10 Mart 1938 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 3

Bir teşeîlzâr iLLAR oluyor... Henüz genç- ti tim, Dergâh mecmuasında ilk 8a Srim çıkmağa başlamıştı. Bir İkdam'da, Yakub Kadri'nin bir ';::ımdı kendi adımı dâ görünce çıl- San X€ gibi sevinmiştim. Yedigün'ün ,uı_“_yıımd. (8 mart 1938), Hikmet Oum İN Yakub Kadri ile mülâkatmı Hirken büyük üstadımın bana da il. Mul bulunduğunu — görünce yine o lik günlerimdeki kadar sevindir. *;l'"f'iyllıyakmnmnııuhirw %ÜV: © zaman zarfında hiç bir şey ,m“X"mMimse bile bir mülâkatta lüt. - n iltifatların muhakkak doğru Pakat lazım gelmediğini öğrendim. %_ hîınıı rağmen eski heyecanı duy. Der, qmw bizler, yani ilk yazıları WW’I ta çıkmış olanlar, Yahya Ke- ı.&:f Ahmed Haşim gibi Yakub Biz. "dea de bahsederken: “Üzstadı- » dediğimiz zaman “üstad” keli- üi TManasını düşünerek, tartarak, t “üsta” derken duyduğu hür. ÜO kilem Bi edebiyata girdiği. OSapı Tan o ç adamla karşılaşma. Ğ Onlar bize yol göstermeseydi | “Ğhlr Olduğumuzu da — olamaz, belki k hhh !ey olamazdık. Az çok bir şey G İldikse bunu onlara borçluyuz. i Meğ, Şi Onların üçü de bize ders ver- kalkmadılar; üçü de her şahsi- kendine göre inkişaf edeceğini k "’En' n için de yol göstermek is- k Adamlar değillerdi. Fakat man. bt Mensur herhangi bir yazımızı o0. ârken seslerindeki eda, ellerinin, ' küçük bir hareketi bize ger. beğenip beğenmediklerini, ya- . anılmadığımzı hissettirirlerdi. İ İz bir Yahya Kemal, bir Yakub — Übuyy Pir Ahmed Haşim olmak değil Ük) — Besinş A T ©h hayaline bile cüret edemez- p 'Wınnh' gibi olmak isterdik. Bunun N;H Yakub Kadri'nin dudak w- PK n y lenmiş bir iltifatı da bugün tatlı heyecanı vermeğe kâfidir. 'Yük'tan beri yollarımız bazan *2p çoğu zaman ayrılaı. Kimbilir? NUŞ :kub Kadri'nin hatıraları ara. N . ae . Ça ee ü ğgaker —G Biim gibi Dergâh'çi değil, an. qhh ”gâk'ın üstadı idi. Öyle zanne- Ö AM ki bizlerin yazılarımızı ara t ıq,:;"“h okumuyor; çünkü arkadaş- Mi HN hiç birinin adını söyleme- %,Ğ*'mm için de... Doğrusu çok il. k ı'dıı T Sözler söylüyor; fakat Yakub Suz , DEni, günden güne gücüme git. — İllegi Olan bir “lâkab” dan kurtara. e ı,u;:;lrm benden “münekkid” di- | '&ı% emeli idi. Çünkü ben mü- İk M%lhn. Hayatımda birkaç ten- Ka lkucüi yazdım. Hangi muharrir Ft m*:m Yazmamıştır? Fakat on se. An beri yazdıklarım arasında Rez mekıııım pek küçük, görül. İ Yer tutar. Bu gazetede, daha ha %M:eıude yazdıklarım . iyi ve- d Z " ” dir, bir mora- İa, “üsünceleridir. Tekrar ediyo. apyç AAlarımm iyi olduğunu iddia _"q.,;'mı. Fakat onlar tenkid, eri, *'irt.ç *Gildir, essai'dir. Yakub Kadri, Wi ç Azimı okumak Tütfunda bulun- k Beni Hönekkid” olmadığımı söy. | Sevmediğim bir “lâkab” dan N Nurullah ATAÇ Mçıskovada şöir intihar inan maslahat- — Büzarı kendini W :ı.::' 9 (A, A.) — Tas ajansı- N Nogi Vverdiğine göre, Yunanista. ğq tapı VA Maslahatgüzarı Nikola. Ni Ni l:ullll burada intihar etmiş. "i’"'*" 'W!oı. kendisine çok büyük 'kıbml%n şifa bulmaz bir hasta- © intihar ettiğini bildiren X.“"'P btrakmıştır. G;""'"' Üroloji Profesörü * Fuat Kâmil S Beksan W Mislaga l Üvdet etmiştir. . M:ı.