September 17, 1939 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 3

“AKS v Bir kahvehane diplo- matı neler anlatıyor? Ahbaplardan hir profesör var; öm- rünü içtimai bilgiler tahsil ederek ge- çirmiş; eski darüllünunda kürsü işgal ederdi; gazetelre de arasta makale- ler yazar. Dün beraberce geziyorduk. Beyarıt- taki kahvehanelerin birinde amcik oturduk. Yanımıza bildiklerimizden ve ömrünü şurada burada lüklüki- yatla geçirenlerden gevezemsi bir zat yaklaştı. Evvelâ: «Biriniz gazeteci, öbürünüz âlim! Nedir bu dünyanın gidişi?» diye söze başladı. Fakat kimseye lâf aç tarmağan bizzat hükümler yürütmek yolunu tuttu. Profesör, kızdı: — Neye istinaden bunları söylü- yorsun? Ne işkembel kübra lâfları bunlar?... , Beriki hayretle: — Siyasi hadiseler neye İstinaden söy- lenir ki, a beyim? - diye girenbaha bir cevher yumurtladı. - Hukuku dürele mi? Eğer böyle bir İlim İşsidı derseniz şaşarım. Tarihi siyasiye mi? Bugünkü ahval mazi- deki vakaların hangisine benziyor ki ta- rible mukayeseye lüzum görülsün? İstatis- tw mi? Gazetelere göz gezdiriyorum: Düveli muazzama İdare etmiş zatların ma- kalelerini tercüme ediyorlar; onlar bile “ Hitlerin hesapla mı yoksa coşkunlukla un bm badireye atıldığını kestiremiyor. Diğer , bilgi ve melekeler mi? Dünyanin en bö- yük güzeteleri . olan Le Temps ve The *“Times'in siyasi muharrirleri şu Alman - #Bovyet — Japon yakınlaşmasını uzaktan uzağa olsun tahmin edebildi mi?.. Demek içtimai ve siyasi ilim diye ne varsa hepsi Ge bugünkü gidişatı keslirmeklen âciz şeylermiş.. Halbuki işte... Kalabalık kahveyi eliyle göstererek: — » İşte şu halk şahittir. Ben kaç ke- ze demiştim: Bunlar günün birinde bir- leşirlerse iş dumandir odiye!. Hüsmen cüğa!.. Dememiş miydim? Nargile içen bir şişman Rumelili, İki yanına kafasını multarid hare- ketlerle sallıyarak; — Demiştin be aganım! - diye bir öbek duman savurdu, — Halbuki hiç bir mektepli diplomat bunu demediydi... Bizim şu İkahvelerdeki hükümlerimiz yirminci anr siyasiyatma daha uygun... Şöyle bir ortalığa bakıyo- uz. Göz kararı kestiriyoruz.. Savurup ,#hyoruz... Mütehasssların o makalelerin- den daha doğru çakıyor... Bu çarıkhı politikacının ocerbezesi bizim profesörün de hoşuna gitmişti. — Peki, sen söyle üyleyse... » dedi» Dünyada ne oluyor? — Ne olacak?.. Aşikâr.. Almanya, Rus- ya ve Japonya, “İngiltere İle Fransanın elindeki servet menbalarmı ve dünya hâ- kimiyetini almak üzere paçaları sivadı- lar... i. — İtalya? * “İĞ yahudinin hesabıt.. Malfm fıkza, bül- iyor musun? İki ordu bir şehirde sökak | “şmüharebesi yapıyormuş. Ara yerde kalan bezirkân da boyuna: «Yaşasın » diye ba- Barıyormuş. «Kim yaşasın?» diye sormuş” Tar? «Daha belli olmadı » cevabını vermiz. İtşlyanın siyaseti de onun gibi. , — Küçükler? “> Hususi tayyare fle Berline gidip gelen Macar Hariciye Nazırı kont Csaky'nin de- diklerini okumadınız m dünkü güzete- lerde, Macarlar, Romanya ve Yugoslavya e ademi tecavüz misakı yapınıyor. «Ak- niz varsa ekalliyet inemlelerinde benim. Je anlaşınız » diyorlar. Kont Czaky Buf- par