10 Mart 1938 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

r İÇ SAHİFELERDE V^ 3üncüde: Meseleler. "" Peyaml Safa 4 üncüde: Hikâye: Vasiyetname. Hamdi Varoglu 5 incide: Kıymetler ve tahminler Ahmed Hamdi 7 incide: Asker gözile. Celâl Dincer Dün akşam Şuşnig «Almanyaya yeni istediği malî salâhiyet verilmezse M. Şotan'm fedakârlıkta bulunmıyacağız» dedi bugün istifası muhtemel Bizim meselelerimiz Insanın sırtına göre yapılnuyan elbiseler daima aksar. Bizim yepyeni ve millî bir ü niformamız varken, hazır el Başvekil, amele ile yaptığı bir anlaşma ile nazilere biseleri üzerimizde prova et verilen hukuku aynen onlara da vermektedir meğe kalkmak çocukluk olur eryüzündeki biitün cemiyetler hallıne uğraşmağa mecbur oldukları bir takım meselelerle karşı karşıyadırlar. Meselesiz bir cemıyet tasavvur etmek güçtür. Nasıl insanlar yaşıyabılmek için hergün türlü engellerle güreşmek zorundaysalar cemiyetler de varlıklannı kuvvetlendirmek veya devam ettirebılmek için öylece, fakat çok daha büyük mikyasta meselelerin önündedırler. Bugün bu meseleleri dünyanm başında arab saçı gibi karmakarışık bir halde gbrüyoruz. Temelleri sınıf kavgası esaslarına dayanan cemiyetler var; iç ahenklerini kurabilmek maksadile dışanya göz dikmeğe mecbur olanlar var; mevcudiyclleri nın idamesini statu quo'nün muhafazasına hasretmiş buhmanlar var ve nihayet kimseye muhtac olmadan, kendi yağile kavtularak inkişaf etmek istiyen genc, çahskan milletler var. Her cemiyetin, her kuruluşun bir izahı yani bir nazariyesi olmak tabüdir. Cemiyetler meselelerini bu nazariyelere uyarak başarmağa uğraşırlar. Kendi kendıni izah edemiyen, kendısine nazariye bulamıyan cemiyet zayıftır; dışarıda pro Avusturya Başvekili M. Şüşnig Rayhsrat Meclisi huzurunda nutkunu söylerken pagandası yapılan nazariyelerden bir ta Londra 9 (Hususî) Viyanadan a ve 934 te ilga edilen amele teşkilâtla nesini ithale mecbur kalır. Fakat bu, lman haberlere göre, Avusturya amele rının yeniden kurulmasma müsaade et sırtma kumaş bulamıyan adamm ödünc murahhaslarile Başvekil M. Şuşnig ara mektedir. Başvekil M. Şuşnig, bugün İnsbrük'te elbise almasına benzer. Eninde sonunda sında bir anlaşma imzalanmıştır. onu faizıle bırlıkte sahibine geri verecek Bu anlaşma, Avusturya amelesine ge büyük tezahüratla karşılanmış ve irad çenlerde Avusturya nazılerine verilen ettiği mühim nutukta ezcümle demiş tır. müsavat ve hakları aynen bahşetmekte tir ki: lArkası Sa. 8 sütun 6 da] *** Biz, kendi yagile kavrularak, kimseye muhtac olmadan refaha varmaga azmetmiş genc, çalışkan milletlerden biriyiz. Yılmadan, ümidsizliğe düşmeden, enerjimizden zerre kaybetmeksizin senelerce çalısmağa muhtacız. Koskoca yurdun her tarafmı mamure^e çevireceğiz. Dünyanın en ileri kafaları se\iyesinde vatandaşlar yetiştirece ğiz ve bunları çoğaltacağız, çogaltacagız. Her Türkü azamî refaha kavuşturmağa uğraşacağız ve hepimiz toplu olarak binlerce senelik tarihimizin ışığından aldığımız ilhamla insanlık içindeki vazifemizi yapmağa devam edeceğiz. Pazara Avusturyada reyiâm! Avrupa