“.:ı Şark apartımanında cumartle- x'lıl."" * perşembe günleri öğleden h deş DİMT kabul, ameliyat ve teda- te etmektedir. « Deniz Bank ,A teşkilâtı Ankara merkezi Disanda faaliyete geçiyor Denizbankın Ankara merkezi önü. müzdeki ay içinde faaliyete geçecek- tir. Bankanın İzmir şubesi yeni teşki. lât ve kadrolariyle işe başlamıştır. İ- dare meclisi bu seferki toplantısmda İzmir teşkilâtına alt kadroları tasdik edecektir. Diğer taraftan, İstanbul şubesinin kurulması için, bu şubenin de miüldür- lüğünü yapacak- olân muavinlerden Tahir Kevkeb hazırlıklarını bitirmek üzeredir. Bankanın İsztanbul şubesi Merkez rıhtım hanının üst katlarma yerlöşecektir. Bu şube kurulduktan sonra, Deniz. bank müesseseleri bütün mali işleri. ni bu banka delâletiyle yapdcaklardır. Deniz müesseselerinin bütün tediye ve tahsil işleri bu gube tarafından yapı- lacağı için alâkadar mücsseselerin mu. hasebe ve vezne kadroları küçültüle- cek, buradan artan memurlar Deniz- bank İstanbul şubesindeki vazifelere tayin edilcceklerdir. İstanbulda bulunan Denizbank mü . esseselrinin levazım ve mübayaa işle. Ti de yine, Denizbank İstanbul şube- &İ teşkilâtı içinde tevhid edilecektir. Karadenizde fırtına Birkaç gündenberi Karadenizde çök sert bir hava etmektedir. Bunun için iki gündenberi küçük gemiler, boğaz- Zonguldakta bulunan vapurlardan dün gelen telgraflara göreğ bu liman- da ve Ereğlide yükleme ve boşaltma işleri tamamen durmuştur. Giresun, 8 (A. A.) — Şiddetli esen batı karayel rüzgârmdan denizde fır. tina başlamıştır. Gelmesi beklenen va. ânpmrlır, yakm limanlara sığınmışlar . Ambalajlık keresteler Devlet Demiryolları İdaresi, mem- leket dahili istihsal, istihlâk ve bili müm ihraç maddelerinin ambalâjların- da kullanılan sandıklık ve muntazam boylarda kesilmiş kerestelerin en faz- la tenzilâtlı tarife ile nakline karar ver- miştir, Bu tenzilât bu sabahtan itibaren Devlet Demiryollarının bütün şebeke- sinde başlamış bulunmaktadır. Devlet Demiryolları şimidiye kadar bu şekilde tenzilâtlı tarifeyi yalnız yu- murta, meyva ve sebzelere ait sandık- hk kerestelere tatbik etmekt idi. ——— Van mahkemesine baş kâtip aranıyor Açık bulunan 25 lira maaşla Van mahkemesi başkâtipliğine noter mua- vinliği vazifesini de inzimamen yapmak Üzere talip olanların 25 Mart 938 tari- hine kadar evrakı müsbiteleriyle Van akdliye encümenine müracaatları -bildi- rilmektedir. Emniyet sandığına borçlular Varislere bir buçuk aylık müddet verildi Emniyet sandığı son senelerde birik. miş ve esbabı tarafından aranmamış mer İ bun eşya ve emlâk dolayısile birikmiş olan borçları hep birden tasfiyeye hııl:_ mıştı. Sandığın son defa borçlulara ikarşt gösterdiği kolaylıklar ve borçlarını öde. mek için verdiği imkânlardan sonra borç luların büyük bir kısmlle anlâşmak imikâ ni hasıl olmuştüur. Fakat bu vaziyelle de müracaatta bulunmayan bir takım borçlu lar bulunmuştur. Yapılan tetkiklerin sonunda: banların bir kısmımın ölmüş oldukları anlaşılmış, bir kısmının ise adresleri bulunamamış. tır. Emniyet sandığı idare meclisi ölen borç Lıların varislerine borcun ödenmesi İçin tebligat yapılmasına karar vermiştir. Bu, nun için de, bir buçuk aylık azamt müra- caht müddeti konulmuştur. Sağ oldukları zannolunup adresi tesbit olunamayan borç Talar için de azam! bir aylık müracant müddeti kotulmuştur. Gerek borçlu varis leri gerekse esas borçlular bu müddetler yarfında sandığa müracaat elmerlerse bor ca karşılık olarak sandıkta ipotek bulu. nan mülk veya merhun eşya satılacaktır. Bu suretle sandığın sermayesinin toplana rak halkım ihtiyaçlarına daha Tazla cevdp vermek imkânı