25 Şubat 1932 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 7

| . » Fransa sl 3 ..jze Sağa gidiyor « M. Tardiö Fransa başvekili ol- ,du. Yani Fransada hükümet sağ İcenahm eline geçti. Tardiönün! başvekâlete gelişi #on senelerde! Fransız siyasetinin gösterdiği irti- ca temayüllerinin ta Klemansonun, ruhuna kadar geri gittiğini göster»! mektedir. Son senelerin hadi: Fransa cümhur rei edilmemesiyle başlıyan bir vazi «| yetin ifadesidir. Briyan, Avrupa ittihadı fikrini ileri sürmüştü. M. Dumer Fransa-| tadır, Ve Fransanım cümhur riya-| «setine seçilmiştir. Bu, Pransasin) #iyasi cephe vaziyetini göstermek iti le sayanı dikkattir. İ Fakat bu hadise, o zaman si * yasi nezake? itibariyle yavas, ya 7 vaş inkişaf etti. Briyan cümhur re-| isi intihap edi! kat harici- ye nezarelinle dr. Fakat| son aylarda Bri ye neza-| retinden uz başvekâleti cezri bir hükü mekten insanları (Laval) Briyenın b vamı hissini telkini Kemek sarfetti hay mukadder olan âkrbet kendini gös “terdi. Fransa hükümeti râmoldu. Fransa Külkümetinin sağ cena - ması, bilhassa (Tardiö) er cemiyeti ne ,vermek sağ cenaha mille cemiyetine bile Fransanın kask tini giydirmek istiyecek' kadar Fransacıdır. (Tardiö) Almanyanm (Ver - say) muehedesinin tadili etrafın - da kuvvetli ve haklı bir efkârı u - mumiyeve malik olduğu bir za - manda, Fransanın Versay sulhüne sadık kalmak arzuryla iş başma| geliyor. Sağ cenah fıvkalarınm! Versav su1hiinii mukaddes hir esas addettilterin inmek (Tarriö) | nün sulh ve selâmet Yolunda dün - yaya neler vadettiğini anlamak! için kâfidir. Fransanm sx cenaha tema- yül eden bir ümete sahip olu- su, dünya sulhit icin ve dünya mil; letleri için herhalde hayırlı bir 2) lâmet değildir. Sadri Etem Maarifte Mekteplerde teftiş Dünden itibaren ecnebi ve akalliyet mektep'erinin ilk kısım- lart ilk tedrisat müfettişleri ve orta ve ilk kısımları da Maarif vekâleti müfettişleri tarafından teftişe pey kaydolmaları İ bince bunların cemiyetleri vasıta- | sile kayıtlarını icra eltirmeleri, İ aksi takdirde para cezası hük- İ molunması ve cezanın tahsili Ticaret odası ve küçük esnaf Oda ceza tarhede- bilir mi? Dün Istanbul &caret odası meclisi hararetli bir toplantı | yapmıştır. Odanın 1931 senesi plânçosu ve müfettişlik raporu okunarak kabul edildikden sonra buğday vabhidi kiyas'sinin iibreden hek- | tolitseye tahvili ve buğday sa- taşlarında yüzde 3 ten fazla toprak çıktığı takdirde satanlar için selım alanlar lehine bir sıra | tayini meselesine müteallik bor- sa karari müzakere edilmiş ve yapılan itirazlar OÜzerine meşelenin idare heyetinde tekrar tetkikine karar verilmiştir. Bütün küçük esnafın odaya mecburiyeti hak- kmdaki tezkere okunmuş ve ka- nurun maddei mahsusası muci- emval kanunu mucibince tahsil edilmesi hususlarını ibtiva eden kararname müzakereye konul- muştur, Bu müzakere çok harâ- retli olmuştur. Evvela söz alan Liman şiketi müdürü Flamdi bey ben buna muhalifim. Bir kere küçük esnafla büyük tüccarlar hakkın- da ayni şekilde muamele tatbik etmek konunun ruhuna mubalif- tir. Küçük esnafın Ticaret oda- sında hiç bir işi olmadığı halde kayıtlarının ne işi olabilir evve- lâ umumi kâlip beye sorarım i bu kandnun