29 Nisan 1937 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 4
Sahife 4 Elektrik şirketi erkânının AKŞAM 29 Nisan yesi muhakemesine başlandı (Baş tarafı birinci sahifede) da bir dava açılmış ve bu malzeme- nin kullanılmasında suçlu görülen şirket erkânından 77 kişi mahkeme- ye verilmişlerdi. Dün davaya dokuzuncu ihtisas mahkemesinde başlanmıştır. Muha- kemeye saat 10 da başlanmış ve yir- miye kadar devam edilmiş, fakat ge- ne suçluların sorgusu bitirilememiş- tir. Şirketin en salâhiyettar erkâ- nından B, Jan Lâzyan, baş mühen- dis B, Jul Alben Gileri, kontrol dai- resi şefi B. Fister Emil, Silâhdarağa fabrikası âmiri B. Tibuletti, işletme mühendisi B. Sempleri, şebeke baş mühendisi B. İbrahim Haşim ve elek- #rik şirketi levazım müdürü B., Sa- diden mürekkep olan suçlular yerle- rini aldıktan sonra sorguları yapıldı. B, Lâzyan şirket direktörünün ten- | sibile ikinci o en büyük imza sahibi olduğunu, İstanbuldâ doğduğunu söyledi. B. Gileri Brükselde doğdu- ğunu İtalyan tabilyetinde olduğunu şirketin umumi mühendisi olduğunu, 'B. Emil İsviçreli, Tibületti İtaiyalı, Bempieri İtalyalı olduklarım söyle- diler. Diğer suçlular da sorgulara ce- vap verdikten sonra zabıt okundu. Suçlular B. Sadi Rıza, Ramiz, Ke- nan Ömer, Haşim Hamdi, Osman Nu- ri, Hüseyin Sadeddin olmak üzere yedi avukat tutmuşlardı. Mukabili ta- raftan da hazine - avukatlarından B. Rifat Ahmed, Osman Nuri, Nured- din bulunuyorlardı, Zabıtta şirketin gümrükten muaf malzemeyi İstanbul şebekesinde kul- landığı beyan ediliyor ve suçlular hakkında takibat yapılması İsteni- yordu. Direktör B. Hansens Avrupa- da vefat ettiği için hakkındaki âm- me davası kalkmıştı B. Lâzyanın isticvabı Bundan sonra suçlulardan B. Lâz- yana muhtelif sualler soruldu; B, Lâzyan şu cevapları verdi: «— Ben bu işlerle meşgul değilim. Âletleri kim teslim alırsa o meşgul olur. Bu işler fen dairesinin vazife- sidir. Şayet bana ihbarda bulunan olursa o vakit keyfiyeti direktöre bil- diririm. 932 senesinde şirkete gir- dim. Ve muaf eşyalardan dolayı şiddetli cezaları istilzam eden güm- rük kanunu çıkınca, bir tamim ya- parak memurların mazarı dikkatini celbettim. Vazilem şirket işleri hak- kındaki evraka müdürle beraber im- za atmaktır. Evrakta mutlaka iki kişinin imzası lâzımdır. Tamimde muaf eşyd için ayrı ve muaf olmıyan için de başka muamele yapmaları- nı emrettik. Nafıa vekâletinin emri üzerine bu hususta 935 senesinde ikinci bir tamim daha yaptık. Satgazel evvelce devren alınmış olan muaf eşya ile de alâkadar olmadım. “Yalnız tamimde bunlardan da bahsettim. Ben yalnız 790 bin'liraya kadar muaf eşya getirilebileceğini bili- yorum. Malzemeler, ambarlardan birer ihraç bonosile alınmaktadır. 933 senesi nihayetine kadar biriken bo- nolar deftere geçirilmiş ve fazla yer tutmaması için yakılarak imha edil miştir. Eşyaları teslim alâ memur- lar ihtaç bonolarını imza ederler.» Reis — Bu imzalara göre malze- meyi alan memurlar tayin edilip edi- Jemez mi? — Bazan aceleye gelir, bonolarâa imza atılmaz. İmzalı bonolar da yân- dığı için bunları tayin etmek im» kânı yoktur. Çünkü imzalar defter-. lere de geçirilmemiştir. Memurların çalışma tarzı Reis — Şirket memurlarının ışma tarzları hakkında bir tart, name yok mudur? — Yoktur, Memurların işlerini di- rektör tayin eder. Bundan sonra Lâzyanın istintak- taki ifadesi okundu. Bunu takiben isticvaba devam edildi. Lâzyan ret- sin muhtelif suallerine şöyle bir ce-” vap verdi: — İmha edilen bono Ve zabit va- rakalarının İistelerini levazım veya muhasebe dairesi