18 Eylül 1965 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 33

S'i'N Festivaller Venedik 1965 j'alyanın ünlü sinema o nazariyecisi Va eleştirmeni, Sinema Enstitüsünün <urucusu ve yönetmen Profesör Luigi Ohlarini, bundan üç yıl önce, Venedik Festivalinin gittikçe bozulan itibarını yeniden sağlamak Üzere festival baş- kanlığına getirilmişti. hemen kollarını sıvadı ve kimsenin gözünün yaşına bakmıyan, yâlrız fes- üvalin ve sinemanın çikatını kollayan tutumuyla iki yıldır Venedik Festiva nin yeniden itibar kazanmasını sağ- adı. Prof, Chiarini'nin başlıca ama- ivali panayır havasından tama- niyle kurtarıp, yalnız sinema sanatı- un sözünün geçtiği bif “forum” ha- line getirmekti, Nitekim bu yl, naçla, festivalin geleneksel unsürla- rından çoğunu kapı dışar; etti: Meselâ göz kamaştıran gâalâlar, Meselâ kıya- fe, mecburiyeti, özel dâvetli- er,, Ancak Prof. Ohiarini'nin bu $ı rejimi bu yılki festivalde öyle sö ruçlar doğurdu ki, sonunda Profesö- in amacının tam aksi ortava çıklı: bu a- meselâ Dikkatler, festival filmleri ürerine leğil da festivaldek olavlar üzerine »plandı. İlk olay, Federico Fellini ile Prof hiarini arasında başlıyan “soğuk &â- aş'“ oldu, Fellini festivale son filmi “Giulietta deg spiritti - Ruhların Gi- katılacak, Fellin'nin s#virdiği ilk uzun renkli film olan “Giulietta” hem bu bakımdan, hem Fellini'nin eşi Ginlestta oMasina'nın yeniden bevazpendeye dönüştü bakımın- dan, hem de Fellininin “8,5”? adlı son filminde saplandığı çıkmazdan sem- ı Nea durumda oledığım bakımından merakla »3kleniyorğu, Ancak, Ghiarini'nin kendisi hakkın- daki bazı demeçlerini “tahkir edici” ulan Fellini son anda filmini festi- ale göndermekten vazgeçti Böylece, aşağı yukarı üç aydır siiregelen Fel- ni -OGhiarini düellosu, film gelecek- - gelmiyecekii tartışması, “ev Tüh, relâinse haber ver” esprileri bir an- da sona erdi: Ruh, Zelmemiş- ' dâvete Carm&nin fiyaskosu İkinci olay, fransız sinemasının $a- vaştan önceki *“büyükler”'inden Mar- el Came'nin gon filmi ““Trolis Gham- brass a Manhattan - Manhattan'da Üç Oda”nın korkunç bir fiyaskoyla kar- laşması ve bunun üzerin. yâpilan asın toplantısında Came'nin festi- valdeki kadar güç durumlara düşme- Prof, Ghlarini göstermesi , EM A sidir. Bütün gösterim boyunca seyir- cilerin gülüşmeleri, alaylarıyla. karsı- lanan “Manhattan'da Üç Oda”, Geor- g>s Simenön'un bir ropışzındap, a- dapte edilmişti, Toplumun Kenarına itilmiş bir kadınla erkeğin macergsını ele alan romanı beyazperdeye aktarır ken Carne yavan, köhne bir anlatım- la yola çıkmıştı. Nitekim basın top- lantısında bir gazeteci, Carn&'yve 4- çıktan açığa şu soruyu yöneltti : “-- Bay Cang, kötü bir film çe- virdiğinizin farkında musınız Bir başkası da filmin aksıyan yö- nünü yine aynı açıklıkla ortaya Koy- Gu .. Bay Cama, sinema otuz Wi- danberi çok gelişti. Oysa siz fllmleri- nizi savaştan önceki gibi çeviriyorau- nuz.” Carne'nin bu açık hücümlar karşı- sındaki savunması pek kandıncı $s9- vılmazdı: Ona göte. Montherlani gibi bir yazar, yeni romana aldırış etmek sizin Möntherlant gibi yazmıya de- vâm ediyordu, Kendisi de “Yeni dal- ga"dan dolavı üslübunu değiştirecek değildi va. Hem Kendisi de zamanla değişmişti. Meselâ, savaştan önceki filmleri “Gusi des brumes-Son Bu- 5." veya “İz jour se 3 - Son Ümit” *. Yeniden piyasaya çıksa, bunların mons stajını mutlaka değiştirindi Gtelcilerin isyanı festival sarayının ısında Prof Chiarini'ye çatan broşürlerin dağılıi- ması teşkil etti, Bu ,broşürlerde Pro- f Ghiarini, Mussolini zamanındâ faşisu tejimi desteklemekle suçlandırı- uyordu, Profesör Chlerini zi tarafısıydı ve yabudi dişmanıydı. Broşürde bunu ispatlamak Üzere Prof. Chiarini'nin müdürü olduğu Sinema Enstitüsünün organı flnlü sinema der- gisi “Bianco e Ner'o"'da - Prof, Chis- rini bu derginin aym zamanda yazı işleri müdürüydü - Duçenin zamanın- da vayınlanan bazı makale ve eleşti- rilerden alınan parçalara yerverilmiş- (i. Broşürleri okuyanlar iki bakımdan şaşırdılar: Bir kere >rof, Chlarini süğcı, faşisi değil, İtalyan Sosyalist Partisi Üyesivdi ve Mussolini rejimin- ds bütün ileri aydınların Sinema Ens- titüsüne ve “Biunco e Ne'oya top- lanmasiti o sağlamıştı, Sonra Prof. Gihiarini'yi sağcılıkla, tfaşistlikle, va- hudi düşmanlığıyla suçlayan broşür- cülerin solcu olması gerekmez miydi? Oysa broşürleri hazırıyan Ve dağı- tanlar, “Turizm işçi ve p'odüktörleri” adlı sağcı bir sendikanın mensubüy- dular, Çok geçmeden işin aslı anlaşil. dı: Bu tertibin arkasında Prof Ghi- arinimin festivale uyguladığı Siki Fes “Büyük Ayr'da Cardinal ve Sorel Çağdaş Elektra mem ma maa e 18 Eylül 1965