12 Ağustos 1967 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 27

TARİH Bolşevik İhtilâli XII İhtilâl 1917 Kasımının ilk günlerinde Bol- şevik ihtilâlinin sadece tarihi -7 Kasım, değil, hemen bütün hazır- lıkları 'da tamamdı. Çarlığı deviren Mart İhtilâli, âdeta kendi patlayan ve kendi gelişen, bir felsefeye, bir belli hedefe sahip olmayan ihtilâl- di. O, Çarlığın zulüm idaresine kar- şı halfan ayaklanmasıydı. Organize değildi. Hadiselere yön verecek o- lanlar hadiselerden sonra meydana çıkmışlardı. Belki de Mart ile Ka- sım arasında Rusyaya hâkim olan İdarelerin, ne yapacaklarını bir tür- lü tayin edememelerinin sebebi bu- dur. Halbuki Bolşevik İhtilâli, Ke- renski İdaresinin gözü önünde, burnu dibinde, çok defa niyetler de açıklanarak inceden inceye dikkat ve itinayla hazırlanmış, şaşkın ida- re bolşeviklere karşı nasıl bir ta- vır takınılması gerektiğini ciddiyet- le tayin edememiştir. Bir gün bol- şevikler tevkif o edilmişlerdir. Bir başka gün serbest bırakılmışlardır. Askeri birliklerde, atelyelerde, fab- rikalarda faaliyetlerine daima göz yumulmuş, mukabil hiç bir tedbir alınmamıştır. Bolşevikler, ajanları vasıtasıyla ve İdarenin bu kararsız davranışları (o sayesinde, o bilhassa Petrogradın bütün kuvvetlerine te- ker teker sızmışlar, onların hepsi- ni ellerine geçirmişlerdir. Meselâ tenin hakkında tevkif kararı var- ken Troçki, hem de Petrograd Sov- yetinin Başkam sıfatıyla rahatça ve serbestçe çalışabilmiş, topluluklara hitap etmiş, onları 7 Kasım için ha- zırlayabilmiştir. Troçki böyle toplantılardan bi- rini 4 Kasımda, Halkevinde tertip- ledi. İlân edilen gaye, bolşevik ba- sın için para toplamaktı. Fakat asıl, kütlelerin 7 Kasıma hazırlanması hedefi güdülüyordu. Toplantıda üç- bin kişi vardı.. Troçki orada konuştu. Konusu, Harp idi. Savaşın ogüçlüklerinden, 12 Ağustos 1967 sıkıntı ve ıstıraplarından bahsetti. Dördüncü harp kışının ne felâket- ler getireceğini söyledi. Sonra, zen- ginlere hücum etti. Diyordu ki: — Ey burjuva! Senin ki sırtın- da iki gocuk var. Bunların birini, cephede savaşan askere versene.. yağında, sıcak tutan botlar görüyo- rum. Onlara, çalışan işçi senden faz- la lâyık ve muhtaç. Sen evinden çık- ın asan bir şey kaybolmaz. Ya, işçi? Biz, Sovyetler olarak askerin ve iş- çinin haklarını sonuna kadar savu- nacağız. Kim bizimledir, elini kal- dırsın!" Üçbin el, sanki bir düğmeye do- kunulmuşcasına havaya kalktı. Sa- londa bir heyecan Pl esiyordu. Troçki şöyle bağla hai zafere kavuşturmak görevini ü- zerine almış bulunan sovyeti des- tekleme andınız olsun. Halka barışı, toprağı ve ,ekmeği bu hareket sağ- layacaktır.' Bütün şehirde. Komutan Polko- nikofun emirlerine rağmen miting- ediyordu. 