muhafaza eder, 7 gelen eşyanın depolara tev- ame meşguldür. $ 5 İ nın muaf olup olmadığını ambar | yoruz. memurunun bilmesi lâzımgelir. Esa- | sen muaf eşyalar hakkında bono- larda (F) harfi vardır. Suçlunun bu ifadesi, yarıma ka- dar devam etti, celse tatil edildi. İkinci celse İkinci celse saat lde şladı. Orada bulunanlardan nakliye müte- ahhidi Aram Gülerin tercüman Ol- masına karar verildi. Ve yemin et- tirildikten sonra Lâzyanın öğleden evvelki Madesi okunarak tercüman vastasile diğer suçlulara anlatıldı, bir diyecekleri olup olmadığı soruldu. Baş mühendis B. Gileri dedi ki; «— Bay Lâzyanın dediği gibi şa- yet memur muaf eşyayı ambarlardan muaf olduğunu bilerek almışsa şüp- | hesiz ki mesul olur.» | Fabrika müdürü de ayni ifadede | bulunduktan sonra hazine avukat- larından B. Rıfat Ahmed suçlu Lâz- yana birnci derecede imza salâhiyeti- ni kimin verdiğini sordu. Lâzyan şu cevabı verdi: «— Müdür melcisi idareye teklif etti ve birinci derecede imza sâhibi olmam kabul edildi.» Suçlu diğer suallere de cevap vere- rek dedi ki: — İhraç bonolarını 933 den evvel yakmışlardı. Bu şirketin eskidenbe- ri yaptığı bir iştir. İki üç senede bir lüzumsuz evrak yakılır. . Ben, Kon- İrol memuru olmadığım için muaf eşyanın İstanbnl şebekesinde kul Janıldığını bilmem. Her şubenin bir müdürü vardır, - Bu gibi işlerle onlar meşgul olür.» Hazine avukalı suallerine devam €dince suçlü vekili B. Kenan Ömer Söz alarak dedi ki: — Hadise, bir ihmal ve -terahi, suiistimal meselesi değildir. Müek- kilim kaçakçılık suçu -isnadile mu- hakeme edilmektedir. - On& göre su- aller sorulmasını isterim. Hazine avukatı. Rıfat Ahmed: —Onu da sorarız, diye cevap verdi, Avukatlar arasındaki münakaşa, re- isin müdahalesile nihayet buldu. Baş mühendisin isticvabı Bundan.sonra baş mühendis B. Gileri istievap edildi ve muhtelif suallere cevaben dedi ki: — İthal edilen eşyayı ihraç bono- larnı imzalıyarak almadım. Esasen bunları görmem. Ben proje hazır- larım, teknik işlerle uğraşırım, Baş- ka Şeyler beni alâkadar etmez. Muaf eşya hakkında şirkette kurulan ko- mitede de hiç bulunmadım. Yalnız 935 senesinde şirkette toplanan bir konferansa oçağırıldım. Buradaki mevzular da beni alâkadar etmiyor- du. Lâzyanın gönderdiği tamimi me- murlara tebliğ etmek vazifemdi. Bü- tün memuürlarım gümrükten “muaf eşyanın İstanbul yakâsında kullanıl- mıyadığını bilirler. Dikkatli ölma- larını yapılan taminiden sonra ben de şifahen teyid ettim. Eşyaların kullanıldıkları yerlerde muaf olup ol- madıklarını anlamak kabil değildir. Yalnız Nafıa vekâletinin 936 sene- sindeki bir tamimi üzerine muaf eş- yalar hakkında Hsteler tanzim edii- meğe başlandı. Şebeke servisi tara- fından bu listeler tanzim edilmekte iken tahkik heyeti'işe vazıyed etti ve - noksan kalan listeler de: heyete verildi. Nafia komisyonu Silâhtarğa fab- rikasında âletlerin numaralarını al- dılar ve biz ancak bundan sonra orada muaf eşyalar bulunduğunu öğ- rendik. Ben bunları B. Haşim ve B. Sempiyeriden duymuştum. Sempiyeri de Nafia baş müfettişin- den aldığı emir üzerine tedkikat ya kınca B. Hansens, âletlerin kaldırıla- rak gümrük vergisi için beyanname verilmesini emretti, Bu suretle va- ziyet, kanuniyet kesbetmiş olacaktı. Bunun üzerine bende fabrika mü- dürüne telefonla makinelerin kal- dırılmasını emrettim, - Ambarlarda muaf ve gayri muaf olmak üzere Iki kısım eşya vardır. “Anadolu re Şem ambarlar en cağımız muaf eşya için gümrük ver- gisi veriyoruz. Bu husustaki muame- | Jeyi levazım dairesi yapar, biz meş- gul