kralına da bir kumpfman sarkıtıyor... «Söyleyene bakma, söyletene bak': der- ler... Anlarsınız ya. Bundan kimin bangi sümreden olduğu meydana e. Romanya ile Yusoslavşa demek ki Alman nüfuzundan ziyade hâlâ İngiliz çaz'beğin- deler... «Macarlar cenupla cephe mi aça tak?» swali dimağlarda uyanıyor, — Biz? — Hüsnü niyet sahibi iasarların tahli olur. Bizim de varmış, Gürültülü yerden uzağa düştük Almanyanın ilk darbeleri Lehistan yerine Romanya üzerine vürul- saydı, vaziyet . Şimdi ise, «Yıldırımcılar», en mühim kuvvetlerini şafkta ve garpte sarfedecek.. Ccnupla “uğraşmaya belki valt, belki de takat gi. vermiyecek... İşte dünyanın panoraması, Bu çarıklı di, ede- rek ve tekrar geleceğimizi ve görüş. lerinden istifade edeceğimizi biraz istihza ile söyliyerek Oo kahvehaneden ayrıldık, Fakat sonra ciddiyetle birbirimize; «Pek de yabana atılır müşabeğeler değil!» diye itiraf etmek mecburiye- , tinde kaldık. gideceklerdir. Stadyom Gaz şirketi istimlâk kararına dıraz etti Stadyom için Dolmabahçe gazha- nesinden bir kısım erazinin istimlâk edileceği Dolmabahçe Havagazı şir- ketine bildirilmişti. Havagam şirketi Belediyenin bu kararına uzun bir es- babı mücibe ile itiraz etmiş, istimlâk edilecek erazinin gazhane tesisatını bozacağmı ileri sürmüştür. Belediye, bu itirazı tedkik ediyor. Belediyenin kanaatine göre, gazhane- den stayoma İlâve edilecek erazi, şir- ketin iddia ettiği gibi, buradaki tesi- satı bozmıyacağından, istimlik kara- rı da verileceğine göre, şirkelin müu- vafakat edip etmiyeceği o kadar mü. him bir mesele değildir. Cümhuriyet bayrami için hazırlık Cümhuriyet bayramı yaklaştığı için bayramın kutlanması programını ha- arlamak üzere Partide bir komisyon teşkil edilecektir. Bu komisyon yakın- da faaliyete geçecektir. İzmir seferleri yeniden başladı Almanya - Polonya harbi çıktıktan sonra durdurulan İzmir seferlerine yeniden başlanmıştır. 'Tırhan vapuru, ilk seferi yapmak üzere bugün saat 11 de Galata rıhtımından İzmire müteveccihen hareket edecektir. Ihtikârla mücadele Valinin reisliği altında yeni bir komite teşkil ediliyor İhtikârla mücadele için Mıntaka Ticaret müdürünün teşebbüsile Tica- ret odası tarafından bir komisyon teş- kil edildiğini dün yazmıştık, Hükü- met, bu mücadeleyi hızlandırmak is- tediğinden, ayrıca bir komite teşkili- ni de münasip görmüştür. Komite, Valinin riyasetinde olmak üzere, Mın- taka Ticaret müdürü, Mintaka İkti- sad müğürü ve Ticaret odası umumi kâtibinden mürekkep olacaktır. İhtikâr komiteleri, İhtikârla müca- dele kanunu Meclisten çıkar çıkmaz, her müesseseden birer beyanname is. tiyecektir. Bu beyannamelerde miles- sesedeki mal, malın kimden ve kâça alındığı, miktarı, vesikalar ve fntura- ralara müsteniden tasrih edilecek- tir; Ticaret odasının teşkil ettiği İhti- kârla mücadele komisyonu da yarın ilk içtimaını yapacaktır, Bu töoplantı- da, ihtikâr yaptığı tesbit olunan bir. kaç firmanm nasil cezalandırılacağı görüşülecektir. Komitenin, teşhir ci- hetini istilzam edeceği zannolunmak- tadır. Lise ve orta mektep