bulunacaktır. Maslak yolu kazası Klişeci Alâettin tek- rar muhakeme - ediliyor İki sene evvel MaSlak yolünda bir Jandarmayı otomobili altında çiğniye. muunmumıenbmuu.um.v eddinin dayası evvelce - görülmüş ve suç sabit olduğu için mahküm edil- mişti. O zaman maznun bu hükmo (- tiras ederek temyiz etmişti. Temyiz şahit goförün evvelce müddelumum! . likte vardiği ifade ile sonradan mah. kemede verdiği ifadesi arasmdaki fukunwonkuvıhyuıod.mu yapan ehlivukufun verdiği raporla yi. ne şahid şoför Bahaeddinin ifadesi a- rasındaki farklardan dolayı bu kara- rı bozmuştur. Aldeddinin nakzan muhakemesine U- çüncü asliye cezada yeniden başlan . mıştır. Alâeddin vekili ile mahkemede bu . Tunmuş ve mahkeme evvelâ gahit $o. för Bahaeddini dinlemiş, ondan son- ra da Alâeddinin vekili şahit şoförle ehlivukuftan Burhanın gelecek celsede karşılaştırılarak tekrar ifadelerinin alınmasını ve aralarında farkın mey- dana çıkartılmasını taleb etmiştir. Meğveclllk ıslah istasyonu Ziraat vekâleti, Aydında mevcut in. cir istasyonu yanında bir de meyvacı- Ik ıslah istasyonu kurmaya karar ver- miştir. Bu istasyon Aydımnın Erbeyli kazasında — kurulacaktır, — İstasyon memleketimizin en çeşitli meyvaları. nın yetiştiği bu mımtakada meyvala. rın islaht ile meşgul olacaktır. | Kambiyo borsası Ankaraya nakli hazırlıklarına başladı Martın son günü faaliyati nihayet bulacak olan İstanbul kambiyo, esham ve tahvilât borsasında nakil hazırlık. larının tamamlanması için borsa ko . micarliğine emir gelmiştir. Bu emir üzerine hazırlıklara başlanmış ve bor- sanın Ankaraya nakledilemiyecek ©ş. yâsının satılması takarrür - otmiştir. Bu eşyanın satılmasına bu sabahtan I. tibaren başlanmış ve borsanın sencler. denberi hizmet gören meşhur elek - trikli fiat makinesi satılmıştır. İstanbul borsasının bütün kadrosu Ankaraya gitmektedir. Bu nakil işi ta. mamiyle memurların buradaki maaşı ile yapılmaktadır. Yalnız memurlar o. radaki maaşlarına ilâveten moesken zammı alacaklardır. Ankaraya giden acentalar heyetin. den gelen haberlere göre, heyet, ma- liye vekili Fuat Ağralı tarafından ka. bul edilmiş ve acentaların burada bir ay üzerinde işliyerek hazırladıkları muhtelif dilekler vekile bildirilmiştir. Borsa acentaları, ayın on beşinden Bonra ÂAnkaraya naklo başlıyacaktır. Bir kısım saraflar da Ankaraya git . mektedirler. Borsa komiseri Ile mü . dürler aym on beşinden sonra Anka- raya gidecek ve yeni borsanm hazır. lıklarını yapacaklardır. Istanbulda 12 tayyare “satilacak — Defterdarlığın mü- zayedesine herkes iştirak edebilir Gelecek cuma günü memleketimizde ilk-defa olarak İstanbul defterdarlığı tarafımdan on iki tayyare serbest bir Şimdiye kadar devlet ve hava işleriyle alâkadar te - gekküller tarafından sipariş üzerine tayyare alınmaktaydı. Fakat her isti. yonin iştirak edebileceği bir tayyare gekilde satılacaktır. alrm satımır ilk defa görülmektedir. İstanbul defterdarlığını bu - satışa sevkoden şey, Ruber Puti isminde bi- rinin milli müdafaa vekâletine muka- vele mucibince vermeye mecbur oldu. ğu on iki askeri tayyarenin mukave, le şartlarma uygun olmamasıdır. Tay- yareler 930 senesinde Kskişehire geti. rilmiş, fakat o zamandanberi sahibi tarafından kaldırılmadığından köhne bir hale gelmiştir. Bunların nihayet satılması için Ankara ticaret mahke- mesi karar vermiş ve bu kararı tem. yiz mahkemesi de