taribi nedir? Umu- mi kâtip (Vehbi verdi : — Kanun 1341 de kabul edil miştir. Hamdi bey — Şimdi sene 1932 dir. Bu kanunda küçük esnafın kayit mecburiyeti varsa on senedenberi niçin kanun tat- bik edilmemiştir? Şimdiyse kayit mecburiyetinden başka salâbiye- timiz haricinde kendilerini ceza- landırmak da isteyoruz. Hamdi beye ticaret müdürü cevap verdi, — Kanunun şimdiye kadar tatbikinin gecikmesi başka, ka- nun abkâmının tatbik mecburi- yeti gene başkadır. Hamdi bey tekrar sordu: — Kayıt muamelesini yapa- bey cevap Mahmut Nedim Bey (Son Yemen valisi ) 30 Senelik Siyasi Esrarı ifşa Ediyor ! ş MA A YA Ertesi gün tekrar mabeyne ça! “ Müşir Etem paşa (Zatı| şahane) nin biraz keyifsiz oldu - kundan bahsederek iradelerini teb iğ etti. Maaşımın da beş bin ku- Yuştan birden bire on iki bin ku - Tüşa çıkarıldığını ilâve etti. Hemen Yemene hareket ettim. » Hüdeydeye ayak bastığım za - iğ Sai şöyleydi: "a) İmam kuvvetleri tara- ii muhasara edilmişti. Vali, kumandan hep (mahsurdular. air bir çok mühim mevkiler de . nokta sasraya alınmıştı. Bazı alm poktalar da mahsur asker susuz! miyordu, Ne olacağını kimse bile Tercüme ve iktibas hakkı mahfuz Vazıyeti mabeyine mufassalan| yazdım ve kuvvet istedim, ! İlik parti olarak Medineden A-| rif Hikmet paşa kumandasında beş tabur gönderdiler. Bu kuvvet derhal San'aya hareket elti. As | kerlerin fevkalâde yararlığı saye- sinde muhasara hattmı (o yararak San'aya girdiler. Fakat onlar da mahsur kaldılar. Zaten aç San'a- nm bu suretle müzayakası artmış oldu. Bu gün Zeydi mıntakasmda yarım milyona yakın insan ayaklanmış» tı. Şehirler yağma ediliyordu, gün geçtikçe ve ie bir şekle giris) yordu. edi, öpek, sıçan yi» venler olara: ez İde i cevap verdi: i nuz, halkın maruz kaldığı bunca “ ' Halkevinde| * Yakında idare he- yetleri seçilecek Halkevinde dünde kayıtlara devam edilmiştir. Önümüzdeki hafta içerisinde her şube ayrı ayrı toplanarak beşer kişilik ida- re heyetlnrini seçeceklerdir. Edebiyatçılar çağırılıyor Halkevi riyasetinden : Halkevi dil, edebiyat ve tarih şubesi için geçenlerde Fırka merkzinde içtima eden zevatla bu şubeye mukayyet azanın ve ayni zamanda bu mevzula alâka- dar ve bu şubeye girmek iste- yen zevatın şubenin idare heyeti intihabını da yapmak üzere 26- 2- 932 Cuma günü saat on dört- te Halkevini teşrifleri rica olu- Dur. Gümrükte: Suçlu memurlar mah- kemeye veriliyor Maliye müfettişlerinin gümrük- lerde yaptıkları tahkikatın bir kısmı bitirilmiş ve suçlu olduk- ları anlaşılan memurlar hakkın- da kanuni takibatta bulunulmak üzere tahkik evrakı Istanbul gümrüğü © vasıtasıyle omüddei- umumüiğe verilmilmiştir. Bu tah- kikat bazı memurlarla tüccar ve gümrük komisyoncularından bir kaç kişiye ait bulunmaktadır. Rüşvet alan bir başmemur Gümrük muayene baş memur- lanndan birisi: rüşvet alırken cürmü meşhut halinde yakalan- mış kanuni, takibata başlanıl- mıştır. © mıyacak esnaf için ceza ahkâmı hakkında bir madde var mıdır? Vebbi bey cevap verdi: — Oda meclisinin bu hususta salâhiyetini kanun kabul ediyor. Hamdi bey — Ceza tarhede- meyiz. Ceza tarhı diğer ahkâmı kanuniyeyle sulk hakimlerine ve- rilmiş bir baktır. Vereceğiniz ka rar kanuni mahiyette değildir. Biz