müdür- lerinin toplantısı Şehrimizdeki lise ve ortamektep müdürleri dün Maarif müdürü B. “Tevfik Kut'un reisliği altında toplan- mişlardır. Bu toplantıda tadil edilen imtihan talimatnamesinin tatbiki, mekteplerin ders saatleri, talebe di- siplini gibi meseleler etrafında görü- şülmüş, bilhassa mekteplerdeki tale- be kayıt ve kabullerine göre sınıf mev« cudları, hangi mekteplerde şube açi- Tacağı, hangi mekteplerde tek ve çift tedrisat yapılacağı, mekteplerin sa- ei ve akşam saatleri tesbit edilmiş- Dün gelen vapurlar Dün Akdenizden Timanımıza İtal. Aldığımız mektuplar bir tavzihi Bayın gazetenizin 29/8/5390 tarihli nüshasının üçüncü sahifesinde (Forya dönüşü) başlığı altında intişar eden ya zı hakkında esaslı tahkikat yapılmış- tır. Beyoğlu Tarlabaşında 19 Ne. lu apar- taman kapıcısı kadın; yedi yaşındaki çocuğu İle 27/8/939 tarihine müsadif pazar günü 41 No. lı banliyö katarma Pioryadar . Bunyuda güneş çarpmasından hasta- lanmış ve ağzından köpük gelmek su- retile birdenbire fenalaşmış olan çocuk derhal fik müdavatı yapilmak Üzere annesi tarafından ilk varılan Kumka- Pi istasyonuna indirilerek istasyon poli- #i delâletile bir doktora gönderilmiş ve bilâhare sıhhi imdat otomobili ile Ha- eki hastahanesine naki! esnasında yol. dn terki hayat eylemiştir, Kalarda izdiham olmadığı ve sörü Etçer çocuk İle annesinin yolcu Yago- nunda rahatça olurarak Kumkapıya kadar geldikleri ve bulundukları kom- partımanda boş yer mevcut olduğu gerek idaremizce gerek polis kamiser- Miğince yapılan tahkikat neticesinde katl olarak sabit olmuştur. Keytiyetin gazetede tavzihini. dile- e Zirai istihsali artırmak Ziraat müdürlüğü bu husus- ta hazırlıklar yapıyor Memleket dahilindeki zirai istihsali artlırmağa hükümetin verdiği büyük ehemmiyet üzerine İstanbul Ziraat müdürlüğü de bu husustaki hazırlık- larla meşgul olmağa başlamıştır. Bu hazırlıklar, bilhassa geçen senelere nisbetle bu sene fazla ekim yapılma- $ı etrafından toplanıyor. Bunun için müstahsilere mümkün olduğu Ka- dar yardım, sahipsiz tarlalar varsa Ziraat müdürlüğünün bu hususta ha- zırladığı program, hemen tatbik edil- meğe başlanacaktır. Ticaret anlaşması olan mem- leketlerden gelecek eşya Hükümetimiz, aramızda ticaret an- Taşması olan bütün memleketlerden gelen ticari eşyanın, Alman ticaret itilâfnamesinin tarife tenzilâtından istifade etmesini muvafık görmüştür. Bu hususta dün Ankaradan Güm- rükler başmüdürlüğüne emir gelmiş- ucuz gelebilecektir. Bu hal, bilhassa sanayiciler arasın- da memnuniyet uyandırmıştır, Küçük haberler: # Erenküyde oturan Arif isminde biri, bıçkı le odun keserken ayağının alundaki odun yığını kayınış, Arif muhtelif yerlerin- den yaralanmıştır. #4 Şoför Neologosun idaresindeki otomo- bil, Galatadı Yako isminde birine çarparak muhtelif yerlerinden yaralanmasına sebep olmuştur. Şoför yukalasmıştır. Muhiddin isminde birinin idaresişdeki otomobil ile şoför Şevketin kullandığı kam- yon İstiklâl caddesinde çarpışmışlar, ber Ikisi de hasara uğramıştır. X Gazi köprüsünün ayakları burada dök- me