20 Şubat 1932 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 4

— vemi — ŞA FŞT Z &) FTT AFT İK Ç SAD — aat — t S ; ı | Nüfus Meseıes;] Büyük Harp | Ve Dünya Nüfusu bislü FERE e' Çolül Bey tarafadan nii- fus meselesi hakkında İisanımıza üç küçük eser nakledilmiştir. Çok şayanı dikkat malümati ihti- va eden bu eserlerden bir tane- si de (Umumti harbin nüfus hare- kâtına tesirleri ) mevzuuna aittir. Bu küçük eserde gayrimeşru doğumlar meselesine temas edil- e, harpten sonra meşru do- gumların ;Lilmeın sebepleri şu suüretle anlatılmaktadır; A — Ölmiyecek olsalardı harp- ten sonra evlenecek olan bekâr erkeklerin ölmeleri — neticesinde evlenme adedinde — gayrikabili telâfi bir eksiklik hâsıl olması. B — Evli erkeklerin ölümünün birçok evli aileleri ortadan kal- dırmış olması. C — Harpten sonra yapılan evlenmelerde velüdiyeti azaltan kimselerin artmış olması, Bu evsafın başlıcaları şunlardır; 1 — Kadımn ve hatta erkeğin evlenme zamanındaki yaşları, 2—Dul kadınların evlenmeleri, 3 — Karı koca arasındaki yaş farkı. Bu vasıflarm çocuk adedi Üzerindeki tesirleri istatistiklerle gayrikabili itiraz bir surette is- pat edilmiş bulunmaktadır. Fakat şunu da kabul etmek lâzımdır. ki tesirlerin tamamen sahih olarak takdirine imkân verecek istatistikler pek nadirdir. Evli kadınların velüdiyet kuvve- tini ölçmek için süureti umüumiye- de b>dimlar iki grupa tefrik edil mektedir. 1—Tenasüle kabiliyetli kad:nlar (45 veya 50 den aşağı yaştakiler ) 2 — Tenasüle kabiliyeti olmu- yan kadmlar (50) den yukarı. ÂAyni zamanda birinci grupa dahil kadınların velüdiyet kuv- veti de muhtelif yaş derecelerinde ekdiğerinden çok farklıdır. Bu i-uwetin 20 yaşındaki kadınlarda 45 yaşındaki kadınlara nazaran îî;ge 2000 — 1000 — nispetinde ' ol tespit edilmiştir. Bu sebeple en sonra evlenen kadmların vukua ge- len tahavvüllerle sureti umumi- yede evli kadınların vasati yaş- İarnmdaki tahavvüller, evlenmele- rin vasati velüdiyeti derecesine pek çok tesir etmektedir. Harp ayni rzamanda yeni evlenenler meyanında dul kadın nispetleri- | nin de artmasına sebep olmuş- tur. Halbuki kadınların ikinci evlenişlerindeki velüdiyetleri , umumi velüdiyet vasatisinin an- cak üçte birine tekabül eder. Hatta yeniden evlenen dul kadınların harpten evvelki dul kadınlara nazaran genç olduk- larımı kabul etsek bile bunların evvelce çocuk doğurmuş olmala- rı; yeni evlenen bakire kadınlar- dan herhalde daha az velüt olmalarını icap ettirir. Karı koca arasındaki yaş far- kina gelince; harpten — sonra teşekkül eden aileler bu farkı sebebile velüdiyeti az aile- ler adedinin eskisine — nispetle çok olduğu görülmüştür. ,, Eserde, Al ada gayrimeşru doğumlar bakkında yapılan tet- kikatın verdiği netite şu suretle anlaşılmaktadır : “ Gayrimeşru doğumlara ge- lince; bunların miktarı 15-45 yaşmdaki evlenmemiş kadmlarda 1910 senesinde yüz kadında (3,67) nisbetinde idi. Ayni nisbe- tin 1925 senesinde (24,470) gayri- meşru doğüm rakımını vermesi lâzım | gelirken, anaları 15-45 aşında olan gayrimeşru doğumların mikları ( (7,076 )yı geçmen İştir. Aradaki fark (7000) bütün Almanyaya teşmil edilirse gayri- meşru doğum adedinin ( 87,400 ) noksan olduğu anlaşılır. Harp sebebile vukubulmıyan 158,861 meşru doğumu da buna ilâve edersek 1925 senesinde Almanyada — doğum — noksanı (246,000) rakımına baliğ olur. - | WEMLEKET HABERLERİ B C | | Eğer bu hesapları, validelerin S__lfğ_y_ _ Zenginleşti Henüz Çok Genç Olan Bu Vilâyet Merkezi Yeni Binalarla İmar Edilmiştir Aksaray (Hıu- susi) — şehrimiz birkaç seneden- beri mütemadi bir tekâmüle mazhar olarak güzelleşmektedir. , Son olarak yapı- lan elektrik tesi- satı şehrimizi medeni — vasıta- lar ilibrile zen- B gelişikmiçin