23 Mart 1963 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 21

DÜNYADA OLUP BİTENLER Araplar Gerçekleşemeyen birlik Irak ve Suriye ihtilâllerinden sonra Arap Birliğinin gerçekleşmesini bir gün meselesi sayanların ne dere- ce aklandıkları, geçen hafta cereyan eden olaylarla ortaya çıktı. Hatta bir Mısır, Irak ve Suriye arasında birliğin kurulduğu haberi verildiyse de, sonradan bunun birlik konusunda başlayan müzakerelerle ilgili bir ya- nılmadan ibaret olduğu anlaşıldı. Artık bugün, birleşmenin bir takım meselelerin halline bağlı olduğu, bu meselelerin de ilk günlerde zanne- dildiğinden daha ciddi bazı güçlükler yarattığı, başta birliğin en heyecan- lı taraftarları Irak ve Suriye idare- cileri olmak üzere, herkes, tarafın- dan anlaşılmıştır. devam eden müzakerelerde bu güç- lüklerin halli için gayret sarf edilmek- tedir. Şimdiye kadar yayınlanan res- mi tebliğlerde çok iyimser bir ifade kullanılmış olmasına rağmen, bu gö- rüşmelerde elde edilen gelişmelerin nelerden ibaret olduğu konusunda herhangi bir açıklama yapılmış de- kısmında da, tarafların müspet ifa- delerine rağmen, çok büyük bir iler- leme kaydedildiği oldukça şüphelidir. Üç arap devletinin birleşmesi ko- Abdünnasır Katakulli nasebetlerin ihtiyatlı lisanına âşinâ olmayan birisi tarafından kaleme a- lınmıştı. Attasi, "Irak, Suriye ve Birleşik Arap Cumhuriyetinin birleş- mesi hareketi bugün fiilen başlamış- tır" diyordu. Şam radyosu tarafın- dan yayınlanan bu açıklama pek çok kimsede birleşmenin yürürlüğe gir- diği kanaatini uyandırdı Halbuki Attasinin ifade etmek istediği, bir- leşme okonusundaki o müzakerelere başlanmış olduğuydu. İlgili üç dev- let de, bir federal arap cumhuriyeti kurulması gerektiğinde anlaşmışlar- dı. Teferruatla ilgili meseleleri gö- rüşmek üzere asker ve sivil delege- lerin müştereken katıldıkları karma gp" çok önemli bir haber verilecektir! anonsu defalarca yapıldıktan sonra Attasi tarafından açıklanan (o haber bundan ibaretti. Bölü Irak ve Suriye hükümetlerinin bir- leşme konusundaki ii iyice kıymetlendirebilmek için kelerin siyasi hayatına etki Yapan ana unsurları bilmek gereklidir. An- cak bu takdirde, dışardan bakılınca oldukça tuhaf gözüken bazı olayla- rın gerçek mahiyeti anlaşılabilir. Suriye hükümetinin, birleşme konu- sundaki müzakerelerin başlangıcını' açıklamalarda kendilerini iyimser bir lisan kullan- maya mecbur hissetmeleri, aslında, birleşme konusunda mâruz kaldıkla- rı büyük tazyikle ilgilidir. Hükümet- lerin birbiri arkasından devrildiği bu bölgede Arap Birliği hareketi sadece halk kütlelerinin ilgilendiği bir mil- liyetçilik hevesinden ibaret değildir; aynı samanda bu huzursuz bölgenin hükümetlerine istikrar ve güven sağ- layacak bir vasıtadır. Arap Birliği diye ihtilâl yapan Irakın ve Suriye- nin şimdiki idarecileri pekâlâ bil- mektedirler ki, birleşme ihtimalinin ortadan kalkması halinde kendileri gibi davranacak başkaları mutlaka çıkacaktır. Diğer taraftan ne Irak,ne de Su- riye için bağımsızlıktan vazgeçerek iktidarı Nasıra teslim etmek kolayca yapılacak işlerden değildir. Hem A- rap Birliğini gerçekleştirmek, hem de milli bağımsızlığın nekadar müm- künse o kadar fazlasını elde. bulun- durmak lâzımdır. Nasır bakımından ise durum tamamen aksidir. Birliği hareketi Ortadoğuda men yayılmış, buna mukavemet ede- cek hükümetleri devirebilcek Oo güce gelmiştir. Bu Hareketin liderliğini ise Nasırın yapacağında halk kütleleri- nin şüphesi yoktur. Bu bakımdan, pazarlıkta en elverişli durumda olan Nasırdır. Sonu Gecen hafta başlayan müzakerele- rin iki gün sonra aniden kesilme- si, arap dünyasındaki bu iç çatışma- yı bilenler için katiyen sürpriz teş- kil etmedi. Halbuki ajanslar, görüş- AKİS/21