kabinelerinde buhran Avusturya amele teşkilâtı yeniden tesis ediliyor Başka milletler ne yapıyor ? Bir defa daha şa sabit oluyor ki, başka milletlerde ecnebi ismihasları kendi şivelerine uydurarak kendi imlâlarile yazmak usulü caridir. cnebi ismi haslann yazılış tarzları münakaşasmda kendilerini tereddüdden bir türlü kurtara mıyan bazı kimseler, yapışacak tahta pa|Eçası araştıran kazazedeler gibi, ikidebk sorup duruyorlar: J Ondörduncfl yıl sayi: 4963 umhuri YENt ÇIKTI: Atatürk Ruzvelt Musolfyi Birleşik Amerika Cumhuriyetleri eski Ankara sefiri General Şeril'in üç büyük devlet reisi hakkında bütün dünyada alâka uyandıran eseri ÜÇ ADA Teleforiî Baflmnuarrtr ve evl: 22366. Tahrtr heyeü: 24298. tdare re matbaa tosmı 24299 * 24290 T^m n mettub a^. cmnbnrtyet, tstanboı posta kunun: istanbui NO 340 Perşembe 10 Mart 1938 * Her kitabcıda arayınız. j Sosyalistler, geç vakit hükumetle mütesanid olduhlarını bildirdiler Kabinede tasfiye yapmak istiyen Macar Başvekili M. Daranyi dün çekildi ve tekrar iktidar mevkiine geldi Paris 9 (Husu sî) Başvekil M. Şotan'm millî müdafaa projele rinin tahakkuku i çin meclisten tam salâhiyet istemesi, kabinenin vaziyeti ni yeniden sarsmış tır. * Başka milletler bu hususta ne yapryorlar? ! ı" Vaziyeti müza Bu sualin cevabmı, tesadüf bir Fransız kere etmek üzere sçazetesinde bir Parisli muharrire verdirrai$ bulunuyor. Ecnebi ismi haslar fırka gruplan bu hakkindaki ya'zılan alâka ile takib eden gün müteaddid topark»da$lardan biri dün bana Pariste çı lantılar yapmışlar Sağda kan bir gazetenin 14 şubat 1938 tarihli dır. sayısmı gonderdi. Bunda: Pourquoi di Saat 15 te M. M . Serol'ün riyaseteS»v«us Londres, et pas London? «Ni tinde toplanan sosyalist grupu, Başvekile çin Londres diyorsunuz da London de tam salâhiyet verilmesi işinde muhalefete miyorsonuz?» başhklı bir yazı vardı. karar vcrmiş ve sollar delegasyonu top Makalenin muharriri «Jörj Udar», Parisin «n mühim' akşam gazetelerinden birinde ehemmiyetli sürunlardan birini işgal edebildiğine göre, taaınmış muharrirlef deu oisa gcrek.^ t (Arkast Sa. 8 sütun 3 tel Şaton, solda Daranyi lântısına iştirak edecek olan murahhas m larını bu kat'î kararı delegasyona bildirt meğe memur etmiştir. tArkası Sa. 8 sütun 5 te\ lsmail Müştak MAYAKON Ankara Güneş klübünde yapılan güreşler Müsabakaları Büyük Şefimiz Atatürk alâka ile takib ettiler. Cevad Abbas bir nutuk söyledi 61 kiloda Hüseyin (Demirçankaya) Ankara 9 (Telefonla) Ankara mıntakasına mensub spor kulüblerinin Vedad (Muhafızgücü) nü, Ali Ömer güreş takımlan arasmdaki müsabakalara (Ankaragücü) Şaban (Harbiye) yi yen* bu akşam saat 21 de Halkevinde baş di. landı. Müsabakalar, Ankara Güneş ku 66 kiloda Ahmed (Demirçankaya), lübü tarafından tertib edilmiş ve galibler Ali (Harbiye) yi, Suad (Muhafızgü * için Güneş kupasile myhtelif madalyalar cü) Abdullah (Ankaragücü) nü yendi« konulmuştu. 