27 Nisan 1963 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 15

BA S | Propaganda Kızaran yüzler Bugünlerde Ankarada, Türkiyeyle ilgili bir film orada, burada gös- teriliyor. İlk fırsatta Cumhurbaşka- nıyla Başbakan da bunu seyredecek- ler. Kurdela, sinemacı tabiriyle "renkli bir dökümanter". Adı "Al- tın Hilâl"; İlk defa olarak, bundan bir süre önce Fransız Kültür Heye- tinin şık binasının küçük sinema sa- lonunda gösterildi. Film, Türkiyeyi anlatıyor. Şimdiye kadar, Türkiyeye ait olarak çekilmiş filmlerin en gü- zeli. Renkler, seçilmiş yerler, sözler.. İnsanın, işi gücü bırakıp hemen Tür- kiyeye koşacağı geliyor. Bütün mem- leket, en hoş ve en karakteristik nok- talarıyla yarım saatten biraz az Za- man içinde gözlerin önünden geçip gidiyor. Bu film, dünyanın dört bucağın- da çeşitli dillerde gösterilecek. Mil- yonlarca insan Türkiyeyi bundan ta- nıyacak. Film, Türkiyeyi her husu- siyetiyle tartıyor: İhsanları, adetle- ri, kentleri, köyleri.. Hattâ hayvanla- rı.. Bir pasajdan ötekine ustalıkla, meharetle geçiliyor. "Milyonlarca in- san" denilirken mübalâğa edilmemek tedir. "Altın Hilâl" Amerikada tele- vizyonda gösterilecek ve beş milyon kişi tarafından seyredilecektir. Bu fil- mi yetmişten fazla memleket halkı da görecektir. Filmin türkçe kopya- sına ilâveten televizyonda, sinemalar- da, mekteplerde, kütüphanelerde, klüplerde ve sosyal teşekküllerde gösterilmek üzere, ingilizce, Hollan- da dilinde, isveççe, norveçce, alman- ca, fransızca ve arapça kopyaları da olacaktır. Film niçin başarı kazanmıştır? Çünkü yapanlar istekle, şevkle, hattâ aşkla ve bilhassa bilerek, anla- yarak çalışmışlardır. Eh iyi teknis- yenleri kullanmışlardır. Propaganda- nın esası da bu değil midir? En iyiyi vermek! Filmin Ankaradaki ilk gösterili- şinde bazı davetlilerin yüzlerinin kı- zarıp kızarmadığı karanlık sebebiyle pek iyi anlaşılamadı. Bu davetliler, son senelerde, Türkiye Cumhuriyeti Basın - Yayın ve Turizm Bakanlığı- nı yüksek seviyede İdare eden veya etmiş olan kimselerdi. Zira filmi ya- pan... Şimdi, lütfen kendinizi sıkı futunuz: Caltex adını taşıyan yaban- cı petrol şirketidir! -Ve filmde "Cal- tex" adı bir tek defa bile geçme- N mekte, ancak bir gemi bacasında ve- ya bir kamyon, yahut benzin istas- yonu üzerinde şirketin kırmızı yıldı- zı şöyle bir görünmektedir- İşin alaylı kısmı: Filmin gösteri- lişi üzerine dağıtılan bir notta şu. ya- zilidir: "California Texas Oil Corpo- ration (Caltex) tarafından hazırla- nan Altın Hilâl- isimli renkli filmin a yin ilk gösterilişinde Basın Yayın ve Turizm Bakanlığının bü- yük yardımları olmuştur." Ajanslar Depar Mes ayının ilk günü, İstanbulun meşhur Bâbıâlisinin şık binaları- nın birinde, Hürriyet Gazetesinin Üst katındaki lokalinde bir kokteyl veri- liyor. Kokteyl, bir deparın kutlanma- sı içindir. O gün, Türkiyenin ilk cid- di Özel Ajansı, Haber Ajansı faali- yete geçecektir. Haber Ajans, bir bakıma Hürriyet Gazetesinin yavru- sudur. Zira, Türkiyenin en çok satan gazetesi -400 bine merdiven daya- mıştır- bütün haber alma ve yayma teşkilâtını Haber Ajansı adı altında bir müstakil müessese halinde topla- mıştır. o Bugün, meselâ Başkentte Hürriyet Gazetesinin bir tek temsil- cisi vardır: Mesleğin başarılı kıdem- lilerinden Cüneyt Arcayürek. Hürri- yet bürosunun bütün diğer mensup- ları, 1 Mayıstan itibaren -İşçi Bay- ramı- hissedar olarak katıldıkları Haber Ajansının mensupları olarak Başkentte icrayı faaliyette buluna- caklar ve haberlerini doğrudan doğ- ruya kendi müesseselerine (o bildire- ceklerdir. 2 milyon lira sermayeyle kurulup bunun yarım milyonu ohe- men ödenen Haber Ajansına Hürri- yet Gazetesi sadece adamlarını dev- retmemiştir. Gazetenin, bütün haber ve fotoğraf alma, verme âletleri da teleksler ve telefotolar yeni ajansa terkedilmiştir. Bundan böyle Haber Ajansı Hürriyet gazetesiyle birlikte Türkiyenin çok sayıda gazetesini de besleyecektir. Aslına bakılırsa, Haber (Ajansı her gazeteye bir Hürriyet Gazetesi olmak imkânını bahşedecektir. Zira haberler, Ajansta yazılacak ve şim- diye kadar Hürriyet Gazetesinde al- dıkları şekli orada alacaklardır. Bundan sonra bunlar abone olacak bütün gazetelere dağıtılacaktır. Ga- zeteler bunu serbestçe -parasını öde- diklerini göre... o kullanacaklardır. Ancak Hürriyet Gazetesinin tu yolu 4ğ ! Caltex'in işareti Basın Bakanı yapsak! tutmakla gazetecilikten geçtiğini sanmamak lâzımdır. Hürriyet, bilinen vasıflarıyla bütün öteki gazetelerden daha faz- la satmak imkânını elinde bulundu- racaktır. Zaten gazeteyi, babalan Sedat Semavinin vefatından bu yana bir büyük ticari meharetle idare e- den Haldun - Erol kardeşlerin, gaze- te tehlikeye girdiği takdirde Ajansı feda edeceklerinde şüphe yoktur. A- ma şimdi böyle bir tehlike ufukta dahi görünmemektedir ve Haldun Erol kardeşler bütün türk basınına bir Hürriytet olma şansını tanımak- tadırlar. Bundan faydalananlar fay- dalanacaktır, ötekiler gene oldukları yerde kalacaklardır. ajanscılığa Zira Yeni özel ajansın kurulması iki teşekkülün canını sıktı. Bunların bi- ri Anadolu Ajansıdır. "Altı ay ge- misi" sıfatını ziyadesiyle hak eden A.A. nın bu genç, dinamik ajansla boy ölçüşebilmesi, elindeki bütün im' kânlara rağmen âdeta imkânsızdır» Şimdi, devletin A.A, ya abone ne ka- dar teşkilâtı varsa, -bilhassa Radyo- bunların hepsinin Haber (Ajansına abone olmasını beklemek lâzımdır ve bu, bizim basın piyasasına canlı- lık getirecektir. Tedirgin olan ikinci teşkilât fikir işçilerini sinesinde ba- rındıran teşekküllerdir. Ancak onlar, ajansın kendilerini tehdit etmediği- ni, bilâkis mesleğe fayda getireceği- ni anlamakta gecikmediler. Zira "fi- kir işçisi enflâsyonu"ndan en ziyade şikâyetçi olanın gerçek fikir işçileri olduğu artık herkesin malümudur. AKİS/15