, genelik adına sübay, Hayri Aksoy Ekrem Yiğİt, 1mişler ve Üniversite | başlamış, tri- E Başvekil, Milli Müdafaa ve Adliye Vekil geçid resmini Başvekilin teşekkürü İstanbul, 30 (A.A.) — 30 Ağustos zafer bayramı münasebetile memle ketin birçok taraflarından gelen tebrik telgraflarına ayrı ayrı cevab veremediğine müteessir olan Başve- kil Celâl Bayar bunlara karşı teşek- kürlerinin iblâğına Anadolu Ajansı- nı memüur etmişlerdir,. # V bırakıyor, şarapneller sonsuz bir şimşek sil- silesi gibi çıkıyordu. Bu sırada bütün milletin iradesini ken - dinde toplıyan o Büyük Baş, ileri hatlara fırladı, hücum emrini verdi. Tam gün ağar- mıştı ki, düşman mevzilerinde birdenbire ca-. tırdı koptu ve biraz sonra her ses - kesildi. Bu mes'ud olduğu kadar hazin karanlık ve gükünet içinde yalnız bir şey düyulüyor. ve görülüyordu: «Türk neferlerinin çelik hışıl - tıları ve Türk süngülerile yıldızlaşmış ve ye- re yaklaşmış bir sema.» Cevdet Kerim İncedayı sözlerine şu su - retle nihayet vermiştir: «Mutlu ölü, büyük ordu bir Istiklâl ve in- Kılâb müessesesi olan C. H.-P. milli prog - ramda seni Türk istiklâl ve Inkılâbinin ve Cumhuriyetinin kollayıcı ve koruyucusu di- ye öğüyor ve öğünüyor. Her şeye lâyik olan kahraman ordu, sana sonsuz Sevgi ve saygi- lar sunuyor. Atatürk, Çocuk, genç, ihtiyar, kadın, erkek gönül- Jerimizin bütün saffet ve heyecanile Dum - lupmarda büyük eserinin huzurundayız. Her rtin mukaddes ruhlarile çevrilmiş olarak sa- na sonsuz bağlılık ve tazimlerimizi sunuyo - 'TÜZ. Sağ ol... Bundan sonra merasim — âmiri General Teyfik Özem, ruhlu ve degerli söylevini ver - di. Hatibler, 16 sene evvel bugün tören ya- pılan yerde ve bizzat ateş içinde — harekâtı idare ederek savaşın kat'i neticesini istihsal eden Büyük Başbuğun adını anarken alkış ve yaşa sesleri çevrede uzun ve heybetli a - kisler yapıyor, ufukları çınlatıyordu. Topla- rın dağları inleten gürleyişleri devam eder- ken, bir tayyare filomuz da cevelânlar yanptı ve âbideye Büyük Millet Meclisi ve Başve - kâlet, Cumhuriyet Halk Partisi, — Vilâyetler ve bir çok müesseseler adına pek çok çe - üraa utlulandı Kahraman piyade lerimiz geçerlerken yanımız gazilerin hatıralarile, aziz şehidle - | SUN FUSTA lerile birlikte dün Beyazıdda yapılari seyrediuorlar Vali ve Belediye reisi Muhittin Üstündağ âbide önünde defteri imzalarken lenkler konuldu. Âbide, az zamanda göz alı- cı çiçek yığınları içinde kalmıştı. | — Belediye, ordu, vekâletler ve vilâyetler - den gelmiş olan hey'etler şerefine — büyük bir akşam ziyafeti vermiş, gece şenlikler ya- pılmıştır. Ankarada Ankara 30 (A.A.) — Bugün 30 Ağustos za- fer ve tayyare bayramıdır. İstiklâl ve milli kurtuluş tarihimizin bu şerefli günü bütün memlekette büyük törenle kutlanmıştır. Ankarada bugün sabah saat 8 den 9 a ka- dar Genel kurmay Başkanlığında ordu adı - na bir kabul r ve saat 9,30 da Hipod - romda askeri tören yapılmıştır. Törene tü- men bandosu tarafından çalınan istiklâl mar şile başlanmış, garnizonun en genç sübayı tarafından Cumhuriyet Halk Partisi ve Ha - va