er — Mekteps 300 beygir kuvs : leri ve vilâyet vetinde bir su © konağı şehri süs- turbini ile istih- m— öi bür | ir ihtiyaca Kaar ee a şeğtler FTERR yan la . tedir. Yeniden şehrimizi — hura (GEĞE — meydana getirilen garketmiştir. Şa- üŞ ve — gençlerin yam dikkattir ki, , okuma ihtiyacını fiati Istanbuldan . haneyc_ ae daha — ucuzdur. * “ : ' yi E%ğ;apmılm- Çünki İstanbul- Yakarda: Yeni gapılan vilâyet konağı â?m Şi eeei da bir kilovat Aşağıda: Millt Kütüphanae binası lektrik Fabrikası, elektrik on sekiz kuruştan aşağı ' bususunda elektrik sarfediliyor. düşmediği Haide sarada eiek- | triğin kilovatı 17 kuruş olarak tesbit — edilmiştir. Müessesenin başında Hüseyin çavuş isminde | bir usta ile Her Balmak ismin- de bir Alman mühendisi bulun- maktadır. Halk bu medeni vası- tadan çoök istifade etmektedir. Şimdilik —en ziyade — tenvirat Diğer müesseselerimize ge- Tince; mahalli küçük esnafa yar- diım için 100 bin lira ile teş- kil edilen İktısat Bankası, kurak- lığın hüküm sürdüğü kara ve acı günlerde köylüye elini uzat- mış ve büyük yardımlar yapmiş- tır. Banka, aksiyonlarını tezyit, İzmir, İstanbul ve Karsta şube Malatyada Grip Salgını Artık Kalmadı Malatya (Hususi) — Grip sal- gini şehrimizde hemen herkesi yatağa yatırdı. Fakat artık has- talık şiddetli devresini geçirmiş, hastaların adedi çok azalmıştır. Grip yüzünden tatil olunan bü- tün umuml! maâhallerin tekrar açılmasına müsaade edilmiştir . Fakat soğuklar henüz devam et- mekte ve fasılalı şekilde kar yağmaktadır. Civar dağlar kalın kar tabakalarile bembeyaz bir manzara — arzediyor. — Belediya şehir halkından çok fakir olanla- ra ekmek vermekte, bazılarına nakti muavenet yapmaktadır. Yardım Gören Fakir Çocuklar İzmir (Hususi) — Bayındır Hi- mayei Etfak Cemiyeti, Bayram münasebetile fakir ve kimsesiz çocuklara elbise yaptırmıya karar vererek halkı ve müesseseleri yar- dıma davet etti. Gerek halk ve ge- rekse müesseseler bu ğardıuıa iştirak ettiler. Halk Fırkası Beyle âzadan Şakir Bey de ayrıca şahsi yardımda bulundular. Bu suretle toplanan para ile 40 kadar kimsesiztalebeye bayramlık elbi- seler ve İç çamaşırı temin edildi. — aşlarını beşer senelik gruplar ğzeıine ayırmıyarak birer senelik gruplar üzerine tasnif suretile yapmak mümkün olsa idi netice- nin daha büyük bir rakam göz- tereceği muhakkak idi. eisi Necmettin açmak niyetin- dedir. Mütemadi ve » bitemez tükem- —| meticesinde şehri- - , miz birkaç sene mamur bir ha- le geldi: “ Ulu İrmak,, ın etrafı- na bir set ya- pıldı. Yeni ya- an Gazi ve —— Un Fabrikası ve kıymetli bina- lar Aksarayımızi çok güzelleş- tirmiştir. Yedi senelik bir vilâyet olan Aksaray, başında buluan idare adamlarının himmeti, hal- kımım faaliyeti sayesinde seneler- denberi vilâyet olan diğer birçok şehirlerimizden daha gürel bir manzara iktisap etmiştir. Balıkesirde c Bağcılık İlerliyor Balıkesirde bağcılığa bu sene fazla ehemmiyet verilmekte, diğer senelerden daha ziyade bağ ye- tiştirilmesine çalışılmaktadır. Ekim zamanı olduğundan ha- vaların müsait gitmemesine rağ- men kırlarda yazlık mahsullerini ekenlerle bağ ekimi ile oğraşan- ların adedi nazarı dikkati celbe- decek derecede ziyadeleştiği gü- rülmektedir. Bu faaliyet devam ettiği takdirde Balıkesirin az bir zamanda bağcılıktaki eski vazi- yetini iktisap edeceği şüpbesiz görülmektedir. ( Gazi ) Heykeli İzmir ( Hususi ) — Şehrimize getirilen Gazi heykeli Belediye heyeti tarafından beğenilmiştir . Heykelin montajıma Heykeltraş M. Kanonika nezaret edecektir. Bandırmada İtfaiye Teşkilâtının Takviye Edilmesi Lâzımdır Bandırma, ( Hususi ) — Ge- çenlerde Hacıyusuf mahallesinde bir tedbirsizlik yüzünden îıkm yangında maalesef itfaiye İâziım olan yardımı