18 Eylül 1965 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 27

AES doğru Venyamin ve Leonid kapımızı vurdular, Uçağunız, altıda kalktı, Da- söyledi. Halbuki Bratska da öylesine erken bir saatte vardık ki, orada da otelin mutfak kısmı henüz çalışmıyor- du. Bratskın ne olduğunu, amerikalıla- rın Bratsk ile neden çok ilgilendikle- nini anlatmam lâzım. Braisk, aslında, Sibiryada bir bölge İsterseniz, bir kompleks, Yanyana, yollarla bağlı beş soral var: Brats&, Padun, Energetik, Gidrostoitel Ve Çekanovskiy, Sehirle- le Şehirler bir bakıma bu gayeyle yaratılmış Temelde bir muazzam baraj yatıyor, Bu barajın uzunluğu 5 kilometre. Beton uzunluğu 1200 metre, 5 milyon metre küp çimento sarfedilmiş. Beto- nun en yüksek yeri 126 metre, Gölün slmdilik derinliği 80-90 metre, Fakat sular, ilerde 13 metre daha yükselecek. Bugün gölde 100 milyar metre küp Su var, Bu hacim, 169 milyar metre küp olacak. Baraj. suyumu Baykaldan alı- Bizi hava alanında, mahalli gaze- adılar, Bratsk hava ala- istasyon binası yok. stasyon ne demek? Api yok, Hani, askerlik kamplarında uydurma apteshaneler kurulurdu. Bratsk hava alanında onlardan kurmuşlar, İnsan içeri girdiğinde gözü öylesine yanıyor &#i dışarıya güç fırlanılıyor, Zaten bü- tün bölgede, sadece inşaat görünüyor. Bratsk heniiz inşa halinda denilse ye- ridir. Yollar yeni yapılıyor, binalar ssni yapılıyor, fabrikalar yeni yapılı- vor, İkametgâühlar yeni yapılıyor. mz i kovanını pin oem bir karınca yuvasını, Geliyorlar, mA, vorlar, sökrdrorlur. getiriyorlar. Sı- xuntıları, adamdan yana, 5 Tr Birliğinde bizim anladığınız mânada olr işsizliğin bulun Yuğunu iddia eden- er (Sibiryanın melidirler, Ayda I bin 500 raya kamyon şoförlüğü yap- maları için herkes bunların ellerini ö- Detektir. Bir bakıma Allahtan bara- ini suni gölü bir takım köyleri su al- tında bırakmış, $'md' onların sükin- lari, inşaat sahasının insan malzame- sini sağlıvor. Sovyetler bölgeye bundan on Yıl ev- vel el atmışlar, Baraja 1957'de başla- nılmış. Santralın temeli ise 1960'da a- tılmış, Orada 50 'bin kişi (o çalışmış, Bratskta, Sovyetler Birliğinin 70 mi. lsünden adam var evvelâ, baraj kena- rındaki meskün kısma götürdüler, Bu- rada milsafir evleri, otel, İkametgâh olarak kullanılan daçalar var, Misafir evinde, bir tarihte Hrutçof kalmış, Sonra, bir amerikan parlâmento he- ye gelmiş Onları da orada ağırla- uusşlar,. Fakat, amerikalı bunlar,. Ara- urında, (o Hrutçofun yattığı yatakta kim yatacak diye kavga çıkmış. Tabi! orada yatan, memleketine gittiğinde övünecek, Bakmışlar ki çare yok, ii- yeler arasında kura çekmişler. Kaza- nan Hrutçofun yatağında yatmış, E'tesi sabah bütün heyet onun başı- na üşüşmliş. Hrutçofun yatağında ne DIŞ GEZİLER kompleksin öteki taraflarının kurul- masına geçiliyor. Böylece şehir, nüfu. su ve sanayi merkezi birden doğuyor, Otelde, bulduklarımızla oyetinerek kahvaltı ettik, sonra gezmeye çıktık, Tabiat burada da pek güzsi, Baraj) gösterdiler. İnsana ürperti veren biz ihtişama sahip. Beton kısmın ortası- na, Leninin meşhur sözünü büyük harflerle yazmışlar: “Komünizm de- mek, Sovyetlerin kudreti artı bütün memleketin elektriklendirilmesi de- mektir.” Sovyetler Birliğinin bir baş- tan ötekine elestriklenmiş olduğunu söylemek mübalâğa sayılmamalıdır, E ger neticeler vasıtaları meşru kılarsö bugünkü Sovyetler Birliğini yaratınıs olanlar öteki diinvada bir sağa, bir s0- Sibiryada bir kanal açılıyor El işlerse dil de' övünür rüya gördü, di Bratakta mi hm radar NE bir kulübe gös teriyorlar. Bratska ilk, kazaklar 1629 de gelmişler, Gösterilen kulübe 1654'de yapılmış. Kazaklar bundan üç tane yapmışlar, Ruslar sonradan bir tane- sini Moskovaya taşımışlar, Tarihi bir mahal, Tabii, tahtadan, Zaten, Ka Sibiryada olduğu gib! Bratskta da b nalar hemen . dalma tahta, Sadece, ikametgâh olarak veni yapılan apari- manlar bölgesi kârgir Sovyetler, Obâkir bir bölgede bir sehri şöyle kuruyorlar: Evvelâ sanayi kömpleksinin merkezini inşa ediyor- lar, Meselâ Bratekta bu, barajdır. Dünyanın en büyük barajı. sonra, bir yandan ikametgâhlar v3 meskün maheller, diğer yandan ia ıstırap içinde dönmeyeceklerdir. Bugün Bratskta bir orman işlet- mesi kombinası var. Sövyetler Bir“ ğinde en büyüklerden biri, Senede 4 milyon metre küp kereste, 200 bin ton selüloz odunu, 200 bin ton-ince tahta sağlıyor, Bir çimento kompleksi vâr, Senede 15 milyon metre küp istihsal yapacak, Şimdi istihsalı 500 bin ton. Bir demir kombinası mevcut, Bügün 5 milyon ton konsantre demir sağh. yor, 1966'da bittiği zaman bu, 12 mü- von tona çıkacak, Demir cevheri, 170 kilometre mesafede, Sovyetler Birli- ğindeki alüminyum fabrikalarının da en büyüğü Bratskta kuruluygr, Birin- ci kısımı bu yıl tamamlanıyor Elektriz istihsalinin üçt, ikisini o kullanacak, Bratsk bölgesinde boş tane yüksek mii İİİ, ilmen 18 Eylül 1985 Di