nizamnamenin hükmünü tatbik edebiliriz. ” Neticede esnafın tescil mese- lesi hakkında alınan kararlar reye konmuş ve ekseriyetle ka- bul edilmiştir. Bundan sonra oda kongresinin 21 şubat tarihinde yapılmasına | karar verilmiştir. Mabeyinle geceli gi gündüzlü mu) habere ediyordum. Fakat o zamanlar halkımız cs- reyan eden işlerden tamamen bi- haber bırakılırdı. Gazeteler ma-| beyinin vereceği bir kaç satırdan! başka bir şey yazmazlardı, ne olü-! yor, ne bitiyor kimsenin haberi ol- mazdı, asker sevkiyatı da olmasa Yemende bir kıyam olduğundan | bile haberdar olunamazdı. İmama da bir mektup yazdım, “Siz benim yerimde İmam olü- mezalime süküt edebilir misiniz, geliniz, görünüz, neden vaki 6- İan şikâyetleri dinleyip de üç beş! memurun zelimane hareketlerine nihayet vermediler, ben hallan istediğini yapıyorum, hülümetime| karşı Âsi değilim, yalnız adalet is tiyoruz..,, diyordu. Bu mektubu bulâsatan mabeyne| bildirdim, derhal cevap geldi, ma: beyin mektubun serian ve aynen telgrafla yazılmasını istiyordu. Mektup çok uzundu, fakat emir de emirdi. Cernmra tr hin Tizedani i Fazlı bey bey beyanatını ! , duğunu söyledim. Rumca ga- | “itibarile isabetli bir karekettir, ANEY RAY TA —3 — VAKTT 25 ŞUBAT 1932 « Ve kiliseler tavzih ediyor Dün şebrimizde çıkan Metarit- misis gazetesinde Papa Elim efendinin elindeki kiliseleri pat- rikhaneye devrededeği ve iki kilisenin birleşeceği hakkında bir haber çıkmış ve bu hususta va- li muavini Fazlı beye atfen de bazı beyanat neşredilmiştir. Dün, kendisini gören bir mu- harririmize Fazlı bey demiştir ki: — Gavete imtiyaz sahibi Pa- pa Doplo Ef. benimle görüştü. Hatta görüşürken sizde yanımday- dınız. Bildiginiz veçhile kendisine beyanat şeklinde hiç bir şey söylenmemiştir. Esapen kilise ve din işleri hükümetin, dolayısile vilâyetin alâkadar olmadığı me- selelerdendir. Yalnız, bu mesele hakkında şahsi kanaatimi iste- | yinceş din ve mezhep mensup- larının kendi mezheplerine ait işlerin o tanziminde serbest ol- zetelerin, vatandaşların (o irşadı yolundaki neşriyatı hakkında da mantıki ve doğru bir yol olmak dedim. Mütebaki bana atfen neş- redilmiş sözler zaittir.,, Pamuk ihracatımız | Mersin ticaret odasından ofise gelen bir rapora göre Mersin Hmanından kânunusani yarfında 6271000 lira kıymetinde 10,994 | balya pamuk ibraç edilmiştir. 1931 senesinde kâmunusani zar- fında pamuk ihracalımızsa434,000 lira kıymetinde 5692 balyadır. Kânunusanide mevsim başından- beri yâpılan ihracat geçen sene- nin aym devresindeki ihracatı 4,000 balya geçmiştir. İbracat mevsiminin başından beri beş ay zarfındaki ihracat yekünü 3 milyon küsur lira kıy- metinde 58,344 balyadır. Geçen sene aynı müddet es- nasındaki ihracat ise 4 milyon küsur lira kıymetinde 54,033 balyaydı. Kânunusanide en fazla ibracat yaptığımız memleketler Italya, İogiltere, Almanya ve Fransadır. Norveç sefiri Ankaradan gel- miştir. Bir kaç güne kadar me- zuniyetle memleketine gidecektir. İ fazin para vererek İnam çek -İ tubunu aynen kabloyla yazdım. Çok geçmeden Ali Arza pasa kumandasında 24 tabur asker gel-| di. Ali Rıza paşanın erkânı harp! reisi Ahmet İzzet beydi. Bu kurs) vet'bir müddet sonrn Hüdeydede| silâhlarmı