72 kiloda Celâl (Güneş) Ömer (MuCumhurreisimiz Atatürk Halkevini hafızgücü) nü, Hulusi (Harbiye) Musşereflendirerek müsabakaları takib etti tafa (Ankaragücü) nü yendi. ler. Güreş başlamadan evvel, Bolu meb79 kiloda Vahid (Ankaragücü) Sü* usu Cevad Abbas Gürer müsabakaların leyman (Muhafızgücü) nü yendi. • tertıbindeki gayeyi ve bu millî sporumu 87 kiloda Rıza (Ankaragücü) Tev • muzun ehemmiyetini izah eden güzel bir fik (Muhafızgücü) nü, Mehmed (HaH nutuk söyledi. Bundan sonra güreşlere biye) Şahin (Güneş) i yendiler. başlandı. Ağır siklette Namık (Demirçankaya)] 56 kiloda Mustafa (Ankaragücü) ile lsmail (Güneş) arasındaki güreşi NaIbrahimi (Demirçankaya) yendi. mık, Necmi (Ankaragücü) ve OsmarJ Ayni siklette Cevad (Harbiye) Na (Harbiye) güreşini de Necmi kazandı* Iar. lArkası Sa. 3 sütun 4 te] mığı (Güneş) yendi. «Yugoslavlar artık düşmanlarla çevrili değildir!)) M. Stoyadinoviç dün Mecliste mühim bir nutuk sövledi Belgrad (Tele fonla) Başvekil M. Stoyadinoviç, bugün, mecliste, haricî siyaset hakkında büyük bir nutuk söylemiştir. Başvekilin, nut kunda tebarüz ettirdiği üç esaslı nokta şunlardır: 1 Sulhun mu hafazasına matuf M. Stoyadinoviç her harekete müzaheret etmek. 2 An'anevî ittifakları ve dostluk • lan muhafaza etmek. lArkası Sa 5 sütun 3 te] Londrada bugün Ingiiiz Alman temasîar ı başlıyor Lord Pört, dün Kont Ciano ile görüşerek müzakere programını hazırladı M. Bek bugün Roma'dan NapolVye gidecek Bu uğurda tek vatandaşın ihmal edilmemesi, bir kenarda unutulmaması vazifemizdir. İdealimize varmak için aşmaya mecbur olduğumuz engeller yüksektir. Meselelerimiz çetindir ve zincirleme içiçe geçmiş bir haldedir. Nüfusumuzu arttırmak dediğimiz zaman çocuk ölümlerini azaltma, sıtma, frengi, trahoma gibi hastalıklarla mücadele, şehirlerde, kasabalarda, köylerde sıhhî ikamet imkânlarını temin, fakir tabakanın kazanc nisbetinı yükseltme gibi meseleleri düşünmeğe mecburuz. Memleketın gelir membalarmı arttırmak bahsinde zıraat mahsullerinin çoğalLord Pört, Londra'dan ayrüırken tılması ve çeşidlendirilmesi, ham madde membalarından azamî verim elde edilLondra 9 (Hususî) Almanya berlayn'la birlikte yiyecektir. mesi, endüstrıleşme meseleleri kendilik Hariciye Nazırı M. fon Rıbbentrop buLondrada aleyhte nümayişler lerinden ortaya çıkarlar. gün saat 15,30 da Londraya muvasalat Londra 9 İngiltere hükumetinin Memleketin bu ve buna benzer haya etti. M. fon Rıbbentrop yarm saat 1 1 de,haricî siyasetini ve fon Ribbentrop'la yatî meseleleri tenkidsiz halledilemez. Aklı Hariciye Nazırı Lord Halifaks'la görü pılan müzakerleri protesto etmek üzere eren her vatandaşın istediği zaman fikrini şecek, cuma günü de ögle yemeğini Baş tezahüratta bulunan birkaç bin nümayişçi vekil M. Çemberlayn'la yiyecektir. söylemesi hakkı değil belki vazifesidir. Pıkadilli Sirküs'de seyrüseferi inkıtaa Londra 9 Fon Ribbentrop, cuma uğratmışlardır. Ancak kendimize aid işleri tenkid [Arkast Sa. 8 sütun 1 de] ederken yabancı gözlükler kullanmak günü öğle yemegini Başvekâlette Çem ıııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııınıııııııııiMiıııııııııııııııııııııııııııııuııınıııııııııııııuıııııııııııı hatalıdır. Bu adamlar bulanık görecekleri için