26 Eylül 1954 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 16

DÜNYADA OLUP BİTENLER Japonyada bir yangın Sanki şehrayin var Amerikanın nasıl bir durum takınaca- ğıdır. Erkânıharbiye Reisinin ziyareti Mı- sırın. Batıya doğru ilk müsbet adımı- dır. İkinci müsbet adım, Birleşmiş Mil- letler toplantısında Mısırlı dıplomatla— takınacakları tavırdır. Şimdiye ka- dar Mısırlıla dünya meselelerınde Za- man zaman ve daha ziyade — Sovyet blokunun tezini desteklemişlerdir. — A- rap — âlemini ilgilendiren mevzularda gayet tabit olarak kendi dâvalarını mü- dafaa edeceklerse de diğer hallerde ne yapacakları hakikaten meraka değer. Bilhassa Kıbrıs meselesinde... Zi- ra Mısırda yaşayan çok sayıda Yunanlı vardır ve Yunan hükümeti kendı tezini desteklemesi hususunda Kahireye mü- racaatta bulunmuştur. Uzak Doğu Japonya'ya kur ilyonlarca Japon, sabahleyin yatak- larından kalktıklarında gazetelerin- de öyle bır haber gördüler ki belki Hi- roşima'ya atom bombası dikeli beri bu derece hayret etmemışlerdı Rusya, eli- ni uzatıyordu. O Rus , Japonya ile hâlen harp halinde bolunuyordu Evet, hiç kimse farkında değildi ama, Alman- ya yenildikten sonra Rusya Japonyaya harp 1lan etmiş, bugüne kadar da bu harp haline son vermemişti. Resmen iki memleket bırbırlerıyle harp halinde bu- lunuyorlardı. Mesele şuradan ileri geliyordu : Japonyaya en son Rusya harp ilân et- mişti. Sonra müttefikler arasında anlaş- mazlık çıkmış ve Japonya ile sulh mu- ahedesi bir türlü imzalanamamıştı. Yâ- ni Avrupada Almanya ve Avusturyaya 16 karşı nasıl hareket edilmişse, onun eşi Uzak Doğuda Japonyaya karşı yapıl- mıştı. Rusya bir türlü oturup bu hale bir son vermeyi kabul etmemiş, her se- ferinde dinden gelen güçlüğü çıkarmış, sunu istemiş, bunu istemiş, erika- lılarla hır - gür etmişti. Fakat Uzak Doğuda — hâdiselerin aldığı yeni şekil karşısında Japonya ile sulh muahedesini imzalamak Amerika için bir zaruret haline gelmişti. Avru pada Almanya bu yüzden demokrasiler cephesine alın amıyor, haritanın orta- sında bir boşluk kalıyordu. Hiç olmazsa hür dünya Uzak Doğuda Japonyanın kuvvetinden istifade etmeli ve Rusya bir harekete — niyetliyse Japonyayı da hesaba katmalı idi. Bunun ilk yolu da Japonyaya istiklâlini iade etmek, onun haklarını tanımak, kendisine hayat hak- kı vermekti Amerika teşebbüse geçti. — Foster Dulles bu işle bizzat meşgul oluyordu, Uzak Doğuya seyahatler yaptı, Japon liderleriyle görüştü, bir taslak hazırla- aslak filerinde uzun görüşmeler Oldu Muhtelif devletlerin fikirleri alın- dı. Muhtelif başkentlerde konferanslar toplandı. Rusya işin — başından beri menfi bir vaziyet almıştı. Japonyanın Batı âlemi içinde kendisine - bir yı edinmesi elbette ki işine gelmıyordu. Propagandaya Japon komünistlerini kışkırttı. muvaffak olamadı. Japonyaya harp ilân etmiş olan devletler aralarında mutaba- kata vardılar ve Japon sulh konferansı San - Fransisco'da toplandı. — Rusya, konferansı boykot etti. Zaten konfe- rans pek uzun sürmedi. İki gün içinde her şey hallolundu ve imzalar atıldı. cak imzalar arasında Rusyanın- ki yoktu Rusyanınki olmayınca da el- bette ki harp hali devam ediyor de- mekti. İki memleketin birbiri nezdinde temsılcısı mevcut değildi. Arada diplo- mat 1k sebat kurulmamıştı. Hattâ o zam: bunu Rusya bakımından mah- zurlan üzerinde durulmuş ve Rusyanın Elçilik açmamak suretiyle kendi ken- dini zarara soktuğu söylenilmişti. De- nilmişti ki : Rusya kendisini bir casus teşkilâtından mahrum bırakıyor. — Zira herkes mükemmel şekilde biliyordu ki Rus Elçilikleri dünyanın her tarafında komünist casus şebekelerini idare et- mektedir. İhtimal ki Rusya, Japonya için başka bir çare düşünmüştü. Aradan seneler geçti. — Rusya ile Japonya arasındaki harp hali, harpsiz sürüp gitti. Hele Kore harbi sırasında urum büsbütün vehamet kesbetti. Ja- ponya ile Rusyanın arası açıldıkça açıl- dı. Bir selâh alâmeti de bel rmiyordu. İşte bu sırada Rusy: iki numa- ralı adamı Molotof bir Japon gazetesine beyanatta bulundu. ap nya ile nı al münase- betler kurmak arzusunu bildiriyor ve gayrı Tesmi surette teklifte bulunuyor- du. Diyordu ki, diplomatik münasebet- leri yeniden tesis edelim. Milyonlarca Japonun yataklarından kalktıklarmda merakla okudukları ha— ihsas edecek hiç bir belirti ortada gö- rünmemişti. Rusya Japonyaya niçin yaklaşmak istiyordu? Uzak Doğuda ne gibi bir hâ- dise cereyan etmişti de Kremlin, poli- tikasında değişiklik yapmıştı? — Ortada bu suale cevap teşkil edecek bir tek hareket vardı : Güney Doğu Paktı teşkılatının Manilla'da kurulma- Fakat sebeplerin daha umumi ol- ması ihtimali de yok değildir. Avru- pada Almanyanın silahlandırılması için faaliyet — son derece hızlandırılmışken Rusyanın barış taarruzuna Uzak Doğu üzerinden de devam etmesi ve umumi efkârları bulandırmak için kuzu pos- tuna bürünmekte fayda görmesi ihti- mali son derece kuvvetlidir. Öyle ya birtakım safdiller —bilhassa — Fransa- da— diyeceklerdi ki : Bak, Rusya Ja- ponyayı bile tanıdı, boyle bir devlet- ten endişe edip can düşmanımız Al- manyayı mutlaka silâhlandırmakta ne mâna var Mühim olan teşebbüsün Japonya- daki akisleriydi. Japonlar büyük bir ol- gunluk gösterdiler. Bir takım milletler Japonyanın — harp halinde bulunduğu bir de letın Hariciye Vekilinden beya- nat aldığı için gazeteciyi vatana hiya- hürriyetinin çeşitli anlayış şekli vardır. Yahut, Mo- lotofun teklifi basit bir propaganda taktiği olarak telâkki edilir ve üzerinde dahi durulmazdı. Halbuki Japonyanın da Rusya ile normal münasebetler kur- makta menfaati vardı. Japonya da en yakın ve kuvvetli komşusuyla iyi ge- çinmek istiyordu. Yalnız, Molotof ce- AKİS. 25 EYLÜL 1954