tasdik etmiştir. Mazzaafih, üm'd edlidiğin? göre bu tayyareleri satmalacaklar istimale im. kân olmadığından ya hurda olarak kullanacaklar, veya memleket dışına gıkaracaklardır. Maamafih aksamın . dan istifade etmek üzere yerli tayya- re fabrikalarının alması da muhtemel. dir. A A — — İÇERDE: * İktisat Vekületi, yüksek iktısat ve tica, ret mektebinde geçen sene imtihanlarda bir dersten muvaffak olamayan ve bunun için mektebe devam etmiyen talebenin bu sene yalnız bu dersten imtihana alınmala. rını bildirmiştir. Bu İmtihan haziranda yapılacaktır. Bir müddettenberi muhakeme edilmek. te olan Beyoğlu temizlik işleri müdürü Hayreddin beraet etmiştir. * Unkapanında kahvecilik yapan Ab. dullah bir hesap meselesinden orlağı Ve, liyi bıçaklayarak öldürmüştü. — Abdullah dün ağır ceza mahkemesinde yedi sene dört uy ağır hapse mahküm olmuştur. * Fransız frangı mültemadiyen düşmek tedir. * Maliye Vekâletinde gayri mübadil bo- K . nolarının kıymettendirilmesini temin ede. <cek bir kararname projesi hazırlanmakta, dır. * İki sene evvel başlanmış olan arazi fahriri mayısta bitecektir. Bütün memle. kelte tahriri icap eden 40 milyon cüzü. tamdan birçok kısmı bitirilmiştir . * Şebircilik mütehassısı Prost — martia melecekti. İşleri çok olduğundan nisanda geleceğini bildirmiştir. * Fatihte inşasına karar verilen orta mektep binasının temelatma — merasimi buğün yapılacaktır. * Emniyet umum müdürü Sükrü Sök. meosller şebrimize gelmiştir , * Ticaret borsasında buğday ihraç ni, zamnamesi üzerinde bir müddetenberi ya- pılan tetkikler bitirilmiştir. Rapor yarın Ankaraya gönderilecektir. * Avrupada bulunan — inhisarlar umum müdürü Mitat gelecek hafta şehrimize ge. Tecektir. * İstanbül gümrüklerinin şubat daki umüm geliri 462,000 liradır. * Kadıköy Halkevi binası için açılan müsabaka sona ermiş, belediye imar büro su mimarlarından Rükneddinin eseri bi. rinelliği kazanmıştır. * Denizbank tekaüt sandığı ve faaliyete geçmiştir. * Sanayi birliği her sene olduğu gibi bu sene de bir yerli mallar sergisi açmaya karar vermiştir. 4 ayın, kurulmuş CUMHURIYET' de Başka milletler ne yapıyorlar ? CNEBİ ismihaslarda başka millet. ler ne yapıyorlar? İsmail Müştak Mayakon, bu saalin cevabını bir Franstx müuharririn vermiş olduğuna — söplüyor. Parisin mühim akşam gazetelerinden bi. rinde biz sütan İşgal eden “Jor) Udara *“Niçin Londres diyorsunuz da London demiyorsunuz?,, başlıklı bir yazı neşret, miştir. Fransıt muharriri, bu yazısında, Fransızların memleket isimlerini — bazan asli şekillerinden az çok ayırarak, bazan de bu şekillere hiç bakmakatsın onları ker di imldlarile şekillendirerek yazdıklarına ve asırlardanberi sürüp gelen bu tşin bir Hliyat hatini aldığına tşarel edi'yor. Birkaç - da misal veriyor: “Meselâ Lehlilerin memlekeline kendi- leri (Palxka) dedikleri halde biz (Polog. ne) deriz; İngilizler kendi toprakları için (England) derler, biz (Angleterre) deriz. (Espana) yerine (Espagne), (İtalia) ye, rine (İtalie) kullanırız.. *Jorj Udar,, şehtr isimlerinde de aymı şeyl söylemekledir: “London yerine Lan dres yazıp Öyle okuyoruz. Praha yerine Progte diyoruz. ilâh.. — Bincenaleyh, do ittiratsızlığa bakarak, bu meselede sabil bir kaide olmadığı, her milletin kendi fante- zisine göre harekel ettiği netlcesine vara biliziz.,, İzmatl Müştak Wayakan, diyor ki: *“Bu ifade İle bir defa şu sabit