7 Mayıs 1937 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 2

——— .. ULUS Günün icinden: Tarihler ve tabiat Bir takım hâdiselerin sene ve ayı tarihleri arasında insanı hayrete düşürebilecek bir takım tesadüfler bulunduğuna dikkat etmiş misi- nizdir? Bir osmanlı üslübçusu, vaktiyle temmuz ayının “bir devri inkılâ- bat,, olduğunu yazmış ve şu tarihleri saymıştı: fransızların ondört, türklerin on (yirmi üç), amerikalıların dört temmuzu. Buna karşı da bir türk yazıcısı ilkteşrin ayının bir “devrimler ayı,, olduğunu söyliyebilir: Türkiyenin büyük cumhuriyet bayramı o ayda- dır; Rusyanımn ilkteşrin ihtilâli o ayda olmuş, faşistler Romaya o ay İ- çinde yürümşlerdir. Geçenlerde Yugoslavyadan gönderdiği bir mektubda Falih Rıfkı A- tay, 23 nisanm o dost memlekette bir milli bayram olduğunu yazı- yordu. Türkiye Büyük Millet Meclisinin ilk açılış tarihi olan o günün büyük ingiliz şairi Şekspir'in de doğum ve ölüm tarihi olduğunu biliyor muydunuz? Birleşik Amerikanın eski Ankara Büyük Elçisi general Şeril, Ata- türk Türkiyesinden bahseden bir kitabında şu tesadüfe balmumu ya- piştiriyor: ondokuzuncu asrın son yirmi senesinin birinci, ikinci ve üçüncü yıllarında üç milletin üç şefi dünyaya gelmiştir: Atatürk, Ruz- velt ve Musolini. Yirminci asır inkılâblarının tesadüfi surette başarılmamış olduğunu ,ispat edecek birçok deliller elimizdedir. Bu inkılâbları görmek için ta- rihin ve tabiatin de önceden hazırlanmış olduğunu tasavvur edemez miyiz? Nurettin ARTAM Diyarbekirin yeni yıl büdçe projesi Diyarbekir vilâyetinin 1937 büdçe projesi İç Bakanlığa gelmiştir. Büdce 295.138 lirası alelâde, 208.520 lirası fev- kalâde olmak üzere 503.657 lira olarak hazırlanmıştır. Bunun 76.590 lirası hu- susi idare işlerine, 26.138,41 lirası ba- yındırlık işlerine, 89.143 lirası kültür işlerine, 18.533,06 İirası ziraat ve bay- tar işlerine, 16.179,96 Hirası sağlık ve hayır işlerine, 68.556,57 lirası da türlü işlere ayrılmıştır. Vilâyet 1937 büdce projesine koyduğu bu paralar ile vilâ- yet hududu içindeki yollarda 150 kiloö- metre uzunluğunda tamirat yapacak ve 500 kilometre yolun toprak tesviyesini yapacaktır. Merkez, Silvan ve Çermik kazalarındaki fidanlıklar inkişaf ettiri- lecek, meyvasız ve meyvalı ağaç fidan ve tohumu mübayaa olunacak, 12.010 meyvasız, 21.015 meyvalı fidan, 10.000 fıstık aşı kalemi halka tevzi olunacaktır. Ticaret anlaşmaları için görüşmeler Şehrimize gelen fransız ticaret heye- tiyle yeni bir anlaşma yapılması etrafın- da konuşmalara başlanmıştır. Dün sa- bah da Macar ticaret heyetiyle ticaret ve kliring anlaşması etrafındaki konuş- malara devam olunmuştur. Haber aldı- ğımıza göre Poloriya hükümetiyle hü- kümetimiz arasında yeni bir ticaret ve kliring anlaşması yapılması etrafındaki görüşmelere bugün dış bakanlıkta baş- lanacaktır. Yunus Emre ihtifali İstanbul, 6 (Telefonla) — Ayın 12 sinde halkevinde Yunüs Emre ihtifali yapılacak ve radyo da bu ihtifali yaya- caktır. ” KUÜÇUK iÇ HABERLER X Mülkiye teftiş heyeti — İç Bakan- lık tarafından hazırlanan mülkiye mü- 4 fettiş heyeti reisliği teşkilâtı kanun pro- jesi Başbakanlığa verilmiştir, X Türk tabiiyetine girenler — Hic- 'ret ve iltica suretiyle muhtelif ecnebi memleketlerden yurdumuza gelen 789 şahsin tabiiyetimize almması Bakanlar Heyetince kabul olunmuştur. 