yapamamıâtır. Fazla olarak halk heyecana düşmüştür. Mevcut itfaiye makinesinin tebdil edilmesi. ve yeni bir makine alınması İ1âzımdır. — Bandırmayı tehdidi altında bulunduran her- hangi yangın tehlikesine karşı belediye şimdiden tedbir alma- hdır. ı İ Adanada Dört Randevu Evi Kapatıldı Adanada Sofubahçe mahalle- sinde oturan Perişan ve ayni mahallede oturan Kel Emine ile Yeni hamam civarında Konyalı Nefisenin evlerini randevu ma- halli ittihaz ve buraya ahlâksız kadınlar celbettikleri polis tara- fından tesbit edilmiş, alman emir Üzerine bu evler kapatılmış ve buralara devam eden kadınlar da emrazı zühreviye — hastanesine gönderilmişlerdir. Palamut Tacirleri Şikâyete Başladı İzmir ( Hususi ) — Mıntaka Ziraat Başmüdüriyetine gelen bir telgrafa göre ecnebi memleketlere ihraç edilecek palamutların beher kilosundan bir kuruş resim alınacak, Buradaki palamutçular bundan endişeye düşmüşler, alâkadarlara müracatle malümat istemişlerdir. Bir palâmut taciri diyor ki: “ —— Ege iktısadi mmtakasa- nın senelik palamut istihsalâtı 45000 tondur. Her sene 4 mil- on İiralık ihracat yapılmaktadır. alamut fiati evvelce 700 - 800 Şimdi ise 250 kuruştur. | Bu fiat masrafı korumamakta ve mahsulün ağaçlarda çürümesini neticelendirmektedir. Bu kararın tatbikinden sonra polamut ihra- | catı rdüşündürücü — bir vaziyete düşecektir. , İktisat Elli Sene Ezw'î Bugün Ve Ticaret Odası, ellinci nümü münasebetile — bir neşretti. Bu eserde, elli 5€ evvel ticaret hayatında Türki ve gayrimüslimlerle — ecnebilert! raklı bir bahse tesadüf eti Ticaret hayatımızın vaktile ne ecnebilerin ve — hıristiyanlar! inbisarı — «ltında — bulunduğut gösteren bu malümatı hulâsatt naklediyoruz: | Elli sene evvel bütün vapl acenteleri ecnebi ve Rumdü Aralarında tek bir Türk val'. ?d da Şirketi Hayriye müdür idi. ' 1880 — senesinde — İstanbult çalışan sigorta kumpanyalarır kâffesi ecnebi idi ve acentelef gayri Türktü. | İstanbulda çalışan bankalari! kâffesi ecnebi, saraflar tamam Rum, Ermeni ve Yahudi idi. Şekerciler arasında Hacı E kir, Kaynar oğlu Ahmet, Hüse yin Ağadan başka Türk yoktd Pamuk ticareti tamamen Türkf — olmıyan unsurların elinde idi. Simsarlar — kâmilen — gayri Türktü. ! Kantariye —eşyası tüccarlar! kâmilen gayrı Türktü. İ Cıgara imalâthane sahipler! İzmitli Ahmet müstesna, kâmilet gayrı Türktü. ' Kumaş tacirleri kâmilen gay” ri Türktü. ! Un tacirleri kâmilen gayı! Türktü, Manifatura tacirleri arasındâ Karakaş Mehmet, Galip Efendir den —maadası kâmilen — gayri Türktü. | İnşaat levazımı gayrı Türk unsurların inhisarı altında idi. Ham deri işile meşgul olan ticarethanelerin — kâfesi — gayri Türktü î Kn;'kçüler — kâmilen gayri İpekli kumaş tacirleri kâmilef gayri Türktü. ' Yaprak tütün tacirleri, üÇ Türk müessesesinden — maadatl: kâmilen gayri Türktü. | Afyon ticareti gayri Türklerin elinde idi. f Halıcılık gayri Türklerin ve kısmen İranilerin elinde idi. Bu vaziyeti bugünkü müşahe- delerimizle mukayese edersek: Türk unsurunun yarım asır zar” fında ticaret hayatmdaki inkişafi derecesini daha iyi anlıyabiliriz. — İi Sarhoş | İzmir ( Hususi ) — Cemil ve - Galip isminde iki sarhoş Safa gazinosunda — istedikleri — şarkıy! söylemiyen Nariye Hanımın üs tüne hücum etmişlerdir. Sarhoş- lar yaklanmıştır. j î Rıhtim Şirketi Tahsisatı İzmir ( Hususi) — Rıhtım şir” 4 a öi hei ü h İzeem G | keti suliistimali tahkikatına devam edilmektedir. Gat Franko Bey isticvap edilmiştir. Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu Vasfi Raşit Bu kıymettar eserin ikinci cildi çıkmıştır. Bu cilt te birinci cilt gibi yirmi formadan mü- rekkeptir ve fiati daha ucu7- dür. Eser ince kâğıda basıldı- gından hacmi de küçülmüştür. Fiati ( 200 ) kuruştur. —