1 Nisan 1933 Tarihli Kadro Dergisi Sayfa 46
memlekette kolaylıkla yapılacak basit aletler dahi temin rdi'mıî:VI 'lı. Bil- dir. O halde bu kalemlerdeki ihlivaı;tîımı.'..ı f':ıııı.ıı;ıcı._vctu caeu'hu“.l( için bu yekün birkaç misli kabarmak ıaı_ımzc.ır. İşte bılz.m—: [eb?raı et tirmek istediğimiz nokta, teessüsü zaruri olax:_b'.ı_ sanayiin .Ll.ruııuşundş diğer memleketlerde olduzu gibi evvela maliyel fı.—.tım' ucuz .:ım_._:,lf_ istihsalâtı rasyonel bir şekilde temin edecek emerji .ıııı'ıııu,ıl.—ıv-ını tı,spıt etmek ve sanayi plânını buna güre muayyen mıntu—;n_]aydn temerküx ettirmektir. Yani sanayi plânı daha evvel ihzar edilmiş bir enerji plâ niına istinat etmelidir, Mesclâ bu hususta Kayseri misalini nazarı ilibara alalım, Kayseri pa- muk mıntakasında değildir. Pamuldlu mensucata vâsi mikyasta pazar- da olamaz. Fakat su ile işleyen bir elektrik santralına maliktir. Daha'yeni teessüs etmesine rağmen fabrikalara kilovat satış fiatı 5 ku ru;turı Satış çoğalırsa bu fiat $ kuruşa kadar düşürülebilir. Halbuki İzmir hem pamuk mınlakası dahilindedir, hemde mühim bir pazardır. Fakat fabrikalara satış finlı kilavat saatte 12 kun.ış*.ur. Esasen Balışı çok olan bu sanltralda ilâve edilecek tak bir fabeika bu fiatı nihayet 11 kuruşa düşürebilir. O halde arada 8 kuruş fark kalıyor. Bir kilo pa- muğun temizlenmesi, boyanması, iplik haline gelmesi ve sonra dokun ması için icap eden kudret enaz üç kilovat hesap edilirse fiat farkı 24 kuruş ederc. Halbuki pamuk Adana'dan tedarik edilip Kayseri'ye xön- derilse ve orada işlelildikten sonra tekrar Adana'ya dönüp satılsa bile bu nihayet 2 şer kuruştan 4 kurus eder ki yukarıki farktan altı defa daha ucuzdur. Bu itibarla fabrika yerinin intihabında enerjinin nazarı itibara alınmasında da büyük bir isabet var demaektir. Burada Kayseri meselesini ileri sürmemiz mutlaka sanai tesisatının pa zar ve istihsal yerlerinden uzak olması lâzımdır şeklinde anlasılmama- hdır. Bilâkisz tekmil hu şartların birleştirilmesi ve meselâ enerji ucuz> luğu ile beraber istihsalin yükseltilmesi lâznngeldiğini bundan evvelki bir yazımızda izah etmiştik. Bu şartlar aranılıp muayyen iklisadi mın- takalar vücude getirilmekle beraber eğer arada bir taarüiz vaki olursa enerji şartlarının nasıl birinci derccede müessir olduğunu izah cimek istedik. Yoksa memleketimizin bir çok mıntakaları ve bilhatsa sahilleri hem müsait enerji, hem pazar, ve hemde istihsal şartlarımı haiz olmak hassasına malik olduğunu biliyoruz. Yalnız bunlar bir ön proje ile iş- lenmiş ı'ılmulıd:rlar. AAA ) AT NL H STPE SEN : KADRO, Harp sonu hareketleri içinde belli başlı, eşsiz ve müstakil bir yeri olan inkılâbımız etrafındaki fikir münakaşalarını açmış olan mecmuadır. KADRO, Bu fikir münakaşalarının daima merkezinde kalmış olan mecmuadır. KADR O'ya abone olunuz. KADR O'ya abone bulunuz. — 46 n L0 DA y