'Okuyormu sunuz? ; ) Cevab vermeden önce düşünü- nüz ki sadece okumakla, seç- kin eserleri okumak arasında büyük fark vardır. Seçkin eserlerden en yeni çıkanını size tavsiye edelim: Bilinmeyen İnsan vwwv İzmir fuavarı için bulgar demiryollarında tenzilât İzmir, 6 (A.A.) — İzmir enternas- yonal fuvarını ziyaret edip memleket- lerine dönen ziyaretçilere bulgar de- miryollarında yüzde elli tenzilâtlı dö- nüş bileti verilecektir. Fuvarda teşhir edilecek nümuneler de dönüşte ücret- siz taşınacaktır. Tunada işleyen bulgar devletine aid vapurlar da aynı tenzilâ- tr tatbik edeceklerdir. Bulgar vapur kumpanyası masrafını kapatabilecek kadar yolcu ve eşya temin ederse İz- mire vapur uğratmağı ve yüzde elli tenzilâtlı tarife tatbik etmeği teahhüd ettiği fuvar komitesi riyasetine bildir- miştir. Bir kadın ezildi İstanbul, 6 (Telefonla)y — Bugün Sirkeciden yanlışlıkla Edirne trenine binen 27 yaşında Hamide adında bir kadın treninin Yeşilköyden önce dur- mayacağını öğrenince, tren Yenikapı makasına yaklaşır yaklaşmaz atlamış ve ağır yaralanmıştır. İstanbul havagazı fiatları İstanbüul, 6 (Telefonla) — Havaga. zı fiatları İstanbulda 6.6 dan 5.36 ya; Kadıköyünde 6.34 den 5.39 za indiril- di Beyoğlu fiatları da tetkik ediliyor. İ sayılarımızdan birinde Bugünkü Kamutay Kamutay buğün Ruzname şudur. Bir defa müzakereye tabi olan mad- deler 1 — İnhisarlar umum müdürlüğü 1936 mali yılr büdçesinde 80,000 liralık münakale yapılmasına dair kanun lâyi- hası ve Büdçe Encümeni mazbatası İkinci müzakeresi yapılacak mad- deler 1 — Türkiye Cumhuriyeti ile Sov- yet soslaylist cumhuriyetleri birliği a- rasında 9 temmuüuz 1922 tarihli demiryol- ları mukavelesinin 16 ıncı ve 12 inci maddelerini tadilen ve tefsiren 20 teşri- nievvel 1936 tarihinde Moskovada akte- dilen anlaşmanın tasdiki hakkında ka- nun lâyihası ve Hariciye ve Nfia En- cümenleri mazbataları Birinci müzakeresi yaprlacak mad- deler 1 — Devlet demiryolları ve limanla- rı işletme umum müdürlüğü memur ve müstahdemlerinin ücretlerine dair olan 2847 sayılı kanunun bazı maddelerinin değiştirilmesi hakkında kanun lâyiha- sı ve Nafia, Maliye ve Büdçe Encümen- leri mazbataları. toplanacaktır. Burhan Belgenin Miısır seyahati Bir aydagberi Mısırda bulunmakta olan arkadaşimız, Matbuat Umum Mü- dürlüğü Başmüşaviri Burhan Belge, 26 nisan tarihinde Mısırdan — ayrılmış- tr. Bu bir aylık müddet zarfında Türki- ye - Misir dostlük — münasebetlerinin kuvvetlendirilmesine çalışan B. Burhan Belge, Mısırın en güzide bayanlariyle ilim ve fikir adamlarından mürekkeb bir dinleyici kalabalığı önünde - geçen bahsettiğimiz - enteresan bir konferans vermiş, ayrıca El Mukattam gazetesinin başmuharriri nezdinde beyanatta bulunmuştur. Yolculuğundan istifade ederek, Mr- sırın eski ve yeni Başbakanları ve ba- kanları, endüstri, ilim, fen ve ekonomi adamlariyle, fellahlarla ve Hüda Şaran ile konuşan arkadaşımız, bu suretle Mr- sır hakkında neşredeceği kitab için çok iyi malümat toplamıştır. Bu kitab arah- çaya ve diğer yabancı dillere çevrilecek- tif. Arkadaşımızın ziyareti, Mısırın muh- telif mahfillerinde çok iyi bir tesir uyan- dırmıştır. Burhan Belge, Mısırdan dönerken Suriye ve Filistine de uğrıyacaktır. Afyonun beş senelik* kalkınma programı Yeni mektepler, yollar yapılacak eskileri tamir edilecek Afyon vilâyetinin 1937 büdce projesi ile beş yıllık kalkınma prog- ramı, İç bakanlığa gelmiştir. Büdce 553.090,26 lirası alelâde, 246.669 lira 74 kuruşu fevkalâde olmak üzere 799.760 Hradır Aalelâde büdce- nin 203.528 lirası hususi idarelere, 30.847 lirası bayındırlık işlerine, -207.598,26 lirası kültür işlerine, 15.090 lirası ziraat ve baytar işlerine, 28.098 lirası sağlık ve