October 29, 1966 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 34

9 N Sinematek Chaplin gösterileri 1966-67 mevsimine yeni ve geniş bir çalışma düzeniyle girmek ü- zere olduğu bu sayfalarda (Bk. A- KİS, Sayı: 641) bildirilen "Sinema- tek Derneği"nin 17 Ekimde İstan- bulda, I Kasımda Ankarada başlı- yacak gösterilerinin ilk iki haftası- nı kaplıyan Chaplin programı kesin- likle belli olmuştur. Bu programda, 1914'ten 1917've kadar uzanan kısa filmlerle 1921'den 1952'ye kadar u- zanan uzun filmler bulunmaktadır. Altı kısa filmden ilk dördü, Chap- lin'in 1914 yılında "Keystone" şirke- ti hesabına çevirdiği 35 filmlik ilk döneminin çalışmaları arasında yer almaktadır. Bunlardan "Between Showers - Şarlo ve Şemsiye", Chap- lin ile Ford Sterling'in Emma Clif- ton'un sevgisini kazanmak için ya- rışmalarını, sonunda polis Chester Conklin'in işe karışıp Chaplin'i ce- zalandırmasını oanlatmaktadır. "A Film Johnnie - Şarlo set işçisi", Chaplin'in yanlışlıkla (girdiği bir film stüdyosunda yol açtığı karga- şalığı konu almakta ve Chaplin'in bu filmi dahil olmak üzere o zaman- ki komedilerin çevriliş tarzı üzerin- de bugünün seyircisine açık bir fi- kir vermektedir. "Mabel's Married Life * Şarlo ve manken", Chaplin'in bu ilk filmlerindeki sevgilisi Mabel Normand ile bir evlilik macerası- nı anlatmaktadır: Kendisini iriyarı bir adamın kabalıklarından koruya- mıyan kocası Chaplin'i "erkek a- dam" yapmak için Mabel, onun boks öğrenmesini ister ve bir man- ken satın alır. Eve sarhoş dönen Chaplin, mankeni canlı biri sanıp kavgaya girişir, az sonra Mabel de işe karışır. "A Night Out - Şarlo dü- günde", Chaplin'in 1915'te "Essa- ' şirketi adına çevirdiğe 14 fil- min ikincisidir. Birer makaralık o- lan ilk dönem filmlerine karşılık iki makaraya çıkan bu filmde Chaplin ile zamanın bir başka ünlü komiği Ben Turpin, iki sarhoş kafadarı can- landırmaktadırlar. Lokantada bir kavgayla başlıyan film, bir otelde, Chaplin ile otelcinin karısının oda- larını şaşırıp sevişmeleriyle sona er- mektedir. Bunu izleyen film, 1916-17 yıllarında "Mutual" şirketi adına çevrilen ikişer makaralık 12 film- den üçüncüsü olan "The Vagabond- Şarlo müzisyen"dir. Kemancı Şarlo 24 F M A ile çingenelerin kaçırdığı güzel bir kız arasındaki "umutsuz aşk'ı anla- tan bu film, Chaplin'in 36 yıl sonra çevireceği "Limelight'ın bir ilk de- nemesini andırmaktadır. "The Fasy Street - Şarlo polis"e gelince, aynı şirket adına çevrilen dokuzuncu film olan bu eserde Chaplin, kaba- dayıların dehşete düşürdüğü bir ma- halleyi, acemi polis Şarlonun yalnız kurnazlığına güvenerek nasıl "hiza- ya getirdiğini" anlatmaktadır. "Yumurcak"tan "verdoux"ya programda yer alan uzun filmlere gelince, bunlar arasında yurdu- muzda yakın zamanlara kadar bir- kaç kere gösterilen "The Gold Rush- Altına hücum" (1925), "Monsicur Verdoux" (1947) ve "Limelight - Sah- ne ışıkları"nın (1952) yanısıra, Chap- lin'in ilk uzun filmi olan 1921 tarihli "The Kid - Yumurcak" da yer al- maktadır. Kimsesiz bir çocuğa sa- hip çıkan cama Şarlonun macera- sının -yumurcak camları kırar, cam- cı Şarlo ortaya çıkıp camları tamir eder- anlatıldığı "Yumurcak", Cbap- lin'in, dram unsurlarının komik un- surlar kadar ağır bastığı ilk büyük eseridir. Festivaller Mannheim Almanyanın en iyi film festivali, bütün reklâmlarına, bütün resmi Kurul Yayınevi TARIK DURSUN K.'nın Yeni hikâye kitabı "YABANIN ADAMLARI" nı sunar ÇIKTI Fiyatı: 4 lira Ödemeli Gönderilir Genel Dağıtım: Ki - Da Kitap Dağıtım Merkezi Cağaloğlu — İstanbul (AKİS: 378) ve gaynresmi gösterilerine, Berlin yerel hükümetinin desteğine rağ- men, hemen her seferinde fiyaskoy- la sonuçlanan Uluslararası Berlin Film Festivali değil, Mannheira'da her yıl Alman Sinema Dernekleri Federasyonu ile Mannheim eyaleti- nin birlikte düzenlediği mütevazı, ama gerçekten kaliteli (Mannheim Film Haftasıdır. Geçtiğimiz hafta sona eren 15. Film Haftası, bu ger- çeği bir kere daha ortaya koydu. Kısa ve ilk uzun filmlerin katıldığı festivallerde, ilk uzun film ödülünü, üstüste dördüncü defa olarak Çe- koslovakya, Jini Menzelin "Scharf Beobachtete zuege - Bir yüzü araştı- rırken" adlı eseriyle kazandı. Dani- markalı yönetmen Henning carl- senfar başkanlığındaki (o uluslararası jürinin değerlendirdiği filmler ara- sında fransız yönetmen Claude Ot- zenberger'in Çin Halk Cumhuriyeti ile ilgili uzun belge - filmi "Yarının Çini" ile, yine fransız yönetmen Va- dimir Forgency'nin "Gençlik"i bu- lunuyordu. İngiliz yönetmen Peter Watkins'- in ingiliz B.B.C. televizyonu için ha- zırladığı, fakat radyo - televizyon yöneticilerinin oynatmayı göze ala- madıkları "The War Game - Savaş oyunu" da festivalin özel ödülünü kazanan filmlerdendi. "Savaş oyu- nu", Vietnam savaşını ele almaktay- Mannheim festivalinin ilgi çekici filmleri sadece bunlardan ibaret de- ğildi. Belge - filmin büyük sanatçı- sı Joris Ivens, ilk filmlerini çevirdi- gi Rotterdam çevresinde meydana getirdiği son filmi "Europort"u; a- merikalı yönetmen Emile de Anto- nio, Başkan Kennedy'yi öldürdüğü sanılan Lee Harvey Oswald'ın öldü- rülmesini ve Warren Komisyonu ra- porunun daha birçok karanlık nok- talarını ele alan "Rush to Judge- ment'ı; yine amerikalı yönetmen Wiliam Klein, dünya ağır siklet şampiyonu "Muhammet Ali" Cassi- us Clay'in hayatıyla ilgili üç bölüm- lük filminin ikincisi olan "The Great Hernia'yı göndermişti. Mannheim Film Haftasının dik- kate değer bir yönü de, ünlü yönet- men Joseph von Steraberg'in eski filmlerinden Oomeydana gelen bir programı seyircilerine osunmasıydı. Bunun yanısıra, her yıl belli bir ko- nu üzeninde bir kongre o toplıyan , bu yılki kongreyi 18 ülke- den gelen 40 kadar uzmanın incele- diği "Gençlik ve Sinema" konusuna ayırmıştı. 29 Ekim 1966