demirden yapılacaktır. Ayaklar yeri- ne konduktan sonra köprüyü her iki ba- şından bağlamak mümkün olacaktır. Bu takdirde köprünün Cümhuriyet bayramın- da açılma merasimi yapılabilecektir. X Hükümet. yeni bir emir ile halı ihra- Gina yeniden müsaade vermiştir. Dün Küradenizden gelen Tarı vapuru De 8 bin çuval fındık alınmıştır. X Limanlar umum müdürlüğü, Müna- kalât Vekâletine gönderdiği bir arizada, kadrosundaki amelenin birikmiş parasının ne olacağını sormuş ve direktif . Bu para on alta bin dört yüz liradır. Umum müdürlük, Vekâleten bu para ie bir ta- sarruf sandığının kurulmasının münasip olup olmıyacağım sormuş ve tevzi veya ta- sarruf için emir istemiştir. Bu husustaki emir yakında > Adliye binası Münakalât vekâletinin | Eski şârayı devlet : : dairesinden . |. . istifade edilecek Yeni münferid sulh hâkimli mah- kemelerin teskili üzerine, mahkeme adedi çoğalmış ve bunlar şimdiki Ad. Yiye binasına sığmadığı cihetle, asliye hukuk mahkemelerinden onu Tapu dairesinin altında ayrılan kısma nek- edilmişti, Adliye Vekili B. Fethi Ok- yar, üç gün evrel Adliyeye gelerek yaptığı teftiş ve tedkik neticesinde hâlen Postane binasında bulunan se- kiz asliye ceza, İki ağırceza, iki hu- kuk ve dört ticaret mahikemesile sulh Ceza ve diğer kalemlerin bu binaya sığamadıklarını ve bu yüzden müşkü- Yât çekildiğini görmüştür, Bu vaziyet karşısında mahkemelerden bir ksımı- nın daha, diğer bir binaya nakline zaruret hasıl olmuştur. Yapılan ilk tedkiklerde vilâyetin arka tarafında bulunan eski Şürayı devlet binasından istifade edilmesi düşnülmüştür. Bunun için binada &e- İf yapılmasına karar verilmiştir. 'Tedkikat neticesinde Adliyenin bu binada lâzımgelen tamir ve tadilât va- pılarak mahkemelerden bir kısımı da buraya yerleştirilecektir. Bina müsait görüldüğü takdirde şim- di Tapu dairesinin alti katında bulunan on hukuk mahkemesi de buraya yerleş- tirilecek, bu suretle Adliye daireleri. nin fazla dağılmasının önü âlmacak- tar. Ekmek fiati Şimdilik yükseltilmesine lü görülmedi Dünkü sayımızda İstanbul fırıncı- Yarının, kepek ihracı durduğundan dolayı, bugünkü narhın idare etme- diğini ileri sürerek, Ticaret ve Zahi- re borsası vasıtasile Belediye nezdin- de bazı teşebbüslerde bulunduklarını yazmıştık. Yapılan tedkikler, bu ay başındanberi geçen 15 gün zarfında kepek ihracında yüzde elli bir düşük- lük olduğunu meydana çikarmıştır. Maamafih, bu düşüklük henüz un fi- atlerine tesir etmediğinden, ekmek fi- etlerinin yükseltilmesine şimdilik Jü- Kepek ihracatının durması, ileride un fiatlerinde çuval başına kırk beş kuruş kadar bir yükselme tevlld ede- tektir. Fırıncılar, bu yükselme vukua geldikten sonra bugünkü ekmek nar- hına yirmi para daha zam yapmak Jâzımgeleceğini iddia etmektedirler, Diğer taraftan, ihraç edilen kepekle. rin dahilde istihliki veya buğday müvaredatı arllığı takdirde, f#latlerde hasıl olacak düşüklük yüzünden bu zam İeşebbüsünün akim kalması ih- #imali de vardır, Ticaret odası ve Be. Jediye İedkiklerine devam etmekite- dirler, Kömür tahmil ve tahliye