hayır işlerine, 67.929 lirası da türlü işlere ayrıl- mıştır. Vilâyetin hazırladığı beş yıllık kalkınma programına göre: Merkezde 2, Bolvadin, Sinan- paşa, Merkez İsmetpaşa ve Emir- dağda birer mekteb yaptırılacak, merkezde yatılı bir kız mektebi vücuda getirilecek ve bütün köy mekteblerinin ıslah ve tevsii ile meşgul olunacaktır. Ziraat ve baytar işleri Mevcud fidanlığın tevsii için yeniden istimlâk yapılacak, halka tevzi edilmek üzere yonca otu, pamuk, kuşyemi mü- bayaa olunacak, tavukçuluk, ipekçilik ve arıcılığın ilerlemesi için lâzım ge- len teşebbüsler yapılacaktır. 4 kazada sıfat istasyonu kurulacak, damızlık hay- van alınacak, selektör makinaları satın alınacaktır. Bayındırlık işleri Afyon - Isparta, Afyon - Kütahya, Afyon - Konya, Afyon - Denizli, Afyon- Eskişehir, Afyon - Gazlıgöl, Afyon - Şü- hud, Afyon - Sinanpaşa, Afyon - Ge- neli - Dinar, Afyon - İzmir istasyonu, Afyon - İstanbul istasyonu, Dinar - Çivril, Afyon - Bayrak - Emirdağ, is- haklı - istasyon, Sandıklı - istasyon yol- ları yapılacak ve bütün yolların tamiri- ne çalışılacaktır. Hususi idareye aid işler Anıd alanı genişletilecek, elektrik müessesesi bugünkü ihtiyaca uygun bir şekle sokulacak, Dinar bataklığı temiz- lettirilecek, vilâyet merkezinde bir stad- yom yaptırılacaktır. Merkezde merkezi umumi ve kazalarda hususi idareler bi- naları yaptırrlacaktır. İptidai maddeler muafiyet tenzilât cedveli hazırlandı * Finans Bakanlığı muamele vergisi 1937 iptidat maddeler muafiyet tenzilât cedvelini hazırlamış ve yüksek tasdika arzedilmek üzere Başbakanlığa vermiş- tir. Haber verildiğine göre yeni tenzi- lât cedvelinde, geçen seneki cedvele na- zaran mühim bir değişiklik yoktur . Hıdrellez İstanbulda basılan küçük ceb tak- vimlerinde neler neler yok? Yirmi yirmi beş kuruşa satın alınabilen böy- le bir takvimden günlerin uzama - kısalma derecelerinden tütünuz da cemrenin ne olduğunu, yarın hava- nın nasıl olacağını dahi öğreniyor- sunüz; yani biraz ilminücumu ve bi- raz da falcılığı..... Dün oğlum, elinde böyle bir tak- vimle geldi ve 6 mayıs tarihi hiza- sında Hidrellez kelimesini göstere. rek bunun ne olduğunu sordu. — İlkbahar bayramı, cevabını ver- dim. — Bir mayısta değil mi ? Eski ile yeni arasındaki farkı, bütün dünyada baharın artık bir ma- yısta kutlandığını anlatmak istedinı Fakat, kuzu dolmaları, ve marullarla bu sayılı günü kırlar- da geçirmek için dairelerini ve mek- teblerini serenler gözlerimin önüne geldi. Hidrellez ertesi günü ortadan kaybolmuş olanlara nasıl istihzalı gözlerle bakıldığını hatırladım., Bu günü kendilerine bayram günü ya- panlar sanırım ki, ona kakava adını vermişlerdi. helvalar Bir mayıs veya 6 mayısta hidrel- lez, yahud kakava.,. İlkbahar ancak butün güzelliğiyle mayısta seziliyor. Ankaraya bakısız, yeşillikler gönlü- nüze her an bir bayram neşesi ver- miyor mu ? — N. B. Beden terbiyesi saati Dün, öğleden sonra saat 13,30 da, Yenişehir sokak!larının birinden geçer- ken, kulağıma ince bir sesin verdiği: “Bir, iki, üç..” kumandası geldi.: Bir mekteb bahçesinde çocuklar beden ter- biyesi dersi alryorlardı. l;lnlh.