oluyor ki başka milletlerde ecnebi Ismihasları ken. di şivelerine uydurarak kendi imlâlarile yazmak usulü ecaridir. Yani şu halde ismi- hasların “değiştirilmez birer klişe,, oldu. ğu hakkındaki iddla tatbikatla filen çürü. mektedir. Bizim tezimize gelince: Bunda vakit var kit değişebilecek fanteri alâkası yoklur; cenebi ismihaslar meselesini biz şu surele knideleştiriyoruz: 1 — Şahıs isimleri ait oldukları mildet- lerde nasıl telâffuz ediliyorsa onların çı, kardıkları sesleri kendi alfabemizin kon, son ve vokallarile tesbit ederek Mfızlan. dırmak; 2 — Memleket, şehir ve kasaba isimle- rinden ötedenberi bizce münyyen ve mar. but bir telâffüzu olanları bu tefâffur şek, line göre yazıp ökumak (meselâ: Londra, Marsilya, İsviçre, Kahire, Viyana, Buda- peşte, Nevyork, Kopenhag, Avusturyu, Mas caristan, Lehistan, İspanya, Atinm, Bükreş Fransa, ekoslovakya, vas.) 8 — Afrika, Amerika ve Asyanın bizce tanınmamış ve işitilmemiş şehir ve kasa, ba isimlerini oranın telâffuz tarzlarına gö- re kendi alfabemirzin konson ve vokalla. rile tesbit etmek. Fransız muharriri, Fransız dilinde ec. nebi ismihaslara tatbik edilen yolu “abes,, sözüyle tavsif ediyor. Filhakika —mesele sabi tve makul bir sisteme bağlanmadıkça abes ol yacağı aşikârdır. Ecnebi ismihaslardan bazılarını aynen alıp diğer bazılarının yanlış tarzında değişiklik yapmak, ve ne aynen almanın, ne de tadilât yapmanın sebeplerin! izah edememek küflü bir ana. neye bağlılıktan başka ne İle tevil oluna, bilir? Başka milletlerin ne yaptıklarını soran ve buna fazla bir ehemmiyet verir gibi görünen kimseler ,acaba, Fransızların İn- gilizlerin, Almanların herhangi bir Polon. ya, bir Holanda, bir Macar, bir Türk şehir adını kendi şive ve itiyatlarına uydurarak kendi imlâlarile yazdıklarını gördükten sonra hâlâ “ecnebi ismihaslar değiştiril!. mez birer klişedir,, iddiasında ısrar ede- cekler mi? Türk gencinin hulyasında mut tasıl şişirilip büyütülen Iâlin medenlyet Gleminin ses vermez harflerle çetrefilleş. tirllen ismihaslarının şekilterine bu dere, ©e bağlanmanın manası ne? Türk çocuğu varsın bu isimleri hiç oku masın, yahut zora gelince yanlış okusun, bunun ziyanı yok, elverir ki onların kli- şeleri mahfuz kalsın, öyle mi? Fakat Türk zekâsina karşı bu suikast neden? Fransız muharriri busünkü variyete kar Şşı enternasyonal bir tedbir bulunması lü. zumunu bir aralık fleri sürer gibi oluyor. sa da bunun zorluğunu da-derhal - itiraf ediyar. Filhakika lâtin alfabesi kullanan milletlerin hiçbirinde konson ve vokal- lerin ,değil, yanyana gelişleri, halta teker teker duruşları bile aynı sesleri vermedi. Rine göre bu meselede bütün milletler için müştrek bir tedbir bulmağa kalkışmak bir cinsten olmayan eşyayı cemetmek kabilin den bir hareket olur. Tezimizin dayandığı esas o kadar kuv, vetli, ve bü tez tatbikalta o kadar lüzurlu ve faydalıdır ki vazife sahiplerinin işe başlamakta vakit kaybetmemelerini ihta- ra hacet bile kalınamıştır. Gerçi bu iş bir parça zahmete, biraz söye, bir hayli de araştırmaya İhtiyaç gösterir; fakal vari. fenin kıymet ve şerefi bu kadarcık bir külfete değimez mi? Herhalde biz hocala rırmazı, müelliflerimizi, muhartirlerimizi, hatta mütlercimlerimizi göz tahminlle Çük hşan birer kopyecl farzetmiyorur. Her reform gibi mlâ reformu da bir ta. KLütfen saylayı çevirinizi ği ve mantıksızlıktan kurtulama |