Kurumu namina ve müteakiben tümen komüutanı tarafından nutuklar söylenmiş ve merasim geçidi yapıldıktan sonra Hipodrom- daki törene nihayet verilmiştir. Bundan son- ra Harbiye okulundan mezun olan sübay - larımız önde müzikâ olduğu halde Ulus mey danına gelmişler, Atatürk anıdına — törenle çelenk koymuşlardır. Edirnede Edirne 30 — Büyük zafer bayramı, on gün evvel kahraman ordumuza kavuşmakla bir kat daha şenlenen güzel Edirnede şimdiye kadar görülmedik bir heyecanla kutlulan - mış ve Edirne Halkevinin Atatürke ve or - dumuza olan derin bağlılıklarının tezahürü- ne yesile olmuştur. İzmirde İzmir 30 (Hususi) — 30 Ağustos zafer bay- mı büyük tezahüratla kutlulanmış ve büyük bir geçid resmi yapılmıştır. Askerlerimizin geçişleri halk tarafından şiddetle alkışlan - miştir. İtehdid ettikleri iddia edilmektedir. | |lamak yoluna sapmışlardır. | 1938 beynelmilel Nevyork sergisi dünya milletlerinin san'at, kültür, tarih, — endüstri ve zevk bakımından dövüşecekleri bir ring olacaktır. Ringlerinde en çetin kavgaları seyretmeğe alışmış olan Amerikalılar bu teknik ve zevk musaraasında her zaman için garib addedi 'l len telâkki ve zevklerile nelere numara ve- recekler, şimdiden kestirilemez. Yalnız beynelmilel sergiler içinde şüphe yok ki, alâkadarları en fazla — düşündüreni Nevyork sergisi olmuştur. Zevkleri, telâkki - leri, görüşleri bambaşka bir dünyaya mem- leketinden bir parça kurmağa gidecekler bu kuracakları muvakkat müstemlekeyi hem e- konomik zihniyet, hem milli düşünce ile ye- nileştirmek için azami gayret — ve faaliyetle kollarını sıvamak mecburiyetile karşı karşı- ya bulunuyorlar. - Biz, bu çapta büyük bir sergiye aşağı yu- karı ilk defa iştirak ediyoruz. Bü iİş için ce - bimize soktuğumuz elimizin avucunda bir milyon lira var. Bu para ile bizim içın bil- hassa, bizi hâlâ tam mânasile tanımıyan A- merikada bir çok şeyler yapabiliriz. Bilhassa propaganda.,. Biz. boyumuzu, bosumuzu göstereceğimiz bu muazzam sergi için aylardanberi çalışı - yoruz. Amerika hükümeti serginin en güzel bir köşesini bize vermiştir. Hükümet büd - cesinden bir milyon lira gibi hiç de az ol - mıyan bir meblâğı ortaya koymuştur. Şimdi iş Türk mimarına, Türk ressamına, Türk de- köoratörüne ve bunların yaratacakları milli Türk eserine kalmıştır. Hazırlıklar ne derece ilerlemiştir?, Hepi - miz için milli bir şeref teşkil edecek — olan sergi için yapılan hazırlıklar, düşünülen ye- nilikler nedir? Bunları öğrenmek — iİstedik. Dün serginin dekorasyonunu yapacak olan ressam ve dekoratör Abidin Dinoyu gördük. Abidin Dino Rusyada ve Fransada uzun za- man bulunmuş, sinema, resim, dekorasyon işlerile yıllarca sarmaş dolaş olmuş değerli bir san'atkârımızdır. Mimar Sedad Hakkının (Türk sitesi) pro- jesl üzerinde çalışan san'atkâr — suallerime şu cevabları verdi: — Site Türk projesi Türk mimarisinin gü- zel bir sentezidir. Türk sitesinin merkez bi- nasının duvarları çinilerle müzeyyen ola - caktır. Bu merkez binanın etrafında bir kah ve, inhisarlar, Sümerbank ve diğer müesse- seler pavyonları bulunacak, yuvarlak