23 Temmuz 1962 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 17

DIŞ ÂLEM lerdir. Herkesin şikâyeti, hep hari- ciyeciler (oOgözlerde o canlandırılarak söylenir, Gerçi, bu tamamile yer- siz değildir. 248'i meslek memuru, 80'i idari memur, 21'i ihtisas erba- bı olmak üzere tam 349 bahtiyar, , Dışişleri Bakanlığına bağlıdır ve bunlar için ayda 3 milyon 600 bin lira maaş ödenmektedir. Dışişlerinin yurt dışı idari masrafları “büro ve genel giderler, haberleşme giderle” ri, kiralar, milletlerarası kurum ve derneklere bina onarımı, 126 mil hemen tamamı lisan bilmektedir. Bu- na mukabil Basın-Yayın ve Turizm Bakanlığının ayda 256 bin 372 lira. ya malolan dış kadrosunun bir m azzam kısmını “istidatlı gençler” teş” kil etmektedir. Türkçeden gayrı ba şarıyla ancak “Yes” veya “Oui” ya” hut “Si” diyebilen bu kimselerin is“ tidatları ise, kendilerini tavsiye et” miş bulunan kudretli şahsiyetlerden menkuldür. Diğer bakanlıkların me- murları da, ekseriya, “kısa zaman- da lisan öğrenebilecek ehliyette” ze- . kâ sahipleridir, Bunlar çok zaman evlerini zenginleştirerek dönseler de, lisan ve bilgi dağarcıklarını öyle zi- yadesiyle ağırlaştırmamayı tercih etmektedirler, “Bir ayrı meslek Dısa adam gönderen bakanlıklarda, -Dışişleri hariç, zira orada umu” ma şamil bir rotasyon usulü vardır”, “en kiymetli: ve kabiliyetli olmasa da en açıkgöz 've becerikli memurlar dan müteşekkil bir klik teşekkül et- Bütün dış görevlere daima bu klikten biri tayin edilir. Nasıl yaparlar, nasıl ederler, her kudret sa” hibine nasıl sokulur ve onun himaye. kanadını da üzerlerine çekerler, bu... bir “meslek sırrı"dır. Gerçek sr dur ki, arasına girmek mason locasina girmekten zor bir (kapalı dairedir, Bazen, klik. mensupların- makam bulunur. O zaman, yeni kadro ihdasına gidilir ve her hükümetin okuduğu bütün tasarruf şarlılarına rağmen * bunda - başarı kazanılır. Suret-i katiyyede bir işe yaramamakta ancak birbirleriyle re- kabet edebi'en Basın Ataşelikleriy- le Ticaret Ateşelikleri öyle yerlerde ve o kadar geniş kadrolarla ihdas e dilmiştir ki insanın ağzının bir karış lar hep, kendilerine yer bu disesinde meharet'i zevatın eseridir. Bir defa yer bulunduktan sonra, Iş kolaylıkla icat olunmaktadır. 13 Feridun Cemal Erkin Usta diplomat Akıllı “dış memur”lar, kaderleri- nin Ankaraya bağlı olduğunu ve © rada, bir Iş yaptıkları intibaının u- yanması gerektiğini hiç unutmayam lardır. Bu'alanda, bize dünya kadar dolara mal olan New York Haberler Bürosu bir ciddi oananeye sahiptir. Bu büro, Amerikada Türkiyenin de- ğil ama 'Türkiyede kendisinin pro- pagandasını dalma o kadar ustalıkla yapmıştır ki şaşmamak imkânsızdır. Halbuki bu insanüstü gayretin onda biri Amerikada sarfedilse 'Türkiye- lan raporlar veya gönderilen bülten lerdir. Kendi. ticaretinden gayri ti” caretle meşgul olmayan Ticaret A- taşeleri ekseriyette olduğu gibi bu- lundukları memleektin gazetelerinde neler yazıldığını