18 Haziran 1955 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 5

yoldan gelmişti. Bunlardan biri Ame- rika Hükümetinin Haberler servısıy— di, Öteki ise, dünyanın en büyü jansı olan Assocıated Press.. Haber— ler servisinin bülteninde uzun vade- li kredi talebimizden bahsedilmiyor, sadece 1954-55 yıllarına ait Ameri- kan yardımının 70 milyon dolardan 100 milyona çıkarıldığı bildiriliyordu. Havadisin manalı tek tarafı su cüm- leydi: "Bu ilâve yardımının Türk hü- kümetinin ekonomik bir istikrar te- mini içki müessir bir program mey- dana getirip tatbik edeceğinden emin Olundugu için yapıldığı açıklanmış- Ertesı gün A. P. nin haberi çık- tı. Ajans Türkiyenin Amerikadan 300 milyon dolar borç istediğini söylü- yor, talebin reddolunduğunu ve "ge- çici bir mali buhrandan bahseden Fatin Rüştü Zorluya Amerikan ida- recilerinin Türkiyenin ekonomisini müstakar hale getirecek tedbirlerin alınmasını" tavsiye ettiğini — bildiri- yordu. Ancak A.P., Amerikan ajans- larına ve basınına has nezaketsiz ve kurun lisanı kullanıyordu. Hadise ü- züntü, lisan infial uyandırdı. Bu his- ler haklı hislerdi. Menderes hüküme- ti içinde bulunduğumuz ekonomik buhranı atlatmak için uzun vadeli krediye bel bağlamıştı. Kredinin alı- namaması vaziyetimizi güçleştirecek- A ti. A.P. nin lisanı ise, haysiyet kal- cıydı. Bilinen hakikatler Ama iki nokta, hakikate uygundu. 300 milyon dolar kredi istemiş- tik, bu talep müsait karşılanmamış- tı. 80 milyon dolar, biraz teselli mü- kâfatı havası taşıyordu. Amerikalı- lar bir plan ve programımız olmama- sından dolayı itiraz etmişlerdi ve ka- naatlerince Adnan Menderes hüküme- ti Türk milletine verilecek parayı iç politika endişelerini birinci plânda göz önünde tutarak sarfediyordu. Da- ha evvelce de AKİS'in bıldırdıgı gi- bi Amerika, mevcut enflasyonun Menderes hükümetinin dediği gibi İktisadi değil, siyasi olduğuna inanı- YURTTA OLUP BİTENLER Biz ispat hakkını Menderese tanıyoruz Türkiye Büyük Millet Meclisinin 21 Mayıs 1955 tarihinde yaptı- ğı son celseye alt müzakere zabıt- ları neşredilmiş bulunuyor. Bunla- rın 629 uncu sayfasında Adnan Menderes ile İsmet İnönü arasında cereyan eden şu muhavere bulun- maktadır; İsmet İnönü (Malatya) — İlk okulları gazetelere abone ettiler. eis — Müdahale etmeyin Pa- Başvekıl Adnan Menderes (De- mla) — hterem arkadaşlar; Bunun ispat hakkı ile hiç bir alâ- kası yoktur. Bunu ispat hakkı ol- mamasına rağmen gazete yazdı mı? Mahkemeye gitmenin dokuz yolu var. Müsaade edin. Onun için mi mahküm oldu" Bu da doğru de- ğildir. Muhterem arkadaşlar; efkârı tahrik etmek istiyorlar. Yalnız bu- nu yazmadılar. Hâkim onu bunun için mahküm etmedi. Hâkim onu türlü iftiralarından dolayı mah- küm etti. Demir hırsızlığı, kömür hırsızlığı yaptı dedi, şunu dedi, bu- edi. Nüvit Yetkin (Malatya) — Bu- nu yazdığı için Metin Toker mah- küm oldu. Başvekıl Adnan Menderes (De- yordu. İstiyordu ki, üzerinde siyasi partılerın ittifak ettiği ve doğrulu- ğuna inandığı bir uzun vadeli prog- ram olsun; Türkiyede iktidar deği- şirse bu programın tatbiki zarar gör- mesin, yani paralar yanmasın veya tahsili tehlikeye düşmesin. Amerikan yardımının kullanılış tarzında muta- bakat bulun i Menderes hükümeti memleketin ıçınde bu mu- tabakatı aramak istemiyordu. "Siz bize, istediğiniz borcu verin; biz onu vamla) — Onun için mi mahküm oldu? Doğru degil. Efkârı tağlit etmek istiyor. Yalnız bunu yazma- dı, hâkim onu bunun için mahküm etmedi, hâkim onu türlü iddiala- rından dolayı mahküm etti. Demir hırsızlığı, kömür hırsızlığı yaptı edi. Bu da bunlar arasında bir lâftır. Onun iddiası yalnız o değil- di, ondan daha çok ağır 90 tane itham vardı. Adnan Menderes bu konuşmasını Meclis kürsüsünden yaptığı i- çin hiç bir takibata maruz değil- dir. Fakat biz kendisini şerefli bir insan olarak tanıyoruz. Metin To- ker hakkındaki isnatları tamamiy- le yanlıştır Metin Toker hiç kim- se için "“demir hırsızlığı, kömür' hırsızlıgı yaptı" dememiştir. Ad- n Menderesi umumi efkâr önün- de sözlerini ispata davet ediyoruz. Metin Tokerin bu mealdeki bir tek satırını gösterebilirse, başmuhar- ririmiz her türlü cezaya razı ola- cak ve bir daha eline kalem almı- yacaktır. Ama ispat edemezse, Türkiye Büyük Mıllet Meclisinin kürsüsün- den yaptığı ithamların yanlışlığını, öğrendiğini Adnan Menderesin Me- tin Toker'e açıkça ifade etmesi bir insanlık borca olur. kullanmasını biliriz" diyordu. Milli ik- tisadı, iç politikadan ayırmaya yanaş- mıyordu. Amerikalılarla teması bu- lunanlar - Kasım Gülek ve Ahmet Emin Yalman gibi zıt kanaatte ol- salar da - bir noktada ittifak ediyor- lardı: eğer milli iktisadın tanziminde mütehassısların hazırlıyacağı ve her şeyden ziyade teknik bir vasfı haiz plân esas tutulursa Amerika 300 de- ğil, 500 milyon dolarlık kredi açabi- lirdi. AKİS, 18 HAZİRAN 1955