bir av- lunun muhitinde çok müvazeneli bir kül teş- kil edecektir. Avlunun ortasında ışık terti- batı son derece itina ile hazırlanmış bir ha- vuz vardır. Binanın harici ışıkları için yeni bir ışık tertibatı düşünülmüştür. Kültür ba- kımından Türk sitesinin en mühim yeri bib- Nevyork sergisi için yapılan hazırlıkla, manlardanberi kuvvet ve alâkasını göstere çok enteresan nümuneler toplanmıştır. Hil zıssıhha, tezyini san'at gibi meseleler dal burada çok cazib bir şekilde ve yeni bir tarz da anlatılacaktır. Sitede Türkün büyük bir restoranı mev cuddur. Ve yerli küçük san'atlerin bu salon süslemek için en kuvvetli elemanları serrir iştirak edecektir. BSitenin muhtelif köşeleri havuzlarla çev rilmiştir. Ve gece ışık tertibatı için bu ha vuzlardan çok iİstifade edilecektir. — Devlet pavyonu ne şekilde olacaktır? — Devlet pavyonunun nihal şeklinin ta yini için bir ressam grupu — çalışmaktadı Genç heykeltraş Zühtü bu pavyonda Tü-i yeyi temsil eden muazzam bir heykel ha: lamaktadir. Bütün milletlere aid, Amerikâ hlar tarafından inşa edilmiş sulh avenü sünde mühim bir yer işgal eden Türk dev let pavyonu bilhassa kültür bakımından şa yanı dikkattir., Burada her millete ayrılai yerin eb'adı müsavi olduğu için dekoratör lerimiz müsavi şartlar dahilinde dünya san atkârlarile böy ölçüşeceklerdir. Bu pavyonun yarısı esşki Türk medeniyet lerini canlandıracaktır. Diğer nısfı ise bü yük iİnkılâbımızın en mühim — merhalelerin izah edecektir. Ziyaretci pavyonumuza girer girmez Ata türk'ün bir büstünü görecektir. Pavyonut inşasında, mermer, şeffaf cama — benziye! Rodhoide'den sütunlar — kullanılacaktır. Vi dip duvarda yere kadar ve kademe kademi giriş merkez kapısı boyunca akan bir ışıkl hayuz pavyonun dekoratif merkezidir, — Buradan sergiye tarihi eser olarak n götürülecek? — Eti ve diğer devirlere ald bazı heykellej götürülecektir. Müzelerden çok kıymetli eş * yalar seçilmiştir. Bütün bu hazırlıklar üze : rinde İki ressam grupumuz hararetle çalı : şıyor. Genç san'atkâra sordum: — Gideceğimiz yer bambaşka bir dünya Bilhassa değişik bir zevk dünyasına gidiyo - ruz. Burada orijinal ve milli Türk pavyonu: nu mu kuracaksınız yoksa buğünkü san'a' cereyanlarının tesiri altında kalınacak mı? Cevab verdi : — BSerginin merkez fikri (yarının tekniği) fikridir. Konulan motif budur. Bu düsturı tatbik ederken ayni zamanda Türk mima - risinin ve san'atinin yarın görüşile bir sen - tezi tecrübe ediliyor. Yarını bulmak için er yeniyi en eski bir san'at kültürünün üstüne dayamak lâzımdır. Bu sergi Türk zevkine, Türk işcisine day;ı- nacağı için muvaffak bir eser olacaktır. Yal: liotek salonudur. Burada inkılâba — aid en mühim eserler yeni Türkiyeyi — canlandıran muazzam bir —fotograf — dökümantasyonu, spor sahasında Türk milletinin en eski za - nız üzerinde israrla durmamız icab eden bi nokta varsa, o da kendimizi tanıtmağa aza: mi gayret etmektir. Nusret Safa Coşkun Beşiktaş klübünde olup biten garib hâdiseler (Baş tarafı 1 1nci sayfada) İstanbulda bulunan bütün spor teşek- hususta neler