amelesinin yevmiyeleri Kömür tahmil ve tahliye işlerinde ge şan ameleden bir kısmı, yevmiyelerini az bularak zam istemişlerdi. Üç yüze yakın kömür işçisinin, hasad mevsimini vesile Miihaz ederek zam istemeleri, limanlar umum zaüdürlüğünü, amele azlığı karşı- sında bırakmış, umum müdürlük keyfiyeti Münakalit Vekâleline arzetmişti Münakalât Vekâleti, Maliye Vekâleti ie bir şey yumıyasına imkân yoktu. Diğer ta- raftan Maliye Vekâleti bu gibi işçileri dal- mi müslahdemin olarak kabul etmekte ve kazanç vergisini buna göre Larhetmek is- temektedir. Münakalit Vekâleti ise kö- Aile arasında ihtikâr Naa Sokakta koluma yapıştı: — Gel Allah aşkıma, seninle çarşıya kadar çıkalım./Fena halde canım si kıldı. İhtikârın, bu derecesine tahnm- mül edilemez. Otuz kuruşluk çorap- Jar doksan kuruşa çıkmış. Bu gidişle tabii ki daha da pahalanacak. Bari bir kaç çift çorap alalım. — Yanlışlık olacak. Bu gibi şeyler- de fazla fark olmadığını zannediyo- rum, j Dedim, Telâşla kohumdan çekti; — Yanlışı manlışı yok azizim. Bİ- zim akrabadan biri söylemiş, Otuz kuruşluk çorap doksan kuruşa çık- muş. , Çarşıya çıktık. İlk uğradığımız dükkündan ayni çorapları gene eski fiat üzerinden veya bir iki kuruş farkla aldik. Beyhude telâşmdan mahçup olan dostum hayretle başını salhıyarak ayrılıp gitti. Ertesi sabah erkenden bizim ahbap matbaanın önünde karşıma dikildi: — Azizim, sana garip bir şey anla. tacağım. Meğer, muharebenin tesiri evlere kadar sirayet etmiş, aile ara- sında biribirlerine karşı ihtikâr baş- lamış da ben farkında değilim. Dün- kü çorap meselesinin iç yüzünü bil sen!.. N Hiddetle kaşlarım çatarak devâm elti; > — Ortalık karışık. Her şey paha- Tandı. Herkes köşesine bir kaç kuruş saklamağa bakıyor. En âdi çoraplar doksan, yüz kuruşa çıkmış. Şimdilik eskilerle idare et de, sonra ucuzlayım- ca alırız. ! Diye adamcağızın gözünü yıldır. mış. Şimdi eve lâzım olan her şeyi; «Fiatler yükseldi. İdare edelim.» diye elimizdeki beş on kuruşu da sarfede- cektik. Bir kadının cirariliği, ayın ortasında bizi parasız bırakacaktı, Buna, aile arasında İhtikâr denmez de ne denir?.. Cemal Refik serer erer srrereserrrrererere ser RE KERE EEE Kâğıdhane cinayeti faili hakkındaki tahkikat bitti | Kâğıthane sırtlarında koyun mes- Jesinden çıkan kavgada Tahir ve Ni- yazi adlarında iki çobanı tabanca ile öldüren çoban Şaban hakkında Ad- Mye tahkikatı ikmal edilmiştir. — Çoban Şabati o müddelumumilik! verdiği ifadede suçunu itiraf ede- rek: 'i — Koyun yüzünden kavga çıktı ve ikisi birden benim üzerime hücum çektim. Bu işi müdafasi nefis için yaptım, demiştir. i Sorgu hâkimliği Şabanın idam ©8- zâsile cezalandırılması ve ancak iki kişinin hücumunun maznun hakkın»! 'da bir tahrik mahiyetinde olarak göz ününde tutulmak suretile muhakemesi yapılmak üzere evrakı ağırocza mah» kemesine vermiştir. Belediyenin satın alacağı otobüsler a Belediye, otobüs satın almak için münakasa açadaklı. Avrupadaki harp dolayısile münikasa tehir edilmiştir, Xeni bir şöriname hazırlanacaktır. Şimdilik 40 otobüs satın alınacaktır.