12 bin kızıl geceleri bile silâhlarının yanında yatıyorlar ve kendilerini harekete geçirecek emri bekliyor- lardı. Bolşeviklerin yıllar süren pa- sif hazırlık devrinden sonra, Rus- yada silâhlı ayaklanma devri gel- işti. Buna mukabil, Geçici Hüküme- tin milis kuvvetleri hırsızlara, cani- lere, yağmacılara karşı obaşarısız bir mücadele sürdürüyor, hırsızlıkla- rın, cinayetlerin, yağmacılığın haber- leri gazetelerin sütunlarım dolduru- yordu. Dumanın ve mutedil partile- rin son temsilcisi Önparlâmentoda boş lâflar ve kısır çekişmelerle va- kit geçiriliyordu. Hükümetin poli- tikası desteklenmeli miydi? Bolşe- viklere karşı, cepheden hücuma ge- çilmeli miydi? Menşevik Martof -ki, Lenin bu eski dostunu menşevizme — Verdiğiniz BL oy, İhtilâli ni- Leninin 6 Kasım 1917'de Smolni Enstitüsünün kapısından girmesiyle kaçınılmaz hal alan Bolşevik İhtilâlinin, yılları kap- sıyan bir hazırlık devresi vardır. Avrupa ülkeleri uyanırken, çar- ların zulmü altındaki Ortodoks Rusya gündengüne karanlığa sap- lanmaktadır. Anarşistlere, onihilistlere, marksistlere, o grevlere, mitinglere, suikastlara ve nümayişlere "karşı Sarayın tedbiri sa- dece baskı, hapishane, sürgün olmaktadır. Mujiklere insan gö- züyle bakılmamaktadır. 1905 ihtilâli, Rusyada anarşiye yolaçmış- tır. Katılman harp sebebiyle ekonomik kriz, halkı perişan etmek- tedir. Rusyanın itibarını kurtarmak için harbe devam edilmesini isteyen idarecilere karşılık bolşevikler, harbe derhal son veril- mesi tezini savunmakta ve bunu halka telkin etmektedirler. Le- nin, Plekhanof, Stalin, Troçki.. gibi ihtilâlciler Rusya dışında ya- şamaktadırlar. Halk, Çar II. Nikoladan ve Saraydan memnun değildir. Sarayla Sokak sürekli çatışma halindedir. Askerler iş- çileri ve aydınları desteklemektedirler. Bazı idarecilerle yüksek subaylar öldürülürler. Kanlı Pazar vukubulur. Potemkin zırhlısı isyan eder. 8 Mart 1917'de halk, Sarayı ve Silâh depolarım basar. Rasputin öldürülür. Duam çaresiz kalmıştır. İhtilâlciler, Menşe- vikler ve Bolşevikler diye ayrılırlar. 11. Nikola tahttan feragat eder ve hapsedilir. Bu, Romanofların sonudur. Geçici Hükümet ve Önparlâmento, Rusyanın ihtilâle sürüklenmesini önliyemez. Kerenski, bütün yetkileri elinde otoplar ve bolşeviklere savaş açar. Sağcı General Komilofun tasarladığı darbe önlenir. Yurt dışındaki ihtilâlciler Rusyaya dönerler. Leninin parolosu, "Bü- tün kudret Sovyetlere! "dir. Leninin emirleri ve direktifleri ku- laktan kulağa dolaşmakta, Petrograd ve Moskova kaynamakta- dır. Rusyanın her yanı ihtilâl hazırlığı içindedir. Kerenski hükü- meti. İhbarlar karşısında şaşkın ve çaresizdir; Leninle Troçkiyi bertaraf ettiği takdirde, ihtilâli önliyeceğine inanmaktadır. Oro- ra kruvazörü bolşeviklerden yanadır. Bolşevikler örgütlü ve güç- lüdürler. Dizginler, Leninin elindedir. Rusya, tam anlamıyla, ih- tilâl-öncesi günleri yaşamaktadır. Karar kesindir: Silâhlı ayak- lanma, 7 Kasımda başlatılacaktır. Hikâye devam etmektedir. kaptırmış olmasına hep yanmıştır- 21