kendilerini okuyanların da kafa lelerin dünyanm başında arab saçı gibi değildir. Insanın sırtına göre yapılmıyan lannı bulandırmağa çahşmış olurlar, Ya karmakanşık bir halde toparlandığı bu elbise, ödünc alman elbise daima aksar. bancı gözlük kullanan bir muharririn sıralarda ortaya bir sürü nazariyeler atı Bizim yepyeni ve millî bir ünifonnamız tenkidleri gayeye varmrya değil başka lıyor. Bu nazariyeler aid olduklan mem varken bu hazır elbiseleri üzerimizde lannın menfaatine hizmet etmeğe yarar. leketlere çok faydalı olabilirler. Bu, hiç prova etmeğe kalkışmak çocukluk olur. *** Dikkat edelim. bir zaman onlann bir yerden diğer bir Cemiyetler) birbirine saldırtan mese . yere nakil ye ithalleri için kâfi bir sebeb NADtR NAD1 Ankarada acıklı bir kaza oldu Bir Türkkuşu talebesi, ta^are pervanesile yaralanarak öldü Ankara 9 (Telefonla) Türkkuşu motörlü tayyare kampında çalışarak geçen sene turizm brövesi almış olan öğretmen namzedlerinden Musa Gürsel, bugün Etimes'ud tayyare meydanında, bir pervane çarpmasile yaralanmış ve Nümune hastanesinde tedavisi yapılırken hayata gözlerini yummuştur. Türkkuşunun uyanık, çalış kan ve değerli bir unsuru olan Gürseli bir yer kazasile kaybetmemiz çok teessür uyandırmıştır. Müddeiumumî muavinlerinden Avni Onat, hâdise mahalline giderek tahkikatta bulunmuştur. Vazife kurbanı gencin cenazesi yarın büyük merasimle Nümune hastanesinden kadırılarak Cebecideki şehidliğe gömülecektir. 20 sene komünistliğe karşı çalışan komünist! M. Çemberlayn da şayialan tekzib etiiyor Platnef dünkü muhakemede, Gorkryi öldürmek için, Yagoda'nın emrile nasıl çalıştığını itiraf etti vemetini azaltmak, hasMoskova 9 Tas a jansı bildiriyor: talığa sevketmek, ve bu suretle ölümü intac edeMahkeme, bu sabahki celsesinde suçlu Plat cek ilâclar kullanmak. nef'i sorguya çekmiştir. Kuybişef'i öldürmek iPlatnef şu ifadede bulunçin tatbik edilen plân ise muştur: hastanm kalbini zorlıyacak ilâcları mütemadî su< Levin, Yagoda ile rette kullanmak olmuş * yapılacak mülâkattan betur.> ni haberdar etti. Bu mülâkatta Yagoda, mukabil Bundan sonra müddeihtilâl darbesinin başa umuminm suallerine ce nlması için, memlekette vab veren suclu, 20 sene ve dışarıda büyük bir o ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ Sovyet rejimi esnasmda ^ toritesi olan Gorki'yi ve Londrada Rakokski ile görus Sovyet alevhtarı kanaa sonra da Kuybişef'i orta tüğu iddiasım tekzib eden tinde olduğunu ve bunu dan kaldırmak lâzım olLeydi Muryel Pejet gizlediğini söylemiş ve duğunu söyledi. Yagoda, Levin'le bir ıfşaatta bulunmamasmm bu cinayet likte bana Gorki ile Kuybişef'i öldür lerin ortaya çıkacağını ümid etmedi * mekliğimi, aksi takdirde ailemden inti ğinden ileri geldığini söylemiştir. kam almacağını söyledi. Levin'le bir [Arkast Sa. 8 sütun 4 te\ Dİân hazırladık. Gorki'yi yormak, muka IIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIlllllllllllUIIIIIMIIIIIIinilllllllllllllllllllllllll IIIIIHIIIIIIIIIIIIIlllllllllllllllillllllllllllllllllllllllllllllllHlllllilllllllllfllllllllll