düşündüğünüzü süyleme- nizi rica ederiz. Bay Muhiddin Üstündağ dedi ki «— Kanunun emrettiği her şeyin ya- İpılacağı tabifdir. Ancak bu arada Beşik- taş klübünün bir takım füzuli gayretkeş- leri gençliği ve eski mensubları kendile- rine siper tutarak bulanık suda balık av- Vazıh ve dürüst olmıyan mübalâğalı hareketlere meydan vermemek gerektir.» SON POSTA — Muhiddin Üstündağın bahsettiği bulanık suda balık avlamak gayretini güden hareketlerin neler oldu- ğunu anlıyamadık. Bunlar (Şeref) levha- sının staddan indirilmesi hâdisesi ve kon- grenin içtimaa çağırılması ile alâkadar olamıyacaklarına göre bahsimizden ha- riç demektir. Valimizin bu işde de kanu- nun hâkim olması için lâzım gelen alâ- kayı göstereceğini bildirmesini memnu- niyetle karşılarız, * Şerefspor klübü müessisleri ne diyorlar? Beşiktaş klübünde yirmi dokuz imzalı bir takrirle akdi istenilen fevkalâde kon- grenin akdedilmeyişi hakkında neler dü- şündüğünü bir kere de Şerefspor klübü müessislerinden Bay Necib Berkkandan sorduk. Dedi ki: — Biz Beşiktaş klübü azası idik ve klü- be merbuttuk, fakat yapılan hareketin çirkinliği karşısında çekilmeğe medbur kaldık. Eğer fevkalâde bir kongre akde- dilip bu idare heyeti değişir ve yerine bir başka idare heyeti gelirse ve o da bizi klüpten uzaklaştıran sebebleri ortadan kaldirırsa, yeni spor klübümüzü dağıtır ve yeniden Beşiktaş klübüne iltihak ede- riz. Yani biz arkadaşlarımıza bağlıyız. Fakat bugünkü idare heyeti kaldıkça bu mümkün değildir. mamladık. Geçen ay mer'iyete geçen ye ni cemiyetler kanunu mucibince bundar sonra tahkikat yapıldı neticelendi ve ev. rak polis müdürlüğüne gitti. İzinimiz! bekliyoruz. Sırası gelmişken şunu yazmanızı ric: ederim. Geçen hafta Muradiye tarafla: rinda Şerefspor namile Feriköyle bir maç yapılmıştır. Bu Şerefsporla bizim Şeref sporun hiçbir alâkası yoktur, bu ismi kullandıkları için haklarında polis taki: bata başlamış bulunüuyor. Esasen bizim henüz A ve B takımları mız yoktur. Yalnız genç takımımız var: dır ve genç takımımız bir kere Beyko: genç takımile oynamış, sıfır bir galib gel miştir. Klübümüz her nevi sporla meş gul olacaktır. Müessisi yirmi bir kişiyiz, şimdider yüz elli azamız bulunuyor. Fakat bun: rağmen tekrarlıyoruz: Biz arkadaşları mıza bağlıyız, eğer bizi Beşiktaş klübün den uzaklaştıran âmiller ortadan kalka cak olursa hâlâ klübümüzden ayrı kal makta elbet te inad etmiyeceğiz. Atatürkün teşekklirleri (Baştarafı | inci sayfada) İstanbul 30 (A.A.) — Reisicumhu Atatürkün Mareşal Fevzi Çakmağa çek tikleri tebrik telgrafı: Mareşal Fevzi Çakmak Elâzığ Türk ordusunun büyük zafer bayram 'başta siz olmak üzere bütün silâh arka daşlarıma kutlu olsun. K. Atatürk Mareşal Fevzi Çakmaktan Atatürkı yazılan telgraf: Büyük Cumhurreisi Atatürk Mes'udane idrak ettiğimiz büyük zafe rin yıldönümü münasebetile Cumhuri yet ordusu mensublarının Yüce Başbuğ larına sarsılmaz candan bağlılıklarını v sonsuz tazimlerini saygı ile arzederim. Genel Kurmay Başkanı Biz artık binayı tuttuk, her şeyi ta- Mareşal Fevzi Çakmak —— İim l e y ea