olmayız. Resmi verilmeden kullanılan €$- yaya gelince: Bir kaza eseri olacak zannederim. Gümrüklü, gümrüksüz iki üç milyon liralık eşya ambarlar- dan geçmiş ve ancak bunların 30 bini liralık kadarı gümrüklü kullanı- lan eşyaya karışmıştır. Avrupadan muaf olarak gelen eşya, 500 bin lira- hktır. Tercüman değiştiriliyor Bundan sonya celse tatil edildi ve 10 dakika sonra ü celse açıldı. Suçlu avukatı, tercüm ilk sun- Ni noksan tercüme ettiğinden ter- cümanın değiştirilmesini istedi. Mah- keme, bu talebi kabul. ederek ye- ni birtercüman aramak için celseyi 15 dakika müddetle tatil etti. Dördüncü celse Davet üzerine gelen posta, telgraf baş müdürü B. Mazhar tercüman olarak kabul edildi. Ve dördüncü cel- se başladı. Fakat ilk sual sorulunca B. Mazhar teknik hususata temas edildiğini söyliyerek kendisinin bu vazifeden affını istedi, kabul edildi. Bunun üzerine Şirket mühendisle- rinden B. Tevfik tercüman olarak kabul edildi. ı Müddelumuminin .suallerine B. Gİ- Jeri şu cevabı verdi: — Projelerde kullanılacak malze- | mehin fenni evsüfına dair malümat vardır. Fakat gümri Orada kullanılan malzemenin adedi- ni'de bilirim. Fen dairesinin mal zeme ihtiyacma alt listeyi her sene başında yaparız. Ambarlardaki mal- zemenin vaziyeti hakkında arasıra malümat alırım. “Silâhtarağa fab- rikasında gümrük resmini verildiğini levazım dairesindeki bu husustaki evrakı ted- kikten sonra öğrendim. Çünkü mal zemenin geldiği tarih ve gümrük res- minin verilidiği tarih bu evrakta tesbit edilmiştir. Muaf malzeme Silâhtarağaya yan- ! lışlıkla gitmiş ve 'dolayısile gümrüğe verilen malzeme geriye alınmış, Be- nim fikrimi sorsaydılar, bu malze- menin gümrük resminin tamamen verilmiş olduğunu telâkki etmezdim. Anadolu ambarlarında gümrük res- mi verilmiş malzeme de vardır. Me- murlar İstanbul ciheti için aldıkları malzemeyi gümrük resmi verilmiş olan kısımdan almışlardır. Hazine avukatlarının sualleri Bundan sonra B. Gileri hazine ayu- katlarının .suallerine de şu cevabı verdi: — Silâhlarağa fabrikasından kal- dınlan eşyadan başka diğer bazı yerlerde de muaf malzemenin kaldı- rlmış olup olmadığını bilmiyorum, Ben, bu hususta bir emir de ver- medim. Eğer emir verildise direk- tör vermiştir. Gümrük resmi veril memiş malzemenin köprü altında kul- lanıldığını duydum. Fakat bunada ben emir vermedim. Ve bu malzeme hususi surette orası için sipariş edil- miş değil, ambarlardan alınmıştır. Saat yirmiye yaklaşlığından mu- hakeme, diğer beş suçlunun İsticva- bi için mayısa talik edidi, Karişik yağlar Zeytin yağ, susam yağlarının mu- ayyen bir nisbette karışık satılmala- rı lâzım geldiği ve susamlaria zeytin- yağlara karıştırılacak maddelerin mıktarnı gösteren etiketlerin bulun- durulması şehir meclisi tarafından kabul edilen yeni talimatname hü- kümlerindendir. Son günlerde yağ satan dükkânlar- Ja bakkallarda yapılan kontrolda ta. limatnamenin bu hükmüne hiç ria- yet edilmediği ve hiç bir yağa etiket konmadığı görülmüştür. Belediye za- bıtası, bir çok nümüne toplamış - ve Bazan İstanbulda kullâns- | kullanılan malzemenin | ilk müsabaka filmi BU AKŞAM MELEK'te filmi. Başlıyor. Açık teşekkür Çok tehlikeli ve izurap veri bir derde giriftar olan küçük yavrumuzu yüksek bilgileri ve fedakârane gayret- lerle, evvelallah kurtarmağa muvaffak olan operatör Bürhaneddin ve doktor Abrevaya ile, bu esnada kıymetli reyle- rinden istifade olunan muhterem profe- sör bay Nissen, Cerrahpaşa başhekimi doktor Rüştü Çapçı, diş tabibi Sami Günzberg ve Haseki hastanesi kulak, boğaz mütehassısı doktor