17 Nisan 1964 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 22

İŞALEMİ Çeşitli görüşler pyelim ki, memleket ihtiyaci 400 bin adettir. (Yerli fabrikalar 450 bin lâstik imal etmektedirler. Bu durum- da ihtiyaç fazlası lastik. 50 bin değil, fakat muhakkak (50 binin üstünde olacaktır. Zira memleket ihtiyacı olan lastikleri global olarak değil de, her ebadı ayrı ayrı mütalâa etmek sure- tiyle ihtiyaçları tek tek tespit etmek lazımdır. Bu yola gidildiği zaman da her ebada ne kadar ihtiyaç olduğu, buna mukabil fabrikaların ne mik- tarda imalât yaptıkları ve eksik ka- lan' miktar meydan» çıkabilecektir. Bu tespitlerin de tek başına yâpı- lamıyacağı, ne özel sektörün, ne de resmi sektörün konuyu birbirleriyle müşaverede bulunmadan halledemiye- cekleri gözönüne alınacak olursa, bir ekip çalışmasına ihtiyaç olduğu ken- diliğinden meydana çıkmaktadır. Bu ihtiyaç gerek resmi sektör, ge- rek Odalar Birliği, gerekse ithalâtçı- lar ve sanayiciler tarafından hissedil- miş ve Ticaret Bakanlığında, Kara- yolları oOGenel Müdürlüğü, oMerkez Bankası, Odalar Birliği, Ticaret Oda- sı, Şoförler Federasyonu, lâstik imal- cileri çeşitli ithalâtçı , birlikleri bir toplantı yaparak bir protokol hazır- lamışlardır. Bu protokolda çeşitli me- selelerin ele alınarak bir hal yoluna varıldığı zannedilmemelidir. Her tem- silci - kendi içini dökercesine - fik- rini söylemiş, o fakat kimse diğerini cevaplandırmağa çalışmamıştır. Bu su- retle protokolün bir sebze o çorbası olmasının önüne geçilememiş, bütün iddialar muallâkta kalmıştır. ithalâtçılarla Ticaret Odası silcisi dirle tem- özet olarak şunları söylemekte- İ; I — Fabrikaların kapasitelerinin i- ki misli olan bir imtiyaz 63/40 sayılı sirkülerle kendilerine sağlanmıştır. — Fabrikalar bazı ebadı ihtiyaç- tan az, bazılarını ise fazla yapmak su- retiyle stok tekevvününe meydan ver- mişlerdir. 3 — Fabrikalar, tam kapasite ile çalışırlarsa, senede ikinci kalite ve 1s- karta dahil 36 bin lâstik imal edebi- çekten halde oObunun yarısını bile yapamamışlardır. Buna rağmen itha- linin tahdidini istedikleri ebadın ye- künu hakiki imalâtlarının dört misili kapasitelerinin ise tam iki mislidir! 4 — Veril fabrikalar (o memlekete döviz tasarrufu değil döviz israfı yük- lemektedirler AKİS/22 5 — İthalât, fabrikaları gerek fi- yat, gerekse kalite bakımından cid- di çalışmaya sevkedecektir. Buna karşılık, lâstik fabrikalarının e görüşünün özeti ise şöyle- dir I — Tahdit edilen (oebadlarda bir darlık olmamıştır ve bugünkü durum- da 1964'te de bir darlık bahiskonusu değildir. 2 — İthalâtçıların memleket, ihti- yacı olarak gösterdikleri rakkam ha- kiki ihtiyacın çok üstündedir. vecibelerimizi bulunmakta- 3 — Devlete karşı aynen yerine getirmiş yız. 4 — Lâstik imalinden yüzde 40 dö- viz tasarrufu sağlanmaktadır. 5 — Artan lâstik ihtiyacını gözö- nünde tutan lâstik sanayii, kapasite- sini iki misline çıkarmaya çalışmakta- dır. Böylece ihracat imkânları da meydana çıkacak ve ilk parti 1964'te sevkedilecektir. 6 - Tahdit dışı ii ihtiyaç çok azdır. Bu durumda 1964 lâstik it- hal tahsisinin azat yerinde O- lacaktır Odalar Birliğinin ur: görüsü ise Şu- I — Lâstik ithalinde ebad tahdi- dine gidilmesine lüzum yoktur. 2 — Birlik sanayi kotaları tevzi- atı ile vazifeli olduğu için; bir itha- lâtçı r. olan Jlâstik tevziatını üze- rine alması mümkün değildir. Bu tevziatı bh illeki dernekler o yapmalı- dır. Şoförler Federasyonu bugün piya- sada her ebadda lâstik mevcut olup, yalnız telli lâstiklerde (o karaborsanın bulunduğunu belirtmiştir, Hulâsa-i kelâm.. <zet olarak verdiğimiz bu protokol- Öldaki mütalâalara bakıldığı takdir- de, hiç birinin diğeri ile ilgili konula- ra temas etmediği görülmektedir. Bi- risi, "ithalâta lüzum yok" demekte, diğeri, «Olur mu? Muhakkak ithalât yapmalıyız" kehanetini savurmakta- dır. Bu durumda lâstik işinin daha bir hayli müddet sallantıda kalması muhtemeldir. İthalât yapılmalı mı yapılmama- mı? Yerli sanayi kurulması dola- yısıyla döviz tasarrufu mu oluyor, dö- viz israfi mı? oOMemlekette lastik sı- kıntısı olacak mı, olmıyacak mı? Bü- tün bu hususlarda otoriteler birbiriyle Çelişen mütalâalar vermektedirler Bu durumda yapılacak şey, konuyu ob- jektif bir hakeme tevdi etmek veya daha iyisi .ihtilâf halinde bulunulan konuları çeşitli sektör temsilcilerinin iştirak ettiği bir seminer veya panelde halletmek olmalıdır. Yoksa, bugün el- de mevcut protokolâ göre. ya piyasa- da lâstik bolluğundan geçilmiyecek ve- yâhutta (önümüzdeki yaz aylarında muazzam bir lâstik darlığı (omeydana gelecektir. Elimizdeki protokol, işi bu kadar ayrı istikametlere götürecek çelişme- lerle doludur. (AKİS: — 896)