hiç bilmeyen Basın Ataşeleri 'adeta umumi kaide duru mundadırlar,. Kültür ataşelerimizden bir kismı ise, “çocuklarımızı okutu- yoruz” derken kendi çocuklarını kas- Ki Bugün Basın-Yayın ve Turizm Bakanlığının New York'ta 7, Wa- shington'da 5 kişisi var. Sadece Beoy- rut 3 kisiyi geçindirmektedir. Kara- çideki 2, Tahrandaki 3, hele Berr deki 2 kişinin ne yaptıklarını anla” mak son derece «zordur. Paristeki Basın Ataşesi ile Romadaki Basın A- taşe Muavini bir'ara pek büyük ba şarıyla meşhur 1/letin hizmetinde çalışmışlar, propagandalarını yap mişlardır ama onların çanlarına ot tıkandıktan sonra oFrvansa ve İta'- ya başkentlerinde harikalar yaratıl- dığını iddia etmek güçtür. Bonn'da altı kişilik bir ekip heniz yayı fethetmiş olmaktan Fethi bırakınız, bu zevatın Basınla bir ciddi rabıta kurabilmiş büyük başarı sayılacaktır. ma Iş te, her ay çevrek milyon lira.bu şa- hıslara ödenmektedir Maliye Bakanlığı ve Ticaret Ba. övte yerlerde temsilci Yulum * ki oralara ticarstimu” zin hacmi kendilerine ödemen para” dan azdır dense reredeyse doğlu çı Ticaret Bakanlığı 20 bü” roya sahiptir Malive Bakanlığnın 11 bivosu verdır Milli Eğitim Ba- kanlığı çeşitli yerlerde Kültür /ta- şesi veya Müifottislik Basikâtibi pdı altında 13 kisi kullanmaktadır. Nıi- M Savunma Bakanlığının kadrolırı tir. temsilcilerimizn çalışma tarzı ve âdetleri dolayısiye hariciyecilerimizi kınamak gerek- yorsa bunun bir ciddi osebehi var dır: Bütün usuller onlarındır Vv öteki memurlar, üzüm gibi, harici yecilere baka baka kararmışlardır. Karaborsâcılık, verimli şantaj gibi suç listesine giren marifetler kütle- nin değil, şahısların lekesidir. Onlar- dan, kütlenin bu yazılarda tenzih o- lunduğunu söylemek dahi faz'adır. Ama, hariciyecilerin bir yaşama tar“ zı vardır ki en ufak kademedeki me- muriyette âdeti edinilmekte ve bu, çok zaman en yüksek kademedeki memuriyete kadar sürmektedir. Aşağı tükürsen sakal.. Busün bir hariciyeci dışarıya Ççık- tığında Türkiye için nasıl çalışa” cağını değil, asgari masraf edip a” zami malı nasıl toplayabileceğini dü- şünüyor, Dört kapılı amerikan ara- balarının ve bilhassa Chevrolet ile Dodge'un ve De Soto'nun Türkiye. de taksiye gittiğini, onun için para ettiğini bilmeyen diplomatımız yok” tur. Bu diplomat, eğer Fransadaysa İspanya Dışişleri Bakanının adını duymamış olabilir. Ama, zenginle- rimizin Avrupa malı yemek veya o turma odası takımlarına iyi (obedel ödediklerini, buna mukabil yatak odası satabilmek için mutlaka dir gün kollamak gerektiğini öğrenmiş” tiz. Gerçi Türkiyede hariciyeciler, “Av- vupalarda dünya kadar para alıp, yan gelen ve yatan kimseler” ola” rak bilinirler ana bu kanaatin sa” dece ikinci kısmı doğrudur, oksn, hele küçük hariciye memurları, kıt kanaat geçinecek kadar bir maasi sahiptirler. Bir yandan az para, di- ger taraftan çok mal satin alma he- vesi! Bu, hiç münasebet kurmama, bulunulan yeri hiç görmeme, şine- AKİS, 25 TEMMUZ 1962