26 Eylül 1954 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 18

İKTİSADİ Çalışma Avrupa'da saat başına en fazla ücret İsveçte merika'daki Milli lmalâtçılar Derne- ğinin bır benzeri olan Isvıçre Ma- akina İmalâtçıla- rı İşverenler Derneği yeni olarak yap- tırdığı bir etüdde Avrupa'da saat başı— na en fazla ücret veren memleketın Is— y işçi İsviçre işçisinin aldığı ücretten 96 23 fazla ücret almaktadır. Bir Fransız ustasının aldığı ücret ise İsviçre işçisi- nin aldığı ücretten © 8 daha azdır. Bu nisbetler İsviçre'ye nazaran Belçika'da 90 18, Almanya'da 8 33, Hollanda'da 9 39 daha düşüktür. — İsviçreyi ölçü olarak alırsak diğer Avrupa memleket- lerinde yan usta bir işçinin aldığı üc- retler şöyledir İsveçli bir işçi İsviç- reli işçinin aldığından 2 27 fazla, i İsviçrelinin — aldığından 20, Hollandalı 36, Alman işçisi ise B 29 daha az Üc- ret a_lmaktadır sviçre'de saat başına bir işçinin ladığı rakamlar Amerika Birleşik Dev- letlerinde bunun 1,81 dolar olduğunu göstermektedir ki, bu İsviçre parasiyle 781 santim eder har kuvvetının makınaya tatbi- İRS i, İngiltere'de yüzde kırka yaklaşan miktarı işçidir. Fransa, Almanya, Belçika gibi memleketlerde de işçiler bu miktar- lara yaklaşırlar. tiler vatandaş oylariyle lerinden — işçi sınıfına fırsat buldukça vaadlerde bulunmaktan kaçınmazlar. Bu vaadler ise daıma işçiye az say mu- kabilinde fazla eder. Yukarda vermiş olduğumuz ra- kamlar ortalama saat başına en fazla ret ödiyen memleketin evvelâ Ame- seviyesinin Almanınkine üstünlüğü ne- ticesine varmamalıdır. Zira rakamlar al- 18 VE MALİ datır: esas çok para almak değil alınan parayla çok eşya satın alabilmektedir. İşte işverenlerle işalanların da mücade- lesi buradadır. Grevler bunun için ya- pılmakta, sosyal tedbirler bunun için alınmaktadır. Bir anayasacının dediği gibi yirminci asrın dâvası ikiye müncer edılebılır Ekmek - Hürriyet müca- İşte devrimizin sosyal alandaki en mühim meselesi budur Ekmeği hürriyet içinde yiyebilm merika Birleşik Devletlerınde ferdi gelir 17 olar ransız ihtilâli zamanında — yaşamış an Fransız sosyologlarından Con- dorcet nin istikbal hakkında tahminleri vardır. Bu filozofa göre ilerde büyük devletlerle küçük devletler — arasında mılletlerarası münasebetlerde — hak ve Fertlerin kânun karşılığında eşitliği iktisadi ve mali alanda da te- celli edecek cemiyette en fazla gelıre ahi insanlarl sahip in- sanlar arasındaki mesafe gıttıkçe dara- Foster Dulles Para babam SAHADA lacaktır. Bu fikirleri Condorcet'nin ağ- zından — dinleyip de — peygamberliğine hükmetmemek elden gelmiyor. Birleş miş Mılletler Teşkılatı gibi müessese- ler, Mem aşlarının tabanıyla te- pesi arasındakı mesafenırı gittikçe azal- ması, işçilere çeşitli sahalarda yerilen primler ve kendilerine tanınan sigor- talar aşağı yukarı Condorcet'nin fikir- lerini kuvveden fiile çıkarmış durum- dadır. Amerika Birleşik Devletlerı siyasi alanda olduğu kadar ekonomik alanda da dünyanın en kudretli memleketıdır Hattâ bırıncı kuvvet kaynağ ikinci kuvvetten almaktadır. Devletlerın ikti- sadi veya mali alanda kudretleri ma- lum olduğu üzere milli gelirleri yle Ol— ülür. Amerika Birleşik Devletleri de mıllı gelır 256 000.000.000 dolardır Nüfüus 162.000.000. İşte 262 milyarı 162 y na — taksim ettıgımız vakit bulduğumuz rakam 1700 dür. Amerika Birleşik Devletlerinde ortala: ma yıllk ferdi gelir d ek ki 1700 dolardır. Bu i — üzerinde nsanın ge- lirden masraflar çıkınc, gerıy kalan kısımdır. Sermaye tasarruf yoluyla te- şekkül ettıgıne gore yakından gelirle ilgilidir. — Bu sele gelir bakımından ehe mmıyetlıdır Bır de devlet gıder» lerine iştirak - bakımından ehemmiyı vardır. Zamanımızda — devlet Varıdatı vergi yükü, verginin hududu, bor çarı gibi meseleler hep milli gelır zavıyes inden — ele alınıp işlenmektedir. u da bildiğimiz gibi yekun ferdi ge— lırden başka bir şey değildir.. Onu için milli, gelir meselelerı modern ık— tisat ılmının en ehemmiyetli konusu- nu teşkil eder. Döviz Politikası Ahenkleştirme zamanı ktisadi hayatımızda bır ahenksizlik var: İhtiyaç çok, a bol, talep fazla arz yok. Her rafta hareketlı bır gelişme gözlere çarpıyor Herkeşin ürlü bitmek üzere tahsislere rağmen— ihtiyaç sahiplerini tatmin etmek mümkün olmadı. Kana- atimizce belki bugün Türkiye'de mev- cut inşaat malzemesi, şayet iktisadi ha- yatın mekanizmasına — psikolojik unsur- lar hakım olmasaydı nakdi parayla ifa- alebi karşılamağa g Fakat iktisadi hayata psi- kolojik unsurlar hâkimdir. Yâni iş nor- mal seyrinden çıkmıştır. İthalâtçılar, bir yandan devletin muazzam bayın- dırlık girişmesi, bütçelerinde muazzam meblâğlara ulaşan yatırımla- AKİS. 25 EYLÜL 2954