ıki bu kü- çükler, öğle y klerini yiyip mekteb lerine döneli yarım saat olmamıştı Ye- mek üstüne beden hareketlerini zararlı bulmaz mısınız? Ufalan adam Nevyork hekimler muhiti, bir hâdi« seyi büyük bir alâka ile takib etmekte- dir. 27 yaşında bir genç, yedi sene evel “ geçirmiş olduğu bir otomobil kazasın- dan sonra, ağırlığından 8 kilo kadar ! kaybetmiştir. Bunda tabii görülmiyecek bir taraf yoksa da boyunun da 10 san- tim kısalması üzerine doktorlara baş- vurmağa mecbur olmuştur. Hekimler, bu ufalışın sebebini bir türlü tayin edememekte, sadece bir ta- kım tahminlerde bul ktadırlar. Ağaç sevgisi Mayısın ilk haftası Bulgaristanda “ormanların muhafazası haftası” ilân e- dilmişti. Ora gazetelerinin yazdıklarına göre mekteblerde, askeri kıtalarda, köy- lerde, hulâsa her yerde orman!arı koru- manın umümi faydaları hakkında bin- Hatırlıyor musunuz? P-i :’-ı- K , İsp yol armadasını ne zaman yendi ? 2 — Amerikada ilk postanın kuruluş tarihi nedir ? - 3 — Amerikan istiklâli hangi tarihe rastlar ? 4 — Almanyada yahudilere medeni haklar ne zaman veril- miştir ? 5 — Lofoset'in Amerikayı zi- yaret tarihi nedir ? Dünkü suallerin cevabları $ — Babil ne zaman etiler tara- fından alındı ? R C — İsadan önce 1925. S — Büyük selçuk imparator- luğu ne zaman battı ? C — 1194 de, S — Mısır ve Hicaz osmanlılar tarafından ne zaman alındı ? C — 1517 de, S — Babür şah Hindistanı ne zaman istilâ etti ? C — 1524 de, S — Osmanlı devletinin kuru. luşu hangi tarihe rastlar ? C —1209 a Kömür Sergisinde Grafikler İiçin takdirler Sergi her gün binlerce kişi tarafın« dan gezilmektedir. Dün Kamutay Baş. kanı B. Abdülhalik Renda sergiyi ikin- ci defa gezmiştir. Alman mebuslarından Dr. A. Kolb sergimizi gezdikten sonra intibalarını şöylece anlatmıştır. — 1935 senesinde Brezilyada Rio de janeiro şehrinde bu mevzu üzerine ha- zırlanmış bir sergiyi gezdim. Diyebi- lirim ki, Türkiyede gördüğüm bu kö- mür sergisi ifade bakımından onun çok fevkindedir. Bilhassa grafikler ©o kas«< dar güzel tertib edilmiştir ki hiç bir kimsenin bunları anlamadan geçmesine imkân yoktur. Sergide bütün standlar halkın hersınifina hitab edebilecek ka« biliyettedir. Serginin her köşesine ince bir zevkin mütekâmil bir kafanın bütün kudretiyle hâkim olduğunu gezip gör- dükten sonra anlamamaya imkân yok- tur. Dr. Kolb M. T. A. ve Eti Bank stan« dında uzun müddet kalarak bütün gra- fikleri etüd etmiş ve tertib edenlere hayran olduğunu ayrıca ilâve etmiştir, Parlamentolar birliği ticaret konferarısında türk heyeti 17 mayısta Pariste toplanacak par-« lamentolar birliği ticaret konferansına Seyhan Mebusu ve parlamentolar bir- liği türk grupu reis vekili — general Naci Eldeniz'in başkanlığı altında dört mebusumuz iştirak edecektir. Bunlar, Gireseon Mebusu General İhsan Sökmen, Bayazıd mebusu B. Ha- lid Bayrak, Niğde Mebusu Dr. Rasim Ferid Talay ve İsparta Mebusu B. Ke. mal Ünal'dır. Heyetimiz pazartesi günü Ankara- dan hareket edecektir. Kamutay Çağrıları * Milli Müdafaa Encümeni bugün Heyeti Umumiyeden sonra toplanacak- tır. * Arzuhal Encümeni Umumi He- yet içtimamdan sonra toplanacaktır. * Hariciye Encümeni Umumi He- yet içtimamdan sonra toplanacaktır. * Gümrük ve İnhisarlar Encümeni bugün Umumi Heyetten sonra topla- nacaktır . . HAVA Tesecesi Hava dün bulutlu geçti Dün şehrimizde hava bulutlu ve Tüz- gârlı geçmiş ve ısı ancak 18 deröteye kadar yükselebilmiştir. Meteoroloji iş- leri genel direktörlüğünden verilen ma- lümata göre dün yurdun cenub ve ce- ğıubu garbi bölgeleri bulutlu ve yağış- lerce konferans verilmiş ve yüz binler- ce broşür dağıtılmıştır. Bulgaristanda “ormanların dostları” adında bir de ge- niş kadrolu bir cemiyet kurulacaktır. İr geçmiştir. Dün en çok yağış Alaşe- hirde olmuştur. Dün en düşük 1sı sıfı- rın üstünde olmak üzere Erzurumda 1, en yüksek ısı da Adanada 28 derecedir. Dün İstanbula da bir mikdar yağmur yağmıştır.