bekledi. Çünkü silâhlar; ve mühimmat Akabede Kalmış - ti, onlar da gelince derhal San'a- ya hareket o ettiler. Muhasarayı yararak San'aya girdiler. Fakat İ San'anın açlığı daha fazla arttı. Biraz (sonra talebim üzerine Bağdat kumandanı müşir Ahmet Fevzi paşayı karadan, Necit — Medine yoluyla gönderdiler. Ahmet Fevzi paşa Medinesdey- ken bana bir telfrag yazmıştı: — Meneha yolu açık mıdır? Di ie soruyordu. İcime garip bir süp! he girdi. Bu yol kapalıydı, fakat kapak olduğunu (— yazdığım takdirde Fevzi paşahın Yemens, gelmekten zarfı nazar edeceğini| zannettim. Yazdığım öevapta: “Yol Mei yalnız San'a mah- vve... diler “pir za Belddiyede: ağ Kâçak etler müsa- | dere edildi z Büyükdörede kaptan İbsan EF, den;5 kilo. koyon 25 kilo sığır, Sirkeci istasyonunda Yuda | EE den 6 kilo sığır, Sirkecide Timur. E£, den: 13 kildşsığır, Bülbülderede Hisan Ef, den 5 | kilo koyun, Üsküdarda kasap | Mehmet EF. den 8 kilo. sığır, Lângada ahçı İzzet Ef İ den 125 kiloluk bir karaman Ramide K rim Ef. den 5 kilo koğun, Ramid. Tevfik ve Nuri E£, lerden 6 kilo. dana ile Üsküdarda zabıtai beles diye memurlarındin İbsan ve Nejat EF. lerden müştereken 0 buçuk kilo dana kaçak et ola. rak müsadere edilmiştir. Arsa ve binalar taksitlede salılacak ğ Belediyeye ait arsa ve bina | ların satılarak süratle tasfiye edilmesine geçen sene karar verilmişti. Alıcılara bir kolaylık | olmak ve tasfiyeyi çabuk biti mek için belediye bu bina ve arsaları en az iki, en çok sekiz 2 sene müddetle ve taksitle dabi j satmıya karar vermiştir. Fek ve ilhak işleri Dahilive vekâletinden dün bes lediye reisliğine gelen bir tamim» de, belediyeye ait fek ve ilhak muamelelerinin behemehal şehir i meclislerinin toplanma halinde olduğu zamanlara esadüf akti. rilmesi bildirilmiştir. Ekmek fiatı Istanbul Belediyesi Riyasetin- den: Şubatın yirmi dördüncü çarşamba gününden itibaren | ekmek altı kuruş Otuz para, # | fırancala on bir buçuk kuruştur. Adliyede: “ Bir itfaiye çâvuşu tevkif edildi — © IMaiye efradından Halim çi vuş isminde biri, Aksaray yangı nında, içinde altın bulunan sandığı çalındığından dolayı ça- i Idığından dolayı dün mevkuf adliyeye verilmiştir. Maznum çavuşun mabkem. yalanda başlanılacaktır. ingiliz lirası yükseliyor Borsada İngiliz lirası yükselmiye © başlamıştır. borsada Sterlin 733,5 kuruşt açılmış, “735,5 kuruşta kapan mıştır. Altın da borsa b 926 kuruşa alınmış ve 927 ruşa satılmıştır. Mecidiyeyse 4 kuruşa alınmış, 49,5 kuruşa m8 tulmıştır. di Paşa Hüdeydeye geldiği ilk sözüm: — Paşa Menaha yolu Kapalı < dır, oldu. i — Ya açıktır demiştiniz? — Açıktır demeseydim di burada bulamıyacaktım.. Paşa güldü; — Galiba kı sahibisiniz, filbakika vazıyeti şekilde olduğunu bilseydim, d nürdüm.. Çok düşünürdüm, Paşa Hüdeydede yerleşti, b rada kuvvet toplryacak büyük | bir taarruz hazırlıyacaktı. Arkadan (Yemen heyeti siyesi) geldi. Bu heyet yav dan müşir Şakir paşanm ri tindeydi. Aza olarak da Zor tasarrıf sabıkı Mehmet Raşit (*) AK Emiri efendi (99) ve ken kadısı vardı. BE. f ) e a (9) Darülfünun emini mer Raşit ve Karahisar meb Vasfi Rasit beylerin pederi, (9?) Ali Emiri efendi © (Yemen tarihi) ünvanlı yazmıştır. El yazmasıdır e siikelemi ae.