Naci Doğan- cı'ya ve bakım hususunda çocuğumuza son derece şefkat ve itina gösteren Pas- tör Fransız hastanesi heyeti sıhhiyesile erkân ve memurlarına gönülden kopan minnet ve şükran duygularımıtı alenen E. Ekrem Talu © Hatice E. Talu Teşekkür Haseki Kadinler hastanesi baştabip- liğinden: Hastanemizde doğuran yok- sul ve fakir annelerin silmek üzere anneler birl hastanemize gönderilen 13 çocuk göm- | e 26 kundak takımı alınmıştır. | yoksul ve kimsesizlerin elem ve / yolda bir anne gibi çalışan anneler bir- Jiği idare heyetine teşekkürler ve say- RR A AN Eminönü Halkevinden: Bu yıl için düzenlediğimiz seri konferansların on altıncısı 29/4/937 perşembe günü saat (18) de Evimizin Cağaloğlundaki mer- kez salonunda Bay M. Sami Karayel tarafından (Spor ve İlim) mevzuu üze- zinde “ verilecektir. o Davetiye yoktur. Herkes gelebilir. Zayi: İstanbul itbalât gümrüğünden aldığımı 41607 numaralı beyanname 1/4/937 tarihli 459010 numaralı mak- Buzunu kaybettini, yenisini çıkaraca- ar eskisinin değeriyoktur. © Marpuççularda Telefon sokak Yakop a SARAY Si sinemasında 3 güzel film müsabakasının 2 nci gala müsameresi Sesi ve güzelliği ile MARLENE DİETRİCH ile rekabet eden ZARAH LEANDER Emsalsiz yıldız, Avusturya filmlerinin en güzeli ve halihazırda bütün dünya. sinemalarında gösterilmekte olan DANS DEVAM EDiYOR şaheserinde görünecektir. Mevzuu, musikisi ve mizanseni fevkalâdedir. Ve cidden tekrar tekrar görülmeğe şayan bir Bugün son3 matinesinden istifadn ederek GARY COOPER'in BAKİR DELİKANLI eserini YARIN matinelerden itibaren iPEK sinemasında ALTIN PROGRAM HAFTASI BAŞLIYOR 2 BÜYÜK FİLM BİRDEN 1-YENİ RİN-TİN-TİN GANGSTERLERE KARŞI Fransızca sözlü, ARKADAŞLIK, DOSTLUK ve FEDAKARLIK filmi, Meşhur 100.000 liralık bir köpeğin akıllara hayret veren MÜDHİŞ maceraları. Baş rollerde:JAKİE KOOPER - JOSEF KALEYA- RİN TİN-TİN 2-DANS İÇİN YARATILMIŞ Aşk - Zenginlik - İhtişam - Musiki ve dans filmi, nefis ve çok güzel mevzulu büyük komedi. Baş rolde dünya dans kraliçesi ELEANOR POWELL “Roma ateşler içinde,, ve “Königsmark,, filmlerinin unutulmaz yaratıcısı : ELİSA LANDİ ve CARY GRANT nefis mevzulu bir AŞK - GÜZELLİK “ve musiki filmi olan: HIRÇ Fransızca - sözlü ve orijinal dilde mü- kemmel şarkılarla süslenmiş Paramount Fransizca sözlü film, | TÜRK SİNEMASINDA İ Bey filmdir. görünüz. IN KADIN Meşhur rejisör KİNG VİDOR'un çevirdiği ve New- York, Londra ve Pariste pek büyük mavaffakiyetler kazandığı HAYAT MÜCADELESİ Yarından itibaren roller: KAREN MORLEY ARBAE A PEPPER - TOM KEEN ÖLÜM Liman işletme * İdaresi memurlar rından (o Adnan Yazgan müptelâ olduğu hastalık- tan.rahayap ola © miyarak ç dün kü gün vefat et- miştir. Cenazesi bugün saat 17,5, de Fındıklı Bekir apartımanı 2 No. dan kaldı” nlârak Feriköy- deki aile kabris- tanına odefnedi- lecektir. Keder- dide ailesine be. yanı taziyet eyleriz. BÜYÜK BİR HADİSE Ingiltere Tacının İncileri 10 Milyon İşte, İngiltere krahna lâyık sahneler, mümessiller ve büyük bir ihtişam içinde geçen bu film, 10 milyon gibi büyük bir servete mal olmuştur. İstanbul asliye 6 nci hukuk mahke- mesinden: Ayşe tarafından Bartinin Gömeç kö- yünden 17/2 sayıda kayıdlı İbrahim oğlu kocası Mehmed olunan boşanma davasında: Müddeia- leyhin ikametgâhının meçhuliyeti ha- sebilç dava arzuhalinin on gün zarfın da cevab vermek üzere on beş gün müddetle ilânen tebliğine karar verilmiş ve dava arzuheli sureti de mahkeme di- vanhanesine talik kılınmış olduğundan 936/878 dosyasına tarihi ilândan iti- pi on gün iatlnde cevab verilme. aleyhine ikame
