2 Nisan 1962 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 31

TİYATRO Kutlama Dünya, Tiyatro Günü 10 Haziran 1961 de, 40 mantolu. temsil eden 148 delege, kongreler fahri güzel Viyanada toplandılar. Bu toplantı Milletlerarası Tiyatro Ens- titüsünün -I. T. I.- 9. Kongresi içindi. Dünyanın dört bucağından gelen 148 tiyatro adamı, o kongrede, Finlandiya delegasyonunun teklifi üzerine, önem Mi bir karar aldılar. Oy birliğiyle alı- n bu kararın özü şuyı "Karşı- tıklı bir anlayış ve barış vasıtası ola: Tiyatro", hor yıl, bütün dünyada kut- lansın. Küğlümâ günü olarak, dünya tiyatrolarının buluşma yeri olan Pa- risteki Milletler Tiyatrosu mevsimini; açılış tarihi seçildi : 27 Hart. İşte bitirdiğimiz hafta başların rastlayan 27 Mart, Viyana Kongresi. de alınan karar gereğince "Dünya Ti- yatro Günü" olarak kutlandı. Kutla maya yalnız Enstitüye üye olarak ka- yıtlı bulunan 48 memleket değil, Se- negalden Fildişi Sahiline, Gana'daı Tunusa, Rodezyadan, Yeni Zelandaya Pal andan, Lübnana varıncaya ka- dar 50 den fazla memleket katıldı. Bu münasebetle Jean Cocteau'nun, Mil- letlerarası Tiyatro Enstitüsü adına kaleme aldığı mesaj, bazı memleket- ler Milli Eğitim Bakanlarının aynı ko- nudaki mesajlarıyla birlikte radyolar da, tiyatrolarda okundu. Birçok tiyat- rolar, tiyatrodan uzak kalan halk top- luluklarına parasız temsiller verdiler. Dünya Tiyatro Günü memleketi- mizde de geniş ölçüde ilgi gördü. Rad- yolarımız, basınımız, bütün tiyatrola- rımız bu kutlama törenine yer verdi- ler. Cocteau'nun mesajı, Milli Eğitim Bakanının, Devlet Tiyatrosu Genel Müdürünün konuşmaları radyoları- mızda yayınlandı. Ankarada Devlet Tiyatrosu, Meydan Sahnesi, İstanbul- da Şehir Tiyatroları her zaman tiyat- roya gitmek imkânını bulamıyan yurt- taşları salonlarında misafir ettiler. 27 Mart Dünya Tiyatro Günün memleketimiz daha önemli bir hare- ketle de katıldı : O akşam Türkiyenil 200 bin nüfuslu büyük bir vilâyeti ticaret ziraat, sanayi vs ulaştırma ba- kımından büyük bir gelişme halinde olduğu kadar, Türk havacılığı ve de- miryolculuğu bakımından da her gün biraz daha önem kazanan Eskişehir İlk devamlı tiyatrosuna kavuştu. Bir avuç uyanık, aydın gencin temelini attıkları anlayışla çalışmalarına ayırdığı sıcak ve sevimli bir binada, perdesini açtı. Böylece Adana, İzmir ve Bursadan AKİS, 2 NİSAN 1962 sonra dördüncü Bölge Tiyatrosunu! tohumu da Eskişehirde yeşermiş oldu. Eskişehir Kanla kurulan tiyatro Eskişehir oOOda Tiyatrosu devamlı temsillerine 27 Martta başlamışsa la, bu tiyatroyu yaratan sanat hare- ketinin birkaç yıl geriye dayanan bir hazırlık devresi vardır. Her bakımda hızla gelişen, modern bir şehir olma çabasını her gün biraz daha ileriye götüren Eskişehirin susuzluğunu duy- duğu şeylerden biri de kültür ve sa- nat faaliyetiydi. kim güvenir, kim sermaye verirdi? O zaman gençler kolay akla gelmiye- cek bir çare buldular : Eskişehirde bir Kan Bankası vardı, hepsi gittiler, kan verdiler. Kanlarım satarak topladık- ları mütevazı para ile ilk maddi güç- lükleri yenecekler, Eskişehire bir ti- yatro kazandıracak teşebbüsün ilk adımını atacaklardı. Öyle de yaptılar. Birkaç yıllık bir hazırlık çalışmasın- dan sonra geride bıraktığımız hafta salı akşamı perdesini açtıkları şehir Oda Tiyatrosu, kurucularının kanıyla vücut bulmuş ilk Türk tiyat- rosu olarak anılacaktır. Kocaoğlan"la Açılış Eskişehir Oda Tiyatrosunun açılışı, her bölge tiyatrosuna nasibolmıyan iyi şartlar içinde gerçekleşti. Bölge Tiyatrolarının kuruluşunda ve geliş- Dünya Tiyatro gününde seyirciler Bir günün beyliği beylik İşte o zaman, çoğunluğunu Yük- sek Ticaret ve İktisat Akademisi öğ- rencileriyle yeni mezunlarının teşkil ettiği, Eskişehir gençleri, bu canlı, hareketli ve uyanık şehre bir tiyatro kazandırmanın şart olduğunu dü- şündüler. Hepsi tiyatroyu seviyorlar- di, hepsi sahneye çıkmak, oynamak tiyatro için birşeyler yapmak istiyor- lardı. Sahne kaabiliyeti olan sahnede başka kaabiliyetleri olanlar sahne ge- risinde çalışarak, bu güzel hayali ger- çekleştireceklerdi. Ama Oltada bir başka gerçek vardı, herşey paraya dayanıyordu. Küçük bir oyun hazırla- mak için bile akla gelmedik masraf- lar ortaya çıkıyordu... Eskişehir Türk Devrim Ocağında elele veren bu idealist gençler, ilk iş olarak, küçük de olsa bir sermaye bul- mak gerektiğini anladılar. Ama na- sıl? Bir avuç hevesli gence, ne yapa- cakları belli olmıyan bu delikanlılara, mesinde ona müessese olarak, büyük hizmeti ve sorumluluklar yüklenmiş olan Devlet Tiyatrosu bu açılışta, seç- icin temsilcileriyle hazır bulundu. Dev- let Tiyatrosu Genel Müdürü, Dünya Tiyatro Gününde, Ankarada olmak- tansa perdesini açan yeni bir memle- ket tiyatrosunun yanında olmayı ter- cih etmişti. Devlet Tiyatrosunun üç sanatçısı Eskişehirli genç sanatçılarla beraber ilk temsilde vazife alarak bu mutlu günde onları yalnız bırakmadı- lar. Eskişehir Valisi ve Belediye Baş- kanı, Garnizon Komutanı, Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı, Eskişehir ga- zetecileri ve ileri gelenleri açılış töre- nine katıldılar, temsili ilgiyle takibet- tiler ve temsilden sonra kendilerine düşen teşvik vazifesini cömertçe yeri- ne getirdiler. Vali ve Belediye Baş- kanı, Devlet Tiyatrosunun sanat hi- mayesinden yoksun kalmadıkça hızla gelişeceğine inandığı bu halk eğitimi 31